Bij televisies is de overgang van hd naar 4k al grotendeels achter de rug; er worden in de grotere maten al jaren geen hdtv's meer geproduceerd. Alleen als je op zoek bent naar een kleine tv kan je nog hdtv's in de winkel vinden. Liefhebbers van het grote scherm hebben wat langer moeten wachten, want hoewel er al jaren 4k-projectoren worden gemaakt, zijn goede 4k-homecinemaprojectoren over het algemeen nog heel erg duur. JVC brengt daar nu een klein beetje verandering in door met een nieuw instapmodel te komen, de LX-NZ3, en die hebben we op de IFA al even kunnen bekijken.
Het belangrijkste verkoopargument van de JVC LX-NZ3 is het gebruik van lasers als lichtbron, in plaats van een lamp. De BLU-Escent-lichtbron gaat volgens JVC gegarandeerd 20.000 uur mee. Na die periode is de lichtbron ook nog bruikbaar, maar de helderheid is dan met vijftig procent afgenomen. De levensduur is dus veel langer dan bij conventionele projectielampen die maar een paar duizend uur meegaan.
De thuistheaterprojectoren van JVC maakten tot nu toe allemaal gebruik van lcos-techniek, die de marketingnaam d-ila had meegekregen, maar omdat deze techniek complexe, en dus dure, optiek vereist heeft JVC voor het nieuwe instapmodel gekozen voor dlp-techniek van Texas Instruments. Hierdoor kon de LX-NZ3 compacter worden dan de d-ila-modellen. Met 405x341x146mm en een gewicht van 6,3kg is het nog altijd geen hele kleine projector, maar vergeleken met de andere JVC-modellen is hij dat wel.
De gebruikte 4k-dlp-chip heeft een diameter van 0,47" oftewel 12mm. Doordat er maar een dlp-chip in de projector zit moeten de primaire kleuren, rood, groen en blauw, sequentieel, dus na elkaar, worden geprojecteerd. Dat levert normaal gesproken zichtbare regenboog-artefacten in beeld op als je ogen over het scherm bewegen, maar JVC weet dit probleem aanmerkelijk te verminderen door de frequentie waarmee de kleuren elkaar afwisselen, sterk te verhogen. Hoe vaak de kleuren per beeldje veranderen, wilde men niet zeggen, maar ik kon het regenboogeffect nauwelijks nog waarnemen. Niet iedereen kan de regenbogen even goed waarnemen, maar ik ben er gevoelig voor en had er bijna geen last van. Wel ervoeren we het beeld als een tikje minder rustig dan dat van lcos of dlp's met drie chips.
Met een lichtopbrengst van maar liefst drieduizend lumen is de LX-NZ3 geschikt om ook overdag te worden gebruikt. Uiteraard gaat dit ten koste van het contrast in beeld, maar het kan toch handig zijn dat er bij daglicht nog wat op het scherm te zien valt. In een verduisterde ruimte komt de projector natuurlijk pas echt tot zijn recht en kan de hoge lichtopbrengst worden ingezet voor een schitterende hdr-weergave. Dit kan in de formaten hdr10 en hybrid log-gamma. De formaten met dynamische metadata worden dus helaas niet ondersteund.
Toch kan het beeld aan de hand van de inhoud per frame worden aangepast door een functie die door JVC 'HDR Auto Tone Mapping' wordt genoemd. Dat is naar ons idee een zeer nuttige feature op een projector, omdat de helderheidsniveaus in hdr-signalen van absolute waarden uitgaan. De helderste waarden kunnen soms niet worden gehaald en dus moet het beeld soms wat lichter of donkerder worden gemaakt om geen detail in beeld te verliezen. De automatische tonemapping van de projector werkte tijdens de demo zeer goed; het leek er absoluut niet op dat er iets aan het beeld was veranderd, maar zowel in donkere als lichte scènes bleef er doortekening zichtbaar in de hooglichten en de schaduwpartijen.
Het eigen contrast van de LX-NZ3 is niet door JVC gespecificeerd, maar dat is bij dlp's over het algemeen minder goed dan bij lcos-projectoren. Doordat de laserlichtbron zich supersnel laat moduleren is de zwartweergave, bij een volledig zwart scherm, perfect. Bij een fade to black werd het dan ook perfect donker in de kijkruimte. JVC geeft dan ook een oneindig groot dynamisch contrast op.
De LX-NZ3 is uitgerust met een 1,6x zoomobjectief met lens shift zodat de projector niet perfect voor het midden van het scherm hoeft te staan of te hangen. Verticaal is er zestig procent speelruimte, en horizontaal drieëntwintig. De lens is niet gemotoriseerd, zoals bij de duurdere JVC's, maar daar staat uiteraard ook een lagere prijs tegenover. Door de hoge lichtopbrengst is het mogelijk om ook op de wat grotere schermen te projecteren; een schermdiagonaal van 200 inch is dan ook nog goed te doen. De LX-NZ3 is vanaf november leverbaar in een zwarte, of witte, behuizing en heeft een adviesprijs van 3500 euro meegekregen. Dat mogen we, voor een 4k hdr-projector met laserlichtbron, wel een prijsdoorbraak noemen, hoewel het natuurlijk veel geld blijft.