Inleiding
Samengevat
De 65"-Sony Bravia X9 is een uhdtv met een schitterende afwerking en een gedurfd design. Door de wigvorm van de behuizing is er meer ruimte voor de prominent op de voorkant aanwezige luidsprekers. Het gevolg is een van de best klinkende televisies die je maar kunt kopen. Ook het beeld is zeer goed, met een voor lcdtv's zeer hoog contrast. De kleurweergave is prima en na kalibratie zo goed als perfect, waardoor de hoge uhd-resolutie goed tot zijn recht komt. De liefhebbers van 3d kunnen deze tv beter links laten liggen, want de 3d-weergave is door een bug in de software nogal matig.
Eindoordeel
Sony had vorig jaar als een van de eerste merken een 'betaalbare' uhdtv, met een resolutie van 3840x2160 pixels op de markt. Dat betaalbaar was betrekkelijk, want deze televisie kostte bij introductie in de 65"-versie zo'n zevenduizend euro. Toen er echter meer concurrenten op de mark verschenen, zakte de prijs al snel. Inmiddels is er een opvolger en die is het onderwerp van deze review.
De nieuwe X9 is beschikbaar in de maten 55, 65 en 78 inch, die op het moment van schrijven voor ongeveer 2900, 3650 en 8400 euro in de Pricewatch staan. Wij bekeken het 65"-model, dat volgens ons het interessantst is, omdat je voor uhd een zo groot mogelijk scherm wil hebben en het 78"-model wel erg duur is.
Net als het model van vorig jaar heeft ook de 2014-versie van de X9 zes opvallende luidsprekers naast het scherm zitten. Het ontwerp is dit jaar nog opvallender, want de televisie heeft nu een wigvorm gekregen. Dit komt volgens Sony vooral de geluidskwaliteit ten goede, maar de tv krijgt er ook een uniek uiterlijk door.
De One-touch-afstandsbediening van vorig jaar is komen te vervallen en in plaats daarvan krijg je nu een aanraakgevoelige One-flick-remote, die net als z'n voorganger via radiogolven met de tv communiceert. Daarnaast krijg je een gewone, ouderwetse afstandsbediening. Ook krijg je nu een break-out-box bij de tv, zodat er slechts twee kabels naar de tv lopen. Het 2014-model van de X9 kan nog steeds 3d weergeven, maar dit keer is gekozen voor actieve brillen in plaats van passieve.
Uiterlijk en aansluitingen
Uiterlijk
De X9 is vrij uitgesproken vormgegeven; het uiterlijk is bepaald geen eenheidsworst en zal dan ook niet door iedereen worden gewaardeerd. Vooral de zes opvallende luidsprekers aan de voorkant roepen regelmatig negatieve reacties op, maar de ideale plaats voor luidsprekers is nu eenmaal aan de voorkant, waar ze maar lastig zijn te verstoppen. Wij vinden dat de ontwerpers een gedurfde keuze hebben gemaakt door de luidsprekers niet te willen verstoppen, maar ze juist opvallend vorm te geven.
Doordat televisies in de afgelopen tijd steeds platter zijn geworden, is de geluidsweergave er niet op vooruitgegaan. Sony doorbreekt deze trend en heeft de X9 een opvallende wigvorm gegeven, waardoor meer ruimte ontstond voor het luidsprekersysteem. De tv heeft verder een bijzonder hoog afwerkingsniveau. De zijkanten zijn van verchroomd metaal en de voorkant is gemaakt uit één stuk dat mooi overgaat in de afgeronde bovenkant.
Aan de uiteinden zitten twee verchroomde voeten, die strak aansluiten op de verchroomde zijkanten en zo de wigvorm benadrukken. Doordat ze aan de uiteinden zitten, heb je wel een tv-meubel van minimaal 172cm breed nodig. Als je niet over een dergelijk breed meubel beschikt, is dat geen ramp, want de voeten zijn ook wat verder naar het midden te monteren en dan is een breedte van 58cm genoeg. Uiteraard is het toestel ook aan de muur te monteren en om te voorkomen dat het dan achterover komt te hangen, levert Sony afstandhouders in twee verschillenden lengten mee.
