Intel NUC 9 Extreme Preview

Grootse prestaties in kleine behuizing

Artikel

Wie een zeer compacte pc wil, nog compacter dan wat je met een mini-itx-bord voor elkaar kunt krijgen, kan sinds 2012 al terecht bij Intels NUC-systeempjes. Deze zijn opgebouwd rond een klein moederbord van 10x10cm met daarop relatief zuinige Intel-cpu's. Voor de eerste paar generaties gebruikte Intel zijn meest zuinige cpu's, maar later kwamen er ook modellen met 28W- en 45W-cpu's en vorig jaar zelfs met de 65W- en 100W-chips met Vega-graphics. Wat je bij een NUC tot nu toe niet kon krijgen, was een cpu met meer dan vier cores, of een losse videokaart: serieuze rekenkracht dus. Daar brengt Intel nu verandering in met de NUC 9 Extreme-generatie, die op CES officieel werd aangekondigd en behoorlijk afwijkt van het aloude NUC-concept.

Deze nieuwe NUC's bestaan uit iets dat Intel een Compute Element noemt. Dat is eigenlijk een complete computer in de vorm van een pci-e-insteekkaart. De Compute Element wordt in een klein baseboard geprikt waar vervolgens weer andere dingen op kunnen worden aangesloten, zoals een losse videokaart of extra opslag. Op het mainboard zitten een mobiele Intel-cpu en twee m2-slots, en er is plaats voor twee ddr4-so-dimm's. Voor draadloze verbindingen zijn bluetooth 5- en wifi 6-ondersteuning ingebouwd. Achterop vind je twee keer gigabit-ethernet, vier keer usb-a, hdmi 2.0a, twee keer Thunderbolt 3 en een audio-uitgang. Intel gaat de Element leveren met drie verschillende cpu's: een i5-9300H, i7-9750H en i9-9980HK. Gebruikers kunnen kiezen voor een losse Element, of voor de hele kit met chassis.

Intels Ghost Canyon-chassis

	NUC9i5QNX	NUC9i7QNX	NUC9i9QNX
CPU	Intel Core i5-9300H	Intel Core i7-9750H	Intel Core i9-9980HK
Cores/Threads	4/8	6/12	8/16
Base clock	2,4GHz	2,6GHz	2,4GHz
Max turbo	4,1GHz	4,5GHz	5GHz
GPU	Intel UHD Graphics 630	Intel UHD Graphics 630	Intel UHD Graphics 630
GPU Base clock	350MHz	350MHz	350MHz
GPU Max clock	1,05GHz	1,15GHz	1,25GHz
Verwachte prijs (kit)	$1050	$1250	$1700

Intel is niet de enige fabrikant die rond de Compute Element systemen zal bouwen. Het bedrijf stelt de kaart beschikbaar aan derde partijen die er vervolgens zelf een behuizing voor kunnen ontwerpen. Op CES toonden onder andere CoolerMaster en Razer al hun eigen variaties op een NUC 9 Extreme-behuizing. Bij Intel zelf konden we de extreme NUC, die ook bekendstaat onder de codenaam Ghost Canyon, van dichtbij bekijken. Daarbij was een van de technici van Intel zo aardig om het systeem uit elkaar te trekken en onze vragen te beantwoorden.

Dat uit elkaar halen is iets dat de meeste kopers sowieso zullen moeten doen, want net als het gros van de huidige NUC's zal ook deze nieuwe versie zonder geheugen of opslagmedium worden geleverd. Gelukkig gaat dat demonteren redelijk eenvoudig. Om te beginnen moeten de zijpanelen en bovenkant van de kast worden verwijderd zodat je toegang krijgt tot het binnenwerk en dus de Compute Element. Nadat je een aantal kabeltjes hebt losgehaald van hun headers is de Element eenvoudig los te halen, net zoals je dat met een videokaart zou doen. Hij wordt afgedekt met een kunststof plaatje dat zich na het loshalen van twee schroefjes makkelijk laat verwijderen, zodat je toegang hebt tot het binnenwerk van de Element. Daar is ruimte voor twee m2-ssd's en twee ddr4 so-dimm's. Bij het inbouwen zou je op dat moment de hardware vastklikken en de boel weer in elkaar zetten.

Wacht je daar even mee en kijk je verder onder de motorkap, dan zie je het koelsysteem. De cpu wordt gekoeld door een vapor-chamber die doorloopt richting de chipset, die samen met de vrm's wordt afgedekt door een groot koellichaam. Volgens Intel is deze configuratie in staat om 65 watt aan warmte af te voeren, waarmee het bedrijf ervan overtuigd is dat ook de krachtigste NUC 9 met i9-cpu de ruimte heeft om maximaal te presteren.

Kopers van een NUC 9 Extreme zullen niet alleen zelf geheugen en opslag toevoegen, maar hoogstwaarschijnlijk ook een losse videokaart. Dat is immers waarom je deze NUC zou willen hebben. Het chassis van Intel biedt ruimte aan videokaarten van maximaal 202mm, die door een klein tussenschot deels gescheiden worden van de Compute Element. Dat is om ervoor te zorgen dat de fan van de Element niet de hete lucht van de videokaart aanzuigt. De voeding van Intels kastje is een 500W-exemplaar, maar het staat fabrikanten natuurlijk vrij om voor hun eigen behuizingen een krachtigere voeding te gebruiken.

Op het baseboard is verder nog een pci-e-x4-slot te vinden, bedoeld voor bijvoorbeeld een capture-kaart. Ook is er nog een extra slot voor een nvme-ssd. Intel biedt het ontwerp voor het baseboard in principe als referentieontwerp aan bij partners, maar geeft deze partners ook ruimte om een eigen baseboard te ontwerpen. We kunnen ons voorstellen dat een variant met sata-headers of meer x16-slots handig zou kunnen zijn, of een kleiner exemplaar waarbij het x4-slot achterwege wordt gelaten. Op de vraag of Intel ook ruimte laat voor andere typen koeling, bijvoorbeeld waterkoeling, was de reactie minder enthousiast. De Compute Element is echt bedoeld om kant-en-klaar te worden gebruikt, al zou Intel het ook niet verbieden.

