Een ander publiek
Een paar jaar geleden maakte HTC nog vooral telefoons voor tweakers. De toestellen waren uitgebreid aan te passen en er bestond een levendige online community die zich bezighield met tweaks, overklokken en custom roms.
Er is veel veranderd. HTC richtte zich op de gewone consument, kwam met hippe commercials en ging telefoons maken voor doelgroepen als jongeren en vrouwen. De fabrikant wil dan ook een van de grote spelers op de telecommarkt worden.
Maar terwijl de verkoopcijfers record na record breken, lijkt het enthousiasme op sites als Tweakers.net afgenomen. Er wordt minder gepost in de forumtopics over de toestellen, de HTC's domineren de Pricewatch niet meer en het aantal views op de reviews neemt af. HTC lijkt zijn aantrekkingskracht op de diehard tweaker een beetje verloren.
Daar zijn diverse oorzaken voor aan te wijzen. HTC heeft tegenwoordig een groot assortiment, waardoor de aandacht over veel modellen verdeeld moet worden. Ook de concurrentie is toegenomen: fabrikanten als Samsung, LG en Sony Ericsson richten zich nu grotendeels op smartphones, waar HTC enkele jaren geleden het rijk nog zowat alleen had. Dat betekent ook dat HTC niet langer de fabrikant van de uitzonderlijke specificaties is.
Tekenend was dat HTC de bootloader van zijn toestellen afschermde, zodat tweakers meer moeite moesten doen om custom roms te maken. Dat is inmiddels wel teruggedraaid, maar Samsung en Sony Ericsson wisten in de tussentijd heel wat early adopters voor zich te winnen: Samsung moedigde ontwikkelaars met gratis toestellen aan custom roms te maken en Sony Ericsson stelde zijn bootloaders juist open.
Tweakers.net was dus wel benieuwd wat HTC heeft bewogen om zulke keuzes te maken. We gingen dan ook graag in op de uitnodiging van de fabrikant om naar San Francisco en Seattle te komen, waar de hardware en software van nieuwe HTC's wordt ontwikkeld. Het werd een exclusief tripje: er werden slechts tien journalisten uit negen landen uitgenodigd.
In de Verenigde Staten spraken we met topmensen en ontwerpers over het ontwikkelproces en de trends voor de komende jaren. Waarom hebben alle recente ontwerpen capacitieve knoppen in plaats van fysieke knoppen? Wat wordt de volgende stap voor HTC Sense? Waarom gooide HTC de bootloaders dicht?
We kregen zo een uniek kijkje in de keuken van HTC, waar momenteel wordt gewerkt aan de smartphones die in 2012, 2013 of zelfs later in de winkels zullen belanden. Helaas waren alle prototypes van nog niet aangekondigde toestellen zorgvuldig opgeborgen...
/i/1310003808.jpeg?f=imagenormal)
Van aannemer tot trendsetter
One&Co, het designbureau van HTC, is gevestigd in een honderd jaar oud pand, vlakbij downtown San Francisco. De werkruimte hier is hoog, ruim en licht, en zoals je dat van een hitech ontwerpstudio mag verwachten, is het kantoor modieus ingericht.
/i/1310459460.jpeg?f=imagenormal)
De helft van de ongeveer twintig ontwerpers werkt op iMacs. Waar Windows-pc's worden gebruikt, zijn ze voorzien van de nieuwste schermen met een zo dun mogelijke bezel.
/i/1310461405.jpeg?f=imagenormal)
HTC was lange tijd een original design manufacturer met weinig inspirerende ontwerpen, die door de afnemers onder eigen naam werden verkocht. Toen HTC eenmaal had besloten om zelfstandig de markt te veroveren, werd het prestigieuze One&Co gevraagd om een toestel te ontwerpen dat bij die ambities paste.
Het resultaat was de Touch Diamond, een smartphone die aanmerkelijk dunner was dan voorgaande HTC's en die vooral opviel door zijn hoekige design.
One&Co ontwierp destijds allerlei producten, van snowboardschoenen en meubels tot muizen en e-readers. HTC was echter zo tevreden over het resultaat, dat het besloot om One&Co over te nemen. Het nieuwe dochterbedrijf besteedt nu nog rond de veertig procent van zijn tijd aan het ontwerpen voor andere opdrachtgevers. Zo ontwierp One&Co de Amazon Kindle en Microsofts Arc Mouse.
One&Co ontwerpt daarnaast alle HTC-smartphones, maar bij sommige toestellen is dat beter zichtbaar dan bij andere. Enkele van de producten waar ze bij het ontwerpbureau graag over opscheppen zijn de Hero, de Legend en de Incredible S.