Aansluitingen
Bij de X9 zijn de aansluitingen mooi weggewerkt achter twee verwijderbare klepjes. Je krijgt een port replicator bij de tv geleverd, waardoor de belangrijkste aansluitingen met ongeveer 2,2m verlengd worden. Hierdoor is het makkelijker om de kabels netjes weg te werken als de achterkant van de tv zichtbaar is.
Ook als de tv aan de muur is bevestigd bewijst de port replicator zijn diensten, want dan zijn er maar twee kabels die naar de tv lopen. Het apparaatje heeft een eigen voeding, waarvoor je wel een extra stopcontact of verlengsnoer moet regelen. De replicator heeft drie hdmi-, een usb- en twee antenneaansluitingen: een voor satelliet en een voor kabel of Digitenne.
Achter een van de twee klepjes zijn de aansluitingen recht naar achteren gemonteerd, waardoor het klepje weggelaten moet worden als je die aansluitingen gebruikt. Bovendien zijn aansluitingen die recht naar achteren steken onhandig bij muurmontage. Gelukkig zijn dit aansluitingen die veel mensen niet nodig hebben: rj-45 voor bekabeld netwerk, scart, component en composiet, en een optische digitale Toslink-audiouitgang.
Het tweede klepje heeft een uitsparing, waardoor het op zijn plaats kan blijven als de aansluitingen, die onder een hoek van negentig graden zijn gemonteerd, worden gebruikt. De aansluitingen die je hier aantreft, zijn van boven naar beneden: drie usb-aansluitingen, waarvan de middelste bedoeld is voor een harde schijf waarmee kan worden opgenomen, een 3,5mm- analoge audio-uitgang die ook voor koptelefoons is te gebruiken, vier hdmi 2.0-aansluitingen die hdcp 2.2 ondersteunen, een CI+-slot, een antenneaansluiting voor kabel of Digitenne en twee aansluitingen voor satelliet.
Bediening op afstand
Infraroodafstandsbediening
De infraroodafstandsbediening heeft een ontwerp zoals we dat al vele jaren van Sony kennen. Door de standaard-lay-out zitten alle knoppen precies waar je ze verwacht en leer je er snel mee werken. Het gevoel van de knoppen had wel wat beter gekund en door het geringe gewicht maakt de remote een wat minder luxe indruk dan de tv zelf. Een knop om terug te keren naar het laatst bekeken kanaal ontbreekt helaas.
One-Flick-touchremote
Naast de ouderwetse infraroodafstandsbediening krijg je ook een afstandsbediening die via radiogolven met de tv communiceert. De One-Flick-touchremote is slechts 13cm lang en weegt maar 80 gram. Het grootste gedeelte van het apparaatje wordt ingenomen door een touchpad. Daaronder zitten de volume- en zapknoppen. De touchpad kan in zijn geheel ingedrukt worden om een keuze te bevestigen en door bovenaan op de 'balk' te drukken open je een minimenu in beeld, met daarin alle knoppen die wel op de infraroodafstandsbediening zitten, maar op de touchremote ontbreken. Ook kun je met je vinger over de 'balk' bewegen om te zappen.
Wij vinden de One-Flick-remote niet veel toevoegen en het geringe aantal knoppen maakt dat je vaak moet uitwijken naar de balk met onscreen-knoppen, waardoor je met de infraroodafstandsbediening meestal een stuk sneller bent. Ook is het intikken van kanaalnummers onhandig. Eigenlijk komt de touchpad alleen goed tot z'n recht als je de browser gebruikt en dan nog werkt het scrollen door webpagina's niet prettig. Nu vinden we een browser een van de minst interessante toepassingen van een smart-tv, omdat browsen op een tablet of laptop nu eenmaal veel prettiger werkt en dus gebruiken wij veel liever de infraroodafstandsbediening.
