Inleiding
Als Stephen Elop de kamer binnenloopt en zich voorstelt, wekt zijn manier van doen niet de indruk dat hij een van de machtigste mensen in telecomland is. Hij doet eerder een beetje denken aan de man die 'de pc' vertolkt in de 'Hi, I'm a Mac'-reclames van Apple.
De link met Microsoft is toch al snel gelegd: in augustus 2010 was Elop nog hoofd van de Office-divisie van Microsoft. Toen Nokia-ceo Olli-Pekka Kallasvuo werd ontslagen, werd zijn positie overgenomen door de Canadees Elop. Het duurde slechts vier maanden voor Microsoft opnieuw in beeld kwam. Toen sloot Elop een overeenkomst met zijn oude werkgever: Nokia ging Windows Phones maken. Die actie leverde hem hier en daar het imago op van een 'trojan horse', dat bij Nokia was binnengereden om de Finse telecomvesting voor Microsoft te veroveren.
Tijdens het gesprek dat Tweakers.net met hem had, blijkt er niets van deze vermeende affiniteit: Nokia is 'wij' en Microsoft is 'zij'. Zijn uitspraken getuigen van kennis en begrip van waar Nokia voor staat en wat de fabrikant in het verleden heeft gedaan.
Het is wel opmerkelijk dat de enigszins saai ogende Elop tijdens de ontmoeting een boeiende gesprekspartner blijkt. Je kan niet anders dan aan zijn lippen hangen. Hij geeft bovendien de indruk heel open te zijn en naar alle eerlijkheid te antwoorden.
Het vraaggesprek vond plaats in een luidruchtige ruimte op Nokia World, het evenement dat de Finse mobieltjesmaker deze week organiseerde. Elop presenteerde daar onder meer de eerste Windows Phone-toestellen: de Lumia 710 en de Lumia 800.
We konden Elop helaas niet exclusief voor de camera interviewen; we moesten de Nokia-topman delen met media uit andere landen, zoals de Britse krant The Telegraph. Tweakers.net had wel als enige een camera meegenomen, zodat we in elk geval wel exclusieve beelden van het interview hebben.
Het nieuwe Nokia
Nokia heeft sinds de komst van Elop, in september vorig jaar, een ware transformatie ondergaan. "Toen ik bij Nokia kwam heb ik een aantal uitdagingen op een rijtje gezet", aldus Elop. Een van die uitdagingen was het verkorten van de tijd die nodig was om een mobieltje op de markt te brengen. De cameratelefoon N8 werd aangekondigd in april 2010, maar kwam pas vijf maanden later in de winkels. De zakensmartphone E7 werd gepresenteerd in september 2010 en kon pas in maart 2011 worden gekocht.
Door die lange aanlooptijd verflauwt de aandacht van de pers en worden toestellen vaak al door de concurrentie ingehaald voordat er een enkel exemplaar verkocht is. Elop besloot dat aan te pakken. "In februari kondigden we de samenwerking met Microsoft aan en in april tekenden we het contract. En hier zitten we nu, een paar maanden later, terwijl de eerste toestellen van de lopende band rollen. Ik vind dat fantastisch; het overtreft mijn verwachtingen." De Lumia 800, die afgelopen woensdag werd aangekondigd, ligt over iets meer dan twee weken in de Nederlandse winkels.
De vraag is dan hoe Elop dat voor elkaar kreeg: "Door de lat voor het team hoger te leggen. Er moest binnen Nokia veel veranderen, en een deel daarvan is ook door de pers besproken. Zo hebben we flink in het middenmanagement gesnoeid. Toen we in februari de samenwerking met Microsoft aankondigden, wisten we dat we stevig moesten doorwerken."
"We zijn nu op het punt aangekomen dat we een glimp van het toekomstige Nokia kunnen laten zien. Vandaag is een belangrijke dag, maar we gaan - stap voor stap - nog veel meer doen." Nokia is er echter nog niet, zo herhaalt Elop enkele malen. "We hebben nog veel veranderingen te ondergaan. We hebben veel concurrentie, markten die we moeten veroveren, dus er staat nog veel te gebeuren."
Bovendien is het proces nooit klaar, aldus Elop. "Je moet jezelf altijd blijven veranderen, je moet verrassende dingen blijven doen. Het zit in de aard van de telecomindustrie dat je als fabrikant nooit klaar bent. Als je denkt dat je klaar bent, is het afgelopen met je."
/i/1319657026.jpeg?f=imagenormal)
Nokia en de concurrentie
Nokia zet alles op Windows Phone, vertelt Elop. En dat betekent dat er de komende maanden veel meer toestellen komen dan alleen de Lumia 710 en Lumia 800. "Kun je in de toekomst meer en goedkopere toestellen met dezelfde gebruikservaring verwachten? Absoluut." Elop benadrukt dat het gaat om telefoons die veel goedkoper zijn dan de 320 euro die het wil hebben voor de Lumia 710.
