Football Manager 2011

Ander perspectief

Maar weinig games wisten ons in het verleden zo van onze vrije tijd te beroven als Championship Manager en Football Manager. Sinds jaar en dag blinkt ontwikkelstudio Sports Interactive uit in het maken van geloofwaardige voetbalmanagerspellen. Sinds 2005 verschijnen de games van de Londense studio onder de naam 'Football Manager' en is Sega de uitgever, en tot nu toe heeft dat huwelijk beide partijen bepaald geen windeieren gelegd. Football Manager is al jaren de alleenheerser in het genre.

Getest op: PC
Ook verkrijgbaar voor: Mac

Football Manager 2011

Dat zorgt ervoor dat Sports Interactive voor een flinke uitdaging staat. De beste worden is één ding, de beste blijven en jezelf blijven verbeteren is echter nog veel moeilijker. Je moet het de studio nageven: we schrijven dit al een paar jaar en elke keer opnieuw bewijst de ontwikkelaar weer een stapje vooruit te kunnen zetten. Vorig jaar kregen we een product voor onze kiezen dat door een aantal slimme verbeteringen toch weer heel anders aanvoelde dan de versie van het jaar daarvoor, en mede daardoor beloonden we het spel met een 9.

Indrukwekkend

Achteraf hebben we daar een beetje spijt van. Niet omdat het hoge cijfer onterecht was. Veel spelers hebben zich weer maanden vermaakt met de managersim en de kwaliteit van FM2010 staat buiten kijf. Football Manager 2011 plaatst FM2010 echter in een heel ander perspectief. Het blik aan vernieuwingen en verbeteringen dat Sports Intertactive dit jaar heeft opengetrokken is indrukwekkend en laat de voorgaande versies verbleken. Opnieuw krijg je het gevoel een volledig nieuwe managersim te spelen, maar dan wel een waarin de meer dan vijftien jaar ervaring van de studio heel goed is terug te zien.

De basis van het spel is uiteraard hetzelfde gebleven. Nog steeds maak je een manager aan, selecteer je competities waar je actief aan deel wilt nemen, kies je een club en start je het spel. Op de eerste dag maak je kennis met je technische staf en het spelersmateriaal, zoals dat altijd al het geval was. Op een aantal aangepaste menu's na valt hier nog niet op hoeveel fijner FM2011 speelt.

Trainingen en gesprekken

De eerste aanwijzingen dat je hier met een bijzonder goede game te maken hebt, komen al snel: de manier waarop je trainingen instelt is volledig omgegooid en hij is eindelijk overzichtelijk. Dit onderdeel van Football Manager was Sports Interactive jarenlang een doorn in het oog. De enige reden waarom trainingen niet eerder werden verbeterd, is dat de Londenaren geen beter alternatief wisten te verzinnen. Dat is in zekere zin nog steeds zichtbaar aan de aanwezigheid van de aloude trainingsonderdelen, maar het is deels ook verleden tijd. Voor het eerst is overzichtelijk waar spelers op trainen, mede doordat je elke speler een individueel focuspunt mee kunt geven.

Football Manager 2011

In een tabel is daarna precies te zien hoe de speler zijn inspanningen verdeelt over de normale trainingen, zijn persoonlijke training en eventueel een specifieke training om een nieuwe positie te leren. Kanttekening is wel dat feitelijk dus alleen de individuele focuspunten nieuw zijn, de rest is eigenlijk hetzelfde, nog steeds lastig te bevatten systeem in een net iets gebruiksvriendelijker jasje. Het blijft nog steeds een puzzel om uit te vinden wat voor kwaliteiten coaches nodig hebben om bepaalde trainingen optimaal te kunnen geven. Voor de onervaren gamer zijn de trainingen als geheel daardoor niet erg gemakkelijk in te vullen.

Voorbereiding

Dat wordt deels veroorzaakt door de toevoeging van de wedstrijdvoorbereiding. Je kunt naast de standaardtrainingen je team trainen in drie verschillende formaties. Dat kun je per wedstrijd veranderen of altijd hetzelfde laten. Voordeel van het steeds doorvoeren van wijzigingen is dat je iedere keer anders voor de dag komt en tegenstanders zich dus niet op je in kunnen stellen, maar een nadeel is dat je team dan ook nooit écht vertrouwd zal raken met de formatie. Er zijn veel verschillende onderdelen waarin je team zich zal moeten ontwikkelen en dat vereist best wat inzicht. Voor de hardcore FM-speler is dit dus een prima toevoeging, maar voor wat minder toegewijde spelers gaan de wedstrijdvoorbereidingen vrij diep.

