Inleiding
Samengevat
De Panasonic GZW954 is een schitterende oled-tv met een zeer nauwkeurige weergave. Ook het geluid is prima en de mogelijkheid om een subwoofer aan te sluiten is een prettige extra. De televisie kan alle hdr-formaten aan. Het smart gedeelte draait op Panasonics eigen 'My home Screen 4' en uniek is het dubbele CI+-slot, waardoor verschillende zenders tegelijk gedecodeerd kunnen worden. Gamers zullen de lage inputlag kunnen waarderen, maar het ontbreken van dts-geluid is een duidelijk minpunt.
Eindoordeel
Als je een televisie wil die goed is in het weergeven van hdr en je hebt de mogelijkheid om de hoeveelheid licht in je kamer te beperken, dan is een oled-tv al snel de beste keuze. Het alternatief, een lcd-tv met full array local dimming, met voldoende dimbare zones voor een goede hdr-weergave, is namelijk al snel een stuk duurder. Naast de schermtechniek moet je ook letten op de door de tv ondersteunde hdr-formaten, want helaas zijn er verschillende formaten die nagenoeg hetzelfde doen. Gelukkig zijn er tegenwoordig televisies die alle formaten ondersteunen, zodat je altijd goed zit. De tv in deze review, de Panasonic GZW954, is zo'n alleskunner die alle gangbare hdr-formaten aankan.
/i/2002982742.jpeg?f=imagearticlefull)
De GZW954 die we hebben getest, heeft een oledscherm met een diagonaal van 55", oftewel zo'n 140cm. Hij is ook beschikbaar met een 65"-scherm, wat neerkomt op 165cm. Het scherm heeft een 'Absoluut Zwart-filter', dat reflecties in beeld moet tegengaan, en het luidsprekersysteem is voorzien van vier drivers met een totaalvermogen van 50W. De tv kan Dolby Atmos-geluid weergeven, maar doordat er slechts twee audiokanalen beschikbaar zijn, is natuurlijk geen echt surroundgeluid mogelijk.
Het smart gedeelte draait op Panasonics eigen 'My home Screen 4'. Dit besturingssysteem is het voormalige Firefox OS, dat nu door de Japanse fabrikant zelf verder wordt ontwikkeld. Uniek is het dubbele CI+-slot, waardoor verschillende zenders tegelijk gedecodeerd kunnen worden. Het grote 65"-model van deze tv kost op het moment van schrijven zo'n 3000 euro en ons 55"-testmodel is voor zo'n 1750 euro in de Pricewatch te vinden.
Uiterlijk en aansluitingen
De GZW954 is voorzien van een, bij LG Display ingekocht, oledpaneel en dat betekent dat de tv superplat kon worden genmaakt: bovenaan nog geen 5mm dik. Er is natuurlijk ook ruimte nodig om de elektronica, aansluitingen en luidsprekers in onder te brengen, en dus is de behuizing onderaan zo'n vier centimeter dikker uitgevoerd. Rond het scherm is een zwarte metalen rand aangebracht die is uitgevoerd in zijdeglans. Deze prachtige afwerking loopt door naar de achterkant, maar het dikkere gedeelte van de behuizing is gemaakt van zwart plastic dat is voorzien van een structuur die aan leer doet denken.
De 'lederlook' ziet er keurig uit, maar oogt wat minder luxe en valt daarmee een beetje uit de toon bij de rest van het ontwerp; gelukkig zie je daar normaal gesproken niet veel van, omdat hij aan de achterzijde zit. Onder het scherm zit een glimmend zwarte, dunne rand, waarop in het midden, in glanzende letters een Panasonic-logo is aangebracht. Aan de linkerkant van de rand onder het scherm is een powerled aangebracht. Daarnaast zitten de infraroodontvanger en de omgevingslichtsensor. Het design van de tv straalt een zekere luxe uit, die goed past bij een dure tv als de GZW954.
