ATi's Crossfire neemt beeldschermen onder vuur

Inleiding

Bijna een jaar geleden herintroduceerde nVidia de, uit het Voodoo2 tijdperk bekende, SLI-technologie om twee videokaarten gelijktijdig te gebruiken om de prestaties te verhogen. Terwijl de populariteit van SLI gestaag is toegenomen de laatste maanden wist ATi tot op heden geen passend antwoord te formuleren. Met ingang van vandaag komt daar verandering in. ATi’s Crossfire-technologie kan alle kunstjes die SLI ook uit de mouw kan schudden en daarnaast beheerst Crossfire enkele nieuwe trucjes. Zie voor alle details dit artikel.

Crossfire onthuld

Crossfire maakt gebruik van twee verschillende type kaarten. Eén kaart werkt als slaafje en de andere kaart is de baas. De slave kaart kan elke PCI Express X800- of X850-kaart zijn terwijl de master een speciale Crossfire Edition-kaart moet zijn. De slave stuurt zijn deel van het beeld naar de master die dit combineert met zijn eigen deel. Vervolgens wordt dit gecombineerde beeld richting het beeldscherm gestuurd.

Voor het combineren van de beelden is de Crossfire Edition kaart uitgerust met een speciale chip. Deze gaat door het leven onder de naam “Compositing Engine” en heeft als enige taak het samenvoegen van de beeldinformatie van beide kaarten. De functionaliteit van de chip is programmeerbaar waardoor verschillende renderingmodi mogelijk gemaakt worden. Crossfire ondersteunt in totaal vier renderingmodi, maar meer hierover op pagina vier van dit artikel. Tevens bevat de chip enkele buffers om synchronisatie problemen tussen de twee kaarten te voorkomen. Het laatste fysieke verschil tussen een normale Radeon X800/X850-kaart en de Crossfire Edition is de aanwezigheid van een speciale aansluiting om de twee videokaarten met elkaar te verbinden.

Al enige tijd circuleren geruchten op het web dat ATi’s Crossfire-technologie gebruikt maakt van een externe kabel om de videokaarten met elkaar te verbinden en deze geruchten blijken correct te zijn. Lang geleden, ergens in het vorige millennium, maakte 3dfx ook gebruik van een externe kabel om een SLI-opstelling te kunnen bouwen. Een oplossing die geen positieve invloed had op de beeldkwaliteit aangezien het doorlussen van een analoog signaal onvermijdelijk resulteert in signaaldegradatie. Desondanks heeft ATi ook voor een oplossing met een externe kabel gekozen voor Crossfire.

Gelukkig is er sindsdien enige vooruitgang geboekt en kan het signaal digitaal doorgelust worden via de DVI-poort. Hierdoor behoren problemen met de beeldkwaliteit tot het verleden. Het gebruik van een externe kabel boven een interne verbinding zoals nVidia gebruikt biedt daarnaast enkele voordelen. De gebruiker hoeft niet in de kast te duiken om de kaarten met elkaar te verbinden wat in het algemeen positief is. Een kabel aansluiten aan de achterkant van de computerkast is tenslotte nog net iets simpeler dan de kast openschroeven en daar een verbinding tussen de twee kaarten te plaatsen, maar voor de tweaker zal het weinig uitmaken. Daarnaast zal de kast zowieso al open moeten om de tweede videokaart te installeren, dus erg veel maakt het niet uit. Een ander voordeel van een externe kabel is het feit dat moederbord fabrikanten geen rekening hoeven te houden met de fysieke locatie van de PCI Express x16-gleuven. De kabel is flexibel en kan dus tussen de kaarten geplaatst worden, onafhankelijk of er bijvoorbeeld één of twee PCI-sloten tussen de kaarten zitten. Het nadeel van een externe verbinding is dat het er minder netjes uitziet, maar afgezien daarvan doet het niet onder voor nVidia’s oplossing.

Mix en match

Een groot verschil tussen ATi’s Crossfire en nVidia’s SLI is de flexibiliteit in de keuze van videokaarten. Om een SLI-systeem te bouwen is het wenselijk om twee videokaarten te gebruiken van hetzelfde type, van dezelfde fabrikant en met hetzelfde BIOS. Bij ATi kan praktisch alles gemixt worden. Een willekeurige Crossfire-kaart van een willekeurige fabrikant kan zonder problemen samen werken met een willekeurige PCI Express X800- of X850-kaart. Verschillende geheugencapaciteiten, BIOS-veries, kloksnelheden of een verschillend aantal pipelines vormen geen probleem. Ook de Radeon X800 All-In-Wonder kan gebruikt worden samen met een Crossfire-kaart.

Hoewel in principe elke Crossfire-kaart met elke X800 of X850-kaart gemixt kan worden is niet elke combinatie zinnig. De prestaties worden namelijk bepaald door de langzaamste kaart. Wanneer bijvoorbeeld een kaart met zestien pipelines gecombineerd wordt met een kaart met slechts twaalf pipelines zullen vier van de zestien pipelines uitgeschakeld worden. Hetzelfde geldt voor verschillen in kloksnelheid en geheugencapaciteit. Onder andere vanwege dit feit brengt ATi drie verschillende Crossfire-kaarten op de markt om zo voor elke X800- en X850-kaart een goed passende partner te kunnen aanbieden.

Crossfire-kaart:	Match met:
Radeon X850 Crossfire Edition 256MB - $549	Radeon X850 XT PE
	Radeon X850 XT
	Radeon X850 Pro
Radeon X800 Crossfire Edition 256MB - $299 128MB - $249	Radeon X800 XT PE
	Radeon X800 XT
	Radeon X800 XL
	Radeon X800 Pro
	Radeon X800

Voor de high-end kant van de markt heeft ATi de Radeon X850 Crossfire Edition in het assortiment zitten. Deze kaart heeft 256MB-geheugen en een adviesprijs van 549 dollar. De kaart wordt door ATi aangeraden voor de Radeon X850 XT PE, de Radeon X850 XT en de Radeon X850 Pro. Qua kloksnelheden is de kaart een perfecte match voor de Radeon X850 XT. Indien de kaart gebruikt wordt met een Radeon X850 XT PE zal de Radeon X850 XT PE een klein deel van zijn tijd werkloos zijn. Wanneer de kaart met de Radeon X850 Pro gecombineerd wordt zal juist de Radeon X850 Crossfire Edition deels werkloos zijn. De beste oplossing is natuurlijk om in een dergelijk geval één van de kaarten een stukje te overklokken, maar dat zal niet iedereen willen of kunnen.