De Razer Tomahawk-variant van de NUC 9 Extreme

Tot slot

De NUC 9 Compute Elements en kits gaan nog deze maand in de verkoop, en de kits van partners worden later dit jaar verwacht. Intel verkoopt ze niet direct, maar via retailers en bepaalt dus niet de uiteindelijke prijs. Op basis van de kostprijs verwacht de fabrikant dat de drie modellen respectievelijk 1050, 1250 en 1700 dollar gaan kosten. Voor dat geld krijg je dan het Ghost Canyon-chassis met de Compute Element, maar geen opslag, werkgeheugen of losse videokaart.

Toen we bij het horen van die prijzen de wenkbrauwen enigszins optrokken, reageerde de Intel-medewerker meteen door toe te geven dat het systeem inderdaad aardig aan de prijs is. Voor die forse meerprijs ten opzichte van een zelfbouw-desktop krijg je compactheid terug. Wie het dus belangrijk vindt dat een systeem niet veel ruimte inneemt of om welke reden dan ook zijn of haar systeem vaak moet verplaatsen, is de nieuwe NUC 9 Extreme een uitkomst. Want nooit eerder zagen we zoveel rekenkracht in zo'n klein systeem.

Om daar gebruik van te maken moet je niet alleen bereid zijn de hoofdprijs te betalen, maar ook accepteren dat de upgrade-mogelijkheden beperkt zijn. De videokaart, het geheugen en de ssd's zijn verwisselbaar, maar het moederbord en de cpu komen in één pakket en moeten dus gezamenlijk worden vervangen. Hoe mooi het systeem ook in elkaar zit en hoe indrukwekkend de technische prestatie ook is, met de huidige prijzen zijn deze nieuwe NUC's waarschijnlijk alleen interessant voor een kleine doelgroep.

Reacties (80)

Volgens Intel is deze configuratie in staat om 65 watt aan warmte af te voeren, waarmee het bedrijf ervan overtuigd is dat ook de meest krachtige NUC 9 met i9-cpu de ruimte heeft om maximaal te presteren.

En dit is natuurlijk precies hetgeen wat we allemaal eens in praktijk bewezen willen zien. Ik hoop dat tweakers een testexemplaar geregeld kan krijgen waarmee enkele duurtests uitgevoerd kunnen worden. Zelf ben ik echt benieuwd hoe die vapour chamber hierin stand houdt.

Voor gewone CPU koelers, maar dan wel de duurste behemoth versies (pricewatch: Cooler Master MasterAir Maker 8) wordt een dergelijke vapour chamber gecombineerd met een koellichaam naar de lucht. Dit is niet voor niets, vapour chambers hebben een limiet. Als ze hun damp niet meer gecodenseerd krijgen kakt de performance in. Wat dus getest moet worden is hoe goed die kamer is gedimensioneerd voor het op te nemen vermogen en vooral ook of ze in staat is haar warmte af te geven.

Los van dit alles is een vapour chamber zeker een interessante benadering van het koelprobleem van een NUC achtige.

[Reactie gewijzigd door teacup op 13 januari 2020 07:33]

We hebben het hier over een 45W TDP cpu met een koeler die volgens specificaties 65W aan warmte kan afvoeren. Puur naar de specs kijkend zou deze koeler dus flink over gedimensioneerd zijn.

Het is inderdaad afwachten op de praktijk tests,echter op basis van de specs moet deze koeling ruim afdoende zijn om deze zelfs hogere prestaties te laten leveren dan standaard gespecificeerd.

Intels TDP is op PL1, dus zonder boost, terwijl tijdens PL2 daar bijna het dubbele wordt getrokken (alvast bij 8th gen)

Bron: anandtech

Dat klopt niet geheel, Intel specificeert 2 zaken, een baseclock en een single core turbo, deze beide zaken zijn binnen de PL1 waarde volledig te benutten en dat zijn dus ook de standaard specificaties die je mag verwachten.

Praat je over multicore boosts dan komt PL2 inderdaad in beeld. Echter PL2 is geen vaste waarde. Fabrikanten kunnen en mogen deze waarde, net als de Tau waarde zelf instellen.

De standaard waarde van Intel is dat PL2 = 1,25x PL1, in dit geval 1,25*PL2=56,25W
De standaard Tau waarde (de tijd dat een CPU gebruik mag maken van PL2) is 8 seconden.

Ook dit blijft ruim binnen de waarde die deze koeler volgens de specificaties moet kunnen verwerken en zelfs in de PL2 stand zou er nog headroom moeten zijn bovenop Intels standaard specificaties. Ik had in mijn post dus wel degelijk als rekening gehouden met een hogere PL2 waarde op basis van Intels standaard specificaties.

Zoals ik al aangaf mogen fabrikanten PL2 en Tau zelf bepalen, Intel geeft een standaard specificatie, maar daar mag vanaf geweken worden door ODM's, OEM's en andere hardware partners zoals bijvoorbeeld moederbord fabrikanten.

In jouw voorbeeld van Anandtech zie je dat in de praktijk, en daarom mag je eigenlijk nooit desktop cpu's vergelijken met laptop cpu's op deze wijze. Wat gebeurt er namelijk, fabrikanten van desktop moederborden, denk aan Asus, MSI en Gigabyte negeren Intels aanbevelingen voor de PL2 en Tau waardes volledig. Zo zetten zij Tau normaliter op 0 (wat ongelimiteerd betekent) en PL2 op een waarde zo hoog dat de cpu deze nooit zal halen (bijvoorbeeld 2048W of 4096W). Hierdoor schakelen zij effectief het sturen op verbruik binnen de cpu uit en is de cpu alleen nog maar beperkt door de koelcapaciteit.