TV SideView-app
Zoals de meeste smart-tv's is ook de X9 te bedienen met een app op je telefoon of tablet. De TV SideView-app is beschikbaar op iOS en Android. Niet alleen kun je de app gebruiken als afstandsbediening, hij is ook te gebruiken als elektronische programmagids. Vanuit de gids kun je herinneringen instellen of een opname programmeren.
De app kan aanbevelingen doen op basis van de door jou bekeken of opgenomen programma's en ook kun je ermee aan een bepaald programma gerelateerde Twitter-berichten bekijken. De programmagegevens worden via internet aangeleverd en het valt op dat de gegevens bij sommige kanalen ontbreken. Evenmin is het mogelijk om beelden van de televisie naar de app te streamen.
Interface, smart-tv en mediaspeler
Interface
De interface ziet er duidelijk uit en Sony heeft voor een platte stijl met weinig kleur voor de menu's gekozen. Het instellingenmenu is bereikbaar via een icoontje rechtsboven in het homescreen. De menu's zijn overzichtelijk ingedeeld en de meeste instellingen zijn makkelijk te vinden. Mocht je een instelling niet kunnen vinden, dan is er een uitgebreide elektronische handleiding beschikbaar.
/i/2000537446.jpeg?f=imagenormal)
Naast een gewone elektronische programmagids is er een ook uitgebreide variant, die net als in de SideView-app programmagegevens van internet ophaalt. In deze versie kun je ook zien welke acteurs meespelen in een film of serie en krijg je aanbevelingen te zien. Helaas ontbreken de programmagegevens van sommige zenders, waardoor je moet terugschakelen naar de normale epg, die met het dvb-signaal wordt meegezonden.
Smart-tv
Het app-aanbod is niet groot; er zijn iets meer dan driehonderd apps beschikbaar, maar toch hadden we een zoekfunctie hiervoor wel handig gevonden. Helaas is deze niet aanwezig. Wel aanwezig zijn de belangrijkste videodiensten, zoals Netflix, YouTube en Pathé Thuis. Echt langzaam willen we Sony's smart-tv niet noemen, maar we hadden wel graag gezien dat het allemaal net wat sneller zou werken.
/i/2000537531.jpeg?f=imagenormal)
Mediaspeler
De ingebouwde mediaspeler kan foto's, video's en muziek afspelen vanaf usb of door middel van dlna via het netwerk. Bij het afspelen van hd-video worden de belangrijkste bestandsformaten en codecs ondersteund. Bij het afspelen van 4k-video hadden we minder geluk, want geen enkele van onze 4k-testbestanden werd correct weergegeven. Een heel groot probleem is dat voorlopig niet, want er is nog maar mondjesmaat 4k-materiaal te vinden.
Ondertitels worden keurig weergegeven, maar de manier waarop vinden we niet zo mooi. De letters zien er wat korrelig uit en ze worden in lelijke zwarte balken getoond. Het was mooier geweest als de letters zwarte outlines hadden of een dropshadow om ze niet te laten wegvallen tegen een heldere achtergrond. Aan de grootte en de positie van de ondertitels valt helaas niets in te stellen.
/i/2000546150.jpeg?f=imagenormal)
Beeldverwerking
De X9 is, net als de meeste televisies tegenwoordig, rijkelijk uitgerust met 'beeldverbeteraars'. De meeste van deze algoritmes hebben een negatief effect op goed beeldmateriaal, zoals dat van een hdtv-uitzending of blu-ray. Zo zijn er maar liefst drie ruisonderdrukkers, die verschillende typen ruis in het beeld aanpakken, maar allemaal een negatief effect op de beeldscherpte hebben als je ze gebruikt.
Realiteits Creation moet een schijnbaar hogere resolutie opleveren en ook beeldruis wordt door deze feature aangepakt. De hogere resolutie houdt in de praktijk in dat er sharpening op het beeld wordt toegepast, waarbij er halo's rond contrastovergangen zichtbaar zijn en het beeld er harder gaat uitzien. De ruisvermindering gaat ten koste van de beeldscherpte, net als de drie andere ruisfilters.