Het geheel wordt gedragen door een zwaar uitgevoerde stalen voet. De grondplaat is veertig centimeter breed en dertig centimeter diep. Door het hoge gewicht staat de tv zeer stabiel, maar een nadeel van dit ontwerp is dat het scherm op bijna twintig centimeter van de wand komt te staan als je de tv op een meubel voor een muur plaatst. Het verbindingsstuk tussen de grondplaat en de tv is vervaardigd uit gegoten metaal en is van binnen hol, zodat kabels er netjes in kunnen worden weggewerkt, achter een afdekklepje.
Aansluitingen
Ook de aansluitingen zitten achter een klep, met daarin een gat, waardoor kabels naar buiten kunnen worden geleid. Helaas is een aantal aansluitingen recht naar achteren gemonteerd, waardoor je het klepje achterwege moet laten als je ze wil gebruiken. Ook kan het zijn dat je kabels met haakse stekkers nodig hebt als je de tv wilt ophangen. De naar achteren gemonteerde connectors zijn twee usb-aansluitingen, twee hdmi-aansluitingen, een componentingang die ook voor composiet te gebruiken is, en een toslink- digitale audio-uitgang.
De andere aansluitingen zijn, wel handig, onder een hoek van negentig graden geplaatst. Boven aan de zijkant zitten, en dat is uniek voor Panasonic, twee CI+-slots. Hiermee is het mogelijk om twee zenders tegelijk te decoderen, zodat je de ene kunt opnemen terwijl je de andere bekijkt. Ook is het hiermee mogelijk om zowel satelliet- als kabelzenders te decoderen als je over de hiervoor benodigde smartcards beschikt.
Daaronder zitten twee hdmi-aansluitingen, waarvan de onderste van een arc is voorzien. Dan is er een usb-aansluiting die bedoeld is voor een harde schijf voor opnamen, een antenneaansluiting die geschikt is voor Digitenne en kabel, twee aansluitingen voor satelliet, en helemaal onderaan zit een rj45-netwerkaansluiting. Het netsnoer is niet afneembaar, maar het is wel bijna 270cm lang; veel langer dan bij andere televisies. Zo zien we het graag.
Interface en afstandsbediening
Panasonic maakte voor zijn televisies gebruik van het opensourcebesturingssysteem Firefox OS. Nadat de Mozilla Foundation twee jaar geleden stopte met dit project, moest de fabrikant het zelf gaan onderhouden en ging het besturingssysteem verder onder de naam 'my Home Screen'. Dit jaar zijn we bij versie vier aangeland, die geen grote veranderingen ten opzichte van de vorige versie met zich meebrengt. Als je op de homeknop drukt, krijg je het homescreen te zien als overlay op het beeld. Er zijn iconen voor Apparaten, Apps en Live tv, en ook tref je hier snelkoppelingen naar je favoriete externe bronnen, apps en televisiekanalen. De volgorde is naar eigen inzicht aan te passen.
/i/2002982896.jpeg?f=imagenormal)
Met de d-pad op de afstandsbediening kun je omhoog en omlaag navigeren om andere schermen op te roepen. Als je naar boven beweegt, krijg je een zoekscherm. Hiermee kun je zoeken in de televisiegids, in je televisieopnamen, op YouTube, op internet en in je mediabestanden. Helaas werkt het invoeren van zoektermen wat omslachtig door een wat onhandig schermtoetsenbord, dat nadat je een klinker hebt gekozen, wil weten of er je er ook een accent op wil, waardoor je vaak twee keer moet klikken.
/i/2002982898.jpeg?f=imagenormal)
Als je naar beneden navigeert, krijg je aanbevelingen van televisieprogramma's te zien. Bij verder naar beneden bewegen krijg je aanbevelingen van YouTube en het scherm daaronder toont opgenomen tv-programma's. Als je vervolgens nog een keer naar beneden navigeert, kom je bij de instellingen van het homescreen terecht. Hier kun je bepalen welke pagina's je te zien krijgt en in welke volgorde. Je kunt alles dus volledig naar eigen wens aanpassen. Hierin krijg je meer vrijheid dan bij andere besturingssystemen voor smart-tv's, iets wat we erg kunnen waarderen.