Daardoor krijg je dus situaties waarbij deze cpu's in PL2 veel meer verbruiken dan dan je op basis van Intels specificaties zou verwachten zolang je maar afdoende koeling hebt. Feitelijk worden cpu's gebruikt op deze mobo's echter wel permanent "overklokt", vaak zelfs zonder dat de gebruiker dit eigenlijk weet.

Standaard is dit echter bij Intel cpu's niet zo en zijn deze ook beperkt qua stroomverbruik. Echter fabrikanten kunnen er dus voor kiezen om deze beperking effectief te omzeilen.

Helaas is er geen standaard voor wat TDP betekent, het verschilt per fabrikant. Dus ondanks de genoemde verschillen in TDP, denk ik toch dat er wel redelijk thermal throttle aanwezig zal zijn. Afhankelijk van de gekozen processor

Ligt eraan wat je "Thermal Throttle" noemt, als je verwacht dat deze cpu 24/7 op 4.7Ghz zal draaien zal je bedrogen uitkomen, echter is dat ook geen realistische verwachting voor een 45W Sku.

Afhankelijk van de workload zal bijv. de 9980HK tussen de 5Ghz en 2.4Ghz opereren, ik verwacht echter op basis van de specs die ik hier zie dat deze cpu niet onder de 2.4Ghz zal throttlen vanwege de thermals.

Ik verwacht eigenlijk op basis van deze specificaties eerder dat deze apparaten gelimiteerd zullen zijn door het stroomverbruik dan op basis van temperatuur.

[Reactie gewijzigd door Dennism op 13 januari 2020 09:44]

Volgens kun je thermal throttle definieren als 'de performance wordt begrensd door de koeling in plaats van de inherente eigenschappen van de processor'.

Inderdaad is er ook nog de mogelijkheid dat bijvoorbeeld de langdurige stroomtoevoer onvoldoende (bijvoorbeeld door design van het moederbord), daar zou beter weer een andere term voor gebruikt kunnen worden.

Het punt is meer dat er meerdere definities zijn van "Thermal Throttle".

De een roept al "Thermal Throttle" wanneer een cpu ruim binnen zijn geadverteerde specificaties draait maar niet 24/7 op de maximale boostclock.

Terwijl anderen pas van "Thermal Throttle" spreken wanneer een cpu door gebrekkige koeling onder de geadverteerde specificaties draait, bijvoorbeeld door onder de baseclock te duiken onder een bepaalde workload.

Daarnaast horen Intel cpu's binnen Intels aanbevolen specificaties een gelimiteerd langduring stroomverbruik te hebben, de zogenoemde PL1 waarde. Deze is binnen Intel specificaties gelijk aan de TDP waarde. Vaak wanneer een cpu tegen deze beperking aanloopt wordt er "Thermal Throttle!!!!" geroepen, terwijl dit vaak niet eens het geval is.

De een roept al "Thermal Throttle" wanneer een cpu ruim binnen zijn geadverteerde specificaties draait maar niet 24/7 op de maximale boostclock.

Terwijl anderen pas van "Thermal Throttle" spreken wanneer een cpu door gebrekkige koeling onder de geadverteerde specificaties draait, bijvoorbeeld door onder de baseclock te duiken onder een bepaalde workload.

Zo geformuleerd komt het er op neer dat of er wel of niet sprake is van thermal throttle, afhangt van wat je 'normale' koeling vindt.
Dat is alleen een issue omdat CPU's sinds de afgelopen 15 jaar steeds meer tegen praktische limieten van koeling aanlopen omdat ze van generatie op generatie per cpu-oppervlak steeds meer vermogen gaan gebruiken. Het feit dat thermal throttling ahw normaal is geworden (zeker in laptops/notebooks/smartphones) wil niet zeggend at het geen thermal throttling is. En door het niet te noemen wat het is, maak je het niet ongedaan.

zie power wall https://www.technologyrev...arent-getting-any-faster/
en Dennard Scaling https://en.wikipedia.org/wiki/Dennard_scaling (minder bekend maar even belangrijk, en evenzo geschonden, als Moore's law)

Om eerlijk te zijn zie ik een andere trend. Door de verkleining van de golflengte waarmee die processors worden belicht is de transistordichtheid per vierkante mm wel toegenomen, maar omdat die transistors in schaal zijn verkleind (limiet voor te beschrijven details ligt nu op 7nm als ik het wel heb) is er minder vermogen nodig om ze te schakelen. Zo kunnen processors krachtiger worden terwijl de warmte die ze genereren minder wordt.

Puur vanuit de processors vertrekkend zou het dus alleen maar makkelijker moeten worden om deze koel te houden.

Een andere tend echter is de verkleining van de apparaten die wij kopen. Omdat de huidige CPU's zo krachtig zijn, en minder warmte uitstoten, wordt er in die jacht om hardware verder te verkleinen de grenzen opgezocht wat de CPU aan ruimte nodig heeft om zijn warmte kwijt te raken. Ik vermoed dat de trend waarmee onze apparatuur verkleint net ietsje harder gaat dan de minder warmte uitstotende hardware kan bijhouden.

Dit kan gebeuren met gratie van het feit dat de meeste gebruikers de maximale van hun CPU niet gebruiken. Wordt een ultrabook gebruikt voor office raken dan kom je als gebruiker vaak niet eens tot het punt dat een CPU gaat throttlelen. En throttled hij wel, dan is de snelheid voor office taken nog wel te doen. Gaat zo'n laptop gebruikt worden voor een stevige berekening dan merk je vaak pas dat die processor gesmoord wordt.

