Stel je voor: er zijn twee telefoons te koop die op alle gebieden precies gelijk zijn, op één verschil na: de ene heeft een veel betere trilmotor en veel betere ondersteuning voor trillingen in de interface, bijvoorbeeld bij typen of foto's maken. Zou je meer betalen voor die telefoon of niet?
We hebben het in de afgelopen jaren geregeld gehad over de trilmotoren in telefoons, zoals in de review van de Sony Xperia XZ2, die trilt om het effect van basgeluiden te vergroten en in die van de iPhone 8, die subtiele tikjes kan geven dankzij de Taptic Engine. Hoewel er grote verschillen zitten tussen telefoons en hoewel er veel ontwikkelingen zijn op het gebied van haptische feedback, hebben we de schijnwerper nog nooit gericht op dat kleine onderdeel in je telefoon dat je zo vaak voelt.
Toen we voor dit verhaal experts spraken over dit onderwerp, bleek dat zij verwachten dat er in komende jaren veel gaat veranderen. Haptische feedback zal volwassener worden. Bij telefoons van de toekomst verwacht je dat het vooral gaat over hoe ze eruitzien en hoe de interface zal werken; het ging nooit over hoe het zal vóelen, maar dat gaat veranderen.
Vrijwel alle telefoons van nu hebben dezelfde soort trilmotor: een lineaire resonante actuator. Die kan diverse vormen hebben, maar meestal is het een trilmotor in de vorm van een pil en ook met ongeveer die grootte.
De trilmotor (rechts in de behuizing) van de General Mobile GM6
Het lineaire aan die trilmotor is dat hij op een as werkt; bij dergelijke pilvormige varianten gaat het om een trilmotor op de z-as, dus op en neer. In die pil zitten onder meer een kleine massa met magneet en een spreekspoel tegen een veer aan. Als de spreekspoel op dezelfde frequentie vibreert als waar de veer gevoelig voor is, veroorzaakt dat een trilling.
De meeste smartphones hebben trilmotors met deze techniek, waaronder de LG V30, die zich onderscheidt met geavanceerde haptische feedback, maar dat alleen in software doet. Er is ook een chip nodig om de trilmotor aan te sturen, onder meer om ervoor te zorgen dat de wisselstroom op de juiste frequentie de trilmotor ingaat.
Ook de Taptic Engine die Apple in iPhones stopt, is in de basis een lra, maar er zijn wel twee grote verschillen met de pilvormige lra die in veel andere smartphones zit. Ten eerste gebruikt Apple verschillende magneten en spreekspoelen en ten tweede zitten die niet boven op, maar naast elkaar.
Taptic Engine in iPhone 6s
Het voordeel daarvan is dat het Apple in staat stelt om fijnmaziger haptische feedback te genereren, maar het neemt wel veel meer ruimte in beslag. Die Taptic Engine is ook niet altijd hetzelfde. Zo heeft de iPhone 8 Plus van vorig jaar vijf spreekspoelen, terwijl de iPhone X er maar drie heeft. De iPhone 8 Plus moest ook de homeknop simuleren, wat specifiekere feedback nodig maakt.
Niet alleen iPhones hebben lra's die op de x-as werken, ook onder meer recente Google Pixel-telefoons en de HTC U12+ hebben die. In de afgelopen zomer hebben we de U12+ uit elkaar gepeuterd om te kijken hoe hij in elkaar zit. De trilmotor zie je rechts onderin zitten.
Trilmotor (rechts) in de HTC U12+
Als fabrikanten nog een paar cent willen besparen - een losse lra-trilmotor kost online tussen tachtig cent en een paar euro - dan kunnen ze er ook voor kiezen om een erm-trilmotor in te bouwen. Dat staat voor eccentric rotating mass en is een motortje op gelijkstroom dat een element laat ronddraaien. Dat element heeft een gewicht aan een kant. Als de motor ronddraait, wordt het zwaartepunt van het hele apparaat een beetje verplaatst, wat je voelt als trillen.
Erm-motor in de Moto G5 van vorig jaar, met de trilmotor aan de rechterkant
Een erm-motor is iets goedkoper en zat tot een jaar of vijf geleden in veel meer smartphones. Het grote nadeel van een erm is de tijd die het kost voordat de motor genoeg snelheid heeft om de telefoon te laten trillen. Dat kost meestal tot 50ms en dat is te veel om als feedback te dienen voor een touchscreen. Als de enige functie is om de telefoon in je zak te laten trillen als je een bericht hebt, is het uiteraard geen bezwaar.
Er zijn verrassend weinig cijfers over hoeveel smartphones met welke trilmotors zijn uitgerust. De enige cijfers die we hebben kunnen vinden, zijn al wat ouder, maar geven een goed beeld van de kentering in de markt voor trilmotors. Yano Research publiceerde die cijfers begin 2017 en voor de laatste jaren gaat het dus om een schatting.
De kleine categorie 'Piezo' gaat over piëzo-elektrische trilmotors, die niet of nauwelijks in smartphones zitten en waar we later op terugkomen. Duidelijk is dat de markt voor erm-trilmotors in de afgelopen jaren snel is afgenomen ten gunste van lra.
Waarom telefoons trillen
Ooit was het voor telefoons genoeg om te trillen zodat gebruikers wisten dat er een telefoontje of sms'je binnenkwam. De komst van het touchscreen als primaire methode voor input voor smartphones heeft dat veranderd, zegt Michael Wiertlewski. Hij is onderzoeker bij de Franse universiteit Aix-Marseille en doet onderzoek naar onder meer haptische feedback in apparaten.
"Het touchscreen is een plat vlak van glas, je kunt niets voelen van de interface", aldus Wiertlewski. Haptische feedback in smartphones is dus vooral bedoeld om gebruikers te laten voelen dat ze iets doen in de interface, zoals typen of op een knop op het scherm drukken. "Als we dingen in het dagelijks leven manipuleren, dan zijn we gewend om daar feedback van te voelen." De hoogleraar doelt daarbij op normale, dagelijkse dingen, zoals het oppakken van een glas of zelfs maar lopen, waarbij je voeten de ondergrond voelen en je afhankelijk van de helling of de gladheid van de ondergrond anders loopt. "Bij touchscreens is dat niet zo, het is altijd maar een plat vlak van glas dat nergens op reageert."