/i/2002982900.jpeg?f=imagenormal)
De elektronische programmagids oogde altijd wat ouderwets op de televisies van Panasonic, maar bij versie 4 van my homescreen is de epg eindelijk mooi vormgegeven. Ook is het prettig dat het huidige programma in de linkerbovenhoek doorloopt, zodat je niets hoeft te missen tijdens het opzoeken van programmagegevens. Al met al werkt My homescreen erg prettig, maar er valt nog wel wat aan te verbeteren. Zo zijn de Nederlandse vertalingen hier en daar wat krom, en wordt het geheel nog altijd op 1080p gerenderd om vervolgens naar de resolutie van het scherm te worden geschaald. Hierdoor zien vooral de letters er korrelig uit als je van dichtbij naar de tv kijkt. Geen groot probleem dus, maar we vinden het maar raar dat er al jaren uhd-tv's worden verkocht en dat nog niet één merk een interface heeft die daadwerkelijk op 2160p wordt gerenderd. Wel een groot probleem is het ontbreken van de dts-codec. Panasonic spaart daarmee licentiekosten uit, maar films die hiervan gebruikmaken, worden dus zonder geluid weergegeven.
Afstandsbediening
Je krijgt bij de GZW954 geen luxe afstandsbediening met microfoon voor spraakopdrachten, maar een normale infraroodafstandsbediening. Dat Panasonic de enige grote fabrikant is zonder spraakbesturing, zien we niet echt als een minpunt omdat we deze feature in de praktijk alleen gebruiken voor het zoeken op YouTube. Door je telefoon aan de YouTube-app te koppelen kun je alsnog filmpjes met spraak zoeken en op de tv afspelen.
De bovenkant van de remote ziet eruit als geborsteld metaal, maar het is gewoon plastic en dat is misschien maar goed ook, want in metaal krijg je snel deukjes en krassen. Het is misschien niet de mooiste afstandsbediening om te zien, maar er is wel degelijk goed over het ontwerp nagedacht. De lay-out is erg overzichtelijk, waardoor je nooit lang naar een toets hoeft te zoeken.
Het 21cm lange apparaatje weegt inclusief twee AA-batterijen zo'n 145gram. De batterijen zijn boven elkaar geplaatst, waardoor het zwaartepunt in het midden ligt. Hierdoor ligt de afstandsbediening prettig in de hand. Ook de twee inkepingen aan de achterkant geven extra grip. Bovendien is achterop een uitsparing voor je wijsvinger gemaakt, waardoor je duim vanzelf boven de d-pad komt te liggen. De rubberen toetsen hebben een duidelijk voelbare 'klik' en zijn voorzien van een goed leesbare opdruk. Met de knop 'Picture' kun je tussen de verschillende beeldpresets kiezen. In het menu kun je de presets die je nooit gebruikt, weglaten: slim! Ook is er een 'My app'-toets waaronder je de meestgebruikte app kunt plaatsen. Al met al een erg fijne afstandsbediening dus.
Inputlag en chroma subsampling
Inputlag is de tijd die een tv of monitor nodig heeft om beelden die via een externe input, in dit geval hdmi, worden aangeboden, daadwerkelijk weer te geven. Toen televises nog analoog waren en voorzien van een beeldbuis, bestond dit probleem niet, maar doordat tegenwoordig beeldverwerking op het inkomende signaal wordt losgelaten, gaat de nodige tijd verloren voordat de beelden te zien zijn. Bij het kijken naar video is de vertraging geen enkel probleem, maar als je actiegames speelt op een pc of console, kun je inputlag missen als kiespijn.
/i/2002108799.jpeg?f=imagemedium)
Gemeten met onze Leo Bodnar-lagtester, die 1080p60-beelden uitstuurt, kwamen we tot een inputlag van 22ms. Hetzelfde resultaat behaalden we met de 4k-lagtester die 3840p60-beelden gebruikt voor de meting. Een prima resultaat dus, waarmee de GZW954 zeer geschikt is voor gamers. Onder het voorbehoud dat je niet altijd dezelfde game speelt, want dan is een oledscherm geen goede keuze vanwege het inbrandgevaar bij het weergeven van statische beelden. Als je regelmatig iets anders speelt, is het geen enkel probleem om een oled te gebruiken voor games. Om deze lage inputlag te kunnen gebruiken, moet de televisie wel in de spelmodus staan. Dat kun je handmatig doen, maar dankzij de hdmi 2.1-feature 'Auto Low Latency Mode' kun je de tv ook zelf laten schakelen, mits je console dit ondersteunt. De ALLM-instelling is een beetje verstopt in het menu, onder Beeld>Opties>Setup>HDMI 2.1 Settings.
