Inleiding
Samengevat
De Panasonic FZW804 is een prachtige oled-tv met een paar unieke features die bij andere merken niet te krijgen zijn, zoals een dubbel CI+-slot, een sd-kaartlezer en een goed antireflectiefilter. Het geluid is oké, maar valt een beetje tegen voor de prijsklasse waarin deze tv zich bevindt. Op de beeldkwaliteit valt bijna niets aan te merken, want die is zeer goed, met de nauwkeurigste hdr-weergave tot nu toe, zonder dat je eerst hoeft te kalibreren.
Eindoordeel
Panasonic was zo'n tien jaar geleden de enige overgebleven plasmatelevisiefabrikant. Het was al jaren niet meer mogelijk om op prijs te concurreren met de alsmaar goedkoper worden lcdtv's en dus werd ingezet op beeldkwaliteit. Hiermee wist het Japanse merk menig purist over te halen om net wat meer geld uit te geven voor een mooier beeld. Helaas lieten plasmaschermen zich niet zomaar opschalen naar de hogere uhd-resolutie en dat betekende vier jaar geleden het einde van deze mooie techniek.
In oled is een waardige opvolger gevonden, maar doordat de panelen bij LG moeten worden ingekocht, is het nog nog altijd lastig om met de andere fabrikanten op prijs te concurreren. Panasonic zet hierom opnieuw in op beeldkwaliteit. De FZW804, die we in deze review bekijken, onderscheidt zich van de oleds van andere merken door een 'Absolute black filter' voor het beeldpaneel, dat hinderlijke reflecties moet verminderen. Ook is er volgens Panasonic een betere beeldverwerking toegepast. Dat wordt gemikt op beeldpuristen, blijkt wel uit het het grote aantal beeldinstellingen in de menu's. Ook is een zeer uitgebreid colormanagementsysteem aanwezig, waarmee het scherm kan worden gekalibreerd.
/i/2002128673.jpeg?f=imagenormal)
De FZW804 kan hdr weergeven in de formaten hdr10, hybrid-log gamma en hdr10+. Panasonic heeft ervoor gekozen om geen dure licenties af te nemen en dus ontbreekt de ondersteuning voor hdr in het Dolby Vision-formaat. Samen met Samsung hoopt het merk dat contentmakers uiteindelijk voor hdr10+ zullen kiezen, dat wat specificaties betreft zeer vergelijkbaar is, maar waarvoor geen licentiekosten hoeven worden betaald. Voorlopig is er veel meer beeldmateriaal beschikbaar in Dolby-formaat dan in hdr10+, maar dat kan in de toekomst natuurlijk best veranderen.
Uiteraard is er smart-tv aanwezig in de vorm van Panasonics eigen 'my Home Screen 3.0', het besturingssysteem dat voorheen als Firefox OS door het leven ging. Er zijn twee CI+-sloten beschikbaar, waardoor het ene, al of niet gecodeerde, programma kan worden bekeken, terwijl het andere wordt opgenomen. De tv wordt geleverd met een luxe afstandsbediening, die is voorzien van toetsverlichting. De FZW804 is te koop in een 55"- en een 65"-versie, waarvan wij de kleinste bekeken.
Uiterlijk en aansluitingen
Doordat oledtelevisies geen backlight nodig hebben, kunnen ze veel platter worden gemaakt dan lcdtv's. De FZW804 is bovenaan nog geen 5mm dik, maar omdat er ook ruimte nodig is om de elektronica, de aansluitingen en de luidsprekers in onder te brengen, is de behuizing onderaan zo'n vier centimeter dikker. Rond het scherm is een zwarte metalen rand aangebracht, die is uitgevoerd in zijdeglans. Deze afwerking loopt aan de bovenkant door, maar het dikkere gedeelte van de behuizing is gemaakt van zwart plastic dat is voorzien van een structuur die aan leer doet denken.
De 'lederlook' ziet er netjes uit, maar oogt toch wat goedkoop en valt daarmee een beetje uit de toon bij de rest van het ontwerp; gelukkig zie je daar normaal gesproken niet veel van, omdat hij aan de achterzijde zit. Onder het scherm zit een glimmend zwarte, dunne rand, waarop in het midden, in glanzende letters een Panasonic-logo is aangebracht. Aan de linkerkant van de rand onder het scherm is een powerled aangebracht. Daarnaast zitten de infraroodontvanger en de omgevingslichtsensor. Het design van de tv straalt een zekere luxe uit, die goed past bij een high-end model als de FZW804.