Om zich te onderscheiden van de concurrentie, past Nokia diverse elementen van Windows Phone aan. De aanpassingen zullen in de toekomst groter zijn dan de paar apps op de Lumia 710 en 800, aldus Elop, maar hij zegt voor te grote veranderingen te waken. "We moeten aan ontwikkelaars denken. Als wij dingen totaal anders doen, kunnen ontwikkelaars er niet op vertrouwen dat hun apps goed werken op Nokia-toestellen. Dat is slecht voor iedereen: voor ons, voor ontwikkelaars, voor consumenten en voor het hele Windows Phone-platform."
Nokia ziet in Samsung niet alleen een concurrent, maar ook een leverancier: zo maken de Zuid-Koreanen de Clear Black Displays van onder meer de Lumia 800 en de N9. "Ze helpen ons om Windows Phone groot te maken, maar ze maken ook toestellen voor andere platformen."
"Het is een betrouwbare leverancier van onderdelen voor veel fabrikanten. Je kan bezorgd zijn dat ze de informatie die ze als leverancier vergaren, in hun voordeel gebruiken. Ze zijn echter bereid om innovaties in huidige en toekomstige telefoons met ons te delen en zelfs om ons daar als eerste gebruik van te laten maken. Ze zijn daar opmerkelijk open over en ik respecteer de manier waarop ze dat doen."
Elop denkt dat de slag om de consument niet langer wordt beslist door het mooiste toestel of het grootste scherm, maar veeleer door het platform waar de smartphones op draaien. "Dit is een oorlog van ecosystemen. We denken dat het voor iedereen belangrijk is om een goed ecosysteem voor zijn toestellen te hebben."
De hardware en de kloksnelheid maken niet uit, denkt Elop. "De gebruikservaring, daar letten mensen op. Er zijn journalisten die kijken naar hoeveel gigahertz je hebt. Maar hoe goed werkt het? Hoe ligt het toestel in mijn hand? Hoe trots ben ik als ik het toestel in een restaurant op tafel neerleg? Zulke dingen vinden mensen belangrijk."
/i/1266253995.jpeg?f=imagenormal)
Hebben Maemo en MeeGo nog toekomst?
De vraag die het meest op GoT werd gesteld, was of Nokia MeeGo laat voortbestaan. Uiteraard hebben we die vraag aan Elop voorgelegd - en het bleek de enige vraag die hij niet echt wilde beantwoorden.
De geruchten gaan dat Nokia helemaal niet stopt met MeeGo, en een besturingssysteem voor goedkopere telefoons ontwikkelt onder de naam Maemo 6.5 Meltemi. Dat zou de opvolger worden van MeeGo 1.2 Harmattan, dat op de Nokia N9 staat, en zou veel kenmerkende features van de N9 bevatten, zoals de veelgeprezen Swipe-interface met drie startschermen.
Elop had er eigenlijk geen woord over mogen zeggen, zo begrepen we achteraf, maar de ceo liet toch iets los. Op de vraag of Nokia door zou gaan met afwijkende toestellen als de N9 en het platform Maemo/MeeGo, zei hij: "We hebben andere platformen, zoals Symbian Belle en S40, waarmee we veel gaan innoveren. Vooral voor onze goedkope telefoons hebben we onze r&d-investeringen opgeschroefd, maar we hebben nooit gezegd waarom. Dat gaan we ook vandaag niet zeggen, maar er wordt daar momenteel veel werk verzet."
Maar wat gaan we dan in toekomstige telefoons van Maemo/MeeGo terugzien? "De Swipe-interface van de N9 komt terug in andere producten, al laten we daar nu nog niets van zien." Ook zei Elop dat er Qt-apps beschikbaar komen voor 'the next billion', een term die Nokia gebruikt voor toekomstige klanten met goedkope telefoons met internettoegang. Qt-apps draaien niet op S40, maar wel op Maemo en MeeGo. Ook dat lijkt er dus op te wijzen dat het op Linux gebaseerde Maemo zal voortleven als OS voor goedkope mobieltjes.
Het antwoord van Elop was op zijn zachtst gezegd vaag, maar tussen de regels door was de boodschap duidelijk: het op Linux gebaseerde platform zal in de toekomst niet voor dure smartphones worden gebruikt, maar juist voor goedkope telefoons.
We hebben in de antwoorden van de Nokia-topman minstens vijf verwijzingen gevonden naar aankondigingen die in de komende maanden mogen worden verwacht. Het zullen interessante maanden worden voor de voormalige marktleider, die met Windows Phone en wellicht dus het eigen Maemo-platform een grootse comeback in de telecommarkt wil maken.