Het opvallendste kenmerk van de Hero is zijn 'kin': het gedeelte onder het scherm steekt iets uit. "We hadden veel redenen om die in te bouwen", aldus Claude Zellweger, de van oorsprong Oostenrijkse creative director van One&Co. "Het was bedoeld om het scherm te beschermen bij vallen, het toestel onderscheidde zich ermee van de concurrentie en in Azië vinden mensen dat prettiger bij het bellen." De kin verdween echter omdat schermen groter werden; daardoor was er geen ruimte meer voor het kinnetje.
Voor de Legend moest een nieuw productieproces worden ontwikkeld. "Een telefoon met unibody design was nog nooit eerder gedaan. We zijn daar lang mee bezig geweest. Soms heb je goede ideeën die niet uitvoerbaar blijken, maar deze haalde het wel." Het productieproces werd ook gebruikt voor latere unibody-toestellen, zoals de Desire HD, de Desire Z en de Desire S.

De Incredible S en zijn voorganger Droid Incredible, die alleen in de Verenigde Staten op de markt kwam, zijn ontworpen om de onderdelen van de telefoon te tonen. "Het oorspronkelijke ontwerp was om de accu, de printplaat en de usb-poort door middel van verdikkingen te laten zien, en de rest zo dun mogelijk te houden. Het bleek lastig om dat te maken, maar het is toch gelukt."
De rij met prototypes in het kantoor laat de evolutie van dit ontwerp zien, waarbij steeds minder details aan de buitenkant zichtbaar zijn. Er zijn trouwens ook prototypes van andere producten te zien: zo blijkt dat het kenmerkende ontwerp van de Touch Diamond ook pas laat in het ontwikkelproces kwam bovendrijven.

Vaak werkt One&Co in opdracht van de technische afdeling van HTC: voor een telefoon met bepaalde specs moet dan een passend ontwerp worden gemaakt. Soms gaat het ook omgekeerd: een ontwerp wordt dan naar Taiwan gestuurd. Degene die de ideeën beoordeelt is niemand minder dan ceo Peter Chou. "Het is geen designer, maar hij weet waar hij het over heeft en hij komt vaak met goede bijdragen", aldus Zellweger.

Heden en toekomst
Design language
De tijd van baanbrekende ontwerpen, zoals de Touch Diamond en de Legend, lijkt voorbij. De laatste tien smartphones van HTC zien er op enkele details na ongeveer hetzelfde uit.
Dat is een bewuste keuze, legt Zellweger uit: "HTC wil veel meer toestellen maken dan voorheen. Dat maakt dat we veel meer verschillende ontwerpen moeten maken en dat kunnen we anders nauwelijks bijbenen."
Daarom wordt er al enige tijd gewerkt met een specifieke 'design language', een vaste set elementen voor soortgelijke toestellen. Voor recente modellen worden bijvoorbeeld alleen capacitieve knoppen gebruikt, de micro-usb-poort is aan de linkerzijkant te vinden en de volumeknoppen zitten rechts. "Dat maakt het ontwerpen makkelijker, omdat je niet bij elk toestel van voren af hoeft te beginnen", vertelt Scott Croyle, de vice-president design van HTC. Bovendien zijn er minder mogelijkheden om het verschil aan de voorkant van het toestel te maken, aldus Croyle. "De voorkant bestaat bijna alleen maar uit scherm. Knoppen eronder, speaker erboven, klaar."
Croyle en Zellweger noemen als voordeel van de 'design language'-strategie dat HTC-telefoons herkenbaarder worden. "Zelfs als je het logo eraf haalt en het toestel uitstaat, weten mensen door die vaste elementen dat het een HTC is. Die herkenbaarheid is heel belangrijk voor HTC en dat is een van de belangrijkste redenen dat we daaraan vasthouden."
De enige uitzondering is de Evo 3D. Die is ontworpen volgens de regels van de Evo-toestellen voor de Amerikaanse provider Sprint. Dat ontwerp, met de kenmerkende cirkel rond de knoppen, is vorig jaar voor het eerst gebruikt. Na de Evo 3D zal het echter niet meer in Europese toestellen terugkomen.
Sinds de Desire HD heeft HTC alleen maar toestellen met capacitieve knoppen gemaakt; de fysieke knoppen lijken verdwenen. Dat is geen kwestie van design, maar van techniek, legt Croyle uit. "Een deel van het scherm loopt door onder de knoppen. Fysieke knoppen vereisen meer ruimte en die is er gewoon niet. Door capacitieve knoppen kunnen behuizingen kleiner zijn." De enige keer dat HTC een groot scherm combineerde met fysieke knoppen, was bij de HD2. "Dat was best een uitdaging: we hebben het scherm toen ondersteboven in de behuizing gezet. Die kunstgreep werkt echter lang niet altijd, waardoor we nu kiezen voor capacitieve knoppen."