Haptische feedback dient nu dus om van alles duidelijk te maken. Soms dient het om de feedback van echte knoppen na te doen, zoals bij de homeknop in de iPhone 7 en iPhone 8. Dat is geen fysieke knop, maar een oppervlak met trilmotor erachter. Die Taptic Engine moet de sensatie van een knop nadoen, maar zodra de telefoon uitstaat, is te voelen dat de knop zelf niet beweegt. Hetzelfde is zichtbaar in bijvoorbeeld de HTC U12+, die aan de zijkant geen fysieke knoppen heeft en het indrukken van de knoppen nadoet met de trilmotor.
De 'knoppen' op de U12+. Rood: connector druksensor. Groen: connector accu. Blauw: connector vingerafdrukscanner.
Daarnaast gebruiken fabrikanten trillingen om feedback te geven op acties; een toetsenbord trilt vaak bij het aanslaan van een toets, zodat je voelt dat je iets hebt getypt. Veel telefoons hebben ook een trilling voor het indrukken van on-screenknoppen voor de bediening van het besturingssysteem, om ze te onderscheiden van knoppen in de interface van apps. Sommige telefoons laten ook trillingen voelen om te laten weten dat er iets foutgaat, bijvoorbeeld een fout wachtwoord bij inloggen.
Het gebruik van de trilmotor in de interface is bij veel telefoons beperkt. Apple heeft een grote Taptic Engine in recente iPhones gezet en voorziet in relatief veel trillingen in de interface van iOS, natuurlijk vooral bij 3D Touch, het drukgevoelige scherm van Apple. Sony experimenteert er ook mee en voorziet in de Xperia XZ2 en XZ3 muziek en video's van trillingen om de bas in audio na te doen. LG laat de V30, G7 en V40 onder meer trillen bij het maken van een foto en bij sommige interacties met bijvoorbeeld notificaties.
Smartphonemakers hebben in de afgelopen jaren grote stappen gezet op het gebied van haptische feedback, vindt Wiertlewski. "Veel fabrikanten hebben een goede benadering van haptische feedback en het bevordert het plezier bij interactie met zo'n toestel." Desondanks is het nut van haptische feedback in smartphones vooralsnog beperkt, zegt hij. Dat komt vooral door de gebruikte techniek. "Er is maar zoveel dat je kunt doen met een enkele trilmotor. Als je zoals HTC verschillende knoppen wilt simuleren met trillingen, zou je dat anders moeten oplossen denk ik."
Daar komt bij dat de ervaring van trillingen, behalve van de intensiteit en duur, erg afhangt van de locatie. "Als een telefoon op de verkeerde plek trilt, dan voelt het aan alsof het niet klopt. Dat is waarom het simuleren van de homeknop op de iPhone 7 goed werkt; de trilmotor zit er bijna precies achter."
Een ander kritiek element is timing. De trilling moet zo snel mogelijk na de aanraking plaatsvinden. Als dat niet zo is, hebben we onbewust door dat het niet echt is. "Veel mensen zullen niet kunnen aanwijzen wat er mis is, maar ze voelen simpelweg dat er iets niet helemaal in de haak is met de feedback."
Volgens David Birnbaum, directeur gebruikservaring bij Immersion, een bedrijf dat zich heeft gespecialiseerd in haptische feedback, is het risico bij het maken van software groot. "Als je trillingen afspeelt tijdens een video, kunnen gebruikers in de war raken over wat ze betekenen en misschien denken dat ze een bericht krijgen", aldus de topman in een interview met Tweakers. "Als trillingen te licht zijn, zullen veel mensen het niet voelen, omdat je vermogen om haptische feedback waar te nemen afhangt van onder meer je concentratie. Als trillingen te zwaar zijn, raak je erdoor afgeleid en zijn ze misschien zelfs oncomfortabel."
Dat is niet het enige probleem met het maken van de software. Elke telefoon en trilmotor werkt net iets anders, aldus Birnbaum. "Een haptisch signaal met de verkeerde trilmotor kan leiden tot geen signaal, een oncomfortabele trilling of een trilling die niet op het juiste moment komt. Dat resulteert allemaal in niet alleen een slechte gebruikservaring, maar het kan de hele ervaring van het gebruik van de telefoon op dat moment ruïneren."
Toekomst vol trillingen
Huidige smartphones hebben lra-trilmotortjes, maar in de nabije toekomst gaat dat veranderen, zegt Eric Gervais, directeur softwareontwikkeling bij Immersion. "We zien een neiging om meer high-end componenten te gebruiken, zoals lra's die werken over de x-as of die anders werken."
Een van de trilmotoren die in een smartphone zou kunnen werken, is een piëzo-elektrische trilmotor. Die heeft de mogelijkheid om op veel meer frequenties te trillen en zo dus veel meer soorten trillingen te veroorzaken. Sterker nog: een piëzo-elektrische trilmotor zat twee jaar geleden in de Xiaomi Mi Mix… als vervanging voor de luidspreker. Die telefoon had aan de bovenkant te weinig ruimte voor een conventionele luidspreker en dus zocht Xiaomi een oplossing door de trilmotor het frame te laten vibreren. Het was vernieuwend, maar de geluidskwaliteit viel tegen.
Volgens Immersion gaan die nieuwe trilmotors eerst verschijnen in high-end smartphones en vervolgens langzaamaan in goedkopere modellen. Op welke termijn dat precies zal gebeuren, is nog niet duidelijk; de stap van erm's naar lra's heeft uiteindelijk ook jaren geduurd.
Volgens Wiertlewski zit de toekomst van haptische feedback niet in trilmotoren, maar in aangepaste touchscreens. "We doen onderzoek naar het in real time aanpassen van het glasoppervlak, zodat het soms glad aanvoelt en soms stroef, zodat je knoppen in de interface kunt voelen." Dat heet frictiemodulatie. Dat zit in de conceptfase, zegt de hoogleraar. "Drie of vier labs en een paar bedrijven zijn ermee bezig. De techniek zit in de fase van ontwikkelaarskits, maar dan volgen nog stappen op weg naar massaproductie: is het op schaal te maken en is het dan goedkoop genoeg?"