Triluminos
Met de functie Live Colour kan de verzadiging van de weergegeven kleuren flink worden verhoogd. Het gebruik van quantum dots in de backlight-leds, door Sony Triluminos genoemd, maakt zeer verzadigde kleuren mogelijk, wat door veel mensen zal worden gewaardeerd. We hebben de primaire en secundaire kleuren gemeten met Live Colour aan. Te zien is dat vooral groen en rood een flink hogere verzadiging hebben en dat levert zeer intense kleuren op. Helaas zijn blu-rays en hdtv-uitzendingen geproduceerd volgens de rec.709-standaard en is er dus nauwelijks beeldmateriaal dat gebruik kan maken van de grotere kleurruimte. Als je dus correcte kleuren op het scherm wil zien, zul je Live Colour moeten uitzetten.
Motionflow
De X9 heeft Sony's Motionflow beeldinterpolatie aan boord. Door extra tussenliggende beelden te berekenen probeert dit algoritme om beweging er vloeiender en scherper uit te laten zien. Er zijn zes standen: Standaard, Vloeiend, Helder, Helder Plus, Uitleg en True Cinema. Op Standaard en Vloeiend ziet beweging er duidelijk vloeiender uit, waarbij Vloeiend het effectiefst is. Helaas is geen enkel interpolatiealgoritme perfect en zijn er artefacten in beeld te zien, waardoor wij deze standen liever niet gebruiken. In de foto hieronder is goed te zien dat er fouten ontstaan in het beeld rondom het zwarte venster.
/i/2000537714.jpeg?f=imagenormal)
True Cinema probeert de originele 24fps-framerate van films te herstellen en doet dus niet aan interpolatie. Deze stand is vooral nuttig bij beelden die op film zijn geschoten en zijn geconverteerd naar 60Hz- interlaced video. Doordat televisies in Europa allemaal op 50Hz werken, doet deze stand hier niets. De stand Uitleg doet niet aan interpolatie, maar maakt gebruik van een strobed backlight, waarbij de backlight-leds knipperen om motion blur op je netvlies tegen te gaan. De helderheid van het scherm neemt hierdoor af en je ziet het scherm knipperen, waardoor het onrustiger kijkt, maar beweging wordt zeer scherp weergegeven. De standen Helder en Helder Plus combineren de strobed backlight met beeldinterpolatie, waarbij Helder Plus gek genoeg de minste helderheid oplevert. Ook hier zijn interpolatieartefacten in het beeld te zien, waardoor wij deze standen ook niet kunnen aanbevelen.
Beeldeigenschappen
Weergave van uhd-beelden
Bij het vertonen van uhd-beelden weet de X9 indruk te maken met een schitterend contrastrijk en superscherp beeld. Daarbij draagt de grote beeldmaat van 65 inch flink bij aan de beleving. We hebben een uhd-mediaspeler van Sony geleend, met daarop de mooiste beelden, die laten zien wat de tv kan. Dankzij de hdmi 2.0-ingangen kan de X9 uhd-materiaal op 60fps weergeven, waardoor actiebeelden er spectaculair uitzien.
Helaas is beeldmateriaal in deze kwaliteit voorlopig nog niet te koop en moeten bezitters van uhd-televisies het doen met het kleine beetje 4k-materiaal dat op Netflix beschikbaar is. De door Netflix gebruikte, relatief lage bitrate is, ondanks het gebruik van de efficiënte hevc-codec, niet hoog genoeg om te laten zien wat de X9 kan op het gebied van beeldkwaliteit. Daarvoor zullen we nog een flinke poos moeten wachten.
Kijkhoeken
Om te demonstreren welke verschillen in beeldkwaliteit het gevolg zijn van onder een hoek naar het scherm kijken, hebben we twee foto's gemaakt met identieke belichting: de ene recht van voren en de andere onder een hoek van vijfenveertig graden.
Het contrast en de helderheid nemen onder een hoek wat af en ook de kleuren zijn wat minder verzadigd. Het beste beeld heb dus als je recht voor de tv zit, maar onder een hoek is het nog prima te doen.