Nu zijn ultrabooks het worst case scenario, en pakt deze NUC het echt netjes aan met die vapor chamber, maar dikke hardware in kleine kastjes schreeuwt gewoon om thermische duurtests om te kijken hoe comfortabel de CPU zich in het kastje voelt.

Om eerlijk te zijn zie ik een andere trend. Door de verkleining van de golflengte waarmee die processors worden belicht is de transistordichtheid per vierkante mm wel toegenomen, maar omdat die transistors in schaal zijn verkleind (limiet voor te beschrijven details ligt nu op 7nm als ik het wel heb) is er minder vermogen nodig om ze te schakelen. Zo kunnen processors krachtiger worden terwijl de warmte die ze genereren minder wordt.

Dat geldt alleen voor hetzelfde CPU ontwerp op dezelfde klokfrequentie en geproduceerd op verschillende node scales, bvb een i9 op 10nm vs dezelfde i9 op 7nm. Dat fenomeen zie je alleen op heel korte tijdschaal kort na de introductie van een nieuwe kleinere node.

Maar zo werkt het niet als men op z'n kleinere schaal nieuwe CPU's - met meer transisters om meer werk te doen, en op een hogere kloksnelheid - gaat bakken, zoals de CPU industrie al doet sinds de jaren '80 vorige eeuw.

Als je het over langere termijn doorrekend en de geschiedenis vd ontwikkeling van CPUs er op na kijkt, dan zie wat ik al heb beschreven.

Het is echt waar dat 'vroeger' CPU's veel minder vermogen verbruikten en toe konden met veel kleinere koelers. Natuurlijk waren die veel minder snel dan moderne CPU's, maar het is zeker niet waar dat in het algemeen "processors krachtiger worden terwijl de warmte die ze genereren minder wordt" Waarom denk je dat dat er steeds grotere koelers op de markt komen?

Misschien weet je niet dat 99,999% vh opgenomen vermogen van een CPU wordt omgezet in warmte, en/of is je niet opgevallen dat van generatie op generatie het opgenomen vermogen gemiddeld toeneemt? (vergelijk i3, i5, i7, i9 - en wat verder terug: 286, 386, 486, Pentium, Pentium II, Pentium III)

zgn "Dennard Scaling" houdt in de het vermogen per oppervlak gelijk blijft omdat kleinere transistors minder spanning nodig hebben en minder stroom vragen. Die 'wet' is al bijna 10 jaar geleden doorbroken omdat de zgn lekstroom veel minder snel afneemt, en inmiddels een significante factor is in het totaal opgenomen vermogen.

zou het dus alleen maar makkelijker moeten worden om deze koel te houden.

Zou moeten? Je bent dus aan het speculeren.

Omdat de huidige CPU's zo krachtig zijn, en minder warmte uitstoten

Dat is gewoon niet waar.

List of CPU power dissipation figures
https://en.wikipedia.org/...power_dissipation_figures

[Reactie gewijzigd door BadRespawn op 13 januari 2020 19:08]

Het mag duidelijk zijn dat ik iemand ben met schetsmatige CPU kennis, maar in antwoord op je vraag:

Misschien weet je niet dat 99,999% vh opgenomen vermogen van een CPU wordt omgezet in warmte, en/of is je niet opgevallen dat van generatie op generatie het opgenomen vermogen gemiddeld toeneemt?

Van het precieze percentage wil ik af wezen, maar dat maximum processor dissipatie ca 20-30% hoger kan zijn dan de TPD is mij wel bekend. Daarmee kom je dus dicht bij het maximum vermogen dat de CPU kan opnemen, het input Voltage zal in deze situatie verhoogd zijn (~overklokken). Als ik het goed heb stelt de AMD TPD definitie (elektrisch vermogen in = thermisch vermogen uit) zonder te veel omhaal beiden aan elkaar gelijk.

Dit maximum verbruik (en performance ook) is wel een modus die we naast die TPD modus moeten zien, met een in de fabriek ingesteld voltage. Een andere manier om (onbedoeld) het verbruik van de CPU te verhogen is door de temperatuur in de kast hoog te maken, dan neemt de lekkage toe die je ook al noemt.

Maar dit alles doet niets aan af aan dat je gewoon een punt hebt. Processors zijn flink gegroeid, in mijn vorige reactie dacht ik niet aan multicore power houses, maar meer aan modale processors van een decennium terug, en hun huidige equivalenten. Maar ook daar gaat dat niet helemaal op, want de vroegere (<1000Mhz) P-III's en P-VI's verbruikten minder. De Athlon 64, waar ik aan bij mijn eerste post dacht (heb ik zelf gehad) bevond zich rond de 90-100W (2,4 GHz). De Athlon 64 bevond zich nog wel voor dat Dennart scaling breekpunt in 2007. Die processor leverde minder compute performance als een modale processor van dit moment. Maar een modale processor van dit moment is al snel 2 tot 4 cores groot, met ruim een factor 10 hogere resolutie. Dus ook al groter.

Wat nog wel als nuancering kan werken is dat de huidige processors multi core processors zijn, en die een 100% activiteit geven nog niet de normaal van hun gebruik.

P.S. Die Wiki power dissipation link is een drama, die verdient nog het nodige werk om tot een goede eenduidige lijst te komen. Zou trouwens best iets zijn, een overall merkonafhankelijke lijst met een aantal kengetallen die decennia bestrijkt.

[Reactie gewijzigd door teacup op 13 januari 2020 22:38]

Het mag duidelijk zijn dat ik iemand ben met schetsmatige CPU kennis, maar in antwoord op je vraag:

Van het precieze percentage wil ik af wezen, maar dat maximum processor dissipatie ca 20-30% hoger kan zijn dan de TPD is mij wel bekend.