Meer met minder
De design-languagestrategie wordt voorlopig niet losgelaten: de vaste elementen voor 2012 en 2013 liggen al grotendeels vast. De betrokken medewerkers willen er niet veel over kwijt, maar we vangen op dat de toestellen dunner zullen worden en dat de unibody-constructie onder druk staat. "Een nfc-antenne is groot en kan niet achter metaal zitten. We bekijken momenteel hoe we dat op moeten lossen."
Telefoons zullen volgens Zellweger niet groter worden, maar de schermen wel. "We zullen op een gegeven moment telefoons kunnen maken zonder randen om het scherm. Dat maakt een groter scherm in een even grote behuizing mogelijk. Daar zegt niemand 'nee' tegen." Zulke telefoons verschijnen waarschijnlijk eerst op de Amerikaanse markt. "Amerikanen hebben minder bezwaar tegen grote telefoons", denkt Croyle. "In Europa loopt men over het algemeen een jaar achter."
Andere elementen die eraan komen zijn near field communication, waarmee de telefoon als portemonnee kan worden gebruikt, en schermen met tactiele feedback, om de gebruiker te laten voelen dat hij typt. RIM probeerde al eerder zoiets met de BlackBerry Storm, maar de Canadese smartphonemaker heeft deze techniek inmiddels zelf ten grave gedragen.
Daarnaast worden smartphones eindelijk slimmer, zegt Zellweger. "Ze gaan aan de hand van waar we geweest zijn voorspellen waar we naartoe gaan en daar informatie op aanpassen. Naarmate er meer sensoren in telefoons zitten en ze steeds meer data bevatten en kunnen koppelen aan locatie en beweging, kunnen ze beter voorspellen wat we waar gaan doen."
Samsung heeft inmiddels een Android-smartphone met buigbaar scherm in ontwikkeling, maar HTC laat die ontwikkeling aan zich voorbijgaan. "Een gebogen scherm geeft rare reflecties en laat beelden vreemd zien. Wij zien daar geen brood in."
Ook komen er meer en meer slimme accessoires, beweert Zellweger, maar wat voor accessoires dat zijn, wil hij niet zeggen. "Smartphones worden langzamerhand het primaire gadget voor informatieconsumptie en communicatie. Als er functies als mobiel betalen bij komen, wordt de rol van de smartphone in ons leven alleen maar groter."
De toekomst van Sense
Zelfs als je het adres weet, is het moeilijk om het pand te vinden waar HTC's ontwerpers Sense maken. Het is een anoniem gebouw in het centrum van Seattle - een deur naast een Thais restaurant blijkt naar het kantoor te leiden. Zelfs een naambordje ontbreekt. De ontwerpers willen het low key houden: er zijn wel eens vertegenwoordigers van Facebook geweest, maar verder wordt de deur zelden opengedaan. Providers kunnen terecht bij het gebouw van marketing en sales, dat in de nabijgelegen plaats Bellevue staat.
/i/1310461627.jpeg?f=imagenormal)
De Sense-ontwerpers zijn echte geeks, en een deel van de aanwezige journalisten - die voor het merendeel gespecialiseerd zijn in lifestyle en niet in techniek - raakt dan ook vlot afgeleid als een van de ontwerpers tijdens een demonstratie in razend tempo Flash-code schrijft. Wat het belang is van het in enkele minuten kunnen herschrijven van Sense-homescreens in Flash, ontgaat hen al helemaal.

Foto's maken is streng verboden: men is bang dat per ongeluk prototypes van onaangekondigde hardware op de gevoelige plaat worden vastgelegd. Helaas is er voor de gelegenheid flink opgeruimd: waar er normaal op elk bureau minstens een half dozijn prototypes ligt, zijn nu alleen de al officieel aangekondigde toestellen te zien. Een verdwaalde zwarte Flyer-tablet, waar zo te zien Honeycomb op draait, wordt snel opgeborgen.
Drie grote kubussen sluiten de ontwerpers af van de gang, waarlangs proefpersonen naar het user experience lab gaan. Daar kijkt HTC hoe mensen reageren op de interfaces van HTC, maar ook die van de concurrentie. Daarnaast is er een geluidsstudio waar ringtones, alarmgeluiden en muziek voor commercials worden gemaakt.

Uiteraard is er een chic espressoapparaat en ook voor een fris glaasje water staat een luxe machine opgesteld. Die laatste is volgens de ontwerpers echter nodeloos ingewikkeld, en dat zal de reden zijn dat het logo van Nokia erop is geplakt.
In deze atmosfeer zijn achtereenvolgens TouchFlo, TouchFlo 3D en de Android-skin Sense ontwikkeld. Anders dan andere fabrikanten probeert HTC alle elementen van de telefoon te voorzien van een eigen sausje. "We willen consistentie in de interface", zegt Drew Bamford, het hoofd van de Sense-ontwikkelaars. "We kunnen niet een paar apps in de Sense-stijl maken en de rest negeren."
