De 1GHz-barrière
AMD heeft de Cape Verde-gpu onthuld. Deze grafische processor wordt toegepast in de HD 7750 en de HD 7770. Voorlopig zullen er drie varianten verschijnen, waarvan de op 1GHz geklokte HD 7770 het meeste opvalt. AMD wil hiermee de concurrentie aangaan met Nvidia's GTX 550 Ti, die momenteel voor iets meer dan honderd euro te koop is.
De grote vraag is waar de Pitcairn blijft. Deze gpu wordt de motor van de HD 7800-serie en zal de HD 6900-serie vervangen. Vermoedelijk wacht AMD nog even met de introductie, zodat zijn partners de tijd te hebben om hun laatste HD 6900-kaarten te verkopen.
Voorlopig moeten we het dus nog even doen met de HD 7750 en de HD 7770. AMD stuurde van beide een exemplaar op, en ook XFX leverde ons een HD 7770. Het exemplaar van XFX valt onder meer op door een aparte koeler en een hogere klokfrequentie: de gpu draait op een niet misselijke 1120MHz./i/1329300075.jpeg?f=imagenormal)
Cape Verde
De HD 7750 en de HD 7770 hebben beide de Cape Verde-gpu aan boord, maar zijn verre van identiek: het verschil in theoretische performance bedraagt ruim 50 procent. Het gaat om een geheel nieuwe gpu, en niet om een oude gpu met een nieuw stickertje. De gpu is gebaseerd op AMD's Graphics Core Next-architectuur en wordt door TSMC met 28nm-procestechnologie gebakken.
:fill(white)/i/1329215301.jpeg?f=thumb)
Beide kaarten ondersteunen AMD's ZeroCore Power-technologie, zodat er een idle-verbruik van omstreeks 3W mogelijk is. Ook in vol bedrijf zou het verbruik een stuk lager liggen dan bij de HD 5770, ondanks het grotere aantal transistors en de betere prestaties.
:fill(white)/i/1329215299.jpeg?f=thumb)
| HD 5770 | HD 6790 | HD 6850 | HD 7750 | HD 7770 | HD 7950 |
Gpu |
Juniper |
Barts |
Barts |
Cape Verde |
Cape Verde |
Tahiti |
Procedé |
40nm |
40nm |
40nm |
28nm |
28nm |
28nm |
Gpu-klok |
850MHz |
840MHz |
775MHz |
800MHz |
1000MHz |
800MHz |
Memory-klok |
4800MHz |
4200MHz |
4000MHz |
4500MHz |
4500MHz |
5000MHz |
Memory-bus |
128bit |
256bit |
256bit |
128bit |
128bit |
384bit |
Bandbreedte |
76,8GB/s |
134,4GB/s |
128GB/s |
72GB/s |
72GB/s |
240GB/s |
Streamprocessors |
800 |
800 |
960 |
512 |
640 |
1792 |
Rops |
16 |
16 |
32 |
16 |
16 |
32 |
Texture-units |
40 |
40 |
48 |
40 |
40 |
112 |
Tdp |
108W |
150W |
127W |
55W |
80W |
~ |
Die size |
166mm2 |
255mm2 |
255mm2 |
123mm2 |
123mm2 |
389mm2 |
Transistors |
1040M |
1700M |
1700M |
1500M |
1500M |
4310M |
XFX HD 7770
De HD 7770 van XFX is een Black Edition-exemplaar, die behalve van een flinke overklok ook van een apart ontworpen koeler is voorzien. Met de HD 7970 gooide XFX hoge ogen dankzij een veel stillere koeler dan AMD's referentie-exemplaar. De HD 7950 was een stuk minder stil, maar dat kwam door problemen met het bios. De HD 7770 zou weer een stuk stiller moeten zijn dan AMD's ontwerp.
AMD levert de HD 7770 standaard met een kloksnelheid van 1GHz. XFX doet daar echter nog een schepje van 120MHz bovenop. Ook het geheugen kreeg een boost, van 4500MHz naar 5200MHz. Verder zien we, zoals inmidels gebruikelijk is, twee minidisplayports, een hdmi- en een dvi-poort. Om de kaart van prik te voorzien zijn twee zespins pci-e-connectors nodig.