Chroma subsampling
De beeldverwerkingschips van uhd-televises zijn ware krachtpatsers. Bij het weergeven van 2160p60-beelden moeten ze bijna een half miljard pixels per seconde verwerken. Om deze zware taak wat te vereenvoudigen, wordt veelal chroma subsampling toegepast om de benodigde bandbreedte te beperken. Hierbij wordt voor het verwerken van kleurinformatie een lagere resolutie toegepast dan voor het verwerken van helderheidsinformatie. Bij het bekijken van videobeelden is dat geen enkel probleem, omdat alle videocodecs die voor distributie worden gebruikt, ook chroma subsampling toepassen, maar bij het weergeven van computerbeelden ontstaan kleurartefacten.
Deze kleurfouten vallen van een afstand nauwelijks op, maar van dichtbij zie je gekleurde 'friemeltjes' rond details in beeld, zoals bij kleine zwarte letters op een witte achtergrond. Gelukkig biedt de GZW954 een oplossing voor dit probleem. Een deel van de beeldverwerking is simpelweg uit te schakelen door het menu in te duiken en te navigeren naar Beeld > Optie-instellingen > 4K Pure Direct. Als je deze optie inschakelt, heb je geen last meer van chroma subsampling en gaat er geen kleurresolutie verloren.
Energiegebruik en geluid
Wat verbruik betreft valt er nog wel wat te verbeteren aan de oledtechniek, want moderne lcd's met ledbacklight zijn meestal wat zuiniger. De GZW954 heeft energielabel B meegekregen, waarmee hij tot de minst zuinige televisies van dit moment behoort. In de praktijk is het verbruik zeer vergelijkbaar met dat van andere oledtelevisies, al hebben sommige modellen al een A-label.
/i/2002108931.jpeg?f=imagemedium)
Hoe helderder het scherm is afgesteld, hoe meer elektriciteit nodig is. Met de Verlichtingssterkte in het menu op de maximale stand verbruikt de tv dan ook een stevige 195W, waarbij het scherm 309cd/m² aan helderheid produceert. Als we de helderheid reduceren tot 120cd/m², geschikt voor een kamer met gematigd licht, zakt het verbruik tot zo'n 94W. In de laagste stand produceert het scherm 56cd/m², genoeg voor een redelijk beeld in een volledig verduisterde kamer, waarbij het verbruik zakt tot 71W. De GZW954 kan de helderheid automatisch aanpassen door middel van een sensor die het omgevingslicht meet. Zo heb je altijd mooi beeld zonder dat de tv onnodig veel energie gebruikt.
Geluid
Het audiosysteem produceert volgens opgave een totaal vermogen van 50W. Er zijn twee tweewegluidsprekers toegepast, waarvan de laagweergevers goed zijn voor 15W per stuk en de mid-hoogdrivers 10W per stuk leveren. De woofers zijn aan de achterkant geplaatst en voorzien van een paar extra, passieve conussen, die de laagweergave moeten verbeteren. De mid-hoogweergevers zijn aan de onderkant naar beneden gericht en dus niet naar voren, richting je oren, waardoor je alleen indirect gereflecteerd geluid te horen krijgt.
/i/2002982908.jpeg?f=imagenormal)
Dit is nadelig voor het stereobeeld en bovendien zijn stemmen hierdoor minder goed verstaanbaar. Toch vinden we de GZW954 prettig klinken. De tv kan hard genoeg voor de gemiddelde huiskamer, al neemt de geluidskwaliteit op hogere volumes wat af. Op normale luisterniveaus is de laagweergave prima, maar als je van een stevige basweergave houdt, heb je de mogelijkheid om een losse subwoofer aan te sluiten. Deze mag van elk merk zijn, zolang de sub maar over een eigen versterker beschikt die analoge audio op lijnniveau accepteert. In het menu kun je de 3,5mm-koptelefoonaansluiting omschakelen naar een subwooferuitgang.
