Hoe snel en zuinig is KPN's 4g-netwerk?

Inleiding: een nieuwe generatie

Inleiding: een nieuwe generatie

Kun je je nog herinneren hoe het was voordat 3g gemeengoed was? Het is alweer jaren geleden dat toegang tot het internet met een telefoon niet op elke plek in Nederland mogelijk was. Niet dat mobiel internet nu altijd optimaal werkt; op drukke plekken en momenten liggen 3g-netwerken nog altijd geregeld plat. Desondanks zijn miljoenen Nederlanders gewend geraakt aan toegang tot mobiel internet.

Wereldwijd heeft toegang tot 3g de levens van honderden miljoenen mensen ingrijpend of minder ingrijpend veranderd. Ook de telecomsector heeft een ware metamorfose ondergaan. Waar belminuten en sms'jes tot een paar jaar geleden de grote melkkoe van providers waren, zijn bij veel abonnementen inmiddels onbeperkt bellen en sms'en inbegrepen, en betaal je hoofdzakelijk voor de hoeveelheid data en de snelheid van de internetverbinding. De technologie die dat mogelijk maakte was 3g; pas met toegang tot mobiel internet zijn veel mensen gaan chatten via de telefoon, bijvoorbeeld via WhatsApp. Met e-mail op telefoons werd bovendien de noodzaak om te bellen voor sommigen kleiner, hoewel het aantal belminuten nog altijd niet significant afneemt.

En nu gaan we dus over op 4g. KPN is druk bezig met de uitrol, terwijl Vodafone, T-Mobile en Tele2 hun netwerk aan het opbouwen zijn. Vodafone gaat vermoedelijk als volgende live met het netwerk, T-Mobile volgt dit najaar en Tele2 komt volgend jaar met zijn eigen 4g-netwerk. Aan 4g zitten echter haken en ogen. Bij 3g is gebleken dat er grote verschillen zitten tussen de geclaimde snelheden en de realistische snelheden; terwijl providers adverteren met 14,4Mbit/s, zijn veel gebruikers al blij met 4Mbit/s. Hoeveel sneller is 4g? Een ander punt is accuduur; de chips voor 4g waren in de afgelopen jaren ware acculeegzuigers, maar de nieuwe generatie basebands lost dat probleem goeddeels op. Is je telefoon met 4g sneller leeg dan met 3g?

Inmiddels geschiedenis: hier testte Deutsche Telekom als een van de eerste 4g-techniek lte in een rijdende auto in de Duitse stad Bonn.

In de praktijk: een snelweg voor jou alleen

Een jongen van rond de 20 met een bos donker krullend haar en een ruitjesoverhemd kijkt quasi-nieuwsgierig mee op het scherm van mijn telefoon. Het is eind mei en KPN heeft enkele maanden geleden zijn 4g-netwerk live gezet. Als deelnemer van de eerste lichting loop ik rond met een telefoon met 4g-verbinding. We staan in de avondspits op een druk perron van Amsterdam Centraal op dezelfde trein te wachten. Hij kijkt vermoedelijk mee op mijn scherm omdat ik een Speedtest-app open. Ik kijk even opzij en zie zijn ogen groter worden als de meter langzaam oploopt, van 10Mbit/s in het begin naar meer dan 20Mbit/s. Ook de upload komt hoog uit, rond 15Mbit/s. "Wow", zegt hij vol verbazing. "En dan ben ik al blij als ik hier überhaupt internet heb."

Het is een logische reactie; hoewel de diverse 3g-netwerken verschillend presteren, kun je over het algemeen snel internet in de avondspits op drukke stations vergeten. Op veel meer plekken waar mensen reizen van huis naar werk of school en omgekeerd gaat het er zo aan toe; het gebruik van 3g loopt op veel momenten tegen de grenzen van de netwerkcapaciteit aan of gaat eroverheen. Veel mensen zijn eraan gewend dat de internetverbinding even niet werkt of dat het binnenhalen van data even wat langer duurt. Een snelheidstest zien met een resultaat van meer dan 20Mbit/s is dan een vreemde ervaring.

Tijdens de testperiode van enkele maanden vielen enkele zaken op. Ten eerste: KPN liegt niet met zijn dekkingskaart. Waar de kaart aangaf dat er geen bereik zou zijn, bleek de telefoon inderdaad terug te vallen op 3g. Waar bereik zou moeten zijn, kan de telefoon inderdaad 4g ontvangen. Dat is helaas niet altijd het geval bij dekkingskaarten, maar in dit geval klopt het.

Het instellen van 4g op telefoons blijkt een eitje. Als het toestel de apn niet automatisch pakt, kun je snel een nieuwe apn aanmaken met als naam 'kpn4g.nl' en verder hoeft er niets ingevuld te worden. Wel blijkt het even te kunnen duren voordat het signaal wordt opgepakt. Als een telefoon net is aangezet, pakt hij eerst 3g en schakelt pas daarna over op 4g. Dat gebeurde bij verschillende toestellen.

De overgang van 4g naar 3g en omgekeerd gaat zonder hapering. Het bereik valt niet weg, maar blijft in stand. De dataverbinding wordt wel een fractie van een seconde onderbroken, maar tenzij je aan het streamen bent zonder buffer heb je daar geen last van. Bij de overgang naar 4g wachten veel telefoons even als de dataverbinding net wordt gebruikt.

De waarde van 4g wordt me pas echt duidelijk als internet tijdens een thuiswerkdag een paar uur uitvalt. Door tethering blijkt doorwerken geen enkel probleem en de uploadsnelheid, voor Tweakers-redacteurs belangrijk omdat er vaak beeldmateriaal geüpload moet worden, ligt hoger dan bij internet thuis. Op sommige momenten komt de upload boven 15Mbit/s uit, snelheden die verder alleen bij glasvezel- en de duurste kabelabonnememten worden gehaald.

In het dagelijks gebruik op de telefoon is 4g ook een prettige toevoeging: mail loopt sneller binnen, webpagina's zijn sneller geladen en de Facebook-feed staat sneller op het scherm. Hoeveel sneller verschilt per keer, maar elke keer is het verschil met een 3g-telefoon ernaast in seconden uit te drukken.

Het testen van 4g op zo'n vroeg moment voelt alsof je 's nachts op een verlaten snelweg rijdt. Er is verder niemand en dus kun je flink gas geven. Omdat de testsimkaart ook geen snelheidslimiet heeft, mag de maximumsnelheid die KPN aan klanten stelt ook worden overschreden. Op diverse plekken blijken dan ook snelheden van boven de 50Mbit/s gehaald te kunnen worden.