Ongeacht TDP en hoeveel je daar onder of boven zit: het vermogen dat wordt opgenomen (afhankelijk van werklast en klokfrequentie), wordt praktisch geheel omgezet in warmte. Dus meer TDP, of anderzins meer opgenomen vermogen is meer warmte, en om oververhitting en daardoor defecten te voorkomen moet die warmte worden afgevoerd. Modernere CPUs vragen steeds meer vermogen, worden dus warmer en hebben daarom grotere koelers nodig..

processors multi core processors zijn, en die een 100% activiteit geven nog niet de normaal van hun gebruik.

Die cores kunnen niet op max draaien (die ze zouden kunnen halen als ze de enige core zouden zijn) omdat ze worden opgewarmd door omringende cores.

Je mag prima beargumenteren dat we het geen thermal throttle moeten noemen als de nominale prestaties van de processor wel gehaald worden maar de meesten hier zullen het thermal throttle willen noemen als de maximale prestaties substantieel slechter zijn dan andere beter gekoelde systemen met dezelfde proc.

De meesten vinden het onacceptabel als je een systeem verkoopt met een bepaalde cpu en je kunt die cpu niet vol benutten. Die dingen zijn namelijk duur genoeg.

Bij laptops is dit al een erg lastige discussie omdat fabrikanten ook verschillende keuze's maken, zo is bijvoorbeeld Asus vaak agressief qua turbo's, terwijl bijvoorbeeld Lenovo vaak conservatief is en tuned voor betere batterij duur.

Hierdoor kun je bijvoorbeeld zien dat een Asus laptop met cpu Y sneller is dan een Lenovo met cpu Y, maar heeft de Lenovo een betere batterij duur. Je hebt dan dezelfde cpu maar een andere product filosofie, ik zou echter niet willen zeggen dat het ene product per definitie minder is dan het anderen.

Maar ook bijvoorbeeld bij desktops zie je dit, o.a. Asus, MSI een Gigabyte negeren zoals ik in een post hierboven ook al uitleg in de regel de Intel specificaties en "overklokken" cpu's eigenlijk altijd, ook al denkt de consument dat deze op stock draait en helemaal niet aan het overklokken is.

Zien mensen dan de prestaties van bijvoorbeeld een 9900K op een Asus mobo en daarna in een HP desktop, waarbij HP zich in de regel wel redelijk aan de Intel specificaties houdt dan zie je mensen al roepen dat de HP PC last heeft van "Thermal Throttle" problemen. Ik zou het eigenlijk eerder andersom willen benoemen, het HP systeem heeft de correcte prestaties en de PC met het Asus mobo presteert bovenmatig goed omdat deze feitelijk door Asus standaard overklokt wordt.

Ik denk vooral dat de kreet "Thermal throttle!!!" vaak veel te snel gebruikt. Neemt niet weg dat er zeker laptops zijn met koelsystemen waar je vraagtekens bij kan hebben. Maar lang niet al deze zaken zijn een "Thermal Throttle" issue.

Ik heb de i7-9750h en mijn CPU kan in boost tot 80W trekken. Maar tijdens gamen locked op 3.2GHz komt deze niet boven 35W uit. Temp daarbij is een 70 graden met de fans niet te luid.

Ja allren was het idee van een nuc juist altijd dat je hem op kleine plaatsen zoals meterkast kon hangen waar bijna geen airflow is.

Met deze extreme hardware wordt dir meterkast snel een suana waarna de koeler niks meer kwijt kan.

Ben benieuwd.

De prijs zit uiteindelijk toch een beetje in het vaarwater van een SFF case volgepropt met AAA-componenten.

Zie mijn Louqe Ghost S1 systeem: https://tweakers.net/pricewatch/bestelkosten/1660899
Of m'n oude Dan A4-SFX: https://tweakers.net/pricewatch/bestelkosten/2001390
En dan hoort deze lijst er ook nog bij: https://tweakers.net/pricewatch/bestelkosten/1677469

Ik ben zeer benieuwd naar de verdere reviews. In bovenstaande SFF cases heb je dan nog meer keuze uit componenten, maar zeker geen 100% vrijheid, vooral als het op CPU koeling en GPU aankomt. Zowel m'n Ghost (240mm rad) en m'n Dan (92mm rad) hadden wel waterkoeling, dus die temperaturen kreeg je wel onder controle.

Hopelijk springt nVidia of een fabrikant mee op de kar en brengt een GeForce RTX 2000 chip uit die in deze case past. Van de ontwerpen die aangekondigd zijn spreekt deze van Intel me toch met meeste aan, de andere modellen lijken me op een namiddag ontworpen met weinig aandacht over hoe het eruit ziet.

Wil je wat meer weten over de Ghost kan je op GOT terecht: Louqe Ghost S1 SFF case
Of over de Dan: Dan A4-SFX

Hopelijk springt nVidia of een fabrikant mee op de kar en brengt een GeForce RTX 2000 chip uit die in deze case past.

Die zijn er al even!

RTX 2060 (Super):
https://www.gigabyte.com/...V-N2060IXOC-6GD-rev-20#kf
http://www.inno3d.com/products_detail.php?refid=487
https://www.msi.com/Graph...orce-RTX-2060-AERO-ITX-6G
https://www.asus.com/nl/Graphics-Cards/PH-RTX2060-6G

RTX 2070:
https://www.msi.com/Graph...2070-AERO-ITX-8G/Overview
https://www.gigabyte.com/Graphics-Card/GV-N2070IX-8GD/sp#sp
https://www.gigabyte.com/Graphics-Card/GV-N2070IX-8GC#kf

(dit is wat ik zo snel vond, er zijn nog meer modellen)

[Reactie gewijzigd door Patriek op 13 januari 2020 12:33]

Inderdaad, maar ik bedoelde eerder een 2080Ti 😜

Dat gaat die 500W voeding niet trekken vrees ik
Daarbij lijkt het me slecht haalbaar om zulk stroomverbruik te koelen in zo'n klein formaat (koellichaam kan dus niet langer dan 20cm zijn en maar 2 slots dik)

[Reactie gewijzigd door Patriek op 13 januari 2020 13:14]

Met dat verschil dat deze NUC9 nog aan een scherm vastgemaakt kan worden (met een VESA aansluiting), terwijl een DAN A4 en consoorten gewoon een kleine kast is.
Dat is een verschil in zicht en WAF: geen kast op de grond of de bureau oogt veel properder/ordelijker.
Ik heb zelf een Streacom Alpha 7C aan mijn scherm gehangen met een VESA, een beetje als de (oude) NUC's, maar dan mini-ITX en een desktop processor ipv een mobiele CPU.