Het geheel wordt gedragen door een zwaar uitgevoerde stalen voet. De grondplaat is veertig centimeter breed en dertig centimeter diep. Door het hoge gewicht staat de tv zeer stabiel, maar een nadeel van dit ontwerp is dat het scherm op bijna twintig centimeter van de wand komt te staan als je de tv op een meubel voor een muur plaatst. Het verbindingsstuk tussen de grondplaat en de tv is vervaardigd uit gegoten metaal en is van binnen hol, zodat er kabels in kunnen worden weggewerkt, achter een afdekklepje.
Aansluitingen
Ook de aansluitingen zitten achter een klep, met daarin een gat, waardoor kabels naar buiten kunnen worden geleid. Helaas is een aantal aansluitingen recht naar achteren gemonteerd, waardoor je het klepje achterwege moet laten als je ze wil gebruiken. Ook kan het zijn dat je kabels met haakse stekkers nodig hebt als je de tv wilt ophangen. De naar achteren gemonteerde connectors zijn twee usb-aansluitingen, twee hdmi-aansluitingen, een componentingang die ook voor composiet te gebruiken is, en een toslink- digitale audio-uitgang.
De andere aansluitingen zijn, wel handig, onder een hoek van negentig graden geplaatst. Boven aan de zijkant zitten, en dat is uniek voor Panasonic, twee CI+-slots. Ook uniek is het sd-kaartslot. Daaronder zitten twee hdmi-aansluitingen waarvan de onderste voorzien is van een arc. Dan is er een usb-aansluiting die bedoeld is voor een harde schijf voor opnamen, een antenneaansluiting, twee aansluitingen voor satelliet en helemaal onderaan zit een rj45-netwerkaansluiting. Het netsnoer is niet afneembaar, maar het is wel bijna 270cm lang; veel langer dan bij andere televisies. Zo zien we het graag.
Interface en afstandsbediening
Panasonic maakte voor op zijn televisies gebruik van het opensourcebesturingssysteem Firefox OS. Nadat de Mozilla Foundation stopte met dit project, moest de fabrikant het zelf gaan onderhouden en ging het verder onder de naam 'my Home Screen'. We zijn inmiddels bij versie drie aangeland, die vooral verbeteringen met zich meebrengt op het gebied van, hoe kan het ook anders, het homescreen. Als je op de homeknop drukt, krijg je nog altijd drie grote, ronde iconen te zien: Live tv, Apps en Apparaten. Daaraan kun je nog altijd je favoriete kanalen, apps en ingangen toevoegen en ook is de volgorde nog steeds te personaliseren.
/i/2002128407.jpeg?f=imagenormal)
Nieuw is dat de iconen nu onder in het lopende beeld worden getoond en dat je met de d-pad op de afstandsbediening nu omhoog en omlaag kunt navigeren om andere schermen op te roepen. Als je naar boven beweegt, krijg je een zoekscherm. Hiermee kun je zoeken in de televisiegids, in je televisieopnamen, op YouTube, op internet en in je mediabestanden. Helaas werkt het invoeren van zoektermen wat omslachtig door een wat onhandig schermtoetsenbord, dat nadat je een klinker hebt gekozen, wil weten of er je er ook een accent op wil, waardoor je vaak twee keer moet klikken.
/i/2002128419.jpeg?f=imagenormal)
Als je naar beneden navigeert, krijg je aanbevelingen van televisieprogramma's te zien. Bij verder naar beneden bewegen krijg je aanbevelingen van YouTube en het scherm daaronder toont opgenomen tv-programma's. Als je vervolgens nog een keer naar beneden navigeert, kom je bij de instellingen van het homescreen terecht. Hier kun je bepalen welke pagina's je krijgt te zien en in welke volgorde. Je kunt alles dus volledig naar eigen wensen aanpassen. Hierin krijg je meer vrijheid dan bij andere besturingssystemen voor smart-tv's, iets wat we erg kunnen waarderen.
