Inleiding
De ontwikkelingen op het gebied van de pc zijn de laatste decennia razendsnel gegaan. Eén onderdeel, het toetsenbord, is echter al deze tijd vrijwel ongewijzigd gebleven. Hoewel het toetsenbord nog steeds voldoet voor het tikken van teksten is het nooit ontworpen met het spelen van games in het achterhoofd. Hierdoor komt het regelmatig voor dat men in het heetst van de strijd met de vingers in de knoop komt te liggen. Bijvoorbeeld het tegelijkertijd van wapen wisselen, een raket ontwijken en de tegenstander om zeep helpen gaat niet altijd even soepel. Ergodex denkt de oplossing voor dit probleem gevonden te hebben met de DX1. Lees meer over dit innovatieve apparaat in deze review.
De Ergodex DX1
De Ergodex DX1 heeft één eigenschap waarmee het zich echt onderscheidt van alle andere toetsenborden op de markt: de gebruiker kan zelf de positie van de toetsen bepalen. De Ergodex DX1 wordt geleverd met een basisunit met een formaat van circa een A4’tje waarop de toetsen geplakt kunnen worden. Hiermee wordt het mogelijk om alle toetsen zodanig te plaatsen dat deze, een voor de gebruiker, optimale positie hebben. Om dit mogelijk te maken maakt de Ergodex DX1 gebruik van inductie en draadloze communicatie om toetsaanslagen te kunnen registreren.

De Ergodex DX1 kaal zonder toetsen
De toetsen kunnen niet helemaal op een willekeurige plek geplaatst worden. De toetsen moeten op de plexiglazen plaat geplakt worden en ook toetsen die te ver aan de rand geplaatst worden werken niet. Alleen boven het, op bovenstaande foto, donkergekleurde gedeelte worden de aanslagen geregistreerd. Dit is echter meer dan genoeg ruimte om de vijfentwintig meegeleverde toetsen te kunnen plaatsen.

Een klein toetsenlayout experimentje voor het vliegen van helikopters
Het plaatsen van de toetsen is geen moeilijke opgave. Het is simpelweg een kwestie van een stickertje weghalen onder de toets en de toets op de gewenste positie plaatsen. Dat laatste vergt wel enige aanpassingen, het vinden van de optimale layout zal waarschijnlijk niet direct goed gaan. Gelukkig kunnen de toetsen gemakkelijk weer losgehaald worden en op een andere positie geplakt worden. Desondanks zitten de toetsen niet zo los dat ze tijdens het gebruik van positie (kunnen) veranderen, ik heb geen millimeter speling kunnen ontdekken. De toetsen hebben een lichte aanslag en zijn iets gemakkelijk in te drukken dan normaal, iets dat ik persoonlijk wel prettig vind.

Close-up van de stickers op de toetsen
Met de Ergodex DX1 worden een tweetal stickervellen meegeleverd om enig onderscheid te kunnen aanbrengen tussen de toetsen. Eén vel bevat allerhande voorgedrukte tekens zoals het alfabet, symbolen voor wapens, speciale toetsen et cetera. Het andere vel bevat alleen blanco stickers waarop iets zal moeten worden gezet door de gebruiker. Niet alleen de toetsen kunnen aangepast worden, ook het aanzicht van de bovenkant van de Ergodex DX1. Het is namelijk mogelijk om een vel papier te plaatsen achter de plexiglazen plaat waarop de toetsen geplaatst moeten worden. Hierop kunnen ook gemakkelijk de posities van de verschillende toetsen vastgelegd worden zodat de layout gemakkelijk weer in oorspronkelijke staat hersteld kan worden bij een experiment.
De software
Aan vijfentwintig toetsen alleen heb je niet veel, het is ook de bedoeling dat er iets gebeurt wanneer er op een toets wordt gedrukt. Om dit mogelijk te maken wordt het programma Ergodex Manager meegeleverd. Met dit programma kunnen alle vijfentwintig toetsen gekoppeld worden aan acties die corresponderen met het ‘echte’ toetsenbord. Hierbij kunnen globale configuraties gemaakt worden of configuraties die specifiek voor één programma zijn.

Klik op de afbeelding voor een grotere versie
Het is niet alleen mogelijk om één toets van de Ergodex DX1 te laten corresponderen met één toets van het toetsenbord, maar ook met meerdere toetsen. Hierbij kan zelfs de timing zeer nauwkeurig aangepast worden. Het is bijvoorbeeld mogelijk om te specificeren dat het 1ms duurt voordat toets ‘a’ ingedrukt wordt, deze vervolgens 10ms ingedrukt blijft en dat vervolgens na 2ms toets ‘b’ wordt ingedrukt. Deze functionaliteit kan bijvoorbeeld handig zijn om in een spel bepaalde acties mee te automatiseren. Denk bijvoorbeeld aan het switchen naar een bepaald wapen, dit wapen afvuren en weer terug switchen naar het oorspronkelijke wapen. Deze macro’s kunnen niet alleen gespecificeerd worden in het Ergodex Manager programma, het is ook mogelijk om dit tijdens het spelen van een spel dit te doen. Hiervoor is een speciale toets aanwezig op de Ergodex DX1 waarmee een macro opgenomen kan worden. Eventueel kan deze macro nadertijd aangepast worden indien de timing niet helemaal correct is. Andere functionaliteit die geboden wordt is het opstarten van programma’s en het plakken van een lap tekst bij het indrukken van een bepaalde knop.