Een nieuwe ontwikkeling is het toevoegen van mediacontent via eigen diensten. Voor video is HTC Watch ontwikkeld en voor gaming is een deal met de interactieve streamingdienst OnLive gesloten.
De volgende stap voor Sense is volgens Bamford het integreren van deze elementen: "Dan kun je op je toestel zien waar je vrienden naar luisteren, wat voor games ze spelen en naar welke films ze kijken."
:fill(white)/i/1310003806.jpeg?f=thumb)
Een andere stap is de OpenSense-sdk, waardoor derden hun diensten in Sense kunnen integreren. Zo kan Hyves naast Twitter en Facebook in FriendStream verschijnen, terwijl foto's van Google+ in de galerij kunnen opduiken.
Gelockte bootloaders
HTC heeft zijn bootloaders de afgelopen tijd steeds beter beveiligd. Inmiddels heeft de fabrikant echter aangekondigd dat de bootloaders van huidige toptoestellen en toekomstige modellen van hun beveiliging kunnen worden ontdaan, zodat gebruikers custom roms kunnen installeren.
Dat is gedaan omdat gebruikers erom vroegen. "Dat zijn wat wij onze 'core-users' noemen: de mensen die al jaren HTC-telefoons gebruiken", zegt Bamford. "Het gaat om het bieden van keuze. Als mensen een custom rom op hun toestel willen zetten, vinden wij dat prima."
Maar waarom werd de bootloader dan de afgelopen tijd wel beveiligd? "Er zijn veel verschillende stemmen", zegt Bamford cryptisch. "Partnerbedrijven, providers en makers van de besturingssystemen wilden juist wel dat we de bootloader beveiligden." Op verdere vragen over dit onderwerp wilde hij niet ingaan.
De verre toekomst
In de verre toekomst worden volgens hardware-ontwerper Croyle en softwaremaker Bamford de hardware en het scherm van elkaar gescheiden. "We hebben er zelfs een naam voor: private cloud. Het idee is dat je een kleine device in je zak hebt, waar al je data op staat. Die data kan je vervolgens op elk soort scherm of zelfs op elk oppervlak gebruiken." In de trein zou je bijvoorbeeld een smartphone kunnen gebruiken, waarna je thuis verdergaat op een groot scherm. "Het scherm wordt een apart apparaat, terwijl je jouw privégegevens altijd bij je hebt."
Bovendien zien Croyle en Bamford een toekomst voor augmented reality. "Nu is het nog maar speelgoed", aldus Bamford, "maar er zullen applicaties komen die wel nuttig zijn. Denk bijvoorbeeld aan een realtime-vertaler voor tekst: door je telefoon op een Chinese menukaart te richten, krijg je direct de vertaling te zien. Een ander voorbeeld is een handleiding voor een Ikea-kast, die op de onderdelen wordt geprojecteerd. Dat zou het monteren veel makkelijker maken."
Een voorwaarde van augmented reality is wel dat het niet beperkt blijft tot een telefoon. "Je moet het kunnen integreren in een bril of contactlenzen. Anders moet je de hele tijd je telefoon vasthouden, wat het gebruik beperkt."
Tot slot
Er is geen markt zo dynamisch als de telecommarkt. Wie een paar maanden stilstaat, loopt hopeloos achter. De concurrentie is bovendien moordend: waar Nokia, Microsoft en BlackBerry enkele jaren geleden de dienst uitmaakten, zijn ze nu gemarginaliseerd. Alle drie hebben ze het roer hard moeten omgooien om niet helemaal van het toneel te verdwijnen.
De bedrijven die nu aan de top staan, kunnen volgend jaar net zo goed in een diepe crisis zitten. De mensen die wij spraken, noemden de groei van HTC zelfs de grootste bedreiging: als de lijnen langer worden, de bureaucratie toeneemt en creatieve ideeën minder snel kunnen worden uitgevoerd, kan een bedrijf zijn eigen vijand worden.
Die ontwikkeling lijkt al gaande te zijn: waar enkele jaren geleden nog wel eens een gokje met nieuwe toestellen werd gewaagd, moeten nu meer mensen hun goedkeuring aan nieuwe releases geven. "Ik ben er niet bang voor, maar we moeten er wel voor waken", zegt Bamford.
Wij vonden het in elk geval heel interessant om te zien welke richting HTC met zijn komende generaties hardware is ingeslagen. Nog interessanter is de vraag of de fabrikant met deze strategie de concurrentie kan bijbenen of zelfs aftroeven, maar dat zal de tijd ons moeten leren.
/i/1310003809.jpeg?f=imagenormal)