De uniformiteit van de backlight is redelijk goed te noemen. Alleen aan de randen zijn er wat donkerdere plekken te vinden, maar storend is het allemaal niet. De gekleurde ringen op de foto's zijn het gevolg van moiré en zijn met het blote oog uiteraard niet zichtbaar. Onder een hoek neemt de helderheid wat af, waardoor links op de rechterfoto een wat donkerdere plek zichtbaar is, die met het blote oog eveneens zo goed als onzichtbaar is.
We hebben een foto gemaakt met een lange sluitertijd om de backlightbleeding te laten zien. Elke lcdtv heeft in meer of mindere mate last van dit fenomeen, waarbij het zwart niet helemaal zwart is omdat de backlight niet volledig wordt tegengehouden. De X9 doet het op dit vlak behoorlijk. Op de foto zijn wat 'wolken' te zien, maar met het blote oog vallen die niet op.
Onder een hoek neemt de backlightbleeding toe en begint zwart er met het blote oog wat lichter uit te zien. Vooral linksboven is er dan een wat lichtere plek zichtbaar. Met het blote oog is de backlightbleeding niet zo erg als op de foto met lange sluitertijd.
Inputlag en energiegebruik
Inputlag
De gamers onder ons weten inmiddels wel dat een lage inputlag belangrijk is om prettig te gamen op een televisie. De inputlag is de tijd die een tv nodig heeft om een via hdmi aangeboden beeldsignaal daadwerkelijk weer te geven. Doet een tv daar te lang over, dan worden actiespellen moeilijker omdat het langer duurt voordat je ziet wat het effect van een bepaalde handeling is. Speel je bijvoorbeeld een racespel op een tv met een hoge inputlag, dan is het maar lastig om een rechte weg te volgen en ga je vanzelf wat meer slingeren.
Sony-televisies blinken dikwijls uit door een lage inputlag. Dat mag je ook wel verwachten van een fabrikant die naast televisies ook gameconsoles verkoopt. Helaas hebben uhdtv's een handicap, omdat het 1080p-beeld van de gameconsole eerst naar de eigen resolutie van 3840x2160 pixels geschaald moet worden. Daardoor zijn de meeste uhdtv's wat minder geschikt voor gaming. De X9 heeft in de gamemodus een inputlag van zo'n 41ms, waarmee hij wat inputlag betreft een van de beste uhdtv's is. Toch doen de beste hdtv's het ongeveer twee keer zo goed, met een inputlag van rond de 20ms, waardoor fervente gamers het beste voor een hd-model kunnen gaan.
Energiegebruik
Als we de backlight op de hoogste stand zetten, verbruikt de X9 gemiddeld ongeveer 264W. Dat lijkt misschien veel, maar als je bedenkt dat we het hier hebben over een 65"-televisie met een helderheid van 443cd/m², valt het verbruik reuze mee. Zeker als je je realiseert dat uhd-televisies kleinere pixels hebben, waardoor er een fellere backlight nodig is voor dezelfde schermhelderheid.
De X9 is voorzien van een omgevingslichtsensor, zodat de backlight niet feller brandt dan nodig is en er energie wordt bespaard terwijl het beeld toch in alle lichtsituaties prettig blijft. Als de automatische backlightregeling uitstaat, bedraagt de minimale helderheid 120cd/m². Dit is een prettige waarde om 's avonds met weinig licht in de kamer televisie te kijken. In deze stand verbruikt de tv gemiddeld zo'n 110W. Een keurig resultaat voor een uhdtv met een 65"-scherm.
Met de omgevingslichtsensor aan weten we in een volledig verduisterde kamer het gemiddelde verbruik naar 81W te krijgen. Opnieuw een keurig resultaat, want het beeld is met 48cd/m² nog redelijk goed te bekijken. Deze schermhelderheid is een beetje te vergelijken met de helderheid van de meeste bioscoopschermen, al maakt het op een groot scherm natuurlijk veel meer indruk.