Testsysteem
Het testsysteem werd voor de laatste keer opgetrokken rond een Core i7 920-processor, die op 3,8GHz werd geklokt door de bclk tot 180MHz te verhogen. Als moederbord gebruikten we de Asus Rampage Extreme III op basis van Intels X58-platform. Sinds het verschijnen van Intels X79-platform is dit niet meer de allersnelste hardware, maar vooralsnog hebben de grafische kaarten in onze benchmarks niet of nauwelijks profijt van pci-e 3.0 en de snellere Sandy Bridge E-cpu's.
Testsysteem |
Moederbord |
Asus Rampage Extreme III
|
Processor |
Intel Core i7 920 @ 3,8GHz |
Geheugen |
6GB ddr3: 3x Kingston 1600MHz 8-8-8-20 |
Harde schijven |
240GB Kingston HyperX-ssd
|
Videokaarten |
AMD HD 7750 AMD HD 7770 XFX HD 7770 XFX HD 6850 AMD HD 5770 GTX 550 Ti
|
Koeler |
Thermalright Archon
|
Voeding |
Corsair Professional Gold AX750
|
We streven ernaar om altijd de nieuwste drivers te gebruiken en als er bètadrivers zijn gebruikt, vermelden we dat. Bij deze review werden de AMD-kaarten met driverversie 12.1 aangestuurd, terwijl de Nvidia-kaarten versie 290.53 van de GeForce-drivers gebruikten.
Als benchmarks kozen we de games Far Cry 2, Battlefield 3, Alien vs. Predator, Shogun 2: Total War, The Witcher 2, Batman: Arkham City en Metro 2033. Van deze games werden alle beschikbare patches geïnstalleerd. Waar mogelijk zijn de interne benchmarks van de games gebruikt.
Elke game is getest op de resolutie 1920x1080. De instellingen verschillen per game en worden daarom telkens vermeld. In principe wordt altijd anti-aliasing toegepast, tenzij dit resulteert in onspeelbaar lage framerates. Hetzelfde geldt voor sommige ingame-settings, die naar beneden worden bijgesteld als de videokaart anders onvoldoende fps produceert. Ook wordt er altijd 16xAF toegepast. Bij games die dat niet ondersteunen is deze instelling afgedwongen met behulp van AMD's Catalyst Control Center of Nvidia's Control Panel.
In AMD's CCC staat de adaptive aliasing op multisampling en is mipmapping op de hoogste kwaliteit ingesteld. In Nvidia's Control Panel staat de anti-aliasing transparancy-modus op multisampling en is de texture quality op quality ingesteld.
3DMark 11, Vantage en Unigine
We beginnen met een drietal synthetische benchmarks, om een eerste indruk van de mogelijkheden van de HD 7770 en HD 7750 in verhouding tot hun belangrijkste concurrenten te krijgen.
In 3Dmark zien we de HD 7750 gelijk presteren aan de GTX 550 Ti, terwijl de HD 7770 ruimschoots sneller is dan de HD 5770. De overgeklokte HD 7770 van XFX weet zelfs de HD 6850 voorbij te streven.
In 3DMark Vantage zijn de HD 7750, de HD 5770 en de GTX 550 Ti aan elkaar gewaagd, terwijl de HD 7770 erg dicht in de buurt van de HD 6850 komt.
In Unigine, waarin veel tesselation wordt gebruikt, laat de HD 7750 de GTX 550 Ti achter zich, terwijl de HD 7770 opnieuw maar een kleine achterstand op de HD 6850 heeft.
Alien vs. Predator
Het eerste spel dat we testen is Alien vs. Predator. We gebruiken voor deze DirectX 11-game bijna de hoogst mogelijke settings, en passen slechts 2x anti-aliasing toe. Op deze resoluties is de benchmark al zwaar genoeg, hoewel de nieuwste videokaarten er al wat minder moeite mee hebben.