Klik op de afbeelding voor een grotere versie

Klik op de afbeelding voor een grotere versie
Gebruikservaring
Evenals bij andere invoerapparatuur zal de ervaring met een bepaald apparaat sterk verschillen per persoon. Wat hier staat is dan ook alleen mijn ervaring die ik in de loop van november heb opgedaan met de Ergodex DX1. In tegenstelling tot bijvoorbeeld videokaarten is het moeilijk een benchmark los te laten op een toetsenbord om vervolgens een nummertje te krijgen dat vertelt hoe goed het toetsenbord is.
Om maar direct met de deur in huis te vallen: mijn ervaring met de Ergodex DX1 is niet overwegend positief. Zelf de positie van de verschillende toetsen kunnen bepalen is fijn, maar ik weet er weinig voordeel uit te halen. Het is bijvoorbeeld mogelijk om rondom je hand toetsen te plaatsen om snel een wapen te kunnen selecteren, iets dat bij een normaal toetsenbord vaak problemen oplevert. Wanneer je aan het lopen bent met de WASD-toetsen zijn lenige vingers nodig om bijvoorbeeld alle cijfers van nul tot en met negen te bereiken.
Een andere situatie die waarschijnlijk niet onbekend zal voorkomen voor mensen die Battlefield 2 spelen is de volgende. Stel je vliegt relaxt met een helikopter vlak boven de grond, maar voordat je het weet heeft een warmtezoekende raket je in het vizier gekregen met desastreuze gevolgen. Je weet nog net op tijd uit de brandende helikopter te springen, maar net voordat je de ‘P’ hebt gevonden voor een parachute ben je al te pletter gevallen op de grond. Met de Ergodex DX1 kan je simpelweg een extra toets in de buurt van de WASD-toetsen plaatsen om dit probleem tot het verleden te laten horen.
Hoewel de Ergodex DX1 in deze gevallen een voordeel biedt, is dit slechts een klein voordeel. Door het jarenlange gebruik van een normaal toetsenbord heb ik in ieder geval prima leren leven met deze tekortkomingen en een passende oplossing gevonden. Het snel selecteren van een wapen kan bijvoorbeeld prima met het muiswieltje en de ‘P’ voor de parachute kan natuurlijk net zo gemakkelijk de ‘5’ worden die wel in de buurt van de WASD-toetsen zit. Wellicht dat het gemakkelijker kan met de Ergodex DX1, maar waarschijnlijk ben ik verpest door het jarenlange gebruik van een normaal toetsenbord.

Potjandorie, waar is die 'p'-toets wanneer je hem nodig hebt?!?
Conclusie
De keuze voor een toetsenbord is altijd een persoonlijke kwestie. Zoals vermeld op de vorige pagina kon de Ergodex DX1 mij niet bekoren, maar andere reviewers twijfelen geen moment om de Ergodex DX1 te bestempelen als het beste invoerapparaat voor games. Ieder zal ook voor zich moeten uitmaken of het zinvol is om de aanschaf van de Ergodex DX1 te overwegen. Wanneer je het gevoel hebt dat je regelmatig tegen de grenzen aanloopt van hetgeen mogelijk is met een standaard toetsenbord zou de Ergodex DX1 een uitkomst kunnen zijn. Ook voor de fanatieke gamers die net dat laatste kleine beetje voordeel willen hebben kan de Ergodex DX1 een goede keuze zijn.
Helaas is het niet mogelijk om de Ergodex DX1 even uit te proberen alvorens tot aanschaf over te gaan. Bij een normaal toetsenbord van een paar tientjes niet een enorme ramp, maar gezien het prijskaartje van 160 euro dat prijkt op de Ergodex DX1 is dit toch een risico. Gelukkig kunnen alle toetsen gepositioneerd worden door de gebruiker, dus echt tegenvallen kan het in ieder geval niet. Wat ook gezegd mag worden is dat het concept van een toetsenbord met verplaatsbare toetsen erg goed is uitgewerkt door Ergodex. Alles werkt precies zoals het hoort en de meegeleverde software biedt alle denkbare functionaliteit. Echte (technische) minpunten kent het product niet, maar zoals al meerdere malen gezegd is het gebruiksplezier een persoonlijke kwestie.
Dankwoord: Met dank aan Ergodex voor het beschikbaarstellen van de DX1.