3d en geluid
3d
In tegenstelling tot de vorige X9 maakt het 2014-model gebruik van actieve brillen voor het weergeven van 3d. Aan de ene kant een begrijpelijke keuze, want de micro polariser film die bij passieve 3dtv's gebruikt wordt, gaat een beetje ten koste van het contrast. Aan de andere kant zijn uhdtv's zeer geschikte kandidaten voor passieve 3d, omdat het belangrijkste nadeel daarvan, de halvering van de verticale resolutie, niet speelt. Uhdtv's hebben immers twee keer zoveel beeldlijnen als hdtv's en 3d-films in 4k zijn de komende jaren nog niet beschikbaar.
De actieve brillen wegen 35 gram en zitten tamelijk prettig. Ze zijn te combineren met je eigen bril, maar heel comfortabel is dat niet. Het bekende nadeel van actieve brillen is dat je ze ziet knipperen. Hierdoor kijken ze een beetje onrustig. Dit probleem is te verminderen door de kamer te verduisteren. Er is wat crosstalk zichtbaar, maar niet zoveel dat het storend is.
Wat wel erg storend is bij het kijken naar 3d is een fout in de software. De verticale resolutie wordt namelijk gereduceerd zodra je de 3d-weergave inschakelt. Waarschijnlijk zijn de programmeurs vergeten dit overblijfsel in de software voor televisies met passieve 3d, die Sony ook maakt, weg te halen. Bovendien lijkt de verticale resolutie gehalveerd te worden om vervolgens opgeschaald te worden naar 3840x2160 pixels, waardoor het er extra slecht uitziet.
/i/2000546463.jpeg?f=imagenormal)
Deze bug kwamen we eerder al tegen bij het 50"-W8-model, waarbij we de hoop uitspraken dat Sony hem snel zou aanpakken. Dat is dus niet gelukt, want we zijn nu bijna een halfjaar verder en de 3d-bug bij Sony-televisies met actieve 3d bestaat nog steeds (getest met softwareversie PKG2.221EUA). Liefhebbers van 3d kunnen dus maar beter voor een model met passieve 3d gaan.
Geluid
Bij het geluid is het verhaal heel anders, want op audiogebied is de X9 een absolute topper. Niet iedereen zal de prominent aan de voorkant geplaatste luidsprekers mooi vinden, maar over de klank zal iedereen het eens zijn; dat is erg goed. Omdat de luidsprekers op je oren gericht zijn, is het stereobeeld prachtig. Het luidsprekersysteem kan hoge volumes bereiken zonder dat het geluid wordt vervormd en de weergave is nauwkeurig genoeg om subtiele details in de weergegeven muziek te laten horen.
Zelfs het laag klinkt behoorlijk. Dit komt doordat de wigvorm van de X9 meer kastvolume voor de luidsprekers creëert, waarvan vooral de basreflex-lagetonenluidsprekers met baspoort aan de achterkant profiteren. Het driewegluidsprekersysteem heeft een gezamenlijk vermogen van 65W, wat ruim voldoende is voor zelfs de grootste huiskamers.
Voor de liefhebbers van wat meer voelbare bas heeft Sony een losse, draadloze SWF-BR100-subwoofer te koop. Toch zal het laag van de ingebouwde luidsprekers voor veel mensen voldoende zijn. Op audiogebied laat de X9 de concurrentie ver achter zich en alleen met een losse av-receiver met losse luidsprekers valt het geluid nog wat te verbeteren.
Metingen en kalibratie
Metingen
De X9 heeft een flinke maximale helderheid, van maar liefst 443cd/m², waardoor de tv ook met veel omgevingslicht een goed beeld weet te produceren. Het beeld is echter niet zo goed ontspiegeld, waardoor felle lichtbronnen tegenover het beeldscherm moeten worden vermeden. Heb je toch last van reflecties in beeld, dan is de hoge maximale helderheid erg prettig.
Van alle metingen is de contrastmeting de belangrijkste, omdat dit de beste maatstaf is voor de beeldkwaliteit zoals die wordt ervaren. Wij meten de contrastverhouding volgens de ansi-methode, waarbij de gemiddelde helderheid van acht witte en acht zwarte vlakken wordt gemeten om zo tot de contrastverhouding te komen.