Er is ondersteuning voor Dolby Atmos-geluid, maar met slechts twee audiokanalen is de surroundweergave natuurlijk alles behalve indrukwekkend. Zoals gezegd is er geen ondersteuning voor dts-geluid, waardoor je dts-soundtracks door een extern apparaat moet laten decoderen. Al met al een prima audiosysteem waarvan we de mogelijkheid om een subwoofer toe te voegen erg kunnen waarderen.
Beeldeigenschappen
Door de oplichtende pixels van oledpanelen is geen aparte backlight nodig, zoals dat bij lcd's het geval is. Dit levert zeer gunstige beeldeigenschappen op. Zo zijn bijvoorbeeld de kijkhoeken veel beter. De foto's hieronder zijn gemaakt met een identieke belichting. De linker is recht van voren genomen en de rechter onder een hoek van 45 graden.
Bij lcd's krijg je altijd een duidelijk minder mooi beeld te zien als je onder een hoek kijkt. Bij oleds zijn de verschillen veel kleiner. Het contrast blijft goed, de kleuren zijn ook onder zeer grote hoeken nog mooi verzadigd en de helderheid neemt niet al te veel af, waardoor het verschil met het blote oog nauwelijks opvalt.
Ook de uniformiteit van het beeld is bij oled veel beter dan bij lcd's:
Bijna alle lcd-tv's hebben zichtbare lichtere en donkerdere delen in het beeld, doordat het licht van de backlight niet perfect is verdeeld. Doordat een oled geen backlight heeft, speelt dit probleem niet. Het resultaat is goed te zien op de bovenstaande foto's, die belicht zijn voor middengrijs om de helderheidsverschillen er meer uit te laten springen. Zowel recht van voren als onder een hoek is het beeld zeer uniform en zijn er, met het blote oog, geen grote helderheidsverschillen te zien. De helderheid loopt onder een hoek wel iets terug en ook verandert de kleurtemperatuur een tikje, maar dit valt bij normaal gebruik totaal niet op.
De zwartweergave van een oled is simpelweg perfect. Bij het weergeven van een zwart beeld komt er in het geheel geen licht uit het scherm en kun je dus, zelfs in een geheel verduisterde ruimte, niet zien dat de tv aanstaat. Door het grote contrast levert het scherm een prachtig beeld bij zowel sdr- als hdr-beelden. Daar kan, zolang er niet heel veel licht in de kijkruimte is, geen enkele lcd-tv tegenop.
Beeldverwerking
Als je een televisie in de winkel gaat bekijken, krijg je over het algemeen een allesbehalve goed beeld te zien. Dit komt doordat alle televisies in de winkelmodus staan, waarbij de beeldverwerking op volle toeren draait om een zo 'indrukwekkend' mogelijk beeld te genereren. De beelden die in de winkel worden vertoond, hebben hierdoor te veel contrast, te veel helderheid, te veel kleur en, om te wedijveren met de felle verlichting in de winkel is de kleurtemperatuur ook nog eens superhoog afgesteld, waardoor de beelden veel te blauw zijn. Als je een nieuwe televisie in gebruik neemt, doe je er goed aan om even de tijd te nemen en de meeste beeldverwerking uit te schakelen. Zo krijg je een veel natuurlijker beeld, dat eruitziet zoals de makers ervan dat voor ogen hadden.
/i/2002128809.jpeg?f=thumblarge)
Panasonic onderscheidt zich van de andere merken met een wat subtielere beeldverwerking, die een stuk behoudender te werk gaat. Als je bijvoorbeeld 'Levendige kleuren' inschakelt, krijg je meer kleurverzadiging in beeld, zoals je zou verwachten. Het is echter niet zoveel dat het er gelijk onnatuurlijk gaat uitzien. Als je nog meer kleur in beeld wil, kun je gebruikmaken van 'Kleur remasteren', waarbij de tv het hele kleurbereik van het oledpaneel inzet. Dat heeft bij sdr-beelden tot gevolg dat er veel extremere kleuren te zien zijn dan er in het oorspronkelijke signaal zaten. Geen instelling voor beeldpuristen dus, maar als een correcte weergave je niet kan schelen en je vooral veel kleur wil zien, doet deze instelling wonderen.