Football Manager 2011

Je geloof dat FM2011 écht een wezenlijk andere game is dan FM2010 wordt daarna echter nog een keer gekieteld als je voor het eerst met het bestuur mag overleggen. Dit deel wordt gekenmerkt door overzichtelijkheid, veel detail en dito opties. Het valt op dat een gesprek met het bestuur echt op conversatie lijkt. Je vraagt iets, krijgt antwoord, en kunt daarna zelf weer antwoorden. Vroeger werd je hierbij beperkt tot het schema 'vraag, antwoord, eventueel ultimatum'. Die laatste optie leidde er vrijwel altijd toe dat je de laan uitvloog. Het is ons een paar keer gelukt het om het bestuur via zo'n gesprek te overtuigen van ons gelijk, en dat kan resulteren in een hoger transferbudget.

Persoonlijk contact

Dezelfde manier van converseren komt terug in het contact met spelers, en dat is een onderdeel waarmee FM2010 eigenlijk wel heel weinig deed. Het contact dat een trainer met spelers onderhoudt vormt een belangrijk onderdeel van zijn werk, we zijn dus erg blij dat Sports Interactive hier nu flink op is ingesprongen. Spelers zullen je regelmatig aanspreken als ze ergens mee zitten. Je kunt ze dan op verschillende manier behandelen, en daarbij speelt het karakter van de speler een belangrijke rol. Een loyale, gedisciplineerde speler zal eerder positief reageren als jij op je strepen gaat staan dan een flamboyante speler die het helemaal met je heeft gehad.

Zaakwaarnemers

Klagende spelers kunnen voor een slechte sfeer in de kleedkamer zorgen en dus is het niet onverstandig om ze te dumpen. Dan heb je alleen wel weer nieuwe spelers nodig. Begin je eenmaal te onderhandelen over spelers, dan beland je bij het spelonderdeel waarmee FM2011 zich volledig onderscheidt van al zijn voorgangers. Het onderhandelen met spelers over contracten gaat een stuk 'dieper' en is realistischer dan vroeger, mede door de toevoeging van zaakwaarnemers. Je onderhandelt nu met deze lui en niet meer met de speler zelf.

Football Manager 2011

Zaakwaarnemers wachten trouwens niet af tot jij je oog laat vallen op hun cliënt. Om de haverklap krijg je weer een nieuw berichtje in je inbox, van een agent die zijn speler aan je wil laten zien in de hoop dat jij hem zult kopen en de agent in kwestie een aardige premie op kan strijken. Een voorstel van een zaakwaarnemer hoeft overigens helemaal niet te betekenen dat een club van die speler af wil; het wil alleen zeggen dat de zaakwaarnemer en de speler interesse zouden hebben in je club. Het is zeker niet zo dat je er altijd uit zult komen met de huidige club van die speler.

Verschil

Voor het idee is het overigens leuk dat je met een zaakwaarnemer onderhandelt, maar uiteindelijk heb je nog steeds een menuutje voor je waarin je een paar bedragen ingeeft. Gelukkig is ook daar het nodige aan veranderd, en dat maakt echt verschil. Om te beginnen krijg je een idee hoe de andere partij in de onderhandelingen staat. Als andere clubs interesse hebben, zal een zaakwaarnemer dat zeker aangeven, om je een beetje extra onder druk te zetten. Daarna kun je het door hem voorgestelde contract aanpassen, door bijvoorbeeld het salaris wat omlaag te brengen, in de premies te snijden, enzovoort. Meestal krijg je daarna weer een tegenbod. In de meeste gevallen krijg je drie of vier kansen om een aanbod te doen, alvorens de zaakwaarnemer aangeeft dat zijn cliënt er genoeg van heeft.

Football Manager 2011

Het aardige van dit systeem is dat er vrij veel diepte in zit. Afhankelijk van de zaakwaarnemer kun je soms zeer voordelige deals sluiten. Het is ons een paar keer gebeurd dat een agent eerst een dik salaris wilde voor zijn cliënt, waarna er uiteindelijk vrij gemakkelijk akkoord werd gegaan met een salaris dat maar een fractie boven het salaris lag dat de speler bij zijn oude club verdiende. Hierdoor verlopen onderhandelingen steeds weer anders, ook omdat verschillende spelers andere dingen belangrijk vinden. Spelers met veel flair zullen bijvoorbeeld geneigd zijn een bonus te vragen voor het geval ze het mooiste doelpunt van het jaar maken. Het vooruitzicht op zo'n bonus kan een iets lager maandsalaris mogelijk maken.

