Inleiding
Sony zet vol in op ultra hd, in de volksmond ook wel 4k genoemd. Stond de Sony-stand bij de IFA in het teken van de 84X9005, een 84"-lcd-tv met 4k-resolutie en een adviesprijs van 25.000 euro, op de CES 2013 heeft Sony twee kleinere Bravia-4k-tv's geïntroduceerd die door hun kleinere formaat en verwachte dito prijs binnen het bereik komen van consumenten.
Het gaat om een 65"- en een 55"-exemplaar in de Bravia X900-serie en de verwachting is dat deze modellen ruim onder de grens van 10.000 euro zullen duiken. Net als het grootste model in de serie beschikken de twee kleinere 4k-modellen op de CES-beurs over passieve 3d en wordt het paneel aan weerszijden geflankeerd door een verticale speakerconfiguratie. Bij de 65"- en 55"-modellen zijn deze speakers echter geïntegreerd in de behuizing, terwijl ze bij de 84X9005 afneembaar zijn.
Hoewel de 65"- en 55"-X900-modellen intern gelijkwaardig zijn aan het 84"-model, is Sony bij de kleinere varianten voor een iets ander uiterlijk gegaan dat meer aansluit bij de huidige Bravia-lijn. Verder bespreken we in deze hands-on enkele nieuwe features van de Bravia-tv's op het gebied van connectiviteit en gaan we in op wat technische aspecten van de twee tv's.
Sense of Quartz
Breed en glanzend
Het eerste dat bij de 65"- en, hoewel in mindere mate, de 55"-ultra-hd-tv van Sony opvalt, is de glanzende afwerking aan de voorkant. Bij de 84X9005 grootste model, heeft Sony er vanwege de home cinema-doelgroep bewust voor gekozen om het ips-paneel af te werken met een matte antireflectielaag.
Dit heeft als voordeel dat de tv niet gaat fungeren als een soort van spiegel, maar het nadeel is dat met wat meer omgevingslicht het contrast wat afneemt. Ook zagen we bij het 84"-exemplaar diagonaal gekeken een grijzige waas in schaduwgebieden opdoemen. Dit is een bekend gegeven van ips-technologie, al zijn de horizontale en vertikale kijkhoeken juist weer erg goed te noemen wat betreft kleuren.
Bij het 65"- en 55"-model heeft Sony voor een heel andere aanpak gekozen. In plaats van een matte antireflectielaag, heeft Sony de twee kleinere 4k-modellen voorzien van een dunne, glazen toplaag, die de gehele voorkant bedekt. Op onze vraag of gebruikgemaakt werd van Gorilla Glas reageerden de Sony-medewerkers ontwijkend. Waarschijnlijk wordt eenzelfde krasvaste glasproduct gebruikt, maar is deze niet afkomstig van Corning, maker van het Gorilla Glass.
:fill(white)/i/1357651579.jpeg?f=thumb)
Net als bij het eerder geteste Bravia HX950-model is de afstand tussen de glazen toplaag en het paneel eronder zeer klein. Navraag bij een Nederlandse medewerker van Sony ter plaatse leerde ons dat Sony het dunne topglas gelamineerd heeft op het paneel. Door het ontbreken van een met lucht gevulde tussenruimte, heeft het scherm minder last van interne reflecties en daardoor ook minder contrastverlies.
Sense of Quartz
Sony noemt zijn ontwerpfilosofie voor de Bravia 65X900 en 55X900 'Sense of Quartz'. Dit is eigenlijk een aanpassing op het Monolith-design van voorgaande jaren, waarbij het schermgedeelte als een 'plaat graniet' in een brede, rechthoekige voet geschoven werd,
Bij Sense of Quartz bestaat de standaard uit een volledige ronde, chroomkleurige voet. Een blauwe led, die aangeeft dat de tv aan staat, schijnt naar beneden in het midden van de opengewerkte voet. Deze ontwerpfilosofie werd overigens eerder al toegepast in de Bravia HX950, het full hd-topmodel met full led-backlight en local dimming.
Speakers en beeldprocessing
Verzonken speakers
Om de twee kleinere ultra-hd-tv's een exclusief tintje te geven en de tv's wat breder te maken voor de associatie met de breedte van een bioscoopscherm, heeft Sony de tv's aan weerszijden voorzien van zwarte speakers. Deze zitten achter uitsparingen in het topglas, waardoor de tv en de speakers een geheel lijken.