Een oled-tv heeft van nature een enorm contrast, maar voor wie daar niet genoeg aan heeft, is er een uitgebreide contrastregeling. Deze is volledig naar eigen wens aan te passen met een 'Adaptieve gammacontrole', die vooral de middentonen een boost geeft, een 'Zwart versterker', die de donkere tinten donkerder maakt, en een 'Helder Wit Effect', dat de hooglichten van een hogere kleurtemperatuur voorziet, zodat wit witter lijkt. Als je het beeld wil zien zoals het bedoeld was, zet je de contrastregeling uiteraard uit, maar voor wie het beeld graag een beetje oppept, is het een goed stuk gereedschap.
Beeldinterpolatie mocht natuurlijk niet ontbreken en daarom heeft Panasonic de GZW954 voorzien van Intelligent Frame Creation. Hiermee kun je beweging er scherper en vloeiender uit laten zien. Het werkt prima en als je het aanzet, krijg je een duidelijk soepeler bewegend beeld te zien, dat er ook nog eens scherper uitziet. De keerzijde is dat je bij films last kunt krijgen van het soapopera-effect. Gelukkig is beeldmateriaal met een lage framerate apart in te stellen. Helaas zijn artefacten bij het weergeven van geïnterpoleerde beelden onvermijdelijk. Dit komt doordat nu eenmaal niet altijd te voorspellen is wat er achter een bewegend voorwerp vandaan zal komen. Het algoritme moet dan gaan raden en dat levert duidelijk zichtbare beeldfouten op. We raden iedereen dan ook aan om zonder interpolatie te kijken. Beweging ziet er dan wat minder vloeiend en wat minder scherp uit, maar het beeld wordt wel foutloos weergegeven.
/i/2002128805.jpeg?f=thumblarge)
Een andere manier om beweging er scherper uit te laten zien is 'Black frame insertion'. Hierbij wordt na elk vertoond beeldje een zwart beeld ingevoegd. Zo ontstaat er minder bewegingsonscherpte op je netvlies als je ogen een object op het scherm volgen. Je moet er even naar zoeken in het menu, want de Nederlandse vertaling is nogal krom: 'Zwart kader invoegen'. De functie werkt prima en levert een duidelijk scherper beeld op bij veel beweging, maar helaas zie je het beeld duidelijk knipperen, waardoor veel mensen er niet graag naar zullen kijken. Ook halveer je de helderheid, waardoor je in een relatief donkere kamer moet kijken als je het wil gebruiken.
Metingen en hdr
Het contrast is een van de belangrijkste eigenschappen van een scherm als het erop aankomt hoe de beeldkwaliteit wordt ervaren. Doordat oleds zwart perfect kunnen weergeven, komt de contrastverhouding altijd uit op 1:∞. Om dit supergrote contrast te ervaren, moet je wel in een verduisterde ruimte kijken; lichtbronnen in de kamer kunnen reflecties in beeld opleveren die het contrast aantasten. Panasonics 'Absoluut Zwart-filter' werkt echter goed en weet reflecties redelijk goed tegen te gaan. Op dit vlak presteert de GZW954 duidelijk wat beter dan de meeste andere oleds, waardoor het beeld er overdag wat mooier uitziet.
De beste preset is Professioneel1, die zo uit de doos de beste resultaten oplevert.
Gemeten met onze SpectraCal C6-colorimeter, waarvoor we een profiel hebben gemaakt met onze X-rite i1 pro-spectrometer, zien we een zeer goed resultaat in onze CalMAN-meetsoftware. Met een gemiddelde ΔΕ2000 van slechts 0,8 zijn de afwijkingen zo klein dat ze met het blote oog niet meer opvallen. Ook het gammaverloop ziet er prima uit.