Zoals een snelweg echter alleen 's nachts rustig is en in de ochtend drukker wordt, zo zal ook het 4g-netwerk meer worden belast. Dat gebeurt in langzaam tempo. De abonnementen en toestellen met 4g zijn nu nog te duur om voor de miljoenen mensen die nu 3g gebruiken aantrekkelijk te zijn, maar dat zal in de komende jaren geleidelijk aan veranderen en dan pas zal blijken hoe snel en robuust KPN's 4g-netwerk is. Tot nog toe is het in elk geval een snelweg waarop je lekker kunt racen.

Snelheid: roetsj

Draadloze netwerktechnologie is een verdraaid ingewikkeld iets. Het mag daarom nauwelijks verbazing wekken dat de snelheden van 4g nogal uiteenlopen. Niet alleen per plaats en per tijdstip, maar zelfs op dezelfde locatie vlak achter elkaar kunnen de snelheden nogal verschillen. Neem het IJ in Amsterdam, vlakbij Amsterdam Centraal. Het ene moment kwam de snelheid daar uit rond 57Mbit/s down, nog geen halve minuut later bleef die steken op 14Mbit/s.

KPN heeft gezegd nog bezig te zijn met het optimaliseren van de prestaties van het netwerk en met het aanbrengen van verbeteringen in de communicatie tussen zendmasten en telefoons. Ook is de capaciteit uitgebreid. Aanvankelijk lag de snelheid op veel van de locaties waar we het uitprobeerden daarom nog rond 8 à 10Mbit/s, maar later hebben we daarin stevige progressie gezien en kwamen we uit rond 16 à 18Mbit/s.

Testen is daardoor niet al te zinvol. Hoewel we met prima verdedigbare resultaten kunnen komen, zegt het niets over de prestaties van het netwerk in de nabije toekomst op andere locaties. We kunnen alleen een indicatie geven voor de testplekken op het moment van testen. Hecht er dus vooral niet te veel waarde aan, maar zie het als een indicatie van hoe 4g er nu voorstaat.

Download (gemiddeld)
	Snelheid in Mbit/s
Samsung Galaxy S4	********** 30,8
Nokia Lumia 920	********** 30,7
BlackBerry Z10	********** 30,5
HTC One	********** 30,1
Sony Xperia Z	********** 29,9
Samsung Galaxy S4 (3g)	********** 7,8

KPN belooft realistische snelheden van 10Mbit/s down bij het goedkopere 4g-abonnement en 20Mbit/s bij het duurdere abonnement, en dat is gezien de meetresultaten niets te veel gezegd. Er is wel een 'maar'; het verschil tussen de diverse metingen is groot. De laagste metingen komen uit rond 8Mbit/s, de hoogste rond 57Mbit/s. We hebben daarom tientallen metingen gedaan om tot gemiddeldes te komen, op diverse locaties in en rond Amsterdam. De laagste metingen lagen rond 5 à 7Mbit/s.

Upload (gemiddeld)
	Snelheid in Mbit/s
Samsung Galaxy S4	********** 17,6
HTC One	********** 17,3
Sony Xperia Z	********* 16,5
BlackBerry Z10	********* 15,8
Nokia Lumia 920	******** 14,1
Samsung Galaxy S4 (3g)	******** 0,9

De uploadsnelheid verschilt ook veel, maar de variatie is minder groot dan bij de downloadsnelheid. Die is vrijwel altijd stabiel tussen de 12 en 20Mbit/s. Dat is een indrukwekkende score; de overgrote meerderheid van internetabonnementen thuis komt lang niet aan deze snelheden. De uploadsnelheid is daarmee een stevig argument voor veel mensen om 4g te nemen. Het uploaden van foto's of zelfs video's is zo gepiept en dat zijn we niet gewend op telefoons.

Latency (gemiddeld)
	Tijd in ms
Samsung Galaxy S4	***** 35
HTC One	****** 36
Sony Xperia Z	****** 37
BlackBerry Z10	****** 41
Nokia Lumia 920	********** 64
Samsung Galaxy S4 (3g)	********** 132

Een punt waarop 4g wel constant goed presteert is de latency. Die balanceert tussen 33 en 41ms, en dat is veel sneller dan de latency van 3g; die komt wel eens uit rond 40ms, maar kan ook omhoogschieten naar 400ms. De lagere latency moet online gamen, en dan gaat het niet om schaakspelletjes, mogelijk maken op telefoons en tablets. Die belofte lijkt te kunnen worden waargemaakt.

Een opvallend verschil zagen we hier tussen de Nokia Lumia 920 en de Android-toestellen. Waar de ping op de Lumia steevast uitkomt op waardes van iets boven de 60ms, hebben onder meer de Galaxy S4, Sony Xperia Z en HTC One slechts rond 35ms nodig. Waarom die twee zo veel verschillen, zelfs als de tests vlak na elkaar worden uitgevoerd, is onduidelijk. Aan de baseband kan het niet liggen. De 920 heeft de MSM8960-soc van Qualcomm, waarvan de baseband gelijk is aan de Qualcomm MDM9x15-baseband in de andere telefoons.

Accuduur: langer of korter?

Om de accuduur van het 4g-netwerk te testen, gebruiken we dezelfde accutests als die we normaal gebruiken. De videotest, een video afspelen totdat de accu leeg is, hebben we niet toegepast, omdat die niets te maken heeft met het netwerk. De beltest heeft geen zin, omdat bellen niet via 4g verloopt.

We hebben lang moeten wachten om deze accutests te kunnen doen. Aanvankelijk was het bereik van 4g op de testlocaties nog niet voldoende, rond -100dBm, waardoor telefoons overdreven veel moeite moesten doen om de verbinding met de mast in stand te houden en de accu sneller leeg zou zijn dan normaal. We hebben gewacht tot het bereik onder de -80dBm kwam om die factor zo veel mogelijk uit te sluiten.

Omdat we lang hebben moeten wachten, hebben we besloten de accutests te doen met de twee toestellen Galaxy S4 en Lumia 920. De S4 scoort ongeveer hetzelfde als de Xperia Z, One en Z10, en de Lumia 920 ligt daarbij in snelheid iets achter.

We hebben wel een paar aanpassingen gedaan. De browsetest, browsen totdat de accu leeg is, doen we normaal over wifi, maar voor deze test hebben we het gedaan met 3g- en 4g-verbindingen. Daarbij moet opgemerkt worden dat we extrapolatie hebben toegepast. We willen veel testen en zelfs met de ruimere datalimieten op 4g wilden we niet het risico lopen door de limiet heen te schieten. De accutests vonden plaats op de gebruikelijke plekken en in de gebruikelijke omstandigheden.

We hebben de tests met enkele telefoons met 4g-verbinding gedaan om zo een goed beeld te krijgen van de accuduur op 4g.

