Gigabyte 3D Mercury watergekoelde kast getest

Inleiding

Gigabyte 3D Mercury aankondigingspicje Wie gebruik wil maken van waterkoeling kan vandaag de dag kiezen uit een ruim assortiment kant-en-klare setjes, maar het kan nog makkelijker. Vandaag werpen we een blik op de Gigabyte 3D Mercury-behuizing, die standaard uitgerust is met waterkoeling. Welke features de kast biedt en hoe de geïntegreerde koeling presteert lees je in deze review.

Specificaties

Alvorens we beginnen met bespreken van de Gigabyte 3D Mercury nemen we eerst een kijkje naar de specificaties van de behuizing, zoals die zijn opgegeven door de fabrikant.

Specificaties 3D Mercury
Afmetingen (WxHxD)	205x620x535mm
Materiaal voorkant	Aluminum
Kleur	Zilver/zwart
Zijpaneel	Plexiglas of rooster
Materiaal behuizing	Aluminium + nikkelcoating
Netto gewicht	12 kg
Externe 5,25"-drivebays	4
Externe 3,5"-drivebays	2
Interne 3,5"-drivebays	5
Expansie sloten	7
Compatibele moederborden	Atx, micro atx, e-atx, ceb
Koeling voorkant	1x 12cm ventilator met blauwe leds
Koeling achterkant	2x 12cm ventilator met blauwe leds
Koeling radiator	2x 12cm regelbare ventilatoren
I/O-poorten voorkant	4x usb 2.0, 1x firewire en 2x audio

Exterieur

De 3D Mercury-behuizing wordt geleverd in een enorme kartonnen doos en dat is niet zonder reden: de behuizing zelf is flink uit de kluiten gewassen. De kast heeft het formaat van een fulltower waar nog een extra laag bovenop is geplakt om het waterkoelingsysteem te huisvesten. Naast de behuizing vinden we in de doos nog enkele accessoires zoals twee flesjes met koelvloeistof, een handleiding, een extra ventilator en een stuk zijpaneel. Schroefjes en dergelijke worden uiteraard ook meegeleverd, maar deze zijn in de behuizing zelf te vinden. Zoals gezegd is de 3D Mercury een flinke behuizing en onderstaande foto bevestigt dat.

De kast is bijna volledig gemaakt van geborsteld aluminium en heeft zwarte drivebays die contrasteren met het grijs van de behuizing. Er zijn vier 5,25"- en twee 3,5"-drivebays aanwezig, die alle een rooster bevatten om frisse lucht de behuizing binnen te laten. Om stof buiten de deur te houden zit er een stoffilter achter elke drivebay. Aan de voorkant van de behuizing vinden we aan de onderkant een inlaat waarachter een 120mm-ventilator verborgen zit, en aan de bovenkant vinden we verschillende knopjes en lampjes.

Bovenaan de kast vinden we de aan/uitknop, de resetknop en de twee gebruikelijke ledjes. Daarnaast vinden we aan de voorkant de nodige I/O-poorten. Aanwezig zijn maar liefst vier usb-aansluitingen, twee audio-aansluitingen en een firewire-aansluiting. Verder herbergt de voorkant een draaiknop waarmee de snelheid van de ventilators die de radiator koelen, geregeld kan worden, en er is een indicator aanwezig om te controleren of het water stroomt. Iets lager - slechts half zichtbaar op bovenstaande foto - is nog een tweede indicator aanwezig voor het vloeistofniveau in het reservoir.

Als we onze blik verleggen naar de achterkant van de behuizing zien we dat er goed nagedacht is over de koelfunctionaliteit. De warme lucht van de waterkoeling verlaat de kast via het rooster aan de bovenkant (helemaal links op de foto) en daaronder vinden we ruimte voor twee 120mm-ventilatoren om de warme lucht uit de behuizing te blazen. De kast wordt standaard geleverd met twee passende ventilatoren die uitgerust zijn met hippe (?) blauwe leds. Nog verder naar onder vinden we twee rubberen moffen waardoor eventueel slangen van een waterkoelingsysteem naar buiten geleid kunnen worden. Standaard is dit niet nodig, maar het is fijn om te weten dat Gigabyte gedacht heeft aan de mensen die aan het koelsysteem willen klussen. Het laatste uiterlijke kenmerk van de behuizing dat genoemd moet worden, is het zijpaneel. Standaard is deze uitgerust met plexiglas om de ingewanden van het systeem bloot te geven. Als je hier geen behoefte aan hebt is het ook mogelijk om het plexiglas te vervangen door een rooster, dat standaard meegeleverd wordt.