/i/2002128421.jpeg?f=imagenormal)
De interface is verder netjes vormgegeven, maar er valt nog wel het een en ander aan te verbeteren. Zo zijn de Nederlandse vertalingen hier en daar wat krom en wordt het geheel nog altijd op 1080p gerenderd, om vervolgens naar de resolutie van het scherm te worden geschaald. Hierdoor zien vooral de letters er korrelig uit als je van dichtbij naar de tv kijkt. Geen groot probleem dus, maar we vinden het maar raar dat er al jaren uhd-tv's worden verkocht en dat nog niet één merk een interface heeft die daadwerkelijk op 2160p wordt gerenderd. Wel een groot probleem is het ontbreken van de dts-codec bij de FZW804. Panasonic spaart daarmee licentiekosten uit, maar films die hiervan gebruikmaken, worden zonder geluid weergegeven door de ingebouwde mediaspeler.
Afstandsbediening
De meegeleverde afstandsbediening is zeer luxe uitgevoerd. Niet alleen is de bovenkant afgewerkt met geborsteld metaal, ook is er toetsverlichting ingebouwd voor in het donker: handig! Het is een flinke remote met een lengte van zo'n 23cm en een breedte van 5cm. Met een gewicht van tweehonderd gram inclusief twee AAA-batterijen is hij redelijk zwaar, maar tegelijk levert dat een zeker kwaliteitsgevoel op. De achterkant heeft afgeronde hoeken, waardoor hij prettig in de hand ligt.
Het knopgevoel is prettig en de indeling is logisch, waardoor je nooit lang naar een toets hoeft te zoeken. Hij blijft stabiel op tafel liggen als je een toets indrukt, zodat je hem niet steeds hoeft op te pakken als je slechts een knop wilt indrukken. Met de knop picture kun je tussen de verschillende beeldpresets kiezen. In het menu kun je de presets die je nooit gebruikt, weglaten: slim! Ook is er een my app-toets waaronder je de meestgebruikte app kunt plaatsen. Al met al een erg fijne afstandsbediening dus.
Inputlag en chroma subsampling
Inputlag is de tijd die een tv of monitor nodig heeft om beelden die via een externe input, in dit geval hdmi, worden aangeboden, daadwerkelijk weer te geven. Toen televises nog analoog waren en voorzien van een beeldbuis, bestond dit probleem niet, maar doordat tegenwoordig beeldverwerking op het inkomende signaal wordt losgelaten, gaat de nodige tijd verloren voordat de beelden te zien zijn. Bij het kijken naar video is de vertraging geen enkel probleem, maar als je actiegames speelt op een pc of console, kun je inputlag missen als kiespijn.
/i/2002108799.jpeg?f=imagemedium)
De laatste jaren is inputlag voor steeds meer fabrikanten een punt van aandacht geworden en zagen we televisies hier steeds beter op scoren. Panasonic liep een beetje achter op deze trend, maar daar is nu verbetering in gekomen. Gemeten met onze Leo Bodnar-lagtester, die 1080p60-beelden uitstuurt, kwamen we tot een inputlag van 22ms. Door het signaal van de lagtester door een HDFury Linker en Integral te halen kunnen we ook meten op 2160p60 en bij het weergeven van hdr, maar alle combinaties leveren dezelfde inputlag van 22ms op. Een prima resultaat dus, waarmee de FZW804 zeer geschikt is voor gamers. Onder het voorbehoud dat je niet altijd dezelfde game speelt, want dan is een oledscherm geen goede keuze vanwege het inbrandgevaar bij het weergeven van statische beelden. Als je regelmatig iets anders speelt, is het geen enkel probleem om een oled te gebruiken voor games.
Chroma subsampling
De beeldverwerkingschips van uhd-televises zijn ware krachtpatsers. Bij het weergeven van 2160p60-beelden moeten ze bijna een half miljard pixels per seconde verwerken. Om deze zware taak wat te vereenvoudigen, wordt veelal chroma subsampling toegepast om de benodigde bandbreedte te beperken. Hierbij wordt voor het verwerken van kleurinformatie een lagere resolutie toegepast dan voor het verwerken van helderheidsinformatie. Bij het bekijken van videobeelden is dat geen enkel probleem, omdat alle videocodecs die voor distributie worden gebruikt, ook chroma subsampling toepassen, maar bij het weergeven van computerbeelden ontstaan kleurartefacten.
Deze kleurfouten vallen van een afstand nauwelijks op, maar van dichtbij zie je gekleurde 'friemeltjes' rond details in beeld, zoals bij kleine zwarte letters op een witte achtergrond. Gelukkig biedt de FZW804 een oplossing voor dit probleem. Een deel van de beeldverwerking is simpelweg uit te schakelen door het menu in te duiken en te navigeren naar Beeld > Optie-instellingen > 4K Pure Direct. Als je deze optie inschakelt, heb je geen last meer van chroma subsampling en gaat er geen kleurresolutie verloren.