Leegloop accu in stand-by
	In procent, na 16 uur
Samsung Galaxy S4 (4g)	******* 7
Samsung Galaxy S4 (3g)	******* 7
Nokia Lumia 920 (3g)	******** 8
Nokia Lumia 920 (4g)	********** 9

Dit is wellicht voor veel mensen de belangrijkste vraag: hoe doet 4g het in stand-by? Het antwoord: niet wezenlijk anders dan 3g. We kregen dezelfde resultaten als bij 3g, waardoor er geen invloed merkbaar is bij dezelfde signaalsterkte. De Lumia 920 deed het weliswaar iets minder, maar dat verschil is niet wereldschokkend.

Leegloop accu bij browsetest
	Tijd in uren
Nokia Lumia 920 (wifi)	********** 5u 56min
Samsung Galaxy S4 (wifi)	********** 5u 43 min
Samsung Galaxy S4 (4g)	******** 4u 57min
Nokia Lumia 920 (4g)	******** 4u 49min
Samsung Galaxy S4 (3g)	****** 3u 22min
Nokia Lumia 920 (3g)	***** 3u 7min

Bij browsen is wel een groot verschil merkbaar. Na extrapolatie van verschillende tests kwamen we op een resultaat van bijna 5 uur op 4g met de Galaxy S4, terwijl het over 3g iets minder dan 3,5 uur is. Dat valt nog tegen in vergelijking met wifi, waarbij de telefoon het bijna 5 uur en 43 minuten volhoudt.

Bij de Lumia 920 is eenzelfde beeld zichtbaar; over wifi komt de telefoon tot bijna zes uur, met 4g is dat bijna 5 uur, maar met 3g blijft hij steken op iets meer dan drie uur. Met browsen is 4g dus merkbaar zuiniger, vermoedelijk omdat door de hogere doorvoelsnelheid de dataverbinding minder lang wordt gebruikt. Als je je realiseert dat niet de dataverbinding, maar het scherm de grootste verbruiker van energie is in een telefoon, kun je nagaan dat de besparing over 4g in werkelijkheid, zonder het scherm in aanmerking te nemen, nog groter is. Datzelfde effect zal zich ook vertalen naar het gebruik van een app als Facebook, dat door de vele foto's in het Nieuwsoverzicht data-intensief is.

Al met al kun je stellen dat er geen duidelijk nadeel is aan het gebruik van 4g. Als je het niet gebruikt, is de stand-by-tijd even lang of bijna even lang, terwijl de telefoon bij gebruik langer meegaat dan met gebruik van internet over 3g. Een voorwaarde hierbij is wel dat het bereik goed is. Bij matig bereik liggen de accutijden uiteraard anders, omdat de telefoon dan meer energie verbruikt voor de communicatie met zendmasten.

Tot slot: de belofte ingelost

Het is uiteraard niet duidelijk hoe 4g bij andere providers dan KPN zal werken. Die providers kunnen 4g laten functioneren op andere frequenties, hebben wellicht andere netwerkinstellingen en bieden meer of minder dekking op sommige plekken, waardoor de gebruikservaring flink kan afwijken ten opzichte van de hier beschreven bevindingen. Daar komt bij dat 4g bij KPN nu nog goeddeels een lege snelweg is. Hoe de ervaring zal zijn als het drukker wordt, valt nog te bezien. Dat kan alleen uitgeprobeerd worden als veel van de miljoenen klanten van de provider overstappen op de nieuwe netwerktechnologie. Gezien de prijzen van de telefoons met 4g, 300 euro en hoger, kan het nog lang duren voordat 4g de massa bereikt.

Al met al is de ervaring met 4g ons uitstekend bevallen. De snelheid ligt gemiddeld op die van veel 'vaste' internetverbindingen en de uploadsnelheid is zelfs hoger, terwijl de ping stabiel is rond 35 à 40ms, behalve op de Lumia 920. De accuduur is bovendien op 4g beter dan op 3g, een behoorlijke meevaller. Gezien de horrorverhalen uit de begintijd van 4g in het buitenland, met slechte accuduur, had dat minder goed kunnen uitpakken. De zuinigere 4g-processors in telefoons en nieuwere netwerkhardware hebben dat effect waarschijnlijk tenietgedaan.

Toch is er ook nu al een pijnpuntje aan te wijzen. De downloadsnelheid fluctueert behoorlijk, zelfs op dezelfde locatie op bijna hetzelfde moment. Desondanks biedt 4g - zeker op dit moment, nu weinigen het nog hebben - veel toegevoegde waarde boven 3g. De toekomst is eindelijk hier en die brengt een snellere internetverbinding en een langere accuduur met zich mee, twee dingen die veel mensen graag zien in hun telefoon.

Reacties (131)

[Devian]

Feitelijk klopt het artikel niet, het betreft hier namelijk geen 4G zoals dat vastgelegd staat in de specificatie.

De netwerken die nu uitgerold worden zijn allemaal 3.9G

bron:
http://nl.wikipedia.org/wiki/4G

De snelheden voor 4G bedragen 100Mbit als je in een auto of trein zit, 1Gbit als je loopt of stilstaat, deze snelheden zijn niet haalbaar met LTE, zodra LTE Advanced uitgerold word word wel voldaan aan de 4G standaard.

[Reactie gewijzigd door Devian op 23 juli 2024 09:15]

[arnoudwokke]

De definitie van 4g wordt vastgesteld door de ITU en aanvankelijk was die zoals je zei. Maar later is die definitie aangepast - waardoor wimax, lte en zelfs hspa+ tot 4g gerekend mocht worden. Inderdaad, een knieval naar US-providers die hspa+ als 4g wilden verkopen toentertijd (bron: ITU).

Inmiddels is er een aparte definitie van 4g gerezen in Europa en die pas ik ook toe. Die - overigens niet vastgelegde - definitie schaart hspa+, hoe snel ook, onder 3g (desnoods 3,5g of 3,9g) en lte onder 4g. Immers, lte is een nieuwe generatie technologie, hspa+ is een doorontwikkeling.

Ik weet het: het is niet vastgesteld, maar het is wel een werkbare en begrijpelijke definitie die bovendien in Europa door alle media en providers lijkt te worden gehanteerd - en for the sake van een oude definitie ga ik niet ineens lte niet onder 4g scharen. Dat wekt alleen verwarring bij iedereen

[Grin]

Ik begrijp jouw punt arnoudwokke maar ben het toch met Devian eens.
Als ik jouw bron quote:
"
[...]
As the most advanced technologies currently defined for global wireless mobile broadband communications, IMT-Advanced is considered as “4G”, although it is recognized that this term, while undefined, may also be applied to the forerunners of these technologies, LTE and WiMax, and to other evolved 3G technologies providing a substantial level of improvement in performance and capabilities with respect to the initial third generation systems now deployed.
[...]
"
En dan met name het stuk:
"
and to other evolved 3G technologies providing a substantial level of improvement in performance and capabilities with respect to the initial third generation systems now deployed.
"
Waar zijn de beste mensen van het ITU mee bezig?
- Wat is evolved (t.o.v. van (wat?))?
- Wat is substantieel?
- Wat is initial third generation?
En dan als klap op de vuurpijl: now deployed.....
Zo definieer je in mijn ogen geen 4G standaard. Dat gooi je op deze manier te grabbel voor iedere 'paarse broek' van een willekeurige marketingafdeling.