Interieur

Hoewel de buitenkant van de behuizing er niet onaardig uitziet is de binnenkant een stuk interessanter. Wanneer we de zijpanelen van de kast loshalen en de bovenkant van de behuizing losschroeven, kunnen we een blik werpen op het waterkoelingsysteem. Op onderstaande foto zien we in de voorgrond de radiator met twee 120mm-ventilatoren. Achter de ventilator zit de pomp verborgen (zichtbaar op de tweede foto) en daarachter vinden we het reservoir met de vulopening aan de bovenkant. Alle onderdelen zijn verbonden met slangen van een hoge kwaliteit die met slangklemmen zijn vastgezet om te voorkomen dat ze losschieten. Verder zien we dat Gigabyte op sommige plekken veren om de slang heeft gedaan om te voorkomen dat ze kunnen knikken. Het geheel ziet er professioneel en netjes uit, maar er is wel een puntje van kritiek: de vulopening van het reservoir is niet waterdicht. Geen probleem tijdens normaal gebruik, maar het systeem liggend vervoeren terwijl de koelvloeistof aanwezig is, is geen goed idee.

Standaard komt de behuizing alleen met een koelblok voor de processor, maar Gigabyte heeft gedacht aan de gebruikers die meer onderdelen watergekoeld willen hebben. De behuizing is uitgerust met een tweetal splitters die gebruikt kunnen worden om twee extra koelblokken in de waterkringloop op te nemen. Hiermee zouden bijvoorbeeld ook de videokaart en de chipset met water gekoeld kunnen worden.

Het laatste onderdeel van het waterkoelingsysteem is het processorkoelblok. Het koelblok bestaat aan de bovenkant uit plexiglas en de onderkant is gemaakt van koper. Het blok heeft kleine pinnetjes aan de binnenkant zitten om het koeloppervlak te vergroten. De onderkant van het blok is netjes afgewerkt en bevat geen oneffenheden bij het gedeelte dat contact moet maken met de processor. Een vlakke onderkant zorgt voor een beter contact met de processor en daarmee een betere overdracht van warmte.

Naast de geïntegreerde waterkoeling bevat het interieur van de behuizing weinig verrassingen. De kast is bijzonder ruim en kan e-atx-moederborden herbergen samen met een flink aantal harde schijven. Noemenswaardig is het opbergbakje dat bevestigd is in de interne 3,5"-drivebays. Wanneer de interne drivebays niet volgestopt worden met harde schijven kan het bakje gebruikt worden om accessoires zoals schroefjes, driverails, molex-kabels en dergelijke te bewaren.

Installatie

De installatie van de computerhardware in de 3D Mercury is niet veel anders dan bij de meeste kasten en met de meegeleverde handleiding moet het zelfs met twee linkerhanden lukken. Het is wel even verstandig om te kijken hoe het processorkoelblok geïnstalleerd moet worden. Omdat het koelblok gebruikt kan worden met een breed scala processors is het nodig het juiste bevestigingsmateriaal te gebruiken. In het geval van Socket 775-cpu's kan het koelblok geïnstalleerd worden door een backplate achter het moederbord te bevestigen en het koelblok met vier meegeleverde schroeven vast te draaien. Simpel en doeltreffend.

Bijzonder is de meegeleverde 80mm-ventilator die op het koelblok vastgeklikt kan worden. De ventilator is niet om bedoeld om de processor koel te houden: dat zou ook weinig zin hebben, aangezien het koelblok aan de bovenkant uit plexiglas bestaat. De ventilator is bedoeld om de mosfets die rond de cpu geplaatst zijn koel te houden. Leuk bedacht door de marketingafdeling, maar het nut is discutabel. Als het koelen van de mosfets echt nodig is dan heeft de moederbordfabrikant daar meestal wel aan gedacht. Het is waar dat er meestal wel van uitgegaan wordt dat de processorkoeler zorgt voor enige luchtcirculatie, maar er zijn al twee 120mm-ventilatoren vlak bij de mosfets aanwezig, die lucht uit de kast blazen.