Met frictiemodulatie moet het mogelijk zijn om een touchscreen te bedienen zonder ernaar te kijken. "Afleiding is een probleem bij apparaten met een touchscreen. Daardoor richt je je op hoe je een bericht stuurt en niet op wat voor bericht je stuurt. De reden dat tablets laptops niet hebben kunnen vervangen, is mede dat je op een laptop kunt typen zonder ernaar te hoeven kijken."
Een telefoon met voelbaar touchscreen zou de interface voelbaar kunnen maken en zo echte knoppen op het scherm kunnen toveren. Dat zou vooral van pas komen in de automodus, denkt Wiertlewski. "De auto is juist een plek waar je je aandacht moet richten op de weg en niet op de interface van een touchscreen. Als je die interface kunt voelen en daardoor makkelijk blind kunt bedienen, zoals dat met fysieke knoppen kan, dan zou dat een uitkomst zijn. Ik denk dat de techindustrie heeft ingezien dat het een grote waarde heeft als je de interface kunt voelen en ik denk dus dat we die kant opgaan."
Tot slot
Het verbeteren van trilmotors is niet het eerste waar je aan denkt als smartphonemaker. Technisch is het lastig, het kan de prijs van een telefoon opdrijven en als het fout gaat met de software, is de hele gebruikservaring van het toestel voor veel gebruikers verpest en zullen velen hem vermoedelijk terugsturen.
Bovendien is het niet iets waarmee je kunt pronken op specsheets. Het type trilmotor verschijnt zelden in de pdf's met specs die we van fabrikanten krijgen, hoe uitgebreid die soms ook zijn. Het is ook niet iets om mee op te scheppen, omdat het lastig vergelijken is. Hoe maak je mensen duidelijk dat een lra beter is dan een erm? Nu zouden smartphonemakers kunnen kijken naar Nintendo, die de lra in zijn Joy-Con-controllers voor de Nintendo Switch aanduidt als HD Rumble.
Op het gebied van techniek, kosten en marketing zijn er dus hindernissen in de verdere ontwikkeling van haptische feedback en trilmotors. Desondanks lijkt het te gaan gebeuren en zien we diverse fabrikanten experimenteren met de manier waarop trillingen werken in de software; HTC met de knoppen op de U12+, Sony met de trillingen in video's om de bas te simuleren, en LG met trillingen bij onder meer het wegvegen van notificaties en het nemen van foto's.
Het is lastig om van haptische feedback een reden te maken om een bepaalde smartphone wel of niet aan te schaffen, maar de stap van de oude erm's naar lra's in de afgelopen jaren heeft bewezen dat de markt voor haptische feedback wel degelijk in beweging is.
Doet mij terugdenken aan het moment waarop ik zelf een 3210 ge-upgraded had met een trilmotor. Toen kon je nog zelf aan telefoons hardwarematig sleutelen! Ding zat er niet standaard in en kon je later toevoegen. http://nokiaport.de/index.php?pid=3210vibra
Tof artikel Arnoud. En gefeliciteerd, je hebt het nu voor elkaar; De ZwaaiHaai wisselbbeker "favoriete Tweakers redacteur" ! Hij staat bij de mooiboy op zijn bureau, haal maar op.
Tof artikel Arnoud. En gefeliciteerd, je hebt het nu voor elkaar; De ZwaaiHaai wisselbbeker "favoriete Tweakers redacteur" ! Hij staat bij de mooiboy op zijn bureau, haal maar op.
Thanks! Die wisselbeker ga ik heel stiekem ophalen
Ik vind het wel vreemd, dat in dit goed beschreven artikel niet het Nederlands bedrijf Aito wordt genoemd
Het Nederlands bedrijf Aito is hier erg goed in heb een tijdje geleden een repo https://www.bnr.nl/progra...339398/ds-en-haptic-touch op BNR nieuwsradio gehoord.
Zeker als je bedenkt dat dit bedrijf in de autobranche dit groots gaat toepassen in de toekomstige auto's.
Stel je voor: er zijn twee telefoons te koop die op alle gebieden precies gelijk zijn, op één verschil na: de ene heeft een veel betere trilmotor en veel betere ondersteuning voor trillingen in de interface, bijvoorbeeld bij typen of foto's maken. Zou je meer betalen voor die telefoon of niet?
Nog geen ene euro.
Ik heb elke vorm van trillingen uitstaan op zowel een iPhone als een OnePlus. Touchscreens hoeven geen feedback te geven.
ik kan zo voor de hand weg een bijzonder nuttige feature voor touchscreen met haptische feedback bedenken: boordcomputers.
Ik begrijp oprecht niet wie er op het idee is gekomen om een touchscreen als boordcomputer in een auto te steken. Die dingen zijn onmogelijk te bedienen zonder ernaar te kijken. Haptische feedback zou hier bijzonder nuttig kunnen zijn.
De touchscreens zijn een ramp voor blinden en slechtzienden. Nu zal dat voor een bedieningspaneel in een auto niet veel uitmaken.
Het is wel een algemeen fenomeen dat fysieke knoppen worden vervangen door een touchscreen. Telefoons met fysieke knoppen sterven inmiddels al in een vrij rap tempo uit.
De bediening via een touchscreen is voor blinden en slechtzienden haast onmogelijk. Met trilmotortjes is het mogelijk om het gladde oppervlak toch een voelbare respons te laten geven. De ontwikkeling van de trilmotortjes is daarom heel belangrijk voor deze groep gebruikers. Hopelijk zijn ook de software makers zich daarvan bewust en worden knoppen weer voelbaar gemaakt.
Ja het helpt wat als je de juiste "toets" gevonden hebt.
Echter, als je blind op zoek bent naar bijv. de airco-knop, dan is zo'n touchscreen toch echt niet handig. Daar blijft een fysieke knop dan toch beter in.
Voor mij was dit ook een zwaarwegend item bij het uitzoeken van een nieuwe auto, want ik wilde een iPad in mijn dashboard.