De X9 scoort erg goed, met een contrastverhouding van maar liefst 5709:1, een waarde die dicht bij plasma in de buurt komt. Het resultaat van dit hoge contrast is een indrukwekkend beeld, dat dankzij de uhd-resolutie ook nog eens superscherp is. Op het gebied van contrast scoren oled-televisies flink beter, maar oled-modellen met uhd-resolutie zijn op dit moment nog niet te koop en zullen significant duurder zijn als ze eenmaal in de winkels staan.
Om de kleurweergave van de X9 zonder kalibratie te meten hebben we een grijstintenmeting gedaan met de kleurtemperatuur op Warm2. Deze instelling ligt het dichtst bij de kleurtemperatuur van 6504 kelvin, die door de rec.709-standaard wordt voorgeschreven.
/i/2000545356.png?f=imagenormal)
Ondanks de Warm2-kleurtemperatuurinstelling zijn de kleuren nog aan de koele kant, maar het resultaat valt zeker niet tegen. De gamma is met een gemiddelde van 2,2 eigenlijk zo goed als perfect. De gemiddelde afwijking is met een ΔE2000 van 4,7 al heel behoorlijk.
/i/2000545354.png?f=imagenormal)
De primaire en secundaire kleuren zijn zonder kalibratie bijna perfect. De gemiddelde afwijking ligt onder de grens van 3, waarbij we het verschil niet meer met onze ogen kunnen waarnemen.
Kalibratie
We gaan aan de slag om de kleurweergave te verbeteren en gebruiken daarvoor onze Spectracal C6-colorimeter in combinatie met Calman V5-software. Sony heeft als enige grote tv-fabrikant nog altijd geen color management-systeem en beschikt slechts over een tweetrapswitbalansregeling. Gelukkig hebben we meestal genoeg aan deze beperkte instellingen om de kleurweergave in het gareel te krijgen.
Na wat experimenteren, waarbij we onze vorderingen controleerden aan de hand van metingen, hebben we de gain van rood, groen en blauw op respectievelijk 0, -7 en -3 gezet en de bias op respectievelijk 0, -2 en -17. Na het kalibreren van de grijstinten was er een kleine correctie van de gamma nodig, dus die hebben we op +1 gezet. Deze waarden kunnen wellicht handig zijn voor 65"-X9-bezitters, al is succes niet gegarandeerd, vanwege verschillen tussen exemplaren.
/i/2000545355.png?f=imagenormal)
Na kalibratie zijn de grijswaarden zo goed als perfect en verloopt ook de gamma keurig. De gemiddelde ΔE2000 is slechts 0,9. Daarmee ligt de afwijking ver onder de grens van 3, waarbij onze ogen geen verschil meer kunnen waarnemen.
/i/2000545358.png?f=imagenormal)
Ook de primaire en secundaire kleuren zijn na kalibratie zo goed als perfect. Rood heeft de grootste afwijking, maar ook deze ligt nog altijd onder de grens van 3. De gemiddelde ΔE2000 is slechts 1,2 en we mogen dus concluderen dat de X9 naast een hoge helderheid en een zeer goed contrast ook een perfecte kleurweergave heeft.