Volgens mij laten we ons voor het karretje spannen van de (marketingafdeling van de) telecomproviders. Zij kunnen ons iets nieuws bieden, namelijk 4G! Woehoe! Dat staat mooi op de posters in het bushokje/langs de snelweg!
Een standaard is XYZ. Natuurlijk moeten de belanghebbenden (i.e. de providers) een zegje kunnen doen wat er nu is gebeurd met 4G; dit slaat in mijn ogen helemaal nergens op. Foei ITU! M2C.

[Jaco69]

Dat een generatie voor snelheid staat is juist marketing geneuzel.
Eerst was 1G analoog (AMPS en zo), 2G digitaal (GSM, CDMA) en 3G UMTS.
Toen kwamen mobiele operators met termen als 2.5G, 2.75G voor GPRS en EDGE, 3.5G voor HSDPA enz.
Pas toen kwam de ITU met zijn definitie van datasnelheid en 2G vs 3G vs 4G.
In de technische kant van de industrie is het altijd gebleven 2G = GSM, 3G = UMTS, 4G = LTE ongeacht de data snelheid.

Nu is de ITU ook weer terug bij de oude algemene definitie. Al slaat het eigenlijk nergens op dat de ITU gaat definieren wat 2G, 3G of 4G genoemd mag worden.

[Sorcerer8472]

LTE is ook een doorontwikkeling van WCDMA (UMTS dus) hoor, met als verschil dat het niet meer backward-compatible is waardoor er bepaalde veel efficiëntere basistechnieken kunnen worden toegepast.
LTE stond vroeger bij 3GPP bekend als evolved UMTS Terrestrial Radio Access, e-UTRA.

Verder vind ik het ook wel handig om LTE wel gewoon 4G te noemen; zelfs standaard LTE kan al boven de 100 Mbps uitkomen (met MIMO of met 20 MHz kanaalbreedte haal je al 100 Mbps theoretisch), alleen zijn er nog bijna geen praktijktoepassingen daarvan.

Overigens zijn er ook HSPA+-toepassingen die over de 100 Mbps gaan, hoewel er in Europa niks sneller dan 84 Mbps is (Vodafone Portugal uit m'n hoofd).

[woutwout]

Ik heb een paar weken KPN 4G, op de HTC One en ben er bijzonder blij mee. Sneller, niet alleen in snelheid maar ook in opbouw van pagina's/reactietijd.

1 opvallend punt: voicegesprekken vallen terug naar 3G/2G (wat op dat moment beschikbaar is). Ik zie de telefoon overschakelen als ik ga bellen (het duurt dus ook wat langer voordat ik verbinding heb, omdat eerst naar 2G of 3G wordt teruggeschakeld). Waarom is dat? Waarom geen voice over 4G?

[Reactie gewijzigd door woutwout op 23 juli 2024 09:15]

[Maestro]

Er is nog geen goede oplossing voor 4G Voice (Arnoud noemt haken en ogen: Dit is één van de grotere momenteel)
Het heikele punt is handover/terugval naar netwerken van de eerdere generaties. 2G en 3G zijn voor spraak zg. circuit switched. 4G is volledig packetswitched uitgedacht. Daarmee kun je dus alleen gesprekken voeren op een VOIP achtige manier.

De ellende begint zodra je het 4G dekkingsgebied uit gaat terwijl je een telefoongesprek voert. Je moet dan terugvallen naar 3G of 2G. Waar het met 3G nog wel zou gaan lukken om een packetswitched/VOIP-achtig gesprek voort te zetten, lukt dat -door de beperkte bandbreedte en zeer hoge latency- niet meer met 2G. Dat zou dus einde gesprek betekenen: Er zijn nog geen goedwerkende implementaties om een packetswitched opgezet gesprek over te dragen naar een circuitswitched netwerk.

Daarom is op dit moment de meest gangbare manier om een telefoongesprek altijd op te bouwen over een circuitswitched netwerk. En da's de reden waarom je wordt terug gezet naar 3G/2G zodra je een telefoongesprek start of binnen krijgt.

[Reactie gewijzigd door Maestro op 23 juli 2024 09:15]

[Sorcerer8472]

Een oplossing is o.a. dat KPN ál haar 2G-antennes upgradet waardoor in feite landelijke 4G-dekking is gegarandeerd. Vanaf dat moment is het mogelijk om 4G-voice volledig packet switched te laten lopen, waarbij terugvallen naar 2G en 3G dus niet mogelijk is.

Dit is nog een voordeel van de frequenties die KPN en Vodafone hebben ingekocht trouwens, dat je daadwerkelijk dezelfde dekkingsgraad kunt garanderen op 800 MHz en VoLTE zonder kunstgrepen kunt inschakelen!

[The Wizard]

Die techniek (VoLTE) wordt nog niet uit gerold door KPN. De reden is onbekend. Het is een pure VOIP mechanisme aangezien het hele 4G netwerk All-IP is. Misschien willen ze eerst het datanetwerk compleet opgebouwd hebben voordat ze andere technieken activeren, hetzelfde met LTE broadcasting (http://www.4gmast.nl/2013...gaat-lte-broadcast-testen).

[Jaco69]

De telefoons moeten het ook aankunnen en dat kan pas als de VoLTE standaard af is, wat dacht ik nog niet het geval is.

[The Wizard]

In Zuid-Korea gebruiken ze al een tijdje VoLTE (http://www.telecoms.com/1...-4-5-million-volte-users/).

De SIII LTE heeft al ondersteuning voor VoLTE, dus de kan is groot dat alle moderne 4G telefoons al ondersteuning hebben.

[Keypunchie]

Lekker uitgebreid artikel (of "preview", gezien het feit dat 4G nog echt aan het uitrollen is). Het is duidelijk dat 4G echt een significante verbetering is. Early adopters zullen geen spijt krijgen, alhoewel het nog wel spannend blijft hoe het schaalt.

Interressant gegeven is natuurlijk dat hoe meer mensen overschakelen naar 4G, hoe minder "verstopt" het 3G netwerk raakt. Als je de snelweg-analogie vasthoudt, dan mag 3G misschien wel een provinciale weg zijn, maar als je moet kiezen tussen in de file op de snelweg, of rustig doortuffen op een b-weg, dan blijft dat aantrekkelijk. Zeker als 3G goedkoper is dan 4G.

Ander punt wat bepalend gaat zijn voor het succes: de datalimieten. Als je hogere snelheden hebt, moeten die datalimieten ook omhoog, want anders heb je nauwelijks toegevoegde waarde van de snelheid en de diensten (o.a. streaming) die het mogelijk maakt!