In de Tesla waar ik in rij, heb je meestal knoppen aan het stuur, waarmee je het meeste kan bedienen. Er zijn genoeg opties, je kan ook Autopilot instellen en dan dingen doen, zeg niet dat het handig is.
liever een korte tril in iemand broekzak of hand dan iemand die niet snapt hoe die zijn geluid uit zet, hoe vaak er wel niet iemand in het OV zit die je aan de andere kant van de bus nog hoort met max volume whatsapp pings (helemaal omdat de gemiddelde persoon niet meer een normale zin typt maar elke 2-3 woorden wel even op send moet drukken en dan nog 4 berichtjes met smiley's erachteraan)
Klopt, mensen begrijpen ook niet dat het helemaal niet de bedoeling is dat je geluid maakt in het OV. Ze denken dat het enkel in een stiltecoupé stil moet zijn maar als je de algemene voorwaarden van de NS er op naleest dan is het niet de bedoeling dat je anderen stoort. Ook niet buiten de stiltecoupé. Weet je wat trouwens ook irritant is in de stiltecoupé? Van die luidruchtige toetsenborden op laptops.
Weet je wat mij ook behoorlijk stoort? Van die coupé's waar iedereen stil als een zombie de reis zit te ondergaan alsof men naar de slachtbank moet.
Een beetje rumoer in een openbare ruimte moet gewoon kunnen.
Deels ben ik het met je eens. Ik hou ook wel van een beetje rumoer, toch zijn er mensen die wel behoefte hebben aan totale stilte. Denk aan mensen die gevoelig zijn voor prikkels (mensen met autisme of hyper sensitiviteit.)
Ik heb autisme. Soms is de stiltecoupé irritanter dan de gewone omdat het er stil is (zonder ruis) en je iedere scheet daardoor hoort. De white noise in een gewone coupé kan prettiger zijn.
Klopt, maar vergeet niet dat niet iedere autist dit op dezelfde manier ervaart. wat voor jou veel prikkels veroorzaakt kan voor een ander juist rustgevend zijn.
Er zijn dagen dat ieder geluid teveel is (meestal na een drukke werkdag). Dan is stilte wel fijn. Toch hoor je dan ineens andere zaken die lastig zijn.
Toch ga ik altijd in een normale coupé zitten want ik vind dat gezelliger. In een stiltecoupé heb je niet snel aanspraak, in een gewone coupé wel.
Je hebt helemaal gelijk. Ik merk ook dat de wereld steeds luidruchtiger wordt. Koptelefoons met noise cancelling kunnen heel fijn zijn, als er geen stilteplek beschikbaar is.
En anders: noise-cancelling koptelefoon... Heerlijk, zo geniet je van elke reis en is iedere reis weer een vreemde muziekvideo! (je kunt alsnog socializen hoor, heerlijk als retard met koptelefoon half op of je doet je koptelefoon even af )
Ik vind de stiltecoupé's ideaal als ik moet werken.
Sinds het bestaan (en handhaven) van stiltecoupé's vind ik het dan wel weer prima als mensen in de normale coupé wat meer lawaai maken (kletsen, zingen, muziekmaken voor mijn part, ben wel eens in india in een trein geweest en dat was heel gezellig.)
Precies dat idd. Vet irritant als je om de twee tellen zo’n pling hoort. Helemaal als de tweede ping al komt voordat de eerste is afgelopen.
Aan de andere kant is het formaatje aardbeving wat sommige samsung telefoons vroeger wegtrilde ook niet heel fantastisch hoor.
Ik ben overigens erg te spreken over de feedback van mn iPhone, watch en trackpad op de mac. De klik die je krijgt van de taptic engine is echt heel subtiel. Totaal niet hoorbaar voor anderen maar wel ontzetten goed te voelen op bijvoorbeeld je vinger of pols.
Het verbaast me regelmatig dat veel mensen niet handig genoeg zijn om geluid van berichten uit te zetten. Alsof ze niet eens weten dat geluid voor berichten uit gezet kan worden, zonder de telefoon op mute te zetten...
Gelukkig ga ik zelf zelden met OV, dus heb ik er sowieso weinig last van
Vaak weten ze het wel maar willen ze dat geluid. Ik ken iemand die alle geluiden hard heeft staan. Nog irritanter is het wanneer hij een bericht krijgt want dan hoor je een kabouter 4 seconden lachen.
Je mag daar best iets van zeggen als iemand constant geluidjes aan het maken is (zoals een film aan het kijken is, of pings van een IM), ook buiten de stiltecoupé. Dat hoort namelijk niet. Maar als het een keertje gebeurd dan is dat buiten de stiltecoupé geen probleem.
Eens. Het is niet de bedoeling dat je je medereizigers stoort. Ook in een normale coupé moet je gewoon netjes gedragen en er reken mee houden dat je anderen niet stoort in dat wat ze aan het doen zijn.
Ik wou net zeggen, geef mij ook maar wat rumoer. Net als in een lift, van die ongemakkelijke momenten waarbij iedereen doet alsof die alleen op de aarde leeft.
Dan kan je dat buiten de stilte coupe doen, als de hele trein vol zit dat de er door het hele gangpad gestaan moet worden is het wat anders. Maar de rest betaalt zich ook kapot aan reiskosten, als de NS ariva of weet veel wie er voor kiest om een stilte coupe te doen dan heeft iemand hier gewoon voor betaald en heb je je gewoon te gedragen.
Een treincoupé is alleen geen openbare ruimte. Het is een ruimte van de NS voor mensen die klant zijn en daar hun reis doorbrengen. Daarom heeft de NS voor zijn klanten verschillende coupé's bedacht, voor ieder wat wils. Prima dat jij in de rumoercoupé wil zitten maar sommige mensen willen graag een rustige plek om te reizen en nemen dat misschien wel mee in hun overweging als ze bedenken of ze een treinkaartje kopen of met de auto gaan. Het is dus een service waar je voor betaalt.
Ik heb helemaal geen notificaties voor socialmedia, wil mijn leven niet laten beheersen door een apparaat en derden die dat ding waar ik voor heb betaald "misbruiken" voor telefoon kun je kiezen voor kort tril op je smartwatch.
Wat overigens ook irritant is flits (Iphone). Soms heb ik weleens een idioot in de auto die niet begrijpt dat die "flash" 's avonds verblindend werkt.
Klopt, die ‘ouderwetse’ trilmotors maken een takkeherrie. Bah wat voelt dat goedkoop aan.
Echter, een haptische trilmotor hoor je eigenlijk niet. Voelt veel luxer en daarom laat ik het lekker aan staan, als ik een toestel met normale trilmotor in handen heb voelt dat zo goedkoop.