Alien vs Predator - 1920x1080 - High - 2xAA |
Videokaart | Minimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
HD 6850 |
*****
+
***
19,5 / 32,9 |
HD 7770 XFX |
****
+
***
18,0 / 29,4 |
HD 7770 |
****
+
***
16,0 / 26,5 |
HD 5770 |
****
+
***
15,0 / 25,6 |
GTX 550 Ti |
***
+
***
14,0 / 23,9 |
HD 7750 |
***
+
**
11,0 / 19,5 |
In AvP zien we andere verhoudingen dan bij de synthetische benchmarks. De GTX 550 Ti is hier ruimschoots sneller dan de HD 7750. De HD 7770 is op zijn beurt niet veel sneller dan de HD 5770, terwijl de overgeklokte HD 7770 van XFX het aflegt tegen de HD 6850.
Metro 2033
Metro 2033 is grafisch erg mooi maar ook zwaar voor videokaarten. Als de hoogste instellingen worden gebruikt, inclusief tesselation en depth of view, storten de framerates in. We schroefden de instellingen dan ook iets terug om tot bruikbare resultaten te komen.
Metro 2033 - 1920x1080 - high |
Videokaart | Minimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
HD 6850 |
******
+
**
22,0 / 30,8 |
HD 7770 XFX |
*****
+
***
19,5 / 29,7 |
HD 7770 |
*****
+
**
19,0 / 27,9 |
HD 5770 |
****
+
**
16,3 / 23,7 |
HD 7750 |
****
+
**
16,8 / 23,6 |
GTX 550 Ti |
****
+
**
16,0 / 23,4 |
In Metro 2033 zien we een betere weerspiegeling van de resultaten in de synthetische benchmarks. De HD 7750 weet zich nu te meten met de HD 5770 en de GTX 550 Ti; de HD 7770 valt tussen de HD 5770 en de HD 6850 in.
Far Cry 2
Far Cry 2 heeft altijd beter gedraaid op videokaarten van Nvidia en biedt hedendaagse videokaarten geen echte uitdaging meer. Het is een van de laatste DirectX 10-spellen en we zullen dit spel vermoedelijk snel uit onze benchmarksuite schrappen.
Far Cry 2 - 1920x1080 - Ultra |
Videokaart | Minimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
HD 6850 |
******
+
**
50,4 / 65,7 |
HD 7770 XFX |
*****
+
**
40,2 / 57,8 |
GTX 550 Ti |
*****
+
**
43,1 / 55,8 |
HD 7770 |
****
+
**
36,3 / 52,1 |
HD 5770 |
****
+
**
35,2 / 47,2 |
HD 7750 |
***
+
**
28,8 / 42,3 |
De prestaties van de AMD-kaarten schommelen per spel - in Far Cry 2 is de GTX 550 Ti weer sneller dan de HD 7770. Zoals gezegd is Far Cry 2 een Nvidia-spel, maar bij de HD 7970 leek het er ook al op dat AMD weinig tijd in het optimaliseren van de drivers voor dit spel heeft gestoken.
Batman: Arkham City
Batman: Arkham Asylum hebben we lang geleden afgedankt voor alles behalve het testen van low-end gpu's, maar Arkham City leek weer een veelbelovende zwaargewicht. De DirectX 11-functionaliteit werkt inmiddels naar behoren, maar de benchmark laat nog wel iets te wensen over. Zo zien we regelmatig extreem lage minima, die we dus hebben weggefilterd.. Mogelijk zien we een verbetering na de overstap naar Sandy Bridge E-systemen.
Batman: Arkham City - 1920x1080 - Ultra |
Videokaart | Minimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
HD 7770 XFX |
***
+
*****
16,0 / 39,0 |
HD 6850 |
***
+
*****
14,0 / 39,0 |
HD 7770 |
***
+
****
16,0 / 35,0 |
HD 7750 |
***
+
***
16,8 / 30,3 |
HD 5770 |
***
+
****
13,0 / 30,0 |
GTX 550 Ti |
***
+
***
15,3 / 27,0 |
In Batman zien we een interessante ontwikkeling. De minima laten nog steeds te wensen over, maar de HD 7770 is bijna net zo snel als de HD 6850. Dat heeft vermoedelijk te maken met tesselation, waarin de HD 7000-serie beter zou moeten zijn dan de HD 6000-serie.
De HD 7750 is een beetje sneller dan de GTX 550 Ti en produceert hogere minimale framerates dan de HD 5770.