Voor de gamers met een beperkter budget heeft ATi een tweetal kaarten in de aanbieding: de Radeon X800 Crossfire Edition met 256MB-geheugen en de Radeon X800 Crossfire Edition met 128MB-geheugen. De adviesprijzen van deze kaarten zijn respectievelijk 299 en 249 dollar. ATi raad aan om deze Crossfire-kaarten te matchen met een willekeurige X800-kaart. De beste match is de Radeon X800 XL aangezien beide Crossfire-kaarten een exacte match zijn met deze kaart. Overigens moet opgemerkt worden dat de huidige generatie Crossfire-kaarten niet gebruikt kan worden met een eventueel nieuwe generatie. De reden hiervan is dat kaarten die bijvoorbeeld afwijken qua featureset of pipelineprecisie niet gemixt kunnen worden.

De renderingmodi

Zoals al vermeld eerder in dit artikel ondersteunt ATi’s Crossfire maar liefst vier verschillende manieren om het beeld op te bouwen. Twee van deze manieren kennen we al van nVidia’s SLI, maar de andere twee methodes zijn nieuw. De eerste bekende optie is Alternate Frame Rendering (AFR) waarbij de ene kaart de even frames berekent en de andere kaart de oneven frames. De tweede optie die we ook terugvinden bij SLI is de Scissor-mode waarbij de bovenkant van het beeld door de eerste kaart wordt berekend en de onderkant van het beeld door de andere kaart.

Nieuw is de SuperTiling-mode. In deze mode wordt het beeld opgedeeld in een soort van schaakbord waarbij de ene kaart de donkere hokjes voor zijn rekening neemt en de andere kaart de lichte hokjes. Het grote voordeel van deze mode boven de Scissor-mode is dat het werk veel beter over de twee videokaarten verdeeld kan worden. Het probleem bij de Scissor-mode is dat de onderkant van de scène over het algemeen aanzienlijk complexer is dan de bovenkant. Om dit probleem te tackelen wordt, zowel door ATi als door nVidia, de lijn waar het beeld doormidden wordt geknipt dynamisch bepaald. Perfect is dit echter niet; de gekozen positie van de lijn is zelden ideaal en daarnaast wordt er rekenkracht verspilt om de positie van deze lijn te bepalen.

De SuperTiling-mode kent dit probleem niet. Doordat het beeld om en om in een groot aantal vakjes wordt verdeeld zullen beide kaarten automatisch ongeveer evenveel werk op hun bordje krijgen. Bijkomend voordeel is dat er geen algoritme nodig is om het werk dynamisch te verdelen, het gaat in principe altijd goed. Alleen bij een scène waarin kleine objecten met een extreem hoge complexiteit voorkomen die in één vakje passen zou het in theorie de mist in kunnen gaan, maar een dergelijke situatie zal niet snel voorkomen in een spel.

Hoewel de SuperTiling-mode beter is dan de Scissor-mode blijft AFR de beste keuze qua performance. Evenals bij de SuperTiling-mode wordt het werk in deze mode keurig verdeeld, maar daarnaast kunnen in deze mode ook alle geometrieberekening verdeeld worden over beide kaarten. Wanneer één frame door twee kaarten wordt opgebouwd is dat niet mogelijk. Het probleem van AFR is dat het niet gebruikt kan worden door elke applicatie waardoor ATi standaard gebruik maakt van SuperTiling-mode voor Direct3D-applicaties en Scissor-mode voor OpenGL-applicaties. SuperTiling is niet beschikbaar voor OpenGL.

Indien Catalyst A.I. een applicatie herkend kan van deze standaard opties afgeweken worden en kan de driver er voor kiezen om bijvoorbeeld gebruik te maken van AFR, indien mogelijk. Elke 3d-applicatie kan dus altijd gebruik maken van Crossfire om de prestaties te verhogen. Dit in tegenstelling tot bij nVidia waarbij het spel door de driver herkend moet worden alvorens SLI ingeschakeld kan worden. Een groot voordeel aangezien op deze manier zowel alle oude games als alle net uitgebrachte games worden ondersteund, iets dat bij SLI niet standaard het geval is. Het is echter wel mogelijk om met een apart programmaatje SLI in te schakelen voor een willekeurig spel.

Zoals gezegd op het begin van deze pagina biedt Crossfire een viertal verschillende manieren om het beeld op te bouwen. Drie hiervan zijn hierboven besproken en zijn erop gericht om de prestaties te verhogen. De vierde optie is in tegenstelling tot de andere opties gericht op het verbeteren van de beeldkwaliteit. De Super AA-mode verbetert de beeldkwaliteit door anti-aliasing mogelijk te maken met meer samples. Normaal biedt ATi de mogelijkheid om maximaal zes samples te gebruiken om één pixel op te bouwen, maar met Super AA worden 8x, 10x, 12x en 14x anti-aliasing ook mogelijk.

Een echt drastische verbetering van de beeldkwaliteit zal dit niet veroorzaken, maar het is wel zichtbaar beter dan 4x anti-aliasing wat momenteel door het gros van de gebruikers wordt gebruikt. Met 14x anti-aliasing zijn gekartelde randjes allereerst volledig geschiedenis. Daarnaast heeft een hoger anti-aliasing niveau als voordeel dat kleine details beter zichtbaar worden. Zogenaamde microgeometrie, details die kleiner zijn dan één pixel, zijn bij lage anti-aliasing niveau’s vaak niet of niet goed zichtbaar. Hierbij valt te denken aan kleine details in games zoals dunne takjes en bladeren bij bomen, kabels, haren et cetera. Bij de nieuwe generatie games worden telkens meer polygonen gebruikt en worden de details logischerwijs steeds kleiner. Met Super AA zullen dergelijke details wel correct op het scherm terecht komen. Hieronder een klein voorbeeltje van microgeometrie uit Half Life 2:

Links Half-Life met 8X AA (nVidia) en rechts Half-Life met 14x AA (ATi)