Ik kan me in de tijd van de Nokia 3310 nog herinneren dat in de klas het geluid van de telefoon uit moest. Dan hoorde je de telefoons aan de andere kant van het lokaal nog trillen terwijl ze in een rugzak zaten.
Als me telefoon ergens in de zelfde ruimte ligt als waar ik ben vind ik het ergens wel fijn dat ik de telefoon hoor afgaan door de tril motor (maar zou het ook niet erg vinden als het vollume zacht zou zijn ipv trillen als ik de telefoon niet bij mijn draag)
Toen voelde ik de trillingen tenminste nog. Sinds de smartphone mis ik meeste oproepen en berichten als die in mijn broekzak zit. Soms zelfs als die op mijn houten bureau ligt en mijn tv/muziek op een normaal volume staat...
3310's kon je laten "lopen", door hem rechtop te plaatsen en dan over te laten gaan, door de trillingen beweegt hij zich dan voort. Geeft wel een idee hoe sterk die trillingen zijn.
Voor de iPhone 5/5s had je nog appjes die de trilmotor gebruikten om het toestel rond te draaien voor een panoramafoto. Toen kon je je telefoon nog neerzetten.
"Ik kan me er aan irriteren als mensen hun toestel op tril hebben staan en social media notificaties ermee krijgen."
Ik snap je punt, maar een van de verbeterpunten die ik dan voor me zie bij trilmotortjes is dan ook dat ze ooit écht stil zijn en alleen maar voelbare trillingen geven. Dan gaan die mensen maar lekker z'n gang, hoeven wij het niet meer te horen
Dus, liever allerlei piepjes en deuntjes dan een trilgeluid?
Ik erger me juist meer aan mensen die continu het geluid aan hebben staan. Ikzelf heb de telefoon nagenoeg permanent op trilstand staan, en moet het echt stil zijn (of geen afleiding) dan zet ik die ook uit.
Goede haptische feedback vind ik dus best belangrijk en als een bepaald model telefoon daarin echt onderscheidend is ten opzichte van de rest zou ik best bereid zijn daar wat meer voor te betalen. Juist ook wanneer die het mogelijk maakt dat dat trillen minder geluid maakt, maar nog steeds goed voelbaar is.
Bij ons op kantoot staan alle gsm’s op stil en is trillen de regel . Ik ken het beldeuntje van mij gsm zelfs niet.
Mij storen die luide pingetjes bij elk bericht of hyperactieve beltonen enorm en daarom staan ze bij mijzelf standaard uit.
Haptic feedback is zaligmakend maar niet zo goed zoals de trackpad van men Macbook pro. Daar voelt een klik ook echt aan als een fysieke klik terwijl ik op men iphone7 nog kan voelen dat het ‘faky’ is..al komt het wel sterk in de buurt.
Je kunt ook een extra onopvallend geluidje uitkiezen voor berichten en het volume zo laag zetten dat je het nog net kan horen. Dat vind ik persoonlijk veel fijner dan een irritante tril. Mijn beltoon valt mensen vaak niet eens op terwijl ik 'm gewoon registreer omdat ik eraan gewend ben. Exact zoals ik het wil hebben.
Ja dat is ook een goeie optie inderdaad. Een subtiel toontje. Ik heb jaren geleden tijdelijk een nokia lumia gehad, en die kon heel subtiel trillen als er een gesprek of bericht kwam. Nu aan de huaweis, en die trillen ook zachtjes en onopvallend, precies zodat ik het merk als er een berichtje komt (dat is niet zo vaak, want ik social media niet zo). Eerder had ik de combinatie met een zacht geluidje, maar daar ben ik van af aan het stappen.
Je weet dat je macbook pro de iets geupgrade, maar verder identieke, variant van de iPhone taptic engine bevat en dat die weer is afgeleid van de Apple watch ?
Je hebt het artikel niet goed gelezen of niet goed begrepen. Jij hebt juist behoefte aan een betere trilmotor, omdat jij geen goede ervaring hebt. Als de trilling beter getimed en minder heftig is, dan voelt het natuurlijker aan en heb je er alleen de voordelen van en niet meer de nadelen.
Vroeger had ik ook een hekel aan de statische en heftige trillingen, maar op mijn huidige telefoon heb ik de trilling wel aan staan. Het typen van berichten gaat sneller en de trilling is niet meer hinderlijk (zoals op mijn voorgaande telefoons.)
Mijn device moet gewoon stil en niet trillend zijn werk doen. Ik ben al jaren gewend aan touchscreens, en ik heb geen neppe feedback nodig om me te doen herinneren aan eerdere tijden.
Ja ik vraag me inderdaad af of dit ooit nog meerwaarde gaat opleveren voot mensen die al jaren de trilfuncties uitschakelen.
Ik zelf gebruik het ook nooit. Wel heb ik gemerkt dat het verfijnder is gaan werken bij de nieuwere telefoons. Toch is het standaard het eerste dat ik uit zet.
Haptische feedback heb ik niet nodig en ik hoef niet getrild te worden als ik een berichtje krijg. Mijn volume staat overigens voor berichten ook altijd uit.
Het zal ook verschillen per toestel denk ik... Zo heb ik bij de meeste zaken haptische feedback ook niet echt nodig. Maar voor de virtuele homebutton zou ik niet zonder willen! Ik wil weten wanneer ik voldoende hard op het scherm gedrukt heb... Want alleen het scherm op die plek aanraken heeft geen effect, je moet echt een 'knop' indrukken... ook al is die knop er fysiek niet.
Je zal zat medestanders hebben die ook allergisch zijn voor trillingen naar tegelijkertijd weet ik zeker dat zoiets gretig aftrek gaat vinden. Zeker als men er achter komt dat het voordelen kan hebben in de ergonomie van de bediening.
Sterker nog, wat apple in de afgelopen jaren aan touch pads heeft geproduceerd vind ik een enorme stap achteruit; daar is dus niet meer te voelen of je klikt of niet; ze hebben een echte klik (waarbij het touchpad voelbaar wordt ingedrukt) door een soort trilmotor vervangen die voor mij niet te voelen is.
Bij touch screens in telefoons die "haptic feedback" geven heb ik het ook: ik voel de trillingen niet in de vingers waarmee ik op het scherm druk, maar met mijn handpalmen waarmee ik het toestel vasthoud, en dat is behoorlijk irritant. Bij mij staat die onzin dus ook altijd overal uit
Euhm. Als je de trackpad op de mac op de standaard setting laat staan hoor je de klik zelfs. Hij “voelt” echt niet heel veel anders dan de voorgaande serie.