Als we naar de afwijkingen bij de primaire en secundaire kleuren kijken, zien we hetzelfde scenario: zeer gering. De gemiddelde ΔΕ2000 komt ook hier zeer laag uit. Er valt met een kalibratie dan ook nauwelijks winst te halen: kudos voor Panasonic.
Hdr
Door het enorme contrast zijn hdr-beelden een feest om naar te kijken op de GZW954. Doordat alle gangbare formaten worden ondersteund, weet je zeker dat je al het hdr-materiaal op de best mogelijke manier kunt bekijken. Alle hdr-televisies ondersteunen hdr10, het meestgebruikte formaat, en hlg, het formaat van hdr-televisie-uitzendingen. Daarbij ondersteunt deze tv zowel hdr10+ als Dolby Vision. Deze twee formaten bieden dynamische metadata voor een nog mooiere hdr-weergave. Ze zijn verwikkeld in een format war, maar met deze tv maakt het dus niet uit welke de uiteindelijke winnaar wordt.
De piekhelderheid van oled is hoog genoeg voor een schitterende hdr-weergave, maar ligt wel wat lager dan bij de helderste lcd-tv's, waardoor je bij het kijken naar hdr de ruimte enigszins moet verduisteren voor het beste resultaat. Bij daglicht valt er ook redelijk te kijken door in het menu de 'HDR Brightness Enhancer' in te schakelen die de donkerdere beelden wat lichter maakt, waardoor ze er beter uitzien met omgevingslicht. Een nuttige functie die je, als het donkerder is, wel weer even moet uitschakelen voor het beste beeld.
Bij de meeste hdr-schermen loopt de helderheid terug als er grote heldere vlakken moeten worden weergegeven, maar bij oleds loopt de helderheid nog wat verder terug bij heel felle beelden. Dit komt doordat oleds, net als crt's en plasma's, zijn voorzien van een automatic brightness limiter, die het stroomverbruik bij een (bijna) volledig wit scherm beperkt. In de bovenstaande grafiek zien we dat de abl ingrijpt bij het weergeven van een steeds groter wit vlak op een zwarte achtergrond. Bij het kijken naar testbeelden is het duidelijk te zien, maar bij het kijken naar normale content valt het bijna nooit op.
Bij de weergave van een wit vlak dat 2 procent of minder van een zwart scherm beslaat, hebben we een helderheid van 912cd/m² gemeten. Bij 10 procent zakt de helderheid naar 856cd/m² en bij 25 procent naar 519cd/m². Bij het weergeven van een volledig wit scherm zakt de helderheid helemaal naar 177cd/m².
Bij het meten van hdr drukken we de afwijkingen niet meer uit in ΔΕ2000, maar in plaats daarvan gebruiken we ΔΕICtCp. Dit is omdat ΔΕ2000 nooit ontworpen was om afwijkingen van, licht uitstralende, beeldschermen uit te drukken en er bij hogere helderheden grote afwijkingen optreden. Meer over dit onderwerp lees je hier en hier. De preset Professioneel1 levert ook bij het weergeven van hdr de nauwkeurigste weergave op.
Bij het weergeven moeten hdr-beeldschermen helderheidspieken die boven het maximaal mogelijke liggen, afkappen en weergeven met de piekhelderheid van het scherm zelf. Daarbij gaan er dus details in de hooglichten verloren. Om wat meer detail in de helderste delen van het scherm te behouden, passen de televisiefabrikanten een bepaalde mate van roll-off toe bij het knikpunt in de electro-optical transfer function. Dat is de functie, vergelijkbaar met gamma bij sdr-beelden, die bepaalt hoe fel een bepaalde signaalwaarde daadwerkelijk moet worden weergegeven.
Door deze roll-off van de helderheid ontstaan er wat grotere afwijkingen rond het kantelpunt. Dit zie je terug in de middelste grafiek. Toch presteert de GZW954 heel goed met een gemiddelde ΔΕICtCp van 4,9. In de bovenste grafiek zie je de afwijkingen waarbij de helderheidsfout buiten beschouwing is gelaten. Er is een zeer kleine kleurafwijking, wat resulteert in een gemiddelde ΔΕICtCp van slechts 0,5; ver onder de zichtbare grens dus. De GZW954 is indrukwekkend nauwkeurig afgesteld in de fabriek en biedt, zonder dat we eerst moeten kalibreren, een extreem nauwkeurige hdr-weergave.