Wat je bij een NUC tot nu toe niet kon krijgen, was een cpu met meer dan vier cores, of een losse videokaart: serieuze rekenkracht dus.

Dit was dit ook precies mijn reden om niet volledig over te stappen naar een NUC, wat mijn vrouw erg jammer vond

Maar hoe verhoudt een i9-9980HK zich tot een serieuze desktop CPU als zeg een Ryzen 3700X?
Waarom die, nou omdat deze ook een TDP van 65watt heeft (ja Intel VS AMD TDP is anders) maar ook omdat deze nog wel te koelen is in een compact ITX systeem op basis van een Dan A4, Kolink Rocket of een Velka case.
Dan heb je namelijk ook een sub 10L inhoud systeem mét serieuze rekenkracht, full-size 2 slots GPU, ect. En voor onder de $1700 moet je een eind komen

Uiteraard niet helemaal dezelfde markt want dat is een zelfbouw niche en dit is meer kant en klaar maar toch. Zeker als ik de 3rd party cases zie dan moet ik vaak aan een Dan A4, Kolink Rocket of Sliger SM550 oid denken.

Die 3700X zal een stuk beter presteren, echter is dat een 65W TDP cpu, die qua verbruik op stock settings een verbruik heeft van zo'n 90W.

De hier gebruikte cpu's zijn 45W TDP cpu's waarbij het verbruik afhankelijk is van de instellingen, daar dit apparaten zijn van Intel zelf ligt er het in de verwachting dat het langduring verbruik rond de 45W zal liggen met boost verbruik tot +-55-60W. Daar dat de door Intel aanbevolen specificaties zijn.

Deze specificaties hoeven echter niet gevolgd te worden door fabrikanten, dus zie je ook apparaten met deze zelfde cpu's waarbij de powerlimiten (in Intel taal PL1 en PL2) anders afgesteld zullen zijn.

De NUC van Intel is toch een stukje kleiner met 5L ipv 7,4 (van de Dan A4). Al is de prijs nog steeds absurd.

[Reactie gewijzigd door TeunPC op 13 januari 2020 09:55]

Erg onredelijke prijzen, dit is laptop hardware in een losse box zonder accu, trackpad, scherm, keyboard etc. Een vlotte i7 9xxxHQ laptop koop je voor minder dan 1000 euro en heeft al die hardware er wel omheen. 1250usd voor dit is dus aan de forse kant.

Idd! Erg leuke hardware, maar de prijzen slaan nergens op. Realiseren ze zich niet dat de desktop markt (en dus ook deze kleine pc-tjes) krimpt. Wie gaat er nu 1200 dollar (midrange systeem uit tabel) uitgeven om vervolgens geheugen, opslag en videokaart ook nog te moeten kopen? Dan kom je ver boven de 2000 dollar uit!

Voor minder geld kan de gemiddelde tweaker ook een heel krachtig mini itx systeem in elkaar knutselen dat maar marginaal groter is.

Juist in een krimpende markt zullen bedrijven steeds hogere gemiddelde prijzen moeten hanteren om de inkomsten op hetzelfde peil te houden. Dit is al te zien bij Apple, waar de prijzen van iPhones de hoogte in zijn geschoten de afgelopen jaren.

Ook de prijzen van Zen2 processoren en moederborden liggen een stuk hoger dan die voor eerdere generaties. Het is een serieus probleem aan het worden zonder een oplossing die de gemiddelde consument zal kunnen bekoren.

Voor mij heeft de oplossing zich enkele jaren geleden al aangediend, maar ik verwacht dat de markt om verscheidene redenen veel langzamer zal reageren op deze prijsverhogingen.

Je mixed nu de hele PC markt (krimpt) en de high-end. De onderkant van de markt krimpt omdat er daar genoeg alternatieven voor zijn. Genoeg TV's hebben bijvoorbeeld native YouTube, terwijl dat vroeger een reden was voor een low-end living-room PC. Maar dat was toch al niet de markt voor i7/i9 CPU's. Ook smartphones zijn capabeler; je heb geen PC nodig voor internetbankieren.

Niet alleen marginaal groter maar ook veel krachtiger, goedkoper en beter gekoeld (dus stiller)..

De vraag is natuurlijk wel of je daar vrolijk van gaat worden. Laptops in die prijsklasse met dat soort relatief dure cpu en gpu zijn vaak onderhevig aan beknibbeling op de accu, scherm en behuizing, waardoor die vaak maar van (zeer) matige kwaliteit zijn.

Als je in de markt bent voor een pre-build system met bijbehorende support en premium hardware vind ik deze systemen eigenlijk nog niet eens enorm duur.

Dit zijn barebone systemen zonder SSD en geheugen. 2 relatief prijzige componenten alsnog. Vind het wat dat betreft zelf enorm tegenvallen. Voor de 9750HQ variant zou ik 800 euro meer fair gevonden voor de prestaties dat het biedt. Je moet namelijk in dit geval de kast er nog bijkopen. De genoemde prijzen zijn volgens mij voor de element boards alleen.

Volgens deze pagina is het inclusief behuizing: https://www.intel.com/con...s/nuc/kits/nuc9i7qnx.html

Opzich ook logisch, het is immers een kit.