Het platform

Om Crossfire te kunnen gebruiken zijn niet alleen twee videokaarten nodig, een geschikt moederbord is eveneens noodzakelijk. ATi introduceert samen met de videokaarten de Radeon Xpress 200 Crossfire Edition-chipset. Deze chipset zal zowel voor het Socket 939 AMD-platform en het Socket 775 Intel-platform op de markt verschijnen. Beide chipsets bieden ruwweg dezelfde featureset en zijn gericht op de fanatieke computergebruikers. De chipset wordt standaard passief gekoeld en bestaat uit een north- en southbridge. De chipset is uitgerust met twintig PCI Express-lanes waarmee beide fysieke PCI Express x16 de bandbreedte van een PCI Express x8-gleuf kunnen aanbieden. Het moederbord heeft geen jumpers of 'SLI-selector'-kaart nodig om te kunnen wisselen tussen 'Crossfire-modus' en 'remi-videokaart'-modus.

Tot de standaard features van de Radeon Xpress 200 Crossfire Edition behoort Serial ATA met RAID 0 en 1 ondersteuning. Tevens ondersteunt de chipset PATA, USB 2.0 en high definition audio. Een in het oog springende missende feature is het gebrek aan gigabit ethernet ondersteuning van de chipset. Wel kan deze functionaliteit probleemloos worden toegevoegd door gebruik te maken van een extra chip.

Het enige verschil tussen de Intel- en AMD-variant van de chipset is de aanwezigheid van onboard video. De Intel-chipset is in het bezit van een onboard videokaart in de northbridge. Deze kan tegelijkertijd met de Crossfire-opstelling gebruikt worden om een extra beeldscherm aan te sluiten. Het is al mogelijk om in totaal vier schermen aan te sluiten op de twee Crossfire-videokaarten, maar evenals bij nVidia is het niet mogelijk om dit te doen wanneer de videokaarten in tandem werken. Verschil tussen ATi en nVidia is dat Crossfire in de driver uitgezet kan worden zonder reboot waardoor gemakkelijker geswitcht kan worden tussen een multi-monitoropstelling en een Crossfire-opstelling. Desondanks is een extra aansluiting via de onboard videokaart natuurlijk nog gemakkelijker.

Hoewel ATi natuurlijk de eigen Radeon Xpress 200 Crossfire Edition-chipset promoot als het ultieme Crossfire-platform is het ook mogelijk om andere chipsets te gebruiken. Intel-moederborden die uitgerust zijn met twee gebalanceerde PCI Express-gleuven met een fysiek PCI Express x16-voetje zijn ook geschikt. In theorie zouden de videokaarten ook geplaatst kunnen worden in een nForce4 SLI-moederbord, maar dat is iets dat momenteel niet ondersteund wordt door de drivers van ATi. Hetzelfde geldt overigens ook omgekeerd: twee nVidia-kaarten zouden ook in SLI-modus kunnen werken op een Radeon Xpress 200 Crossfire Edition-moederbord als nVidia dit zou toestaan in de drivers. Momenteel is het helaas nog niet zover, maar laten we hopen dat beide partijen inzien dat niemand baat heeft bij deze kunstmatige restrictie.

Crossfire in actie

Krap een week voor de officiële introductie van Crossfire demonstreerde ATi aan de pers een werkend Crossfire-systeem. Het systeem bestond uit een Radeon Xpress 200 Crossfire Edition-moederbord voor het AMD-platform met een Radeon X850 Crossfire Edition-videokaart en een Radeon X850 XT. Op het systeem konden geen benchmarks gedraaid worden, het enige dat werd getoond was de Spliter Cell 3. Deze game bleek op 1600x1200 met 4x anti-aliasing zichtbaar sneller te lopen wanneer Crossfire werd ingeschakeld, maar verder is over de performance nog niet echt iets zinnigs te zeggen.

Hoewel er geen benchmarks gedraaid konden worden liet ATi wel een slide zien met enkele nummers. Volgens ATi’s eigen benchmarks is een opstelling met een Radeon X850 XT samen met een Radeon X850 Crossfire Edition-videokaart bijna tweemaal zo snel als een Radeon X850 XT PE in de juiste omstandigheden. De juiste omstandigheden zijn een resolutie van 1600x1200 met 4x anti-aliasing en 8x anisotropic filtering en een game genaamd Splinter Cell 3. Tevens zien we op de slide Unreal Tournament 2003 en RTC Wolfenstein staan die respectievelijk een boost krijgen van ongeveer 25 procent en 75 procent met Crossfire. Harde nummers wilde ATi nog niet vrijgeven.

Slotwoord

Het moge duidelijk zijn dat ATi’s Crossfire een spreekwoordelijk stapje voorloopt op nVidia’s SLI wat betreft de featureset en mogelijkheden. Het grote voordeel van Crossfire is het feit dat het standaard werkt in elke game. Daarnaast is Crossfire minder kieskeurig wat betreft de kaarten die naast elkaar gezet kunnen worden en worden meer manieren ondersteund om het beeld op te bouwen. Hoewel een goede featureset belangrijk is, is de grootste factor die het succes zal bepalen de prestaties. Harde uitspraken kunnen hier nog niet over gedaan worden, maar gebaseerd op de prestaties van de ATi-videokaarten in remi-modus lijkt dat wel goed te zitten.

Desondanks is het twijfelachtig of deze eerste generatie Crossfire-kaarten een groot succes zal worden. Het eerste obstakel is het aanbod van Crossfire-moederborden. Een groot deel van de Crossfire-doelgroep zal al een nForce4 SLI-moederbord bezitten of zelfs al een complete SLI-opstelling. Deze groep zal de overstap naar het Crossfire-platform niet snel maken. Daarnaast is het sowieso afwachten welke fabrikanten moederborden zullen introduceren gebaseerd op de Radeon Xpress 200 Crossfire Edition-chipsets en wanneer de Crossfire-videokaarten in de winkels komen te liggen. Goed nieuws is in ieder geval dat ATi zowel voor de moederborden als de videokaarten enkele grote en bekende partners heeft. De onder tweakers bekende moederbordfabrikant DFI staat bijvoorbeeld op de lijst van partners, samen met andere grote namen zoals Asus en MSI.