De overige hardwareonderdelen kunnen gemakkelijk en zonder gereedschap een plaatsje in de behuizing krijgen. Voor het vastzetten van insteekkaarten, dvd-drives en harde schijven is geen schroevendraaier nodig. De dvd-drives kunnen in een 5,25"-drivebay geschoven worden, waarna ze met een plastic schuif vastzet kunnen worden. De harde schijven kunnen geïnstalleerd worden door er plastic rails op te klikken, waarmee ze in de 3,5”-drivebays geschoven worden.

De laatste stap, en ook de enige stap waaruit blijkt dat we te maken hebben met waterkoeling, is het vullen van het systeem. De 3D Mercury wordt geleverd met twee flesjes met een inhoud van 0,6 liter, waarin een blauwe vloeistof zit die onder andere corrosie en algengroei moet voorkomen. Het vullen van het systeem kan gedaan worden via de vulopening aan de bovenkant van de kast, waarbij het gebruik van een trechtertje het gemakkelijkst is om niet te knoeien. Na het vullen moet het systeem enkele uren draaien voordat alle lucht zich in het reservoir verzameld heeft.

Prestaties

Om de kast te testen hebben we het onderstaande testsysteem geïnstalleerd en gekeken naar de geluidsproductie en koelcapaciteit. Omdat de meeste mensen waterkoeling niet gebruiken om de processor op de standaard snelheid te laten lopen, hebben we de temperatuur van de E6600 opgemeten op de standaard kloksnelheid van 2,4GHz en overgeklokt op 3,3GHz. Het systeem hebben we getest door de SiSoft Sandra burn-in wizard te draaien, om zo de processor flink aan het werk te zetten. De temperatuur is gemeten met behulp van CoreTemp in samenwerking met de Core 2 Duo-temperatuursensor. De omgevingstemperatuur bedroeg 21° Celsius.

Specificaties testsysteem
Processor	Intel Core 2 Duo E6600, 2,4GHz
Geheugen	2x 1GB Kingston DDR2 PC2-6400
Moederbord	Asus P5B Vista Edition
Videokaart	EVGA GeForce 7900 GS, 256MB
Harde schijf (primair)	Western Digital Raptor, 74GB
Harde schijf (opslag)	Seagate Barracuda 7200.10, 320GB
Voeding	OCZ OCZ700GXSSLI, 700W
Dvd-drive	Lite-On 16x48x IDE

Resultaten

Temperaturen idle
E6600 @ 2,4GHz (fullspeed)	28
E6600 @ 2,4GHz (silent)	29
E6600 @ 3,3GHz (fullspeed)	34
E6600 @ 3,3GHz (silent)	36

Temperaturen load
E6600 @ 2,4GHz (fullspeed)	35
E6600 @ 2,4GHz (silent)	37
E6600 @ 3,3GHz (fullspeed)	52
E6600 @ 3,3GHz (silent)	55

Zoals bovenstaande grafieken laten zien, weet de waterkoeling de processor op een aangename temperatuur te houden. Wanneer de processor niet overgeklokt maar wel belast is, blijft de temperatuur ruim onder 40° Celsius. Idle blijft de temperatuur onder 30° Celsius. Overgeklokt nemen de temperaturen logischerwijs toe, maar 55° Celsius voor een zwaar belaste Core 2 Duo op 3,3GHz is geen slechte prestatie. Verder blijkt dat er weinig verschil zit in de prestaties wanneer de ventilatoren op de minimale stand staan te draaien en wanneer ze keihard aan het werk gezet worden. De waterkoeling presteert oké, maar echt opmerkelijk zijn de resultaten niet. Wanneer een goede luchtkoeler gebruikt wordt zullen de temperaturen niet veel meer dan vijf à tien graden hoger zijn. Waarschijnlijk zouden betere resultaten behaald kunnen worden als er een grotere radiator gebruikt was: 12cmx12cm is voor waterkoelingsbegrippen aan de kleine kant.