Shogun 2: Total War
Voor de nodige afwisseling tussen alle first-person-shooters hebben we Shogun 2: Total War in onze benchmarksuite opgenomen. Dit strategiespel maakt gebruik van enkele DirectX 11-technieken en weet de gpu behoorlijk op de proef te stellen. Voor deze reeks videokaarten zetten we de instellingen op High en niet op de allerhoogste stand, omdat de benchmark anders niet gedraaid kon worden.
Shogun 2: Total War - 1920x1080 - Ultra |
Videokaart | Minimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
HD 6850 |
******
+
**
51,5 / 71,9 |
HD 7770 XFX |
******
+
**
50,6 / 69,2 |
HD 7770 |
*****
+
**
46,5 / 63,2 |
HD 7750 |
****
+
*
35,0 / 45,1 |
GTX 550 Ti |
***
+
*
31,5 / 43,1 |
De HD 7770 en HD 7750 presteren vrij goed in Shogun 2: Total War. De GTX 550 Ti is de langzaamste van het stel en de HD 7770 is ongeveer tien procent langzamer dan de HD 6850.
The Witcher 2
Ook The Witcher is opgenomen om wat variatie te hebben. Deze rpg ondersteunt DirectX 11 en waar ontwikkelaar Bethesda Softworks enkele jaren geleden de toon zette voor rpg's, is het nu The Witcher dat grafisch voor de muziek uit loopt. Alle settings staan zo hoog mogelijk, maar übersampling staat uit.
The Witcher 2 - 1920x1080 - Ultra |
Videokaart | Minimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
HD 7770 XFX |
*****
+
***
18,0 / 27,5 |
HD 6850 |
******
+
**
20,0 / 26,7 |
HD 7770 |
*****
+
**
17,0 / 24,6 |
HD 5770 |
****
+
**
15,5 / 21,4 |
GTX 550 Ti |
****
+
**
15,3 / 21,0 |
HD 7750 |
***
+
**
11,2 / 18,9 |
In dit spel laat de HD 7750 het afweten. De HD 7770 nestelt zich weer tussen de HD 5770 en de HD 6850; de HD 7770 van XFX laat zelfs een hoger gemiddelde noteren dan de HD 6850.
Battlefield 3
We hebben Battlefield: Bad Company 2 door Battlefield 3 vervangen in onze benchmarks. De vernieuwde engine produceert mooiere beelden, maar dat gaat wel ten koste van de framerates. We testen het spel op de hoogste instellingen, inclusief 4xAA en 16xAF.
Battlefield 3 - 1920x1080 - Ultra |
Videokaart | Minimum / Gemiddelde framerate in fps, hoger is beter |
HD 6850 |
******
+
**
18,8 / 23,6 |
HD 7770 XFX |
******
+
**
18,8 / 23,4 |
HD 7770 |
******
+
**
16,9 / 23,3 |
GTX 550 Ti |
*****
+
**
15,7 / 20,1 |
HD 5770 |
*****
+
*
14,7 / 18,8 |
HD 7750 |
****
+
**
12,0 / 17,7 |
Ook in Battlefield 3 stelt de HD 7750 teleur. De kaart zou gelijk aan de HD 5770 en de GTX 550 moeten presteren, maar wordt door beide verslagen. De HD 7770 doet het wel goed en is weer amper langzamer dan de HD 6850.
Energieverbruik
We meten het energieverbruik van het gehele systeem aan het stopcontact. In de idle-stand wordt enkel de Windows-desktop weergegeven, op één scherm.
Zoals gezegd heeft AMD de nieuwe Zero Core Power-technologie toegepast. Deze techniek zorgt ervoor dat de videokaart zo goed als uitgeschakeld wordt als het scherm in de standby-modus staat. De fans stoppen met draaien, en het verbruik neemt drastisch af.
*) Zero Core Power-verbruik
Het idle-verbruik van de HD 7700-kaarten is laag, maar niet revolutionair in vergelijking met voorgaande generaties. Dat is niet vreemd, want low-end videokaarten hebben al een laag energieverbruik.
Met Zero Core Power zien we een extra besparing van 15 tot 20W, en dat is zonder meer de moeite waard.