[Fjerpje]

Dat die datalimieten omhoog moeten dat lijkt me vrij logisch. Aan de andere kant ga je er dan ook flink voor betalen gezien het kostenplaatje van de 4G frequenties voor de leveranciers.

[Verwijderd]

De verwerking van het geheugen en processor heeft ook invloed op een aantal zaken zoals het downloaden van een bestand of versturen. Ook een browser test heeft hier of zou hier voordeel van moeten hebben. Dit is even de aansturing daarna loopt het wel.

Ook vraag ik me af hoe men de download snelheid heeft getest want via android en windows heb je een app voor speedtest. Bij Blackberry gebruik je dus dan de browser. ook ben ik dan benieuwd of flash aanstond bij Blackberry.


We hebben vanmiddag de twee toestellen erbij gepakt en dolphin geinstalleerd en dan is de S4 iets sneller (gem .5%) maar daar staat tegenover dat Blackberry wel Flash heeft en dat is dus gewoon rechtstreeks youtube, facebook en uitzending gemist kijken via de browser.


Met flash aan is de browser van de 4 ook wel sneller met de meeste pagina en soms is de Z10 net even iets sneller of gelijk met laden maar het gaat al snel genoeg op 3G voor beide modelen en gelijk op.

We hebben de laatste update gebruikt van juni MF6 (S4) en Blackberry 10.1. .0.2534 (KPN 6 Mb extra).

Heb ook even de HTC one X even erbij gepakt en de S3 en dan merk je ook wel dat de Blackberry sneller is maar het is allemaal niet extreem en valt wel mee.. het zijn fracties van seconden. Wat blackberry wel doet is dat als de site bijna geheel klaar is dat het net lijkt of het even hangt en boem de hele pagina is er terwijl de twee android toestellen halverwege gedeeltes van de pagina neerzet maar dit is ook niet bij alle site's.

Al met al een mooie test en goed om te zien dat Blackberry mee kan draaien met de snelle jongens op processor gebied maar goed een pagina nu.nl laden met 2.224 seconden of 2,116 seconden met de S4 is natuurlijk geen verschil. leuke test maar altijd moeilijk hardware te vergelijken en dat van de Nokia was helaas al bekend ondanks dat het ook wel een goed toestel is.

[Reactie gewijzigd door Verwijderd op 23 juli 2024 09:15]

[sumac]

Het wordt eens tijd dat 3G overal gaat werken. Het is vaak bagger buiten de grote steden. Op de Veluwe: vergeet het! Neem de trein Nijmegen - Utrecht, en voorbij Veenendaal valt het gewoon uit. Station Driebergen-Zeist: geen bereik. Zit je in Limburg, Sittard, schakel je over op een Duits netwerk? Hoe kan het dat zij wel een sterk signaal weten op te bouwen?

Gaat dit allemaal veranderen met 4G? Of blijft het dan dezelfde shit???

[ucsdcom]

De GSM basisstations worden vervangen door nieuwe basisstations die zowel GSM als 3G en 4G tegelijk kunnen uitzenden. GSM zit op de 900 en 1800 band. 4G zit bij KPN en Vodafone als eerste op de 800 band die op de nieuwe apparatuur iets beter dekt dan de 900 band. Ga er bij KPN en Vodafone dus maar vanuit dat overal waar je nu GSM dekking hebt je straks 4G dekking hebt.

T-Mobile start met 4G op de 1800 band (de enige Nederlandse band die ondersteuning geeft van de iPhone 5 en Ipad 4). Die band dekt minder dan de 4G-900 band en minder dan de GSM-900band. Daar kan nog wel eens een gatenkaast ontstaan de eerste tijd.

[Reactie gewijzigd door ucsdcom op 23 juli 2024 09:15]

[The Wizard]

Daarom rolt T-Mobile UMTS 900 uit, om de 4G dekking te ondersteunen.

[Verwijderd]

Dit klopt maar je zal zien KPN veel meer antenne's gaat concentreren per vierkante meter in grote plaatsen dan Vodafone en T-Mobile zal dus nog minder zijn.

[The Wizard]

Dat zal wel beter worden, 3G is op de 2100 MHz band, dus een veel kleiner bereik en lagere penetratie in gebouwen/voertuigen. T-Mobile gaat nu ook UMTS in de 900 MHz band uitrollen, en KPN heeft ook aangegeven om dat te gaan doen (http://www.4gmast.nl/acht-inform/frequenties).
Dat verbetert het bereik een stuk.

4G van KPN wordt voornamelijk uitgerold in de 800 MHz band, dus het bereik zal een stuk beter zijn dan met UMTS. De stelregel: Als er nu (goede) 2G dekking is, is er ook 4G dekking.

[frankwopereis]

Ik heb onlangs 3 weken gebruik mogen/moeten maken van een KPN 4G dongel, ik vond het niet wat.
De snelheid valt tegen, mogelijk dankzij het slechte bereik wat ik kreeg.

Zuinigheid kan ik niet testen met een dongel, uiteraard

[TMC]

Gaat niet alleen om de snelheid. 3G kan al 14,4 Mbit/s aan, dat is sneller dan veel breedbandverbindingen.

Belangrijkste voordelen van 4G zijn imo:

- Beschikbaar op 800 MHz, dus net zo'n goede dekking als GSM (in tegestelling tot 3G op 1800 MHz, wat zo ongeveer het equivalent is van een grote loods bedekken met oneindig veel wifi routers).
- Lage latency (veel lager dan 3G)
- Zuiniger

Die drie zaken zorgen ervoor dat 4G een veel fijnere ervaring zou moeten worden. Stabieler, beter bereik, zuiniger, je telefoon die minder warm wordt, etc.

[djunicron]

Tja, momenteel met de hoeveelheden data die in de gemiddelde bundel zitten, zou 10Mbit voor het overgrote deel van de gebruikers al genoeg zijn.

En telkens als ik het buitenland ben, valt mij op hoe ver we wel niet achterlopen in Nederland.

In diverse middeninkomenslanden haal je ook gewoon werkelijk 8-14Mbit op 3G. In Nederland moet ik zeggen dat ik zelden ergens 10Mbit haal. In steden is het vaak slechts maar 0.5~1.5Mbit. Daarbij komt nog dat dit vervolgens veel meer stroom kost...

Een applicatie van 20MB downloaden is nog net de toen, maar 30Mbit wordt pas eigenlijk interessant het moment dat je ook werkelijk honderden MBs gaat binnenhalen. Maar dat betekend dat je bundel ook meteen op is.

Wat dat aangaat is inderdaad je samenvatting hier accuraat:
-Zuinigheid voor de accu
- Latency gunstiger (hoewel dat nu kan komen omdat 4G niet veel gebruikt wordt en 3G barstensvol zit)

Maar daarbij wil ik nog opnemen dat de upload eindelijk eens vooruit komt. Zelfs daar waar ik voorheen 14Mbit haalde was de upload niet veel hoger dan 1Mbit, hier en daar iets eroverheen.