De speakers zijn geconfigureerd in een d'Apolito-opstelling, dat wil zeggen een tweeter in het midden en boven en onder drivers voor de middentonen. Een dergelijke opstelling staat meestal garant voor een betere positionering van het geluid. Net als bij een aantal in 2012 uitgebrachte audioproducten maakt Sony voor de tv's gebruik van zogeheten Magnetic Fluid-speakers. Door het gebruik van vloeibaar magnetisch materiaal voor de zogeheten voice coil is een dempingsmembraam overbodig. Niet alleen levert dit volgens Sony een energiebesparing op van 35 procent in vergelijking met conventionele speakers, maar zijn deze ook relatief dun te maken.

Om de tv's toch een volle bas mee te geven heeft Sony de tv's uitgerust met een subwoofersysteem. Dit systeem is aan de achterzijde over de volledige breedte van de tv geplaatst en zodoende voor een verdikking zorgt omdat aan weerszijden een baspoort zit weggewerkt. We hebben de audiokwaliteiten op de CES niet uitgebreid kunnen testen, maar op het eerste gehoor komt er een prettig geluid uit met voldoende, en gedefinieerde bas. Het verhogen van het volume naar driekwart van het maximum bracht geen vervorming met zich mee. De airflow lijkt wel afdoende te werken: met je hand ervoor voel je de lucht stromen.
Overigens lijkt het erop dat Sony hetzelfde formaat speakers in de zijkanten van de 65"- en de 55"-varianten verwerkt heeft, waardoor het beeld van die laatste optisch wat smaller oogt doordat de zijkanten in verhouding breder lijken dan bij zijn grotere broertje. Het uiterlijk van het 65"-exemplaar 'smoelt' daardoor in onze ogen dan net iets beter.
:fill(white)/i/1357647849.jpeg?f=thumb)
4K X-Reality Pro
De op de CES aangekondige ultra-hd-modellen maken net als de 84"-versie voor de interne beeldprocessing gebruik van de 4K X-Reality Pro-hardware. Deze bestaat uit twee chips die onder meer zorgdragen voor zaken als ruisreductie, beeldinterpolatie, upscalen naar 1080p en overige beeldprocessingszaken, terwijl een derde chip de upscaling naar 4k voor zijn rekening neemt.
Volgens Sony is deze laatste chip voorzien van een 4K Reality Creation-database. Hiermee is een 2k-beeld 'slim' te upscalen naar 4k door gebruik te maken van extra aanwezige beeldinformatie op een blu-ray-drager. Een voorwaarde is echter dat het bronmateriaal geschoten moet zijn in 4k, of zoals bij oudere films het analoge filmmateriaal gescanned met die resolutie, en dat die extra hoogfrequente informatie van onder meer texturen behouden zijn tijdens de mastering van de blu-ray.
Deze schijfjes, met de misleidende opschrift 'Mastered in 4K' zijn echter nog wel steeds gecodeerd in full hd. Het bedrijf is van plan om in ieder geval vijf films in deze geremasterde versie uit te brengen waaronder The Amazing Spider-Man, de 2010-remakes van Total Recall en The Karate Kid, en Battle: Los Angeles - niet geheen toevallig precies de titels die Sony ook op zijn 4k-mediaspeler zet, die deze in de VS meelevert bij aankoop van de 84X9005. Die titels zijn echter wel in 4k geëncodeerd. Daarnaast start het in maart in de VS met een 4K Distribution Service voor eigenaars van de 4k-tv's van Sony.
Triluminos Display
Sony rust de 65X900 en 55X900, evenals het nieuwe Bravia W90-full hd-model, uit met een zogeheten Triluminos Display. Volgens Sony hebben deze panelen een breder kleurenpalet door toepassing van extra witte led's in combinatie met een speciale fliterlaag op het paneel. Vooral de saturatie van groen en rood krijgt daardoor een boost. Een Color IQ-chip van QD Vision moet voor een correcte aansturing van de kleuren zorgen. Ook de nieuwe camera's en camcorders van het bedrijf zouden compatibel zijn met de Triluminos-technologie.
Wij hebben onze bedenkingen bij deze 'beeldverbeteringstechniek'. Door de kleuren aan te passen en levendiger te maken, ga je voorbij aan de kleuren van de film zoals deze gemasterd zijn, terwijl met de xvYCC-standaard al eerder getracht is om voor video van camcorders een bredere gamut te introduceren voor weergave op een tv.