Misschien heb ik wel het Fingerspitzengefühl van een zak aardappelen
Voor mij vervangen trillingen in ieder geval niet de tactile feedback van een knop die je kunt indrukken.
In een rumoerig kantoor heb ik trouwens weinig aan het auditive signaal.
Dit hele artikel lijkt weer op een ja-amen tegen het volgende dat smartphone makers proberen om nog een beetje op te vallen. Die high end móet en zál iets nieuws krijgen dat onderscheidend is, want anders kun je toch net zo goed een midrange toestel of goedkoper halen. (Spoiler: dat klopt, die kun je sowieso net zo goed halen).
Moving on...
[Reactie gewijzigd door Vayra op 24 juli 2024 20:24]
Ik vind trilmotoren met een draaiend gewichtje heel irritant (iPhone 5s heeft die nog). Omdat ie zo een vals gel;uid maken: als het motortje op toeren komt verandert de 'toon'hoogte.
Resonerende motortjes komen ook 'op gang' maar de frequentie blijft gelijk, alleen de amplitude neemt dan toe.
Het eerste wat ik zo ongeveer doe is deze feedback uitzetten. Ik ben benieuwd hoe goed het moet zijn voor ik dat niet meer doe. Ook op m'n nieuwe s8 die toch een "goede" trilmotor heeft.
[Reactie gewijzigd door SpiceWorm op 24 juli 2024 20:24]
Het is ook de bedoeling dat je een beetje gek wordt.
Een betere trilmotor zal tzt zorgen voor een maximale Pavlov-reactie. Er worden bij de interactie met een smartphone meerdere zintuigen geactiveerd waarbij verslaving sneller om de hoek komt kijken.
Denk je nou werkelijk dat de trilfunctie een complot of iets dergelijks is? Telefoons trillen al sinds de vorige eeuw. Het is niet ontworpen als een stukje tech wat je verslaafd maakt aan de telefoon, en verbeteringen op dit gebied worden niet gemaakt zodat Facebook je nog meer kan lastigvallen.
[Reactie gewijzigd door Anoniem: 761361 op 24 juli 2024 20:24]
De tril-functie is een extra dimensie om nog een zintuig aan te spreken. De combinatie van factoren zorgt voor een irreële afhankelijk van een smartphone. Dat is interessant voor de fabrikant, zijn toestel geeft dat extra gevoel,
en apps-bouwer kunnen er ook gretig gebruik van maken.
De afhankelijkheid kun je zelf ook meten door de functies uit te zetten. Dan blijkt voor het gros het gevoel van de toestel niet meer te kloppen wat vreemd is aangezien het geen functie die zeer weinig toegevoegde waarde heeft.
Het klinkt bijna te kinderachtig voor woorden, maar dat is het helaas niet. Ondanks dat de afhankelijk totaal irreëel is, is die klik in je hersenen dat je iets mist wel reëel. En ik geloof niet dat fabrikanten/ontwikkelaars daar niet van op de hoogte zijn. Maar dat heeft niets te maken met complot oid.
Ik ben bekend met "Phantom Vibration Syndrome". Dit is overigens niet iets wat zich limiteerd tot alleen vibraties. Probeer eens een hele dag een horloge te dragen - als je hem af doet zal het nog steeds voelen alsof je hem om hebt.
Ik noem wat jij beschrijft een complottheorie: "Dergelijke veranderingen worden niet zomaar doorgevoerd, het heeft een onderliggende reden die helaas niet altijd zo onschuldig is.". Ik zie geen enkele mogelijkheid of reden om haptische feedback te verbeteren om op een of andere manier mensen extra verslaafd te maken. Niet elke verbetering in technologie wordt gemaakt om mensen ergens in te palmen.
Het klopt dat mensen afhankelijk worden van hun telefoon, maar dat kan net zo goed zonder de trilfunctie (met een mooi geluidje bijvoorbeeld). Haptische feedback gaat overigens meer over het beter simuleren van het indrukken van knoppen op een scherm - niet zozeer de notificaties.
Ja, je gaat minder op je telefoon kijken als je niet weet dat je een notificatie of bericht krijgt (omdat je de trilfunctie uit zet). Maar die trilfunctie is er.... omdat je het wilt weten. En als je dit niet wilt, is het doodsimpel voor iedere gebruiker om het uit te zetten.
[Reactie gewijzigd door Anoniem: 761361 op 24 juli 2024 20:24]
Op mijn Samsung telefoon kan ik in het config menutje (die trek ik open vanaf de bovenkant van het scherm) kiezen tussen stil, geluid of alleen trillen.
Rinxiety vind ik wel echt een probleem. Zelfs als mijn telefoon op het bureau ligt, of ik mijn jaszak zit, voel ik soms een trilling in mijn broekzak.
Sterker nog, als ie even in mijn kontzak zit en er komt daadwerkelijk een bericht binnen, dan voelt het soms óók alsof de trilling uit mijn broekzak (voor) komt.
Vroeger had ik dit met mijn ringtone, die gebruik ik al jaren niet meer. Helaas is het met trillen precies hetzelfde.
Ik ben ook redelijk verbaasd dat er hier in de comments zoveel mensen zijn die blijkbaar gebruik maken van deze feedback op een telefoon. Naast dat ik het enorm irritant vind als mijn telefoon in mijn handen de hele tijd trilt, vreet het ook nog eens batterij. Gewoon alles wat met haptische feedback te maken heeft uit en alleen trillen aanzetten voor wanneer er iemand belt. Voor de rest bepaal ik zelf wel wanneer ik op mijn telefoon kijk.
Wat heeft dat te maken dat je toestel niet trilt als je een telefoontje krijgt? Ik zet ook altijd al dat stomme trillen uit, zelfs als ik gebeld word. Daar heb ik een ringtone voor (hij staat alleen op trillen als hij geen geluid mag maken). En alle andere meldingen hoef ik niet persé per direct op te reageren, dus hoef ik ook geen signaal voor.