Energiegebruik en geluid
De oledtechniek staat nog altijd in de kinderschoenen en is nog lang niet uitontwikkeld. Zeker op het gebied van rendement valt er nog een heleboel te winnen. Het energiegebruik is niet zo slecht als dat van crt's of plasma's, maar moderne lcd's met ledbacklight zijn meestal wat zuiniger. De FZW804 heeft energielabel B meegekregen, waarmee hij tot de minst zuinige televisies van dit moment behoort. In de praktijk is het verbruik zeer vergelijkbaar met dat van andere oledtelevisies.
/i/2002108931.jpeg?f=imagemedium)
Hoe helderder het scherm is afgesteld, hoe meer elektriciteit nodig is. Met de Verlichtingssterkte in het menu op de maximale stand verbruikt de tv dan ook een stevige 195W, waarbij het scherm 309cd/m² aan helderheid produceert. Als we de helderheid reduceren tot 120cd/m², een helderheid die geschikt is voor een kamer met gematigd licht, zakt het verbruik tot zo'n 94W. In de laagste stand produceert het scherm een helderheid van 56cd/m², genoeg voor een redelijk beeld in een volledig verduisterde kamer, waarbij het verbruik zakt tot 71W. De FZW804 kan de helderheid automatisch aanpassen door middel van een sensor die het omgevingslicht meet. Zo heb je altijd mooi beeld zonder dat de tv onnodig veel energie gebruikt.
Geluid
Het audiosysteem van de FZW804 produceert volgens opgave een totaalvermogen van 40W. Er zijn twee tweewegluidsprekers toegepast, waarbij elke driver zo'n tien watt aan vermogen moet kunnen verwerken. Het opgegeven vermogen zegt over het algemeen zo goed als niets over de geluidskwaliteit, dus deze getallen mag je gelijk weer vergeten. De laagweergevers zijn aan de achterkant geplaatst en voorzien van een paar extra passieve conussen, die de laagweergave moeten verbeteren. De tweeters zijn aan de onderkant naar beneden geplaatst, en dus niet naar voren, richting je oren, waardoor je alleen indirect gereflecteerd geluid te horen krijgt.
Dit is nadelig voor het stereobeeld en bovendien zijn stemmen hierdoor minder goed verstaanbaar. Deze tv kan hard genoeg voor de gemiddelde huiskamer, maar op hogere volumes klinkt het geluid blikkerig. Ook op normale luisterniveaus is de laagweergave allesbehalve indrukwekkend. De achtbandsequalizer en de 'Bass boost'-functie kunnen niet verhullen dat de basluidsprekers, met extra passieve conussen, aan de kleine kant zijn.
Er zijn maar liefst drie verschillende surroundmodi in het geluidsmenu te vinden, maar ook deze weten maar weinig indruk te maken. Erg handig is de mogelijkheid om het volumebereik automatisch te beperken, zodat er geen grote volumeverschillen tussen verschillende kanalen en ingangen zijn. De functie Clear Sound versterkt de middentonen voor een betere verstaanbaarheid van stemmen. Al met al is het geluid redelijk on par met de gemiddelde televisie, maar een beetje teleurstellend voor een tv in deze prijsklasse.
Beeldeigenschappen
Door de oplichtende pixels van oledpanelen is geen aparte backlight nodig, zoals dat bij lcd's het geval is. Dit levert zeer gunstige beeldeigenschappen op. Zo zijn bijvoorbeeld de kijkhoeken veel beter. De foto's hieronder zijn gemaakt met een identieke belichting. De linker is recht van voren genomen en de rechter onder een hoek van vijfenveertig graden.
Bij lcd's krijg je altijd een duidelijk minder mooi beeld te zien als je onder een hoek kijkt. Bij oleds zijn de verschillen veel kleiner. Het contrast blijft goed, de kleuren zijn ook onder zeer grote hoeken nog mooi verzadigd en de helderheid neemt nauwelijks af, waardoor het verschil met het blote oog nauwelijks opvalt.