Het de "Element" module zelf is hier te vinden: https://www.intel.com/con...e-elements/nuc9i7qnb.html

De prijzen.. idd, er zullen vast wel aantal situaties zijn dat dit nodig is. Maar anders....

Dat Intel nog denkt weg te komen met deze prijzen. Voor dat geld haal je een mooie laptop...

Er zal vast wel een markt voor zijn.
Kleine, stille pc's zijn wel meer in opmars. Design is in op het bureau.

Ja maar voorde helft van dat geld heb je een 3900x ryzen in een matx kast op je burau staan zonder hitte issues en met dubble performance

Echter moet je die tot op heden wel zelf bouwen. Dit soort systemen is juist gericht op de (zakelijke) markt die niet zelf wil bouwen maar wel een hoogwaardig systeem wil. Een markt van AMD momenteel (hopelijk komt daar verandering in) eigenlijk nog vrijwel geen aanbod heeft.

De helft van het geld vind ik wel bijzonder optimistisch trouwens, een Ryzen 3900X kost al 500+ euro, een degelijk moederbord zit je ook zo aan 200-300 euro, 100+ euro voor een degelijke high end kast en je moet nog een instap gpu hebben omdat Ryzen deze niet heeft al met al zit je dan ook zo op 1000+ euro.

Qua performance heb je uiteraard wel gelijk, die zal bij een 3900X een stuk hoger liggen. Echter zal de doelgroep voor een ultra compact systeem met een laptop cpu niet direct de doelgroep zijn die Ryzen 3900X performance nodig heeft.

Cpu = 550
Mb = 150 is er maar 1 in matx
Kast = 100
Voeding 60
Totaal 860

2x860 is 1720

In de nuc krijg je ook niks meer en moet je video kaart ook apart kopen.

In enterprise boeit een nuc vaak helemaal niet dan mag matx van elke vendor ook gewoon.

Juist een enterprise wil dat hitte risk niet lopen van nuc

[Reactie gewijzigd door Scriptkid op 13 januari 2020 12:18]

Tja, als je allemaal budget componenten bij elkaar gaat zoeken om je cpu heen dan kom je er inderdaad net, echter is dat naar mijn mening geen eerlijke vergelijking, je zal dan high end ook met high end moeten vergelijken. Ik ken niemand die een Ryzen 3900 (of vergelijkbare Intel cpu) combineert met een budget mobo een een goedkope kast en voeding.

Je mist trouwens nog een GPU, daar Ryzen geen igpu heeft in de 3900X zal je deze los moeten kopen, ook als je het systeem niet voor gaming zou gaan gebruiken en een igpu zou volstaan.

En ga je dan kijken naar high end componenten kom je al snel uit op mitx i.p.v. matx (wat momenteel een vrij dode standaard geworden is) en dan zit een fatsoenlijk x570 mobo dat de capaciteiten van een 3900X kan benutten al snel rond de 300 euro.

In Enterprise / zakelijk zie je eigenlijk nooit zelfbouw op de kantoorwerkplekken, dus "MATX van iedere vendor" is daar echt onzin, dat is normaliter allemaal gestandaardiseerd op HP / Dell, Lenovo en in mindere mate Intel. Andere merken zie je daar vrijwel nooit (soms nog wat MS Surface of iets in die strekking).

Nuc's zie je echter vrij veel op kantoren, die schroef je in veel gevallen gewoon achterop de monitor en je hebt een heel mooie werkplek. Ik doe zeer veel zakelijk en heb nog nooit een IT-beslisser bij een relatie over "het hitte risico van een NUC" gehoord. Sterker nog, alle relaties die ze gebruiken zijn er juist enorm tevreden over.

[Reactie gewijzigd door Dennism op 13 januari 2020 13:27]

Ik denk dat je toch even beter moet gaan lezen dan commentaar geven,

Bijna elke vendor levert MATX aan bedrijven Dell () hele SFF line up, HP, Lenovo.

Je probeert nu de focus van high end nuc weg te schuiven naar samples met low end nucs.

DIe nucs die jij achter een beeldscherm schroeft zijn meestal geen I9 Nucs en als je dat wel doet gooi je gewoon veel geld weg, zelfs een Allinone is dan nog een betere mooiere oplossing dan een I9 Nuc met tyrip tegen een monitor aan plakken.

maar voorde helft van dat geld

Dit soort compacte systemen zijn bedoeld voor mensen die niet zo op de centen hoeven te letten.

Een mooie laptop die wel een dedicated grafische kaart heeft, mja.

Klein, oog wilt ook wat op de bureau ... En een lompe pv kast ... neemt ook plaats in. Maar dan zou ik toch eerder gaan voor een mini atx behuizing ofzo, dan heb je toch al wat meer mogelijkheden. Zeker voor die prijs .. En dan moet er nog geheugen + schijf in. Voor het duurste model, kan je toch wel al een kastje + cpu + mobo scoren (en als het niet perse Intel moet zijn, dan een 3700X en spaar je nog wat geld uit)

Mooi dat we zoveel krachtige techniek in een klein formaat behuizing kan. Maar ik heb toch idee dat de doelgroep van deze hardware er dusdanig “fan” van is dat men niet perse een “kast” wil hebben die je eigenlijk niet ziet / weinig ruimte in neemt.

[Reactie gewijzigd door GertJan2012 op 13 januari 2020 06:33]

En ook stil is, vraag me af of deze Nucs stil zijn qua Fan noise onder load.

Dat kan haast niet, zoveel vermogen en warmte in een kleine kast is erg laatig stil te koelen. Je zal veel airflow moeten hebben als je weinig oppervlakte hebt.