Het is niet alleen belangrijk hoe goed de koeler de processor koud weet te houden, de geluidsproductie is voor de meeste mensen een net zo belangrijke factor. We hebben de geluidsdruk gemeten met een Voltcraft digitale geluidsdrukmeter type 322. Per meting hebben we het gemiddelde genomen van 300 samples die gemeten zijn met een samplesnelheid van 0,1 seconde. De metingen zijn op een afstand van 30cm van de behuizing gedaan.

Geluidsproductie (dBa)
3D Mercury (silent)	43,9
3D Mercury (fullspeed)	59,5

De Gigabyte 3D Mercury is geen stille behuizing en met vijf 120mm-ventilatoren is dat ook niet echt een verrassing. Wanneer de ventilatoren van de radiator op de laagste stand staan, zit de geluidsproductie op een acceptabel niveau: de kast produceert een duidelijk hoorbare zoemtoon, maar het is niet storend. Wanneer de ventilatoren op de maximale snelheid worden gezet neemt de geluidsproductie echter toe tot een onacceptabel niveau. Je kan deze stand beter niet gebruiken als je niet doof of slechthorend bent, tenzij je dat alsnog graag wilt worden. Gelukkig heeft de snelheid van de ventilatoren niet veel effect op de temperatuur, dus kunnen deze het beste alleen op de laagste stand gebruikt worden.

Jammer is dat niet alleen de ventilatoren hoorbaar zijn, ook de gebruikte waterpomp maakt lawaai. Hoewel een pomp totaal onhoorbaar zijn werk kan doen, maakt het hier gebruikte exemplaar lawaai omdat hij trillingen genereert die doorgegeven worden aan de behuizing. Met een paar rubbertjes had dit waarschijnlijk opgelost kunnen worden. Hetzelfde geldt voor de bevestiging van de ventilatoren en de harde schijven, ook daar hadden een paar rubbertjes de geluidsproductie kunnen verminderen.

Conclusie

Met de Gigabyte 3D Mercury-kast is waterkoeling bijzonder simpel. Het installeren van het systeem is niet moeilijker dan wanneer er een luchtkoeler gebruikt zou worden. Het waterkoelingsysteem is daarnaast bijzonder netjes afgewerkt, de kans op lekkages is minimaal, er zijn indicatoren die weergeven hoe het staat met het vloeistofniveau en de doorstroming, en er is gedacht aan uitbreidingsmogelijkheden voor de toekomst. Ook de behuizing zelf is prima in orde. De geborstelde aluminium behuizing is ruim, keurig afgewerkt en biedt alle features die van een high-end kast verwacht mogen worden. Daarnaast is er ook gedacht aan het uiterlijk met onder andere een doorzichtig zijpaneel en ventilatoren met blauwe leds.

Er is weinig mis met de Gigabyte 3D Mercury, maar dat wil niet zeggen dat het een echte aanrader is. De oplettende lezer zal aan de rechterkant van de review ongetwijfeld al de snelkoppeling naar de Tweakers.net Pricewatch gezien hebben, en het bedrag dat daar staat is niet mis. De behuizing - inclusief een extra vga-waterblok - gaat momenteel voor maar liefst 459 euro over de toonbank, en dat is zelfs voor een kast met waterkoeling een flink bedrag. Het is onrealistisch om te verwachten dat een dergelijke aluminium behuizing met waterkoeling goedkoop zal zijn, maar 459 euro is weer het andere uiterste. Zeker bij zo'n bedrag is het jammer dat Gigabyte een paar steekjes heeft laten vallen. De waterkoeling blinkt niet uit door uitmuntende koelprestaties of een uitzonderlijk geluidsarme werking. Dat wil niet zeggen dat de waterkoeling slecht presteert, dat absoluut niet, maar voor een dergelijk bedrag mag meer verwacht worden.

Gigabyte heeft een product van een uitstekende kwaliteit en met een prima featureset op de markt gezet met de 3D Mercury-kast, maar helaas overtuigt de combinatie van prijs en prestaties niet. Hopelijk gaat Gigabyte door met het produceren van dergelijke waterkoelingsssystemen, maar kan er gewerkt worden aan zowel de prijs als de prestaties.

Dankwoord: Met dank aan Dollarshops voor het beschikbaarstellen van de kast.