Voor videobellen (maar goed wie doet dat dan ook...) en foto materiaal versturen is dit nog wel een mooie vernieuwing.

Belofte ingelost vind ik een overstatement. Er had de afgelopen jaren wat mij betreft eerst nog wel meer geld het 3G netwerk in gemogen, zodat dit niet in zo'n armbarmelijke staat verkeerde. Nu werkt 4G dus ook nog niet echt stabiel, gezien de fluctuatie. Eigenlijk is 8Mbit namelijk helemaal niet "In orde", 4G dipt dus onder de snelheden die met 3G mogelijk zouden moeten zijn, en elders ook haalbaar zijn.

[dimi]

Ik zou het niet nog meer met je eens kunnen zijn. Laatst was ik in Zweden in de trein in the middle of nowhere. Even voor de lol dataroaming uit gezet en via 3G een beetje gesurft. Wat een snelheid!! Ik werd daar erg verdrietig van. Te meer omdat internet in Zweden - vast en mobiel - zo veel goedkoper is dan in Nederland.

[djunicron]

Zweden, Duitsland, UK, Portugal... Maar Belgie en Spanje zitten wel een beetje in hetzelfde schuitje. Denemarken schijnt ook een paradijsje te zijn.

Nee, ik doelde zelfs op b.v. Indonesië. Omgerekend €4,5 voor 5GB, max snelheid.

Natuurlijk val je terug op Edge in de boeren dorpjes, maar hier in het welvarende Nederland is dat niet anders, zelfs in Rotterdam en Amsterdam ken ik een aantal plekken waar je het met matige GPRS ontvangst zal moeten doen.

Na de afgelopen ontwikkelingen het laatste half jaar loopt zelfs Kenia behoorlijk voor, daar zijn de 3G snelheden ook behoorlijk richting de max!

[scartissue]

Vergeet niet dat er in Nederland een hele hoop meer 3G telefoons per km2 aanwezig zijn dan in die andere landen...
Wij wonen in 1 van de dichtstbevolkte landen ter wereld.

[Cerberus_tm]

...maar dat betekent ook dat wij veel meer abonnementen afnemen, waardoor je veel meer geld hebt om wat extra antennes bij te plaatsen; en meerdere antennes in een klein gebied is veel efficiënter voor telefoonmaatschappijen dan hetzelfde aantal antennes en gebruikers verspreid over een groot gebied. Nee, het ligt echt aan het oligopolie van de telefoonmaatschappijen.

[sygys]

precies de spijker op zijn kop! Toch is niet alles te wijten aan de telecom maatschappijen. Hier bij ons is een behoorlijke onder capaciteit. KPN is al meerdere jaren bezig om vlakbij een extra mast te plaatsten. Daar moet een vergunning voor aangevraagd worden.

Echter wanneer bewoners moeilijk gaan doen, zoals nu bij ons dus gebeurt dan kan het jaren duren voordat zo'n mast er dan ook daadwerkelijk mag komen.

Vervolgens loopt iedereen te bitchen op KPN, en als je dan zegt: ze willen een mast neer zetten om het beter te maken hier in de buurt dan zijn ze erop tegen.

Ik kan me voorstellen dat dit in heel veel gemeenten zo is. en dat KPN wel wil maar aan alle kanten wordt dwars gezeten.

[Cerberus_tm]

Dat is waar: bijgeloof maakt het ook lastiger voor telefoonmaatschappijen. Daarnaast is er natuurlijk ook het feit dat onze overheid zulke extreem hoge bedragen vraagt voor de frequenties, waardoor ze meer winst moeten maken.

[scartissue]

Dat klopt dus niet. Dichtbevolkt staat niet gelijk aan meer inwoners...
Telecomproiders hebben zich natuurlijk ook te houden aan stralingsnormen en mogen echt niet zomaar overal masten plaatsen.
Hierdoor moet je gewoon met veel meer mensen 1 mast delen.

[Cerberus_tm]

De straling neem exponentieel af al naar gelang de afstand; alleen als je twee masten echt een paar meter naast elkaar zet zou de sterkte theoretisch locaal te groot kunnen worden; maar op 100 meter afstand maakt dat echt niet meer uit. In een stad als New York, met allemaal wolkenkrabbers dicht naast elkaar, kun je immers ook prima dekking genereren. Nee, je hoeft echt niet om die reden met meer mensen een mast te delen.

[Lisadr]

Amerikaanse websites zeggen altijd dat 4G veel meer stroom verbruikt. Tot nu toe dacht ik "wat is het nut van 4G", maar zuiniger is een heel belangrijk argument!

[jpkhakv221999]

In Amerika (en hier in Canada) gebruiken we andere frequenties voor het LTE netwerk. Hier is het inderdaad zo als ik in Toronto ben en LTE aan laat staan, zonder dat ik m'n telefoon echt gebruik, dat de accu snel leeg is. Waar het aan ligt heb ik nog niet uitgevonden

[arjankoole]

vermoedelijk de frequentie. Hoe hoger de frequentie, hoe meer energie de zender gaat consumeren. Daarom was er zo'n run op de 800MHz frequenties hier, dat maakt maximaal gebruik, tegen minimale energie mogelijk. (en het penetreert gebouwen veel beter, nog zo'n voordeel)

In Japan huur ik altijd als ik er ben een MiFi AP, en dit keer was het een 4G LTE versie, in 2011 was dat nog een 3G variant. Dat verschil was goed te merken, de snelheid was fantastisch, en doordat daar 4G LTE ook op lage frequenties zit ging de MiFi AP al snel een hele dag mee.

De keerzijde zag je als je in de Shinkanzen van Kyoto naar Tokyo zat, daar schakelde het ding vaak terug naar 3G, en dat was een stuk slechter te verteren. Het ding werd dan ook bloedheet, en de batterij werd met grof geweld leeggezogen. (gelukkig zaten we in de green car, en dan heb je ook een stopcontact bij je stoel)

[Sorcerer8472]

In de VS wordt op grote schaal 700 MHz gebruikt voor deze netwerken, dus dat is het probleem niet.

Wat wel een probleem is, is dat er in de VS echt oudere hardware werd gebruikt die minder efficiënt was, met name bij de combinatie cdma + lte zoals bij Sprint en Verizon...

In Nederland verwacht ik ook dat de standbytijd lager is als je 4G aan hebt, omdat hij (ivm voice) contact moet houden met zowel 4G als 2G/3G. Als je echter een gemiddelde of veelgebruiker bent dan zul je vanwege de lagere zendvermogens toch langer doen met een accu, alleen een lichte gebruiker zal (totdat VoLTE er is) minder lang doen met een accu!