Ook de uniformiteit van het beeld is bij oled veel beter dan bij lcd's:
Bijna alle lcd-tv's hebben zichtbare lichtere en donkerdere delen in het beeld, doordat het licht van de backlight niet perfect is verdeeld. Doordat een oled geen backlight heeft, speelt dit probleem niet. Het resultaat is goed te zien op de bovenstaande foto's, die belicht zijn voor middengrijs om de helderheidsverschillen er meer uit te laten springen. Zowel recht van voren als onder een hoek is het beeld zeer uniform en zijn er, met het blote oog, geen lichte of donkere plekken te zien. De helderheid loopt onder een hoek iets terug, maar dit valt bij normaal gebruik totaal niet op.
De zwartweergave van een oled is simpelweg perfect. Bij het weergeven van een zwart beeld komt er in het geheel geen licht uit het scherm en kun je dus, zelfs in een geheel verduisterde ruimte, niet zien dat de tv aanstaat. Door het grote contrast levert het scherm een prachtig beeld bij zowel sdr- als hdr-beelden. Daar kan, zolang er niet heel veel licht in de kijkruimte is, geen enkele lcd-tv tegenop.
Beeldverwerking
Als je een televisie in de winkel gaat bekijken, krijg je over het algemeen een allesbehalve goed beeld te zien. Dit komt doordat alle televisies in de winkelmodus staan, waarbij de beeldverwerking op volle toeren draait om een zo 'indrukwekkend' mogelijk beeld te genereren. De beelden die in de winkel worden vertoond, hebben hierdoor te veel contrast, te veel helderheid, te veel kleur en, om te wedijveren met de felle verlichting in de winkel, is de kleurtemperatuur ook nog eens superhoog afgesteld, waardoor de beelden veel te blauw zijn. Als je een nieuwe televisie in gebruik neemt, doe je er goed aan om even de tijd te nemen en de meeste beeldverwerking uit te schakelen. Zo krijg je een veel natuurlijker beeld, dat eruitziet zoals de makers ervan dat voor ogen hadden.
/i/2002128809.jpeg?f=thumblarge)
Panasonic onderscheidt zich van de andere merken met een wat subtielere beeldverwerking, die een stuk behoudender te werk gaat. Als je bijvoorbeeld 'Levendige kleuren' inschakelt, krijg je meer kleurverzadiging in beeld, zoals je zou verwachten. Het is echter niet zoveel dat het er gelijk onnatuurlijk gaat uitzien. Als je nog meer kleur in beeld wil, kun je gebruikmaken van 'Kleur remasteren', waarbij de tv het hele kleurbereik van het oledpaneel inzet. Dat heeft bij sdr-beelden tot gevolg dat er veel extremere kleuren te zien zijn dan er in het oorspronkelijke signaal zaten. Geen instelling voor beeldpuristen dus, maar als een correcte weergave je niet kan schelen en je vooral veel kleur wil zien, doet deze instelling wonderen.
Een oled-tv heeft van nature een enorm contrast, maar voor wie daar niet genoeg aan heeft, is er een uitgebreide contrastregeling. Deze is volledig naar eigen wens aan te passen met een 'Adaptieve gammacontrole', die vooral de middentonen een boost geeft, een 'Zwart versterker', die de donkere tinten donkerder maakt, en een 'Helder Wit Effect', dat de hooglichten van een hogere kleurtemperatuur voorziet, zodat wit witter lijkt. Als je het beeld wil zien zoals het bedoeld was, zet je de contrastregeling uiteraard uit, maar voor wie het beeld graag een beetje oppept, is het een goed stuk gereedschap.
Beeldinterpolatie mocht natuurlijk niet ontbreken en daarom heeft Panasonic de FZW804 voorzien van Intelligent Frame Creation. Hiermee kun je beweging er scherper en vloeiender uit laten zien. Het werkt prima en als je het aanzet, krijg je een duidelijk soepeler bewegend beeld te zien, dat er ook nog eens scherper uitziet. De keerzijde is dat je bij films last kunt krijgen van het soapopera-effect. Gelukkig is beeldmateriaal met een lage framerate apart in te stellen. Helaas zijn artefacten bij het weergeven van geïnterpoleerde beelden onvermijdelijk. Dit komt doordat nu eenmaal niet altijd te voorspellen is wat er achter een bewegend voorwerp vandaan zal komen. Het algoritme moet dan gaan raden en dat levert duidelijk zichtbare beeldfouten op. We raden iedereen dan ook aan om zonder interpolatie te kijken. Beweging ziet er dan wat minder vloeiend en wat minder scherp uit, maar het beeld wordt wel foutloos weergegeven.
