Inleiding
Een half jaar geleden introduceerde nVidia de eerste GeForce FX-kaarten, de 5800-serie. Dit werd echter geen groot succes en nVidia zette dan ook vaart achter de introductie van de GeForce FX 5900-familie. Sinds kort zijn de eerste GeForce FX 5900-videokaarten in de winkels te vinden waaronder de FX5900-TD128 van MSI. In deze review werpen wij een blik op deze niet allerdaagse videokaart.
Specificaties
De specificaties van de kaart, regelrecht overgenomen van de MSI website:
- Product Specifications Performance
- Graphics Core: 256-bit
- Memory Interface: 256-bit
- CPU Core clock: 400MHz
- Memory Bandwidth: 27.2GB/sec.
- Fill Rate: 3.6 billion texels/sec.
- Vertices per Second: 338 million
- Memory Data Rate: 850MHz
- Pixels per Clock (peak): 8
- Textures per Pixel: 16
- RAMDACs: 400MHz
- MSI Unique Feature
- MSI Live VGA BIOS
- MSI Live VGA Driver
- MSI Media Center Deluxe II Release 2
- Photoshop® Album SE
- 3D Album SE
- MSI 5.1 Channel DVD Player
- Virtual Drive 7 Professional Version
- Restore It 3 Professional Version
- MSI Foreign Language Learning Machine
- The Elder Scrolls III: Morrowind
- Tom Clancy's Ghost Recon
- Duke Nukem: Manhattan Project
- MSI Games Collection (7-in-1 Lite Games)
Uitpakken
Als je de doos openmaakt wordt het al snel duidelijk dat een videokaart niet het enige is wat je krijgt als je de FX5900-TD128 aanschaft. Naast de videokaart vinden we namelijk enkele verloopstukjes, een kabel, een handleiding, maar liefst tien cd's, een MSI case badge en last but not least een notitieblokje in de doos.
De meegeleverde kabel en de verloopstukjes zijn dezelfde accessoires die tegenwoordig praktisch bij elke videokaart meegeleverd worden. Aanwezig is een S-Video kabel om de videokaart aan te kunnen sluiten op de tv en voor de mensen die een composietaansluiting hebben in plaats van een S-Video-aansluiting is er een verloopstukje aanwezig. Als je een S-Video-aansluiting hebt is het aan te raden deze te gebruiken aangezien er veel beeldinformatie verloren gaat door het gebruik van het verloopstukje. Het laatste verloopstukje dat in de doos zit is om de DVI-aansluiting om te toveren tot een D-Sub-aansluiting wat handig is voor de tweakers die twee analoge monitoren willen aansluiten.
Naast deze standaard accessoires vinden we in de doos een flinke stapel cd's. Aanwezig zijn een vijftal cd's met allerhande programma's en een vijftal cd's met verschillende games. Op één cd zijn de drivers geparkeerd en op de overige vier cd's bieden ruimte aan onder andere WinDVD, Photoshop Album SE, MSI Media Center, Virtual Drive 7 en Restore It 3.

Ghost Recon screenshot
Op de andere vijf cd's vinden we een flink aantal games. Twee cd's worden in beslag genomen door The Elder Scrolls III: Morrowind en op twee andere cd's vinden we Duke Nukem: Manhattan Project en Ghost Recon. De laatste cd biedt plaats aan verschillende games zoals Serious Sam 2 lite en IL-2 Sturmovik. De meeste titels zijn bekende games, maar jammer genoeg zijn geen van allen recent. Een beetje jammer aangezien de meeste gamers deze spellen al zullen hebben, of er niet in geïnteresseerd zijn.
De kaart

Naast alle cd's, kabels en prullaria vinden we in de doos uiteraard ook de videokaart. De kaart is gebouwd rondom een rood stuk PCB waarop we, onder een flinke koperkleurige koeler, een GPU vinden die zijn werk doet op 400MHz en een achttal DDR-geheugenchips die effectief op 850MHz werken. Hiermee is de kaart praktisch even snel als de GeForce FX 5900 Ultra-variant, het enige verschil is een 50MHz lagere kloksnelheid en de aanwezigheid van 128MB in plaats van 256MB geheugen. Dat laatst zal echter weinig impact hebben op de prestaties aangezien de huidige games in praktisch alle gevallen genoeg hebben aan 128MB geheugen.