Energieverbruik load
We belasten de videokaarten met Furmark. Zowel Nvidia als AMD houdt het verbruik in programma's als Furmark kunstmatig laag, maar daardoor zijn de resultaten ook meer in overeenstemming met ingame verbruikscijfers.
De HD 7750 verbruikt minder dan de HD 5770, maar is vaak ook iets langzamer, dus echt opvallend is dat niet. Houd er wel rekening mee dat dit het verbruik is van het hele systeem, dat in de idle-stand al rond de 80W verbruikt. Dat de HD 7770 van XFX net zoveel verbruikt als de HD 5770 is noemenswaardiger, want de HD 7770 van XFX is aanzienlijk sneller.
Ingame zien we een vergelijkbare verhouding tussen de videokaarten. De HD 7750 is opnieuw het zuinigst. De HD 7770 van XFX verbruikt hier wel iets meer dan de HD 5770. Dat is opvallend, want AMD geeft voor de HD 7770 een tdp op van 80W, terwijl de HD 5770 een tdp van 108W zou hebben.
Geluidsproductie
Naast het energieverbruik hebben we ook de geluidsproductie gemeten. De geluidsproductie wordt op een afstand van 20cm gemeten in een afgesloten ruimte met een omgevingsgeluid van tussen de 35 en 35,5dBA.
De koeler van XFX blijkt effectief: hij is aanzienlijk stiller dan de koeler die AMD voor de HD 7770 ontwierp. De HD 7750 is wat ons betreft veel te lawaaiig. De fan draait standaard op een erg hoog toerental. Door dit handmatig terug te schroeven kan de geluidsproductie worden teruggebracht naar 36,8dBA.
Ook als we het systeem met Furmark belasten, is de HD 7770 van XFX zoals verwacht erg stil. De HD 7770 van AMD blijft daar op papier ruim bij achter, maar ook deze kaart blijkt niet al te luidruchtig. De HD 7750 maakt dankzij zijn kleine fan een onaangenaam geluid, dat storender is dan dat het aantal dB(A) doet vermoeden.
Conclusie
De HD 7750 en HD 7770 bieden een degelijke hoeveelheid prestaties op 1920x1080 pixels, maar dat deden de HD 5770, de daaraan identieke HD 6770 en de HD 6850 ook al. Nu verbruiken de HD 7750 en de HD 7770 wel minder energie, maar daar houdt het voordeel ten opzichte van oudere videokaarten praktisch op. Het komt dus op de prijs aan of de HD 7750 en de HD 7770 de moeite waard zijn.
We hebben in ieder geval laten zien dat de nieuwste games op 1920x1080 niet lekker speelbaar zijn als de hoogste instellingen worden gebruikt. Dat je wel degelijk met AMD's nieuwelingen kunt gamen, blijkt als we de instellingen iets terugschroeven. Shogun 2: Total War was al goed speelbaar met de instellingen op high, maar ook Batman: Arkham Asylum, Metro 2033 en Battlefield 3 zijn goed te doen als je niet probeert om alle grafische pracht en praal in te schakelen.
Op het moment van schrijven is de HD 6850 nog volop verkrijgbaar voor prijzen vanaf 120 euro. Aangezien de HD 6850 sneller is en praktisch dezelfde functionaliteit biedt, zou de HD 7770 niet duurder dan de HD 6850 mogen zijn. De eerste prijzen in onze Pricewatch voorspellen echter weinig goeds: de HD 7770 zou vooralsnog rond de 150 euro moeten opleveren. De HD 7770 van XFX kost ook rond de 150 euro, en dat is te veel. Voor een vergelijkbaar bedrag kan er een HD 6870 of een GTX 560 aangeschaft worden, die gehakt maken van de HD 7770.
De HD 7750 zou aanzienlijk minder gaan kosten, maar ook die staat in de Pricewatch voor meer dan 120 euro. Dat is niet te rijmen met de prijzen van de huidige kaarten van AMD en Nvidia, die meer prestaties voor minder geld bieden. Voor ongeveer 80 euro kan er al een HD 6770 aangeschaft worden, die over het algemeen iets beter presteert dan de HD 7750. Als die kaart dezelfde prijs krijgt, zou het een mooie htpc-kaart zijn, met name vanwege de Zero Core Power-functie.