/i/2002128805.jpeg?f=thumblarge)
Er is nu ook 'Black frame insertion' beschikbaar, waarmee je beweging er scherper uit kunt laten zien. Doordat na elk vertoond beeldje een zwart beeld wordt ingevoegd, ontstaat er minder bewegingsonscherpte op je netvlies als je ogen een object op het scherm volgen. Je moet er even naar zoeken in het menu, want de Nederlandse vertaling is nogal krom: 'Zwart kader invoegen'. De functie werkt prima en levert een duidelijk scherper beeld op bij veel beweging, maar helaas zie je het beeld duidelijk knipperen, waardoor veel mensen er niet graag naar zullen kijken. Ook halveer je de helderheid, waardoor je in een relatief donkere kamer moet kijken als je het wil gebruiken.
Metingen en hdr
Het contrast is een van de belangrijkste eigenschappen van een scherm als het erop aankomt hoe de beeldkwaliteit wordt ervaren. Doordat oleds zwart perfect kunnen weergeven, komt de contrastverhouding altijd uit op 1:∞. Om dit supergrote contrast te ervaren, moet je wel in een verduisterde ruimte kijken. Lichtbronnen in de kamer kunnen reflecties in beeld opleveren die het contrast aantasten. Panasonic heeft echter een goede antireflectielaag voor het paneel geplaatst, waardoor je er niet snel last van hebt. Op dit vlak presteert de FZW804 duidelijk wat beter dan andere oleds, waardoor het beeld er overdag mooier uitziet.
Panasonic presenteert zichzelf als hét merk voor beeldpuristen en daar is niets aan gelogen, want de FZW804 is erg nauwkeurig afgesteld in de fabriek. Van alle presets levert Professioneel1 de nauwkeurigste weergave op:
Gemeten met onze SpectraCal C6-colorimeter, waarvoor we een profiel hebben gemaakt met onze X-rite i1 pro-spectrometer, zien we een zeer goed resultaat in onze CalMAN-meetsoftware. Strikt genomen zijn de kleuren een klein beetje te warm, maar deze kleine afwijking is ver beneden de zichtbare grens met een gemiddelde ΔΕ2000 van slechts 1,2. Ook het gammaverloop is zo goed als perfect, waardoor geen enkel detail in beeld verloren gaat.
Als we naar de afwijkingen bij de primaire en secundaire kleuren kijken, zien we hetzelfde scenario: zeer geringe afwijkingen, die met het blote oog niet zichtbaar zijn. De gemiddelde ΔΕ2000 komt hier zelfs nog wat lager uit, op 1,0. Er valt met een kalibratie dan ook geen zichtbare winst te halen; kudos voor Panasonic!
Hdr
Door het enorme contrast zijn hdr-beelden een feest om te bekijken op de FZW804. Het is jammer dat Panasonic geen ondersteuning biedt voor Dolby Vision, want er is redelijk wat hdr-content in dit formaat beschikbaar. Gelukkig is dezelfde content meestal ook beschikbaar in hdr10, dat wel wordt ondersteund. Daarnaast is hybrid log-gamma beschikbaar, waarvan naar alle waarschijnlijkheid de meeste hdr-uitzendingen in de toekomst gebruik gaan maken. Helaas kan het nog jaren duren voordat dit een beetje van de grond komt. Als alternatief voor Dolby Vision bieden Panasonic en Samsung hdr10+ aan: een gratis te gebruiken hdr-formaat dat ook van dynamische metadata is voorzien. Voorlopig is er nog niet heel veel beeldmateriaal voor hdr10+ beschikbaar.
De piekhelderheid van oled is hoog genoeg voor een schitterende hdr-weergave, maar ligt wel wat lager dan bij de helderste lcd-tv's, waardoor je bij het kijken naar hdr de ruimte enigszins moet verduisteren voor het beste resultaat. Bij daglicht valt er ook redelijk te kijken door in het menu de HDR Brightness Enhancer in te schakelen die de donkerdere beelden wat lichter maakt, waardoor ze er beter uitzien met omgevingslicht. Een nuttige functie die je, als het donkerder is, wel weer even moet uitschakelen voor het beste beeld.
Bij de meeste hdr-schermen loopt de helderheid terug als er grote heldere vlakken moeten worden weergegeven, maar bij oleds loopt de helderheid nog wat verder terug bij heel felle beelden. Dit komt doordat oleds, net als crt's en plasma's, zijn voorzien van een automatic brightness limiter, die het stroomverbruik bij een (bijna) volledig wit scherm beperkt. In de bovenstaande grafiek zien we dat de abl ingrijpt als er vijfentwintig of meer procent wit moet worden weergegeven op een zwarte achtergrond. Bij het kijken naar testbeelden is het duidelijk te zien, maar bij het kijken naar normale content valt het bijna nooit op.