Eén van de meest bekritiseerde punten van de originele GeForce FX 5800 Ultra was het monsterlijke koelsysteem met een dito geluidsproductie. Gelukkig produceert de GeForce FX 5900-familie minder warmte dan zijn voorganger waardoor MSI in staat was om een beschaafder formaat koeler te gebruiken met een aanzienlijk lagere geluidsproductie. Hoewel de koeler zeker niet zo klein is als het exemplaar dat we kunnen vinden op bijvoorbeeld de Radeon 9800 Pro neemt de videokaart niet langer twee sloten in beslag en wordt er slechts 28 dBa aan geluid geproduceerd wat een nette prestatie is.
Opvallend aan de videokaart is dat er niet alleen actieve koeling aanwezig is aan de voorkant, maar ook aan de achterkant is een kleine ventilator aanwezig. Hoewel het mijn ervaring is dat veel videokaarten gloeiend heet worden aan de achterkant vraag ik me af hoe effectief deze koeler is. De warmte van de GPU moet namelijk door één millimeter PCB en vervolgens ook nog eens door een één millimeter dikke warmtegeleidende "sticker". Zoals je wellicht weet zijn dit geen ideale warmtegeleiders en ik vermoed dan ook dat deze ventilator voornamelijk voor de sier aanwezig is en het positieve effect op de temperatuur van de GPU beperkt zal zijn. Als je niet van plan bent om te gaan overklokken en je wilt een zo'n stil mogelijk systeem zou het weinig problemen moeten opleveren om deze ventilator uit te zetten.
Testopstelling
Om de kaart te testen hebben we gebruik gemaakt van het onderstaande testsysteem. Het gebruikte besturingssysteem was Windows XP en als vergelijkingsmateriaal was een Radeon 9800 Pro 256MB aanwezig. Het zou eerlijker zijn geweest om normale Radeon 9800 Pro te gebruiken, maar deze was op het moment van testen jammer genoeg niet beschikbaar. Daarnaast is het prestatieverschil tussen beide kaarten erg gering zoals deze review onlangs uitwees zodat de resultaten prima als indicatie kunnen dienen.
De kaarten kregen de beschikking over de Catalyst 3.5 en de Detonator 44.03 drivers. We hebben onze aandacht gericht op de prestaties van de kaarten met 4x FSAA en 8x anisotropische filtering ingeschakeld. Niet alleen omdat je deze opties frequent zal gebruiken met een dergelijk snelle videokaart, maar ook om de behaalde resultaten zo min mogelijk van de processorsnelheid af te laten hangen.
 |
 | Het testsysteem | |  |
 |
 | Processor |  | Intel Pentium 4 3,2GHz |  |
 |
 | Moederbord |  | MSI 845PE Max 2 |  |
 |
 | Geheugen |  | 2x 256 Mb PC3500 Corsair EMS |  |
 |
 | Videokaart |  | MSI GeForce FX 5900-TD128 |  |
 |
 | |  | Radeon 9800 Pro 256MB |  |
 |
 | Harde schijf |  | Maxtor Diamondmax Plus 9 |  |
 |
 | Netwerkkaart |  | Intel Pro 100 |  |
 |
 | Voeding |  | Enermax EG651P |  |
 |
Overklokken
Aangezien we hier op Tweakers.net zitten hebben we alvorens een blik op de prestaties geworpen te hebben eerst gekeken hoever de kaart overgeklokt kan worden. Het blijkt dat de kaart geen bijzonder goede overklokker is. De core was in staat om op 486MHz te lopen wat circa 20 procent boven zijn standaard snelheid van 400MHz is. Het geheugen zette echter beduidend slechtere prestaties neer en kwam niet verder dan 976MHz wat 12 procent boven de standaard kloksnelheid is. Opvallend genoeg waren deze twee tweaks in 3DMark03 slechts goed voor een prestatieverbetering van ruim vijf procent:
 |
 | 3DMark03 - 1024x768 - 4x FSAA & 8x AF |  |
 |
 | GeForce FX 5900 486/976MHz |   2770 |  |
 |
 | GeForce FX 5900 400/850MHz |   2599 |  |
 |
Benchmarks
 |
 | 3DMark03 - 1024x768 - 4x FSAA & 8x AF |  |
 |
 | ATi Radeon 9800 Pro 256MB |   3099 |  |
 |
 | MSI GeForce FX 5900 |   2599 |  |
 |
 |
 | 3DMark03 - 1600x1200 - 4x FSAA & 8x AF |  |
 |
 | ATi Radeon 9800 Pro 256MB |   1722 |  |
 |
 | MSI GeForce FX 5900 |   1204 |  |
 |
De eerste benchmark die we hebben gebruikt is 3DMark03. Hoewel 3DMark03 omstreden is door het ijverige cheaten van voornamelijk nVidia in deze benchmark lost de 330-patch deze problemen grotendeels op waardoor de resultaten niet veel zullen afwijken van de werkelijke prestaties van de kaarten. Zoals blijkt is de Radeon 9800 Pro duidelijk de snelste van de twee kaarten, maar dat is ook niet geheel verrassend aangezien al eerder bleek dat 3DMark03 de enige benchmark is waar de extra 128MB geheugen een grote impact heeft op de prestaties (op 1600x1200).