Hoe kom je daar bij? Ik heb mijn reactie nog een paar keer gelezen om te kijken of ik ergens iets onduidelijk of foutief heb opgeschreven, maar er staat toch gewoon dat ik trillen aan heb staan alleen/juist voor wanneer iemand belt? En ja, ik neem niet op als het niet uitkomt of er niet uitziet als dringend. Verder kunnen dingen als sms/whatsapp/... best wachten tot ik zelf tijd heb om op mijn telefoon te kijken.
Zolang je aan de feedback niet weet welke toets je tapte maakt het helemaal niks uit. Tuurlijk heb je op een toets getapt, zo blind zijn we nu ook weer niet, het is heel goed zichtbaar. Een vibratie helpt daar niks bij...
Ik zie de mensen die dit aan laten staan zo'n beetje als de mensen die vroeger het geluid van toetsen niet afzetten, maar minder irritant voor de mensen rond hun.
Standaard staat alles uit. LED-lampje, trillen en ringtone. Ik wil geen enkel signaal van mn telefoon.
Ik ben er al teveel mee bezig vind ik, en als ik nog bij elke piep, tril of lichtflits mn telefoon pak doe ik de hele dag niks anders. Heerlijk rustig en ik bepaal zelf wanneer ik iets ontvang.
1 (klein) nadeel, ik mis alle oproepen. En eigenlijk vind ik dat niet erg.
Ik bel je terug (kosten zijn vrijwel niets) op mijn eigen moment, ik kan mij (indien nodig) voorbereiden op een gesprek en ik kan ook de tijd nemen.
Irritant als je iemand belt die opneemt en dan zegt, "Oh, ik ga net de bios in hoor, dus even snel kan het nog!".
Ja, soms mis je een urgente oproep. Laatst iemand kon haar huis niet in (brand), zocht een slaapplaats en even tijd om bij te komen. Vervelend dat het dan even duurt, maar je kunt niet 24/7 standby staan is mijn idee.
Ik verbaas mij de laatste tijd wel vaker over hoe sommige "vrienden" met elkaar omgaan, dus deze kon er nog wel bij
Waar je op reageerde "Irritant als je iemand belt die opneemt en dan zegt, "Oh, ik ga net de bios in hoor, dus even snel kan het nog!". was wel serieus, of ook niet?
[Reactie gewijzigd door SpiceWorm op 24 juli 2024 20:24]
Voor sommige mensen met kinderen of specifieke banen is het veel moeilijker om dat zo in te stellen. Natuurlijk is het situatie gericht en kun je er van alles over discussiëren, maar niet iedereen heeft zomaar de luxe om onbereikbaar te zijn.
Dat werkt alleen als degene die jij terug gaat bellen niet op de zelfde manier met zijn telefoon om gaat als jij, want anders blijf je elkaar constant missen.
Ik ben het andere uiterste, mijn beltoon staat altijd aan en hard. Ik wil dat als je me 's nachts belt dat ik er wakker van wordt, want ik slaap een stuk beter als ik weet dat als er iets is, mensen mij altijd kunnen en mogen bellen.
Op het moment dat het niet gepast is om je telefoon over te laten gaan, staat hij natuurlijk wel op stil, maar dan kan ik op mijn miiband nog wel zien wie er belt en aan de hand daarvan bepalen of ik de huidige ruimte verlaat om de telefoon op te nemen of later terug bel.
Irritant die haptische feedback. En onnodig want er is altijd optische feedback. Alleen handig als je telefoon geen geluid mag maken, in je kontzak zit en je toch wil weten of/wanneer je een bericht hebt. Dus de oorspronkelijke user case uit het dumb phone tijdperk. Just my two cents...
[Reactie gewijzigd door oja op 24 juli 2024 20:24]
"Een hoop herrie"... Ik voel die vibraties niet en horen al helemaal niet... Voor mij moet die harder trillen maar dat kan tegenwoordig blijkbaar niet meer. En ik krijg ook niet de optie om het harder te laten trillen, als we subtielere vibraties als standaard willen. De ganse trilfunctie is voor mij zowat nutteloos tegenwoordig.
Het trillen maakt lang niet altijd een hoop herrie (meer) hoor. Mijn huawei is heel subtiel bijvoorbeeld. Maar het was vroeger inderdaad wel anders. Ik herinner me nog wel een iphone 6 waar ik me telkens de klere van schrok. Had, meen ik, iets te maken met de plaats van de trilmotor in het ontwerp.
Als jij je vinger op het scherm legt bedek je al snel een knop, je hebt dus geen visuele feedback. Dan is haptische feedback prima geschikt om die feedback in te vullen.
Je hoort tegenwoordig ook nergens meer beltonen of piepjes. 20 jaar geleden kreeg je nog piepjes bij elke toetsaanslag, dat was altijd het eerste wat ik uitzette, maar trilfeedback vind ik wel fijn. Ook mijn wekker is gewoon de trilmotor van mijn telefoon en polsbandje (wel dubbel voor de zekerheid, maar ik heb er nog nooit doorheen geslapen, de onderburen wel. Hun telefoon lag vorige week een half uur te trillen waar ik en mijn vrouw wakker van werden maar zij allebei doorheen slaapten).
Ja, Apple staat (op dat gebied dan) mijlen voor op Android. Je begrijpt het pas eens je het zelf gevoeld hebt, maar het doet zoveel aan de ervaring. Het zijn niet gewoon trillingen, het zijn subtiele taps op verschillende sterktes die de interactie perfect matchen om extra feedback te geven. Zo voelt het aanpassen van een timer (tandwiel ui) ook echt alsof je aan een wieltje draait bijvoorbeeld. Ook de trackpads implementeren dit en de clicks zijn zo goed gesimuleerd dat je niet zou kunnen weten dat het de taptic engine is ipv echte clicks (behalve dan dat het beter aanvoelt dan echte clicks).
Echt klikken kan heel vervelend voelen, als een mechanisme kraakt. Ik kan me voorstellen dat gesimuleerd 'perfecter' kan.
Al vond ik de ene keer dat ik een 'gesimulaarde' iPhone-homebutton probeerde het niet echt goed aanvoelen. Lomp, zeg maar.
Nadeel van een mechanische klik is dat het commando wellicht niet is/wordt doorgegeven als gevolg van een brakke knop of microswitch onder de knop. Ook andersom, dat een commando al wordt doorgegeven als je nog niet eens een klik hebt gehoord of gevoeld. Bij een elektronische klik en switch weet je ook zeker dat het commando is ontvangen als je de feedback krijgt.