ATi verwacht dat de eerste Radeon Xpress 200 Crossfire Edition-moederborden in juni op de markt komen. De eerste samples van de Crossfire-videokaarten worden ook in juni verwacht, maar de kaarten zullen op zijn vroegst pas in juli in de winkels verschijnen. Potentiële kopers zullen dus nog even geduld moeten hebben. Het is dan ook de vraag of men niet beter nog een paar maanden langer kan wachten op de nieuwe generatie videokaarten.

Reacties (88)

[aval0ne]

"Crossfire werkt standaard in elke game"
SLi werkt ook in elk game, je kan altijd zelf een profiel maken en een renderingmode kiezen.
Crossfire werkt bovendien ook met profielen en vereist dat de catalyst AI aan staat. Geen crossfire zonder AI! Enkel met AI en een game profile kan er in AFR gespeeld worden. Deze modes liggen vast per game (profiles) zodat je niet kan kiezen welke je wil.
Bij SLi kan dit wel uiteraard.
Voor de volledigheid:
Cat AI off = no multirendering
Cat AI on (without game profile) = default mode on dependant on API/board configuration (either Scissor or tiled)
Cat AI on (with game profile) = selected mode for game (either AFR or scissor of DX or AFR or tiled for OGL)
FSAA Slider > 6x = "Super AA"

"Crossfire is minder kieskeurig qua kaarten"
Tja, het valt te zien. SLi vereist 2 identieke kaarten, maar met Crossfire ben je niet veel met een krachtigere kaart en een zwakkere kaart omdat de krachtige kaart zich aanpast aan de zwakkere (bijvoorbeeld een paar pipes uitschakelt). Je hebt dus teveel betaalt.

"Meer manieren ondersteund om het beeld op te bouwen"
Meer is niet altijd beter. Er zijn meer manieren maar crossfire dwingt je wel een bepaalde mode te gebruiken (bepaald door de AI). Bij SLi kan je tenminste kiezen welke mode je wil gebruiken.

Conslusie: ATi is veel te laat met Crossfire, Nvidia staat al bijna een jaar voor. Bovendien heeft ATi nog steeds geen SM3 support dus nu investeren in Crossfire kaarten die geen SM3 ondersteunen is compleet nutteloos als je een future-proof setup wil. Morgen of overmorgen is de G70 er alweer, die sneller zal zijn dan 2x850XT's en die op zijn beurt in SLi zijn gelijke niet kent.
ATi loopt weer achter de feiten aan, als ze slim waren hadden ze de R520 ook vandaag gereleased maar die alweer uitgesteld. Het is ook maar de vraag wanneer de crossfire kaarten op markt komen, ATI's reputatie kennende.

[CJ]

Crossfire werkt bovendien ook met profielen en vereist dat de catalyst AI aan staat. Geen crossfire zonder AI! Enkel met AI en een game profile kan er in AFR gespeeld worden. Deze modes liggen vast per game (profiles) zodat je niet kan kiezen welke je wil.
Bij SLi kan dit wel uiteraard.
Voor de volledigheid:
Cat AI off = no multirendering

Fout. Cat AI Off = Supertiling voor D3D en SFR voor OGL. Dit staat zelfs in de officiele CrossFire Faq.

15. Do you need a driver profile for CrossFire to work?
A No. CrossFire is enabled by default for all 3D applications. With Catalyst™ A.I. enabled, the preferred rendering mode is selected for targeted applications. For applications that are not identified in Catalyst A.I., or when Catalyst A.I. is disabled, default multi-GPU rendering modes are offered.

"Crossfire is minder kieskeurig qua kaarten"
Tja, het valt te zien. SLi vereist 2 identieke kaarten, maar met Crossfire ben je niet veel met een krachtigere kaart en een zwakkere kaart omdat de krachtige kaart zich aanpast aan de zwakkere (bijvoorbeeld een paar pipes uitschakelt). Je hebt dus teveel betaalt.

Het ligt er maar net aan hoe je het bekijkt. Er blijven namelijk genoeg combinaties over waar je (zoals jij het zou zeggen) niet te veel voor betaald. Bv:

X800XL CrossFire
+ X800XL
+ X800XT
+ X800XT PE
+ X800XT AIW

X8850XT CrossFire
+ X850XT
+ X850XT PE

Kloksnelheden van de kaarten blijven trouwens gelijk, ook al koppel je een X850XT aan een X850XT PE. De snelste schakelt zich niet terug naar de langzamere snelheid. ATi: "Both cards will continue to operate at their individual clock speeds"

Bij nVidia zit je vast aan een kaart van hetzelfde type EN dezelfde fabrikant EN dezelfde bios. Tel daarbij op het feit dat CrossFire ook nog eens werkt op Intel chipsets, SiS dit ook gaat ondersteunen en ATi ook aan het onderhandelen is met nVidia om dit op nForce4 moederborden te laten werken... en je hebt automatisch een heel grote userbase.

"Meer manieren ondersteund om het beeld op te bouwen"
Meer is niet altijd beter. Er zijn meer manieren maar crossfire dwingt je wel een bepaalde mode te gebruiken (bepaald door de AI). Bij SLi kan je tenminste kiezen welke mode je wil gebruiken.

Meer is niet altijd beter, maar meer is ook niet altijd slechter. Je hebt bij CrossFire ook de mogelijkheid om het beeld substantieel te verbeteren met 14xAA (2xS) wat SLi niet kan. En volgens HardOCP is het zelfs mogelijk om 32xAF toe te passen met de snelheid van 16xAF. De mensen die IQ het belangrijkst vinden zullen hiervan genieten.

En bij CrossFire geeft Multirendering tenminste altijd een boost (het zij door AFR, Scissor of Supertiling) of betere IQ. Dat kan je bij SLi niet altijd zeggen, aangezien die de meest compatibele mode van Supertiling missen. Het is bij SLi of een boost of niets.

En over wie nou te laat is en wie niet, daar laat ik me niet over uit. Lijkt me niet slim. Ik wilde alleen maar duidelijk maken dat je een aantal dingen waarop je je betoog hebt gebouwd, helemaal niet kloppen (belangrijkste, "Geen Cat AI = geen multirendering) en daardoor de rest van je betoog eigenlijk ook niet echt stevig meer in z'n schoenen staat.