 |
 | Unreal Tournament 2003 - 1024x768 - 4x FSAA & 8x AF |  |
 |
 | ATi Radeon 9800 Pro 256MB |   142,21 |  |
 |
 | MSI GeForce FX 5900 |   108,70 |  |
 |
 |
 | Unreal Tournament 2003 - 1600x1200 - 4x FSAA & 8x AF |  |
 |
 | ATi Radeon 9800 Pro 256MB |   66,84 |  |
 |
 | MSI GeForce FX 5900 |   39,28 |  |
 |
Om de prestaties van de kaart in Unreal Tournament te meten hebben we gebruik gemaakt van het HardOCP benchmark utility en ervoor gekozen om de benchmarks te draaien in "High Quality"-mode. Vervolgens hebben we de resultaten van de verschillende geteste levels (dm-antalus, dom-suntemple, dm-phobos2, dm-inferno, ctf-face3, ctf-citadel en dm-asbestos) gemiddeld en opgenomen in de bovenstaande grafiek. Zoals blijkt presteert de GeForce FX 5900 aardig, maar niet voldoende om het spel in 1600x1200 te spelen met alle eye candy aangezet zoals de Radeon 9800 Pro 128MB wel kan.
 |
 | Codecreatures - 1024x768 - 4x FSAA & 8x AF |  |
 |
 | MSI GeForce FX 5900 |   31,9 |  |
 |
 | ATi Radeon 9800 Pro 256MB |   30,9 |  |
 |
De codecreatures benchmark is altijd al een benchmark geweest waarin nVidia-kaarten goed presteerden, en de GeForce FX 5900 is geen uitzondering. Met een score van 31,9 FPS is de kaart één FPS sneller dan de Radeon 9800 Pro wat zeker geen slecht resultaat is gezien het feit dat de laatste kaart in een iets hogere prijscategorie zit.
Conclusie
Zoals blijkt uit de benchmarks is de MSI GeForce FX 5900-TD128 aanzienlijk langzamer dan de Radeon 9800 Pro 256MB. Hoewel deze kaart enkele tientallen euro's duurder is dan GeForce FX 5900, is zijn kleine broertje met 128MB geheugen te krijgen voor circa 420 euro waarmee hij even duur is als de GeForce FX 5900. Verschil in prestaties is er nauwelijks tussen de 128MB- en de 256MB-versie waardoor geconcludeerd mag worden dat de GeForce FX 5900 niet de gunstigste prijs/prestatieverhouding heeft.
Als je desondanks toch graag een GeForce FX 5900 videokaart wilt aanschaffen zit je zeker goed bij de MSI GeForce FX 5900-TD128. De koeling van de kaart produceert een geringe hoeveelheid geluid en neemt geen twee sloten in beslag zoals het geval was bij de GeForce FX 5800. Verder wordt de kaart uitermate compleet geleverd met niet alleen de broodnodige kabels maar ook een tiental cd's met programma's en games.
Met dank aan MSI voor het beschikbaar stellen van de GeForce FX 5900-TD128 videokaart.