Ik was eerst ook sceptisch dat de fysieke homeknop op mijn nieuwe S9 niet meer aanwezig is en nu virtueel op het scherm zit. Maar ik vind het nu geweldig en de feedback van de trilmotor vind ik zelfs beter dan die van een mechanische klop.
Ja, de gesimuleerde clicks op het trackpad van een Macbook voelen beter aan dan de mechanische clicks van de oudere trackpads (of eender welk trackpad). Heeft niets met “appelsap” te maken. Als mensen zouden weten waarover ze praten vooraleer ze commentaar zouden geven dan zouden ze het begrijpen.
Voor mij de beste implementatie op Android is van LG, de combinatie van een goed motor en de licht en "leeg" gevoel van de G7, zorgde dat de G7 zelfs een betere gevoel gaf als een iPhone imo.
Als je geen goede hapitc feedback heb ervaren, kun je denken dat dit BS is, dat dacht ik ook, in mijn mate 10 pro had ik het gewoon uit overal, alleen aan voor als ik gebeld werd. Dat is helemaal veranderd met de G7, typen op z'n scherm is niet iets dat natuurlijk aanvoelt, een goede hapitc engine helpt met het gevoel om beter te typen, ik kan niet meer zonder.
Ook de gebruik in de camera app was leuk
Dat is een van de features dat Apple al lang heeft en niemand, maar ook niemand behalve LG heeft geprobeerd om iets vergelijkbaars te doen, HTC heeft het geprobeerd maar lukte het niet echt.
Ik heb nu een Pixel 2 XL die net niet z'n goede motor heeft, maar valt nog binnen de acceptabel, maar dit is iets die ik zeker mee zou nemen in de keus van een volgende mobiel.
Ik was ook positief verrast over de haptics in de LG V30. Vantevoren las ik een of ander persbericht over nieuwe haptics in de V30 en ik dacht dat het gewoon marketing zou zijn. Er werd ook bijna geen aandacht aan geschonken door LG in hun marketing en presentaties. Maar toen ik de telefoon in het echt had was ik best onder de indruk. In ieder geval vergeleken met mijn vorige telefoon (LG G4) was het stukken beter.
Ook mijn LG G7 heeft mij positief verrast qua haptic feedback. Het geeft een soort kwaliteitsgevoel aan je telefoon. Kleine tikjes hier en daar die je input bevestigen. Het is meesterlijk!
"Dat zou vooral van pas komen in de automodus, denkt Wiertlewski. "De auto is juist een plek waar je je aandacht moet richten op de weg en niet op de interface van een touchscreen. Als je die interface kunt voelen en daardoor makkelijk blind kunt bedienen, zoals dat met fysieke knoppen kan, dan zou dat een uitkomst zijn. Ik denk dat de techindustrie heeft ingezien dat het een grote waarde heeft als je de interface kunt voelen en ik denk dus dat we die kant opgaan.""
Niet om roomser te zijn dan de paus maar is dat wat we willen. Dat iedereen nog even gaat zitten tikken tijdens het autorijden?
Lijkt me juist meer geschikt als je korte notes wilt maken en je gesprekspartner of de informatiebron wilt blijven aankijken / bekijken.
LG laat de V30, G7 en V40 onder meer trillen bij het maken van een foto
Als je een foto maakt wil je toch juist geen trillingen, zeker niet als het donker is gezien een smartphone dan meestal ook een iets langere sluitertijd pakt.
/i/2002229569.jpeg?f=imagenormal)
/i/2001581113.jpeg?f=imagenormal)
/i/2001432747.jpeg?f=imagenormal)
/i/2002229553.jpeg?f=imagenormal)
/i/2001455557.jpeg?f=imagenormal)
/i/2002071805.jpeg?f=imagenormal)
/i/2002229249.jpeg?f=imagenormal)
:strip_icc():strip_exif()/u/155904/crop5ab030145f248_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
Hij staat bij de mooiboy op zijn bureau, haal maar op.
/u/269377/arnoud8bit.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/435516/crop6596ad6d651f2.jpg?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/125692/crop5f6378b2e4329.gif?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/910003/crop5a0824f8c2602_cropped.gif?f=community){kind=small}
/u/331213/crop56ef13408ff38_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/467778/crop5d7a5dd1f296a.gif?f=community){kind=small}
/u/683203/crop59b938da396f5_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/71325/blablaleet.jpg?f=community){kind=small}
/u/217510/crop660db19c1cf7b_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/110767/avatar_6060.jpg?f=community){kind=avatar}
/u/241521/crop5ecccf3bb503a_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/15256/Froukje.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/94317/crop5ddbd733006db_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/328430/crop577192f9235ac_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
)
j/k jij zou dan beter de stiltecoupé over kunnen slaan. Zoveel zijn er daar niet van in een trein.
:strip_icc():strip_exif()/u/292207/crop6384c93270491_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/90124/RedRobot%2520-%2520Nieuw.png?f=community){kind=small}
/u/111174/sachiel-small.png?f=community){kind=small}
/u/550138/crop5dd3bee0b71d9_cropped.png?f=community){kind=small}
/u/287626/crop62f1188ea6b19_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/28090/doek-iggythumb.jpg?f=community){kind=small}
/u/357567/crop5dfcfaa04d0e8_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/490099/nlnoobsuperklein.jpg?f=community){kind=small}
/u/475916/Globalstripe%2520Avatar%252060x60.png?f=community){kind=avatar}
/u/152958/crop56dd99096d212_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/71367/banshee.jpg?f=community){kind=small}
/u/371011/crop5c0502c7d5857_cropped.png?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/49579/sadnemo3b.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/391670/crop61e41b5e44ad9_cropped.jpg?f=community){kind=small}
/u/467239/crop677ff9f8b0545.png?f=community){kind=small}
/u/273302/Tweakers_Avatar_MDO.png?f=community){kind=avatar}
/u/44155/marzman.png?f=community){kind=small}
:strip_exif()/u/27688/level42princess1.gif?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/379464/crop5aa19fab1f77b_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/589054/crop5876393d7ca0f_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/366999/images.jpg?f=community){kind=small}
:strip_icc():strip_exif()/u/1085297/crop5b262ef103289_cropped.jpeg?f=community){kind=small}