Wel grappig dat er 1 persoon is die probeert om CrossFire gigantisch af te kraken terwijl alle reviewsites heel erg lovend zijn over CrossFire.

[aval0ne]

Fout. Cat AI Off = Supertiling voor D3D en SFR voor OGL. Dit staat zelfs in de officiele CrossFire Faq.

Ik quote gewoon Dave Baumann van B3D. Die geloof ik eerder dan een ATi FAQ.
http://www.beyond3d.com/forum/viewtopic.php?t=23484&start=140

15. Do you need a driver profile for CrossFire to work?
A No. CrossFire is enabled by default for all 3D applications. With Catalyst™ A.I. enabled, the preferred rendering mode is selected for targeted applications. For applications that are not identified in Catalyst A.I., or when Catalyst A.I. is disabled, default multi-GPU rendering modes are offered.

Nvidia noemt het profiles, ATi noemt het AI. Er is geen verschil. Het zijn beide profielen die per game bestaan en de renderingmode kiezen.
Natuurlijk noemt ATI het geen profielen.

je hebt automatisch een heel grote userbase.

SLi werkt op intel, AMD en met gehackte drivers op SIS ook.
Zeg mij eens, wie gaat er in hemelsnaam een crossfire kaart kopen als je weet dat de R520 binnen 2-3 maanden gaat uitkomen? Als je weet dat de G70 er binnen een paar dagen gaat zijn? Als je weet dat hoe goed crossfire nu ook is, er geen sm3 games of met HDR gespeeld kan worden? Ik zie echt het nut niet.

Je hebt bij CrossFire ook de mogelijkheid om het beeld substantieel te verbeteren met 14xAA (2xS) wat SLi niet kan.

Fout. "Theoretical you can do 4xMSAA and 4xSSAA to get 16xAA on gf6 (20x in ati terms)" Beter dan ATI dus.

Ik wilde alleen maar duidelijk maken dat je een aantal dingen waarop je je betoog hebt gebouwd, helemaal niet kloppen (belangrijkste, "Geen Cat AI = geen multirendering) en daardoor de rest van je betoog eigenlijk ook niet echt stevig meer in z'n schoenen staat.

Zoals gezegd, ik quote Dave Baumann. En de rest van mijn argumenten blijven gewoon overeind.

Wel grappig dat er 1 persoon is die probeert om CrossFire gigantisch af te kraken terwijl alle reviewsites heel erg lovend zijn over CrossFire.

Tja, niet iedereen is slachtoffer van ATi marketing. Ik probeer dingen in een ander perspectief te plaatsen.

Hier nog wat:
Why would anyone with a X850 want to to seek out a limited SKU X850-Crossfire for $550 *and* a soon-to-be-introduced (read: low initial volumes and growing pains) Crossfire compatible mainboard when they can find an SLI capable mainboard almost anywhere and G70 is looming at the same $550 price point and will offer the option to pair a second one in SLI? It really makes no sense to me, unless the customer has serious objections to using Nvidia hardware.
Two SM 3.0, blending capable R520s would make sense. You'd have to be a total ATI zealot, extremly curious, or stupid to get two x850 cards when most of the time one is 'enough' and 5,000 of them won't be enough when you want to see that flashy new game using SM 3.0 and HDR effects.

[mjtdevries]

Ik denk niet dat Dave met dat soort quotes blij is.
Hij geeft namelijk in die thread zelf aan dat hij denkt dat het zo werkt, maar dat hij dat nog extra gaat checken. Hij is er dus niet zeker van.
Als je echter in het artikel van beyond3D gaat kijken, dan staat daar ook gewoon dat by default altijd Supertiling aan staat.

Dat je Dave eerder geloofd (terwijl ie zelf niet 100% zeker) dan een officieel document van ATI is nogal dom. Zowel ATI als Nvidia zijn altijd nauwkeurig waar het officiele documenten aangaat omdat ze daarop aangevallen kunnen worden.

Dat er verder profiles zijn lijkt me nogal logisch. Je wilt niet bij elk spel weer zelf kijken welke vorm van rendering het snelste is, of welke er eventueel artefacten heeft. Vooral niet als iemand anders dat al lang heeft gedaan.
Wat is er dan logischer en vanzelfsprekender dan dat ATI dat voor een aantal spellen uitzoekt en de beste optie in een profile zet?
Je bent gewoon op zoek naar een stok om ATI mee te slaan. (maar voorlopig heb je alleen strohalmen in je hand)

Ik zou zelf ook geen X8xxCrossfire kopen terwijl R520 om de hoek staat. Maar ik heb nu dan ook geen X800 kaart. Maar voor mensen die zo'n kaart al wel hebben zou het een zinvolle optie moeten zijn.

Maar de Crossfire techniek zelf staat daar los van, want die komt gewoon in R520 terug.

Als je bedoeld dat het ook voor die mensen die al een X8xx kaart hebben ook geen zin heeft om X8xx Crossfire te kopen terwijl de R520 als enkele kaart waarschijnlijk net zo snel is, dan geef je daarmee aan dat het hele concept van ZOWEL Crossfire als SLI niet deugt.


(Mag ik je trouwens quoten of je stelling dat G70 er over een paar dagen zal zijn? Dan mag je die stelling namelijk binnenkort inslikken )

Tja niet iedereen is het slachtoffer van NVidia marketing en kan daardoor niet meer objectief naar producten van andere bedrijven kijken.

[Verwijderd]

Ik vind het ondertussen behoorlijk ver gaan met videokaarten , Ik denk dat de gemiddelde consument geen idee heeft wat er allemaal speelt en of ze enigzins op zoiets zitten te wachten.

Voor tweakers is dit een mooie vooruitgang maar heb zo wel me twijfels over het hele concept, Want het blijft namelijk een klap met geld maar het voordeel is wel dat je niet 2 kaarten tegelijk hoeft te vervangen ( denkend aan sli )

Ik vrees ook omdat idd in het 3e kwartaal de volgende generatie kaartjes eraan komt iedereen toch even de kat uit de boom kijkt...

[Verwijderd]

Als je minstens één speciale grafische kaart nodig hebt en een speciaal moederbord, wordt het dan niet eens tijd dat de hele grafische boel op het moederbord geïntegreerd wordt?