[Juzzby]

Zoals in de review staat is switchen tussen 3g en 4g netwerken geen probleem en in principe heb je als je je telefoon niet gebruikt ook niet echt 4g nodig imo.

Dus lijkt het mij dat je mobiel net zo goed op het 3g netwerk kan gaan in de standby. Software wise moet dat toch niet zo'n groot probleem zijn, desnoods met een root en een speciale app als ze het niet al doen.

[Sorcerer8472]

Deze telefoons zijn zover ik weet tegelijkertijd standby op zowel 4G als op 3G/2G en daarom zullen ze wel degelijk meer energie verbruiken. Ik verwacht dat dit met name merkbaar is als je veel reist bij weinig gebruik. Op mijn SGS3 gaat de accu ook veel sneller leeg als ik reis.

[steefmek]

Het gevaar is natuurlijk dat je door de extra snelheid meer websites gaat laden, meer youtube filmpjes gaat kijken en wellicht vaker gaat videobellen.

[PdeBie]

Wat is daar gevaarlijk aan dan?

[3DDude]

HIj bedoelt dat, dat weer gevaarlijk is voor je accuduur denk ik

[Ayporos]

Nee, voor je portemonnee... Tenzij je bij je provider automatisch downthrottled (zoals ik nu bij Hi heb) en je niet meer hoeft te betalen hoeft het geen issue te zijn maar als je bij Vodafone 'over je limiet' gaat betaal je gewoon doodleuk 2,5 euro per 100mb.. en da's op 3G met mijn huidige data-only abo (dongel).

[bogy]

wow, jullie lopen ginder wel ver achter zo te zien...

http://support.nl.belgaco...werk%3A-de-kaart-bekijken

bij ons is de dekkingsgraad voor 4G véél hoger heb ik zo de indruk... alle steden hebben het al bij ons (als je inzoomt op de kaart verkleurt het naar lichtpaars) en men begint nu ook de kleinere steden en 'grote gemeenten' uit te rusten met 4G zodat de dekkingsgraad overeenkomt met die van 3G ... (welke 97% is -> in verlaten bosrijke omgevingen van de ardennen is er geen 3G, wel 2G)

trouwens, wij hebben ook 3G+ (HSPA+) waarmee je tot 42mbit kan halen (downstream), al moet ik wel eerlijk bemerken dat ik met HSPA+ nog nooit meer dan 20 mbit op de teller heb gehad...

[sygys]

Maar wij hebben dan weer geen data limieten op onze vaste internet aansluiting

Maar laat iedereen lekker overstappen op 4G!! dan blijf ik als enige op 3G en gebruik ik dadelijk een lege snelweg met 14 Mbit. tegen een veel lagere prijs

[Reactie gewijzigd door sygys op 23 juli 2024 09:15]

[MAher]

3G DC (Dual carrier) hier met 21 mbit/s abonnement. Haal vrijwel altijd meer dan 10, meestal rond de 15 down. Up varieert van 2 to 6 ongeveer.

Heb geen ADSL/Kabel, enkel 3G/4G wifi modem van Sierra Wireless http://www.netgear.com/se...cessories/AirCardHub.aspx

Erg tevreden, sneller én goedkoper dan vast hier.

[Teuntje55]

Trouwens wij hebben ook HS(D)PA+ DC (dual carrier) 42mbit in Nederland kijk maar: http://www.vodafone.nl/za...en_dekking/dekkingskaart/

Mobistar en Base hebben dat niet bij jullie.
Bij ons (NL) KPN en t-mobile ook niet.

Dus wat is je punt bogy?

Het verschil met Proximus en KPN is dat KPN de zendmasten 1 voor 1 op LTE zet beginnend in Amsterdam en dan richten het zuiden en oosten. Proximus doet alles meer gespreid (die doen zomaar wat).

Dus als ik het zo bekijk heeft Proximus in Belgie 19% dekking terwijl er in Nederland al zo'n 50% is gerealiseerd.

[Reactie gewijzigd door Teuntje55 op 23 juli 2024 09:15]

[MelvinV2]

hij bedoeld dat veel gebruikers meer data onbewust zullen gebruiken

[Daikirai]

Dat is echt grote onzin, 4G verbruikt niet meer stroom omdat jij je telefoon dan meer gebruikt.

[HgnX]

Stel je voor, ik haal een 4g dongel, zou ik daarmee in een gaming laptop multiplayer Battlefield 3 kunnen doen met een redelijke ping? Lijkt me superchill, even in de trein een paar n00bs knallen

[xleeuwx]

In theorie zou dat inderdaad moeten kunnen, mits je in het dekkingsgebied en het geld er voor over hebt.

KPN Dongle
http://www.kpn.com/zakeli...internet-4G/Dongel-4G.htm

KPN Netwerk dekking kaart:
http://www.kpn.com/zakeli...internet-4G/Dongel-4G.htm

[Reactie gewijzigd door xleeuwx op 23 juli 2024 09:15]

[djunicron]

Dit wordt waarschijnlijk behoorlijk frustrerend. Zeker gezien de BF3 netcode...

BF3 over Wifi is volgens velen al onwenselijk, BF3 over 4G met diens snelheids (dus pings) wisselingen, met gaten in de dekking... Ik denk dat je nog geen één potje van 20 minuten zult kunnen afmaken op een prettige wijze.

Daarnaast, BF3 betekend comminuceren, en toch enigsinds geconcentreerd spelen. VOIP in de trein bij een game vind ik persoon niet prettig, daarnaast is doodgaan op een kritisch punt in het spel omdat je je kaartje moet laten scannen ook niet leuk.

[Frustus Maximus]

Noobs knallen... zeker met je touchpad...

Nu maar hopen dat KPN haast maakt met het landelijk uitbreiden van het netwerk, want die accuduur en wat hogere snelheden zijn altijd zeer welkom! 3G slurpt nu gewoon zoveel energie.

[FlowDesign]

Aan frankwopreis en een aantal reguurders hieronder:

Een dergelijk bericht heeft 0,0 toegevoegde waarde als je geen informatie vermeld over je locatie!
En evt. ook je provider en toestel erbij vermelden.

[- peter -]

Ik heb twee vragen eigenlijk: de upload, wordt die straks niet gewoon ook enorm gelimiteerd door de abonnementen? Ik verwacht eigenlijk niet echt een goede upload, aangezien de normale internet providers daar ook maar weinig aan veranderen.

Verder vroeg ik me af of de telefoon in standby niet gewoon terugschakelt naar 2g ofzo? Of blijft de 4g verbinding dan altijd gewoon aan? Dat zou t resultaat enigzins kunnen beinvloeden natuurlijk.

[Reactie gewijzigd door - peter - op 23 juli 2024 09:15]

[The Wizard]

De huidige abonnementen hebben 50/20 of 25/10 (bij Hi). Dus de hoge upload is een blijvertje.