One-Touch Mirror en TV SideView
Gewijzigde interface
We hebben ook even een korte blik kunnen werpen op de nieuwe menu-interface van de nieuwe Bravia-modellen. Deze is geheel anders dan huidige menu-interface, die bij activatie het actieve beeld verkleint, onderaan een categoriebalk toont met weinig inzichtelijke iconen en rechts vertikaal een kolom met opties.
De nieuwe interface wordt ten eerste weergegeven als een halfdoorzichtige overlay, en ten tweede is een kunstenaar of fotograaf losgegaan op het ontwerpen van de iconen. Die zien er zeer herkenbaar uit en de nieuwe menuinterface-overlay bij de kleinere 4k-tv's heeft een hoge resolutie, dit in tegenstelling tot de menustructuren van voorgaande jaren. Het is niet bekend of de full hd-modellen van de nieuwe Bravia-lijn ook met een dergelijke menu-interface uitgerust zijn.
Het menu bestaat uit een lijst met vijf mogelijkheden: History, TV, Applications, Connected Devices en Settings. Een duidelijke en broodnodige uitdunning van de vele opties bij de voorgaande Bravia-modellen. Bij de keuze voor een volgende categorie in de lijst rolt de rij met grote iconen als het ware om naar die van de volgende categorie.
Helaas!
De video die je probeert te bekijken is niet langer beschikbaar op Tweakers.net.
One-Touch Mirror
Nieuw de 2013-Bravia-lineup is de One-Touch Mirror-feature van Sony. Dit is een combinatie van miracast en nfc om beeld van een smartphone of tablet op een tv te tonen. Hiervoor hoeft alleen het Xperia-mobieltje of -tablet tegen de afstandsbediening van de tv worden gehouden. Via nfc wordt eenvoudig de miracast-verbinding tussen de twee apparaten opgezet.
Het is ook mogelijk om het scherm van een ander merk smartphone of tablet met miracast-ondersteuning te 'spiegelen' op de tv, maar dan moet bij de te verbinden apparaten de miracast-optie handmatig geactiveerd worden.

TV SideView
TV SideView, tot slot, is eigenlijk een verbeterde versie van een eerdere app voor een elektronische programmagids. De nieuwe versie maakt het mogelijk om een tijdslijn met daaronder kanalen en programma's op het mobiele apparaat te bekijken, programma's te timeren om op te nemen en om via infrarood kanalen op de tv direct te kiezen.
Ook kan je bij de app filmpjes van Youtube of Netflix uitzoeken op het mobiele apparaat en tonen op de tv. Hiervoor wordt dan de url van het filmpje doorgestuurd naar de tv, die de juiste app opstart. Tevens kan je onder meer aanvullende informatie opvragen over een film of tv-serie, zoals de samenstelling van de cast en wie de regisseur is. Daarnaast kan gerelateerde content gezocht worden binnen het thuisnetwerk.

Ter afsluiting
Met de introductie van de 65"-X900 en het 55"-model heeft Sony nu eindelijk een scherp wapen in handen om de markt voor 4k-tv's open te breken en met lagere prijzen een bredere afzetmarkt te creeën. Niet alleen voor zijn 4k-tv's, maar ook voor het hele ecosysteem dat Sony inmiddels rond de 4k- of ultra-hd-standaard opgebouwd heeft.
Zo worden films al enige tijd in 4k geschoten, zijn inmiddels al een flinke hoeveelheid bioscopen uitgerust met een 4k-projector van Sony en toonde het bedrijf op deze CES-beurs tevens een mockup van een 4k-camcorder voor de consumentenmarkt. Playstation 3's kunnen al fotobestanden in 4k uitsturen voor een haarscherpe weergave van bijvoorbeeld fotokiekjes.
Met alleen een 84"-model voor de puissant rijken in het assortiment leek een snelle opmars van 4k uitgesloten. De twee kleinere modellen in 65" en 55" is precies wat de dokter voorgeschreven heeft. De tv's hebben een mooi strakke afwerking, voor een platte tv zeer goede audioweergave en vanwege het ips-paneel goede kijkhoeken. Het topglas zorgt in een verlichte omgeving wel voor wat reflecties, maar door de directe bevestiging van de toplaag op het paneel is het contrast op het oog hoger dan bij het 84"-model.
De vraag is nu even wat de adviesprijzen voor de nieuwe 4k-modellen gaan worden. Dat zal bepalend zijn voor het succes van 4k in de markt en het succes van Sony binnen dit nieuwe tv-segment voor consumenten. Wij hebben in de wandelgangen prijzen gehoord van 7000 tot 8000 euro, waarmee we denken dat Sony een scherpe prijs zou neerzetten.