Tegen de tijd dat je een nieuwe grafische kaart wilt kopen heeft die natuurlijk ook weer een nieuw moederbord nodig, zeker gezien de kopers van dit soort rekenkracht toch niet echt op de centen letten.

En dan nog iets; het verschil van die paar details op de screenshot zijn bij sterk inzoomen wel te zien maar... ziet iemand dit soort details nog bij 30fps? En belangrijker; maakt het ook maar iéts voor de gameplay uit dat het hekje iets meer detail heeft?

Grafische kaarten worden nog wel een stukje beter maar echt véél beter is eigenlijk nauwelijks meer nodig zolang de spelkarakters als houten marionetten blijven bewegen. De volgende generatie GPU's die straks in de X360 en PS3 komen zien er zowat fotorealistisch uit... totdat het beeld beweegt.

Persoonlijk zie ik meer heil in die Physics processor die onlangs uitgekomen is, of andere bijvoorbeeld een AI-processor; dat zou VEEL meer verbetering opleveren dan de stap van 4x naar 8x AA.

[mimic]

Ontzettend mooie ontwikkeling, hier heb ik op gewacht. Alleen nu begin ik toch weer te twijvelen omdat je voor deze kaarten persee een moederbord met een Ati chipset erop moet hebben!

Ik had liever gezien dat deze technologie net als die van Nvidia op elk moederbord past.

Ik kijk nog even de kat uit de boom qua ontwikkeling chipsets, en als het vrijgegeven wordt, dat ik dan overga tot kopen.

Ik denk alleen niet dat deze technologie op de moederborden terecht komt met een nForce chipset, Nvidia is tenslotte de concurrent van Ati....

[Hielko]

Ik had liever gezien dat deze technologie net als die van Nvidia op elk moederbord past.

Dat is niet het geval. Nvidia's SLI werkt (nog?) niet op ATi's Crossfire moederborden. En Crossfire-kaarten werken niet op nVidia's SLI-moederborden.

[Niles]

Er zijn meer chipsets buiten nVidia en ATI. Zo heb je Intel zelf nog, SiS, Via, Ali enz...maken allemaal chipsets. Wat MiMic dus denk ik bedoelt, dat nVidia's SLI op elke chipset/moederbord werkt dat 2 x een PCI-E poort ondersteund.

Edit @Hielko: nVidia's SLI werkt iig ook op een Intel Turnwater chipset die 2 x PCI-E ondersteund. En de nieuwste generatie van Intel's (desktop) chipsets ging het geloof ik ook ondersteunen. Omdat het toen meteen bleek dat nVidia's SLI daarop werkte (genoeg SLI benchmarks gezien met een Intel proc.) wist ik niet dat het in de drivers herkend moest worden. Maa wat dat betreft dus geen verschil tussen Ati/nVidia.

[Hielko]

Maar dat is dus niet zo, het werkt alleen op de moederborden die in de driver zijn toegevoegd als zijnde SLI-moederbord en bij ATi werkt het precies hetzelfde. Wat ATi allemaal precies ondersteund weet ik niet, maar Crossfire werkt in ieder geval ook op Intel-moederborden met twee PCI Express sloten. En ik betwijfel het of de SLI-drivers (al) ondersteuning hebben voor moederborden met SiS-chipset, ALi-chipset etc (volgens mij hebben die ook nog helemaal geen chipset op ed markt met dual PCI Express x16)

[Astennu]

Dat is niet helamaal waar. Momenteel nog wel.

Maar ik heb gehoord dat er ook support komt voor via, intel en ook nvidia moederborden. Dus ik denk dat je nog te snel bent. Eerst maar eens afwachten tot de echte revieuws komen. Daar zullen vast wel mensen zijn die het op een nvidia plank gaan proberen.

[Countess]

er staat al in het artical dat crossfire werkt op intel pci-express chipsets.

verder zal het ook gewoon werken op elke andre pci-express northbridge want voor crossfire (nog SLI trouwens) hoeft niks specials gedaan te worden door de chipset wat niet al in de pci-express specs in vastgesteld.

enige is dat ATI het even moet vrijgeven in de drivers.
nvidia kan precies het zelfde doen, maar wil licentie geld zien.
ik vermoet trouwens dat ATI het zeker wel zal vrijgeven, zelfs op nvidia chipsets, iniedergeval als ze hun nieuwe generatie vid kaarten introduceren. dan kunnen ze mensen die nu een sli bord hebben(wat er momenteel toch meer zijn als mensen met een ati crossfire chip) met eventueel een sli opstelling makelijker overhalen om over te stappen op ATI kaarten.

[Se7enth_son]

Ik kan me niet aan de indruk onttrekken dat nVidia voor de zoveelste keer wordt afgescheept als slecht.

Voorbeeld: Als nadeel van nVidia's SLI wordt genoemd dat je altijd twee dezelfde kaarten nodig hebt om het te laten werken. ATI's Crossfire heeft dit probleem niet. Maar een regel daaronder staat dan weer netjes dat het eigenlijk niet zinnig is om bij Crossfire twee verschillende kaarten te gebruiken, omdat de snelste kaart zich aanpast aan de langzaamste. En dus draai je weer gewoon met twee dezelfde kaarten (intern dan).

Dus eigenlijk zijn de voordelen van Crossfire eigenlijk nul. Want er is geen hond die nu met een X800 draait en denkt, laat ik eens de X850 Crossfire kopen. Nee, je koopt uiteraard de kaart die past bij de kaart die je nu hebt. En dan durven reviewers nog te zeggen dat ATi "een stapje voor heeft" op nVidia. Ik vind dat ATi in dat jaar extra eigenlijk helemaal niet zoveel meer heeft kunnen brengen... Goed, het zal een paar procent schelen, maar het product heeft ook een jaar langer de tijd gehad!

Ik vind het jammer dat dit soort dingen niet meegenomen worden de laatste tijd. Het lijkt er een beetje op dat nVidia het niet snel meer goed kan doen.

Ook dingen als kloksnelheid: bij de meeste posts over Intel wordt meteen gezegd dat AMD beter is "want deze kunnen hetzelfde op een lagere kloksnelheid" maar dit hoor je dan weer niet bij het gevecht tussen nVidia en ATi (6800Ultra @ 400MHz vs. X850XT @ 540MHz).