Specificaties en fotogalerij
Categorie |
Televisies |
Merk |
Sony |
Serie |
Bravia |
Product |
Sony Bravia X9005B |
Uitvoering |
65" Zwart |
Eerste prijsvermelding |
Zaterdag 7 juni 2014 |
Schermdiagonaal |
65" |
Geoptimaliseerde refresh-rate |
800Hz |
HD-specificatie |
Ultra-HD |
Kijkhoek |
178° |
Beeldverhouding |
16:9 |
3d-ondersteuning |
Ja |
3d-technologie |
Actief |
2d-conversie |
Ja |
Meegeleverde 3d-brillen |
2 |
Televisietype |
LCD |
Backlight |
Led: Edge-lit |
Resolutie (TV) |
3840x2160 (Ultra-HD) |
Local dimming |
Ja |
Contrastverhouding (dynamisch) |
1.000.000:1 |
Smart-tv |
Ja |
Chatmogelijkheden |
Skype |
Cameraresolutie (videochat) |
1280x720 (HD Ready 720p) |
Overige onlinecontent |
Webbrowser |
Tunertype |
Analoog, DVB-C, DVB-S, DVB-S2, DVB-T, DVB-T2 |
Aantal tuners |
2 |
Common Interface |
CI+ |
Video in |
Component Video, Composite, 4x HDMI, Scart |
DLNA |
Ja |
Verbinding (Audio) |
Audio (3,5mm), Audio Digitaal (S/PDIF) |
Verbinding (Ethernet) |
Ethernet 100Mbit/s |
Verbinding (USB) |
USB 2.0 |
WiFi aanwezig |
Ja |
Verbinding (wlan) |
802.11 (onb. type) |
5GHz-ondersteuning |
Nee |
Geluid |
|
Speakers |
Intern Surround |
Frontspeakervermogen (RMS) |
20W |
Stroomverbruik |
180W |
Stroomverbruik (stand-by) |
0,3W |
Jaarlijkse energiekosten op basis van 4 uur per dag kijken en €0,23 per kWh |
€60,44 |
Televisie-eigenschappen |
Opnemen / Timeshift |
Televisie kleur |
Zwart |
Hoogte |
916mm |
Hoogte (zonder voet) |
878mm |
Breedte |
1,715m |
Diepte |
320mm |
Diepte (zonder voet) |
99mm |
Gewicht |
45,9kg |
Tweakers ID |
395072 |
Meer informatie |
|
Conclusie
Sony's X9 is geen goedkope televisie, maar dat zie je er ook wel aan af, want de tv is schitterend afgewerkt. Het unieke wigvormontwerp met de luidsprekers prominent op de voorkant zal voor de één een pluspunt zijn en voor de ander een minpunt. Wij kunnen het in ieder geval zeer waarderen dat Sony het aandurft om met een dergelijk uitgesproken ontwerp te komen, want eenheidsworst is er al genoeg.
Doordat de luidsprekers genoeg kastvolume hebben en op de optimale plek zijn gemonteerd, klinkt deze televisie simpelweg geweldig. Met de X9 doorbreekt Sony de trend van als maar platter wordende televisies, die steeds slechter klinken omdat er geen plaats meer overblijft voor de luidsprekers. Het geluid is zuiver, kan behoorlijk hard en ook de laagweergave valt niet tegen. En voor de mensen die het laag echt willen voelen is er een optionele draadloze subwoofer.
Naast een zeer goed geluid heeft de X9 ook een uitstekend beeld. De tv heeft een voor lcd-maatstaven bijzonder hoge contrastratio van zo'n 5700:1. Een zeer positief punt, want een dergelijk hoog contrast zagen we nog niet eerder bij een uhdtv. Ook de kleurweergave is zo uit de doos prima, al kan die met kalibratie nog een tikje worden verbeterd. Bovendien kan de X9 superscherpe beelden weergeven door de hoge uhd-resolutie. Op het vlak van de beeldkwaliteit heeft deze tv eigenlijk niet veel concurrentie voor zich te dulden.
Sony's smart-tv-implementatie werkt oké, maar weet niet veel indruk te maken en had bovendien wel een tikje sneller mogen werken. Het grootste kritiekpunt is de waardeloze werking van de 3d-weergave. Door een bug in de software wordt de verticale resolutie bij het kijken in 3d gereduceerd, terwijl bij actieve 3d-brillen normaal de volledige resolutie behouden blijft. Deze bug rekenen we Sony extra aan omdat hij al bijna een halfjaar bekend is en nog steeds niet is opgelost.
Ondanks de slechte 3d-weergave vinden wij dat de X9 zijn hoge aanschafprijs zeker waard is, omdat er op het vlak van de beeld- en geluidskwaliteit zeer goede prestaties worden geleverd en dat vinden we de belangrijkste eigenschappen van een televisie. Als je echter liefhebber bent van 3d, is de X9 niet voor jou en kun je beter een ander model kiezen.
Eindoordeel