Bij de weergave van een wit vlak dat 10 procent of minder van een zwart scherm beslaat, hebben we een helderheid van 755cd/m² gemeten. Bij 25 procent zakt de helderheid naar 486cd/m², en bij 100 procent is er nog 162cd/m² aan helderheid over. De hoogste pieken zagen we als een wit vlak wat langer werd weergegeven. De helderheid loopt dan eerst op, om na een tijdje weer af te nemen. We hebben zo een piek van 842cd/m² gemeten.
Bij het meten van hdr drukken we de afwijkingen niet meer uit in ΔΕ2000, maar in plaats daarvan gebruiken we ΔΕICtCp. Dit is omdat ΔΕ2000 nooit ontworpen was om afwijkingen van, licht uitstralende, beeldschermen uit te drukken en er bij hogere helderheden grote afwijkingen optreden. Meer over dit onderwerp lees je hier en hier. De preset Professioneel1 levert ook bij het weergeven van hdr de nauwkeurigste weergave op.
Bij het weergeven moeten hdr-beeldschermen helderheidspieken die boven het maximaal mogelijke liggen, afkappen en weergeven met de piekhelderheid van het scherm zelf. Daarbij gaan er dus details in de hooglichten verloren. Om wat meer detail in de helderste delen van het scherm te behouden, passen de televisiefabrikanten een bepaalde mate van roll-off toe bij het knikpunt in de electro-optical transfer function. Dat is de functie, vergelijkbaar met gamma bij sdr-beelden, die bepaalt hoe fel een bepaalde signaalwaarde daadwerkelijk moet worden weergegeven.
Door deze roll-off van de helderheid ontstaan er wat grotere afwijkingen rond het kantelpunt. Dit zie je terug in de middelste grafiek. Toch presteert de FZW804 heel goed met een gemiddelde ΔΕICtCp van 3, waardoor de afwijkingen nog niet met het blote oog opvallen. In de bovenste grafiek zie je de afwijkingen waarbij de helderheidsfout buiten beschouwing is gelaten. Door de schaal van de grafiek lijken deze afwijkingen groot, maar het tegendeel is waar; er is een zeer kleine kleurafwijking, wat resulteert in een gemiddelde ΔΕICtCp van slechts 1,1; ver onder de zichtbare grens dus. De FZW804 is indrukwekkend nauwkeurig afgesteld in de fabriek en biedt, zonder dat we eerst moeten kalibreren, de nauwkeurigste hdr-weergave die we tot nu toe gezien hebben: chapeau!
Conclusie
De Panasonic FZW804 is een prachtige oled-tv met een paar unieke features die bij andere merken niet te krijgen zijn. Zo is er een dubbel CI+-slot, zodat je twee smartcards tegelijk kunt gebruiken. Ook is de handige ingebouwde sd-kaartlezer niet bij andere merken te krijgen. De bouwkwaliteit is zeer goed. Vooral de metalen voet, met daarin een handige kabelgeleider, is een stuk degelijker uitgevoerd dan de voeten van andere merken. Ook de afwerking aan de voorkant is van hoog niveau. Bovenaan is de achterkant ook mooi afgewerkt, maar het zwarte plastic van de behuizing onder aan de achterkant oogt goedkoop en valt daardoor uit de toon. Dat zal voor de meesten geen probleem zijn, maar als je een grote woonkamer hebt waar de tv niet voor een muur staat of hangt, kan een mooie achterkant van belang zijn.
Ook uniek is de strak afgewerkte afstandsbediening met daarin toetsverlichting, waarmee de bediening ook in het donker prettig werkt. De vernieuwingen aan het My Homescreen-besturingssysteem zijn niet wereldschokkend, maar maken het mogelijk om de interface nog beter aan de eigen wensen aan te passen. Helaas wordt de interface anno 2018 nog altijd niet in uhd gerenderd, maar dat doet nog geen enkele televisie. Het is wel jammer dat de interface nog altijd vol zit met slechte vertalingen als je voor de Nederlandse taal kiest.