Ik vind dat erg jammer en het is iets wat je de laatste tijd steeds vaker ziet. nVidia's beruchte koeler van de FX serie kreeg alleen maar kritiek, maar het monsterlijke blok van ATi krijgt die kritiek dan weer niet.

Dat is toch een beetje vreemd allemaal?

[Verwijderd]

Je ziet een kleinigheid over het hoofd :
SLI : zelfde gpu, zelfde fabrikant kaart, zelfde hoeveelheid geheugen, zelfs de geheugenchips moeten hetzelfde zijn.
Crosfire : geen probleem om bv een 850XT van Asus te combineren met een 850 crosfire van gigabyte, saphire, powercolor,..... Bij SLI gaat dat dus niet.

Je kan dat ook omdraaien : nVidia heeft om ATI voor te zijn hun product te snel op de markt gezet....

Waarom zou je geen X850 crosfire kopen als je al een X800 hebt? Zoals Hielko al zei :"er is theoretisch geen obstakel" dan kan je achteraf nog een X850 XT aanschaffen ipv de X800 die er al inzit : nog eens upgraden.

nVidia kan het zeker nog goed doen : ik zou in m'n grafische workstation momenteel niets anders willen dan de Quadro's. Maar deze oplossing heeft qua performance en flexibiliteit zeker voordelen tov nVidia.

Het verschik is dat een Intel op hoge kloksnelheid ook veel meer verbruikt om dezelfde prestaties als een veel zuinigere AMD te halen. In het geval van de videokaarten ontlopen de nVidia en ATI chips mekaar maar weinig.

Daar heb je 100% gelijk in. Dat was toen een argument van veel ATI fanboys. Die zwijgen nu uiteraard over het koelblok. Kleine kanttekening : de huidige koelers van ATI en nVidia benaderen echter geen straalvliegtuig meer wat betreft geluidsproductie.

[aval0ne]

Inderdaad, ATi een stapje voor op nvidia zegt T.net terwijl het ze bijna een jaar achterstaan en nu pas met iets gelijkaardig komen. De feature set van SLi lijkt me wel wat beter dan deze van Crossfire. Met crossfire ben je helemaal niets zonder R520 en als de SM3 games eraan komen krijg je je setup waarschijnlijk nog niet eens verkocht.

Hier een andere conclusie:
"Anyway, with R520 a few months away, which enthusiasts are seriously going to buy Crossfire for X800 or X850? Who's going to double their investment in end of the line cards?

And if NVidia releases G70 at the same time as Crossfire, surely its performance is going to make Crossfire look pointless. Particularly in SLI. "

[Hielko]

Ik qoute voor jouw even de zin waarmee onze conclusie wordt afgesloten: "Het is dan ook de vraag of men niet beter nog een paar maanden langer kan wachten op de nieuwe generatie videokaarten." Lijkt toch wel redelijk hetzelfde te zijn, of niet

[Hielko]

Opzich is het eigenlijk wel waar; in een conclusie mag je eigenlijk geen zaken noemen die nog niet eerder aan bad geweest zijn binnen het artikel. Gelukkig heet onze conclusie dan ook een slotwoord .

Daarnaast is het zo dat in het artikel wordt in gegaan op de technische kant van het verhaal, en pas in het slotwoord wordt even kort in gegaan op de andere factoren die Crossfire in de weg kunnen staan bij een introductie op de markt.

[Se7enth_son]

Je conclusie mag dan inderdaad wel ongeveer hetzelfde zijn, maar die komt in de rest van je review niet erg terug. Nadat ik zes van de zeven pagina's had gelezen, kon ik me niet aan de indruk onttrekken dat ATi's Crossfire helemaal geweldig is. Dat je pas in de conclusie zaken noemt die die stelling minder krachtig maken is iets wat eigenlijk in je hele verhaal terug te vinden had moeten zijn..

[Countess]

maar het monsterlijke blok van ATi krijgt die kritiek dan weer niet

omdat deze koeler van ATI lang niet de hoeveelheid decibels produceert die de FX kon voortbrengen misschien?

[pimpimmers]

" nVidia's beruchte koeler van de FX serie kreeg alleen maar kritiek, maar het monsterlijke blok van ATi krijgt die kritiek dan weer niet."

@Se7enth 1 voordeel van het monsterblok van ATI is weer dat de warme lucht direct naar buiten gaat en bij NVidia gaat het gewoon je kast in waardoor je pc van binnen weer heel warm word watje juist niet wildt.

[japsai]

Daarbij kon ATI het gebruik van deze grote koeler nog een jaar uitstellen.

[mjtdevries]

Bij het orginele 5800 blok van Nvidia ging de warme lucht weer naar buiten. Op dat punt was het geen slechte oplossing.

Maar het ding maakte gewoon ontzettend veel herrie en dan nog werd je kaart erg heet. Daarom was die oplossing niet acceptabel. Al helemaal omdat het bij de concurrentie niet nodig was.

De latere 6800Ultra koeler maakt minder herrie, maar gebruikte NOG een extra slot in je kast omdat je daar weer het slot eronder vrij moest houden voor een goede luchtstroom.
Bij de ATI oplossing hoeft dat weer niet.

[DP Kunst]

dus het is niet zoals er eerst gezegd werd dat je een budgetkaart (bijv x300) bij een x850 crossfire kunt zette. of het werkt helemaal niet, of het loopt op de performance van de x300. in dat opzicht verschilt het toch niet zoveel van nvidia. heir hoef je wel geen kaarten te hebben van dezelfde fabrikant, maar wel uit dezelfde serie: x850 crossfire met een gewone x850 enz...

[Hielko]

Volgens ATi kunnen alleen kaarten uit de X800 en X850 serie gebruikt worden voor Crossfire, hoewel er in theorie geen obstakel is om X300-kaarten te gebruiken. Alleen dat zal qua performance zowieso onzinnig zijn aangezien je dan een X800-kaart erbij stopt die dan noodgedwongen op X300 snelheid moet lopen.