Conclusie
De Panasonic GZW954 is een schitterende televisie die we van harte kunnen aanbevelen. Hij ziet er strak uit en er zijn hoogwaardige materialen gebruikt voor de voet en de behuizing. De mogelijkheid om kabels in de voet te verbergen is handig, maar aansluitingen die recht naar achteren zijn geplaatst, zijn bij muurmontage weer wat minder makkelijk te gebruiken.
De tv laat zich eenvoudig bedienen dankzij het prima werkende 'my Homescreen 4'-besturingssysteem en de prettig werkende afstandbediening. Het ontwerp van de remote is niet superstrak, maar hij is wel logisch ingedeeld. Hij ligt prettig in de hand en is voorzien van een ruime hoeveelheid knoppen, zodat je niet snel op menu's bent aangewezen.
De beeldkwaliteit is niets minder dan fantastisch en daarbij worden ook nog eens alle belangrijke hdr-formaten ondersteund. Ook het geluid is prima voor elkaar en de mogelijkheid om een subwoofer aan te sluiten voor diepere bassen zou naar ons idee op elke televisie moeten zitten. Wel is het een minpunt dat de televisies van Panasonic geen ondersteuning voor dts-geluid hebben.
Voor gamers is de lage inputlag een belangrijk pluspunt en bovendien kun je, dankzij hdmi 2.1, de gamemodus automatisch laten inschakelen. Ook vinden we het dubbele CI+-slot een handige toevoeging. Al met al een prachtige tv niet tot de goedkoopste, maar wel tot de beste oleds behoort.
Eindoordeel
:fill(white):strip_exif()/i/2002515028.jpeg?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2002982874.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982876.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982878.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982880.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982882.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982884.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982886.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982888.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982890.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982892.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982894.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982902.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982904.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982906.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982910.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982912.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982914.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982916.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982918.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002982920.jpeg?f=imagegallery)
:fill(white):strip_exif()/i/2002515028.jpeg?f=thumbmedium)
/u/6960/Avatar.png?f=community){kind=avatar}
/u/365771/ava-theashcat2.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/567222/crop5c339d6261ece_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/46032/74daijirox.GIF?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/439769/crop5a510243ea2e3_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/249917/jaapschaap.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/242838/brilsmurf.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/102237/jcash.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/626066/crop5afdd0ee5890d_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/459027/crop614619552e018_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/44074/avatar001.gif?f=community){kind=avatar}
/u/308018/crop5acc9870182c7_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/562377/vliegje.gif?f=community){kind=small}
/u/94596/crop643fb12fd4e6d.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/18479/crop5dc6a5310ec8f_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/235816/crop596740581e453_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/435754/crop5c0a7d803d242_cropped.gif?f=community){kind=small}
/u/392754/crop5a86a53584aa3_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/100062/crop6116ec219f7ec_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/331213/crop56ef13408ff38_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/391090/crop55ccbaacb2864_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/313945/1282927574N2556.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/442865/crop57a3d4c98c7db.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/94276/power-on-light.jpg?f=community){kind=small}
/u/83398/MooMoo.PNG?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/104656/crop5e2180c9a1f7c_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/22916/scouts_cartman.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1604/60x60.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/213293/crop5ccc38fc9b330_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1102/1a.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/281517/winn.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/428264/t6vldloofbntjgsxehen.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/178804/crop5c0f9b7d77913.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/301812/BioHazard_60x60.jpg?f=community){kind=small}
Bij composiet wordt namelijk de luminance en de chrominance samen doorgegeven (vandaar dat het een composiet is) terwijl bij component de helderheid, rood en blauw als aparte componenten worden doorgegeven met 1 component per kabel (helderheid-rood-blauw=groen, zo kom je aan je RGB). Maar het luminance signaal is bij beiden identiek als ik mij niet vergis.
:strip_icc():strip_exif()/u/35873/sim_icon.jpg?f=community){kind=icon}