Nee, in standby blijft de telefoon in 4G modus. Pas als je gaat bellen (of gebeld wordt) schakelt hij terug naar 3G/2G (altijd van de snelste naar de langzaamste techniek). Dit duurt wel langer, hij moet eerst terugschakelen en dat kost enkele seconden.

[Bulkzooi]

Nice review. Hopelijk komen de andere providers ook aan de beurt. Ik zou wel graag en 4g abbo willen afsluiten met dual-sim. Eentje in mijn tel en eentje voor thuis (ter vervanging van mijn vaste provider).

[ucsdcom]

De prijsplannen zijn nu juist zo geprijsd en in datavolume beperkt om te zorgen dat 4G klanten dit niet gaan gebruiken als goedkope ADSL/VDSL/kabel/glas vervanger. De snelheid van echt 4G kan vele malen hoger, en de prijs kan vast ook veel gunstiger. In deze fase van uitrol en de formse bedragend die terugverdiend moeten gaan worden zitten providers niet op koopjesjagers te wachten die hun vaste internet eruit gaan gooien.(= datalimiet en hoog maandbedrag).

Ter vergelijking: in Duitsland wordt in de gebieden waar vast internet slecht uitgebouwd is nu juist ingezet op vervanging van thuis internet door 4G modems. Daar heb je modems die alleen op 230 volt werken en via 4G verbinding maken.

Naat KPN is er nog geen enkele provider echt aan het uitrollen. Vodafone heeft een testnetwerk in Eindhoven op de 2600 band met relatief weinig dekking. Tegen astronomisch hoge prijs kan je in Eindhoven mobiel internetten op 4G, niet daarbuiten. In de randstad is een beperkt testnetwerk op de 4G-800 band, waar volgens mij niemand nog toegang toe heeft.

T-Mobile en Tele2 testen volgens mij ook. Ziggo heeft een licentie op de 2600 band in een testnetwerk, waar ze naar eigen zeggen verder niets mee willen gaan doen.

Vodafone haalt slechts hogere snelheden op HSDPA door kanalen te bundelen op enkele daarvoor geschikte telefoons. Jammergenoeg zijn dit vaak recente telefoons die toch al 4G geschikt zijn. Meer marketing dus om hun 4G uitrol vertraging goed te praten, dan dat iedereen er nut van heeft.

[The Wizard]

Vodafone is momenteel bezig met de uitrol, in Amsterdam zijn de eerste masten reeds geactiveerd (maar nog niet beschikbaar). http://www.4gmast.nl/2013-06-16-07-20-28/dekking-vodafone

T-Mobile heeft op dit moment nog geen 4G 1800 masten geplaatst/geactiveerd (kan ook niet, ze moeten wachten op de frequenties die de andere providers hebben, dat moet voor 1 juli afgerond zijn), maar wel al enkel UMTS 900 masten. Dus ze beginnen ook langzaam met de aanpassingen. Ze hebben al wel de startsein gegeven voor de ombouw. http://www.4gmast.nl/2013...obile-persbericht-13-6-13

Tele2 is nog (lang) niet zo ver, ze hebben vandaag vacatures geplaatst voor de 4G uitrol. http://www.4gmast.nl/2013...2-werft-personeel-voor-4g

[Sorcerer8472]

Waar hebben ze UMTS900 al live dan? Ben wel benieuwd. Wist ook niet dat ze genoeg aangrenzend spectrum hadden om dat te doen (5 MHz nodig geloof ik, en er is nu een migratie gaande naar nieuwe delen van het spectrum).

[The Wizard]

Hier:
https://dl.dropboxusercon...54502/TMobile_UMTS900.jpg

Bron: www.ltemasten.nl

[Sorcerer8472]

Dit klopt niet. Dit zijn KPN-frequenties: er is nu een frequentiewissel gaande, de frequenties op ltemasten.nl kloppen niet. Ook zijn er meer punten dan op ltemasten staan!

De officiële wisselfrequenties zijn niet bekend (zou je moeten WOBben), maar deze staan gegroepeerd op een KPN-punt tussen andere KPN UMTS-frequenties, dus ik neem aan dat deze toch echt van KPN zijn!

Met een kleine steekproef zie ik trouwens dat er nog 4 punten in Castricum, bij Limmen, bij Akersloot en bij Uitgeest dekking heeft op 950.2 MHz, dus je 3G-dekking zou daar erg goed moeten zijn in de stad binnen in gebouwen! KPN lijkt dus erg z'n best te doen om UMTS900 ook snel uit te rollen of in ieder geval te testen hier!

[-krekel-]

Vodafone Red abbo bijvoorbeeld, tot 50 mbit. Is trouwens ook niet goedkoop, maar KPN is iig niet de enige.

[MadcatIX]

Vraag me af of Windows Mobile nog onder handen genomen moet worden voor 4G. Jullie hadden geen andere Windows 8 telefoons om mee te testen?

[Relief2009]

Vraag me af of Windows Mobile nog onder handen genomen moet worden voor 4G. Jullie hadden geen andere Windows 8 telefoons om mee te testen?

1. Het is Windows Phone
2. Het is Windows Phone 8

4G hoort bij bepaalde type chips. Daar zijn dan ook drivers voor geschreven. Alleen Nokia ziet blijkbaar het nut van 4G. Vooral omdat in the USA 4G een must is.

[me_mrtn]

Nee, in de VS wordt er anders omgegaan met de 4G-standaard. De providers (AT&T en T-Mobile) hebben daar HSPA+ als 4G gebruikt, wat eigenlijk gewoon een uitbreiding is op UMTS. Wat ze in de VS als 4G bestempelen, is hier in Nederland ook al in gebruik bij bijvoorbeeld Vodafone. Belangrijk is echter dat HSPA+ dus niet LTE is, omdat LTE niet backwards compatible is met 3G. In de VS draaien inmiddels ook echte 4G-netwerken.

[Reactie gewijzigd door me_mrtn op 23 juli 2024 09:15]

[Intrepidity]

Wat ze in de USA 4G noemen is eigenlijk 3.5G, en dus niet echt te vergelijken.

[Duke-it]

Chapeau voor KPN dan!
Dat mag ook weleens gezegd worden.
Het lijkt gewoon goed in elkaar te zitten. Dekking goed voor elkaar.. Nu maar hopen dat mijn provider (Vodafone) het ook goed voor elkaar heeft.

[FlowDesign]

Of je stapt gewoon over op KPN natuurlijk

Eigenlijk mogen we wel met z'n allen een beetje meer nationalistisch ingesteld zijn

[EH08]

Nouja, het blijft wel de duurste provider van Europa

Maar ze lopen ze wel voorop met 4g (in Nederland) en doen dat blijkbaar goed ook.

[Sorcerer8472]

KPN, die Mexicaanse provider bedoel je?

Het is nog altijd Vodafone Libertel NV hè trouwens