Ik heb een Gigabyte BRIX Gaming UHD i7 en ik wordt aardig gek van het geluid dat hij maakt.
Zie ook het topic wat ik aangemaakt heb.
https://gathering.tweakers.net/forum/list_messages/1967330

Hopelijk dat het geluid minder wordt met een andere fan.

Precies, bij een Nuc denk ik toch meer aan een computer die je bijvoorbeeld achter je TV kan bevestigen, zonder te veel ruimte in te nemen.

Stilte is dan uiteraard ook nog een dingetje. Je wilt niet de fans horen terwijl je een filmpje aan het kijken bent.

In algemeenheid; zit al een tijdje te loeren naar die NUC's als opvolger voor mijn huidige (fullsize/ 43cm) HTPC. Echter; ik kan door de bomen het bos niet meer zien met al die verschillende versies. Beetje snoeien in het aanbod zou niet gek zijn.

Inschattingsvraagje:

Heb zelf een half jaar terug de max. versie van de Hades Canyon gekocht. ( pricewatch: Intel NUC Kit NUC8i7HVK2 (EU-stekker) )

Ik ben dan de doelgroep: reis veel, weinig ruimte maar wel rekenkracht nodig; er zitten ook 2 extern3 portable schermen bij voor gemak.

In hoeverre zou deze upgrade meerwaarde hebben (buiten de betere CPU en externe grafische kaart om)? Want het high-end model van de i9 zal, als ik dit goed inschat, 2x zo duur zijn als mij i7 Hades Canyon variant. (1800-2000 EUR?)

Ik was eveneens aan het kijken naar de Hades Canyon tot ik dit zag... al lijkt me de prijs niet geheel te verantwoorden (op zich zoek ik gewoon een compact en performant systeem en niet meteen een top-of-the-bill configuratie).

Ook mijn vraag is dus of een Hades Canyon nog steeds een waardig alternatief blijft of toch wel outdated begint te worden ?

Precies; voor 2K kun je 2 krachtige desktops in elkaar schroeven.

De Hades Canyon kostte me toen al iets van 850,- (best schappelijk); en dan haal je er zelf nog een SSD en wat RAM bij. Ik gebruik het primair voor Unreal Engine, C++ compilatie en 3D modelling maar wat extra rekenkracht voor compilatie/shaders en een betere grafische kaart klinkten me goed in de oren.

Misschien toch even wachten op de benchmarks?

De Hades Canyon performed iig helemaal top tot nu toe (C++ compilatie gehalveerd t.ov. maxed-out Macbook uit 2017), blijft op goede temperatuur en heeft een stevige embedded grafische kaart opzich.

Ik zou persoonlijk voor een dikke game laptop gaan, met de nadruk op dik. Kleiner formaat staat vrijwel garant voor herrie en thermal throttle. Het verschil in kilos is kleiner dan de performance dat je inlevert. Voor dit soort bedragen is iets als Google Stadia of een GPU huren met een leuk 5G abbo eventueel een optie

Intel had nogal wat ontwerpfouten waardoor oa de hyperthreading op veel processoren is uitgeschakeld. Zijn deze fouten hier uitgehaald of draait ook dit singlethreaded?

Als je de SPECTRE familie van issues bedoelt: Ja, dat speelt nog steeds, maar nee, dit draait niet single-threaded. Alle Intel desktop CPU's zijn multi-core.

De reden om hyperthreading uit te schakelen i.v.m. SPECTRE is primair vanwege beveiligingslekken in cloud-diensten, omdat een thread van de ene VM dan data kan zien van een andere thread in een andere VM, van een andere klant. Cloud providers doen dat typisch niet op dit soort NUC's.

Eerste hut op Google, kaspersky.nl:

Daarnaast, ondanks de beweringen van AMD dat hun CPU’s geen Meltdown-kwetsbaarheden vertoonden, hebben onderzoekers een variatie op Meltdown (Meltdown-BR) ontdekt die perfect operationeel met AMD CPU’s. Dus op dit moment hebben de CPU’s van de drie grootste globale CPU-leveranciers – AMD, ARM en Intel – te maken met Meltdown en Spectre. In ieder geval met enkele variaties van beide families.

Leuke kastjes, als er TB3 opzit zou je er nog een externe GPU aan kunnen hangen.

Maar als we dan toch die tour opgaan, doe mij dan maar gewoon een fancy ultrabook, komt op hetzelfde neer, je hoeft er geen scherm bij te zoeken en je hebt een accu. Enige irritante met ultrabooks is des te beter de CPU, des te duurdere GPU erin zit, ondanks dat je dat helemaal niet wil. Net alsof ze het expres doen

Ik dacht altijd dat ultrabooks juist altijd een beetje matige GPUs hadden, aangezien de grote GPUs meer koeling nodig hebben en lastig in zo'n dunne laptop te verwerken zijn. Daarom zijn die gamelaptops met chips als een GTX1060 of beter zo dik (>2cm).

Mwah, hangt een beetje af van het model (13"-15"). Dell XPS 13 heeft bv iGPU, maar doen daar weer geen TB3 op. Misschien dat dat nu is veranderd, maar poosje geleden was het nog dat als je een Ultrabook met TB3 wilde, je sowieso ook betaalde voor een mGPU.

Mijn MSI GS63 van 3 jaar oud is nochtans net geen 1,8cm dik en daar zit een 1060 6GB in.

Wat een geld. Ik heb nog goede herinneringen aan de eeebox EB1501P. Helaas nu wel te langzaam geworden, maar was betaalbaar voor zo'n 400 euro.

Je kan natuurlijk ook nog steeds de "klassieke" NUC kopen. Die heb je al voor onder de 300,- met een i3 of 350,- met een i5. Dat lijkt zowel qua prijs als qua gebruiksdoel meer op de eeebox.

[Reactie gewijzigd door Lapa op 13 januari 2020 14:34]

Wellicht beter om dan te gaan voor een Asrock Deskmini A300 met een Ryzen 3400g.