Het geluid is oké, maar ook niet meer dan dat. De constructie van de basluidsprekers aan de achterkant, met een paar extra passieve conussen, schept een zekere verwachting, maar de laagweergave is alles behalve indrukwekkend. Doordat de tweeters naar beneden zijn gericht en niet naar voren, is het stereobeeld wat troebel en zijn stemmen minder duidelijk verstaanbaar. Het geluid is zeker niet slecht, maar van een televisie in deze prijsklasse mag je meer verwachten. Een extern audiosysteem is dus een aanrader bij deze tv, want goed beeld verdient goed geluid.
Dat het beeld van deze tv erg goed is, blijkt wel uit onze metingen. De meeste duurdere televisies zijn tegenwoordig goed afgesteld in de fabriek, maar vooral bij het weergeven van hdr valt hier en daar nog een beetje winst te behalen. Zo niet bij de FZW804, want als je voor de preset Professioneel1 kiest, krijg je exact de juiste kleuren te zien zonder dat daarvoor eerst een kalibratie nodig is. Het goede antireflectiefilter zorgt ook overdag voor een schitterend beeld. Helaas is er geen ondersteuning voor hdr in het Dolby Vision-formaat, maar op dit moment is het hdr10-formaat duidelijk dominant. Heel erg is dit gebrek dus niet.
Ten slotte is de inputlag ook prima in orde, waardoor het prettig gamen is op deze tv. Pas daarbij wel op met statische beelden, maar bij normaal gebruik is er geen inbrandgevaar. Al met al is de FZW804 een schitterende televisie waarmee menig beeldpurist zeer blij zal zijn. Helaas is de prijs op dit moment flink hoger dan die van concurrerende recente modellen, waardoor de prijs-prestatieverhouding duidelijk minder gunstig is. Daarmee is deze televisie zeer interessant voor een bepaalde groep enthousiastelingen, maar niet voor iedereen de beste keus.
Eindoordeel
:strip_exif()/i/2001938445.png?f=thumblarge)
:strip_exif()/i/2002128765.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002128767.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002128769.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002128771.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002128773.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002128775.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002128735.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002128737.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002128739.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002128701.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002128703.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002128705.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002128477.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2002128475.jpeg?f=imagegallery)
:strip_exif()/i/2001938445.png?f=thumbmedium)
:strip_exif()/i/1285932065.jpeg?f=fpa)
:strip_icc():strip_exif()/u/39485/crop5b6d63a9ef6f9.jpeg?f=community)
:strip_icc():strip_exif()/u/401873/images2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/739395/crop62b99b725c852_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/7013/spunky_main.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/596810/crop5d1097097add7_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/200366/naamloos9999.JPG?f=community){kind=small}
/u/152928/crop5f2a6769d94ac.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/64465/crop5db09addab56c_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/85941/crop61dd9b39bb021_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/286848/crop5893df624a917.png?f=community){kind=small}
/u/820/crop5dc1821dada95_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/449977/crop5c26414d1dd95_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/3174/crop5f1e2a4facc1b.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/382365/crop5f7715248f92e_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/420934/crop595cd2348db89_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
.:strip_icc():strip_exif()/u/495455/crop5ffe156043f5f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/121902/woosh.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/205293/crop585940245eac3_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/16991/nozzman_avatar_4.gif?f=community){kind=avatar}
/u/414606/crop61fc2908c41cc_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/84706/crop5f48f03c9fe53_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/417751/crop56c0d3e3b452e_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/67404/C64.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/501887/Panda60-60.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/146003/48295-60-60.jpg?f=community){kind=small}
/u/472627/crop5c83fe498b36e_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/251795/Untitled.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/329133/tweakers.jpg?f=community){kind=small}
/u/62673/crop56e2e8ee04df2_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/114881/LinuxvsFreebsd2613.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/495729/crop5891c0195d54d_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/467360/crop66c860ed4e252_cropped.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/677/crop5e62ccc026e5a_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/910003/crop5a0824f8c2602_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/93026/crop5710f70890ba1_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
/u/2110/Batman-The-Dark-Knight-Theme.png?f=community){kind=small}
/u/336463/crop61a6352d9866b_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/35873/sim_icon.jpg?f=community){kind=icon}
/u/32637/crop677ea9d840dae_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/32998/tweakpiggy_anim.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/632370/crop6712991795653.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/219702/crop5af8a47963858_cropped.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/661060/crop5db72c2f4eee5.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/442865/crop57a3d4c98c7db.jpeg?f=community){kind=small}