[player-x]

Niet geheel waar als je nog een x600 had of x800pro of whatever in je systeem zat toen je hem kocht dan is dit best een makelijke upgrade je stopt er een x850xt. Samen zullen ze waarschijnlijk toch nog sneller zijn dan een enkele top kaart en dan kan je later als de 800 cq 850's goedkoper zijn geworden weer veder upgraden.

[Niles]

Juist, en dus is dit absoluut geen echte key feature die ATI boven nVidia heeft als je het mij vraagt, terwijl ze hier in het begin bij ATI wel volop over hadden dat dat een belangrijke stap voorwaarts is tov SLI. Nu is het wel handig dat je uit dezelfde serie kan mengen, maar ik denk dat de meeste mensen dan toch 2 dezelde kaarten zullen kopen, aangezien ook nog binnen de serie er een performance verschil ontstaat, waardoor je alsnog de snelheid houd van de traagste kaart. Stel je combineerd dus een x800pro met een x800XT, dan betaal je een klap meer voor je x800XT terwijl die wel ineens 4 pipelines uitgeschakeld krijgt en dus het geheel op de performance van de x800pro draait. Kun je net zo goed dus 2x x800pro nemen. Lijkt me dus weinig bijzonders extra tov nVidia's SLI, tenzij je al zo'n kaart hebt liggen maar das dan ook alleen voor de early adaptor's

[SG]

De Key feature is dat je de X800 serie kan mixen wat ook het meeste opbrengt.
6800GT en 'n 6800U kan niet en blijkbaar van verschillende merken ook niet.
ATI heeft zeker meer waarde. uber flex is gewoon zinloos.
En kwa multimon feature lijkt crossfire ook interresanter alleen ondersteund nVidia net als matrox de spanning methode wat nV juist toch net iets meer waarde geeft voor multimon gamers.

[leuk_he]

De "dongle" op het plaatje heeft 3 stekkers, geen 2 zoals nodig was voor het doorlussen van 1 videokaart naar de andere. Waar is de 3e aansluiting voor? nog een crossfire kaart? of voor een 2e display?

[Countess]

ik denk eigenlijk dat je daar je monitor kabel in moet doen.
dat lijkt me het meest logisch iniedergeval.

[i-chat]

De slave stuurt zijn deel van het beeld naar de master die dit combineert met zijn eigen deel. Vervolgens wordt dit gecombineerde beeld richting het beeldscherm gestuurd.

juist over dit grapje, heb ik nu toch een vraag, - waar zit hier nu dan de winst????

1> in het feit dat je 2 PCIe sloten gebruikt om je info van de cpu naar je vga-chip te krijgen,
2> of van de 2e cpu (lees core) die je inzet voor het renderen van het beeld?

in het laatste geval vraag me sirieus af, of een dual-core vga oplossing dan niet, zuiniger, en handiger is,

wat ik me wellicht nog beter kan voorstellen is dat je een manier vind om niet 1 maar 2 slaves te gebruiken, dat betekend IMO dat je op de master dan DUS meer ruimte en resources hebt, voor een snellere (lees betere) moeder chip, en niet op dat kanaal ook nog 's ruimte kwijt raakt aan de halve vga kaard (die er nu op zit),

kan iemand me daar wellicht iet nuttigs over melden???

[Mud.Starrr]

Volgens mij snap je het nog niet helemaal.
Wat er dus gebeurd is dat iedere kaart +- de helft van de berekeningen hoeft te doen.
In theorie zou je dus 2x zoveel kunnen berekenen met 2 kaarten.

Of een dual GPU versie sneller is, is nog afwachten op tests.

[mjtdevries]

Dual GPU is niet sneller, maar is even snel in situaties waarin de gpu de bottleneck is. (Misschien een tikkie sneller is je er vanuit gaat dat dual vga veel overhead oplevert)
Maar als geheugenbandbreedte de bottleneck is dan is dual gpu uiteraard langzamer.

[nvidia]

Nu is mijn vraag de volgende: Ik heb hier thuis een X800 Vivo. Is dit nu een Crossfire kaartje of niet? Want dit zou voor mij wel een belangrijk aspect zijn om te wachten ...

[Mud.Starrr]

ehm, nee.
Maar je kunt hem wel combineren met een Crossfire kaart.

[aval0ne]

Enkel als het een PCIE kaart is.

[Verwijderd]

Ik vind het een beetje vaag hoor. Eerst beloven ze dat je elke kaart vanaf de 9700 (pro?) kunt gebruiken als slave en nu moet je die hartstikke dure x800 gaan kopen minimaal .Dan vind ik nvidia toch beter met hun 6600's. Het is allemaal prachtig wat voor resultaat je haalt, maar het kost super veel geld en echt geweldig vind ik het niet dat het alleen met de nieuwste kaarten kan. Als ze het nou eens uitbrengen voor goedkopere kaarten in plaats van €200+ kaarten, bijvoorbeeld vanaf de x300 en 6200. Als je 2 zulke kaarten in sli doet heb je al een leuk effect lijkt mij. Jammer dat ze je eerst lekker maken met vanaf de 9700 en dan vervolgens blijkt dat je voor minimaal 500 euro aan videokaarten moet kopen om gebruik te kunnen maken.

[XWB]

En hoe wou jij dan 2x 9700 gaan gebruiken?
De 9700 is een AGP kaart, en CrossFire/SLI werkt enkel met PCI-E.
2 AGP sloten ga je trouwens nergens tegenkomen.

[Motrax]

Dat het mogelijk vanaf 9700(pro) zou worden ondersteund waren alleen maar geruchten van de Inquirer. Zo zie je maar weer hoe betrouwbaar ze zijn . Met een beetje logisch nadenken was je daar ook wel achter gekomen: moederborden met 2 AGP-kaarten zijn toch wel spaarzaam te noemen

[mjtdevries]

Zo zie je maar hoeveel schade zulke geruchtensites kunnen doen.
Nu is iemand pissig op ATI omdat het niet met een 9700Pro blijkt te werken, terwijl ATI nooit zoiets heeft beweerd.

Ik denk overigens dat sommigen hebben gedacht dat je dan een 1x AGP 1x PCI-E bord zou kunnen gebruiken.
Maar borden met zowel AGP als PCI-E op volle snelheid bestaan niet, dus die optie was ook niet erg waarschijnlijk.