3d-wedstrijdengine

Als we het toch over mooie goals hebben: het is wel zo fijn als je ze ook op een acceptabele wijze kunt zien. Vorig jaar oordeelden we dat de 3d-wedstrijdengine weliswaar een aardig concept was, maar dat de beelden vooral vrij lelijk waren. Verwacht niet dat Football Manager 2011 zich ineens gaat meten met grafische engines als die van FIFA of PES, maar de vooruitgang is noemenswaardig. De engine zorgt voor betere beelden, meer sfeer en nieuwe cameraposities, en dat leidt tot een veel 'echter' gevoel bij de wedstrijden.

Hierbij willen we met name de verbeteringen in de animaties benadrukken. Het is indrukwekkend om te zien hoe de kleine figuurtjes toch heel veel verschillende bewegingen in huis hebben. Wie aandachtig naar een wedstrijd kijkt, zal zien hoe spelers als Messi en Suaréz al dribbelend de nodige scharen tonen. Ook het inspelen van een bal gebeurt geloofwaardig.

Rare momenten

Toch houdt de 3d-engine er nog steeds rare dingen op na. Een paar keer zagen we spelers die weigerden een bal te pakken, waarna een aanvaller van de tegenpartij er zo mee vandoor kon gaan. Daarnaast zien duels tussen twee spelers er nog steeds onduidelijk uit; je ziet wel dat je een duel verliest, maar niet waarom. Dat kan voor frustratie zorgen, aangezien het steeds lijkt alsof je spelers op zo'n moment de bal kinderlijk eenvoudig inleveren. Ook kwamen we naar onze smaak teveel momenten tegen die in echt voetbal anders zouden gaan. Vooral momenten waarbij twee spelers samen voor de keeper staan en een simpel passje in de breedte een zeker doelpunt oplevert, gaan in FM2011 regelmatig mis doordat de speler met de bal besluit zelf te schieten.

Kloppende wereld

Zulke aparte momenten tijdens wedstrijden zorgen af en toe voor wat opgetrokken wenkbrauwen, maar niet meer dan dat. Twijfel wordt namelijk direct weggenomen door alle ander aspecten van FM2011. Het grootste pluspunt dat wij daaruit destilleren is dat de wereld klopt. Alles werkt zoals je verwacht dat het moet werken, en de wereld straalt samenhang uit. Als FC Barcelona probeerden we bijvoorbeeld Luis Suaréz te kopen. Ajax wilde bijna dertig miljoen hebben. In de media riepen wij dat we geïnteresseerd waren en ook Suaréz zelf had interesse, maar van een deal kwam het niet. Een half jaar later wilde Suaréz weg bij Ajax, stond hij op de transferlijst en konden we hem voor nog geen acht miljoen meenemen. Vuil spelletje misschien, maar zo werkt het wel.

Football Manager 2011

Ander voorbeeld? Stel je voor dat je een Nederlandse club bent, jaarlijks kampioen wordt en steeds beter meekomt in de Champions League, wat voor geoefende spelers helemaal geen onrealistisch scenario is. In dat geval zal niet alleen de reputatie van je club, maar ook die van de Eredivisie als geheel verbeteren. Nieuw in FM2011 is namelijk dat een land meer aanzien krijgt als clubs uit dat land het erg goed doen. Spelers zullen dan sneller geneigd zijn om in die competitie te komen spelen. Op die manier kunnen ploegen als NEC en Roda JC zomaar de vruchten plukken van goede Europese prestaties van Ajax, FC Twente en PSV.

Ontbrekende licenties

Nu we het toch over Europees voetbal hebben: de Champions League heet in FM2011 nog steeds de Champions Cup, en in diverse competities, zoals de Duitse en de Engelse, hebben clubs nog steeds niet hun eigen logo's en beeldmateriaal. Dat is jammer, want dat zijn details waarvan je zou verwachten dat een game als FM ermee uit zou blinken. Ook zitten er geen echte zaakwaarnemers in het spel, dus verwacht niet dat je met Mino Raiola aan tafel komt te zitten. Overigens is het wel zo dat de community de juiste logo's snel ter download zal aanbieden, die zijn meestal binnen een week na de release al te vinden.

Football Manager 2011

Met de lijst van vernieuwingen en onderdelen die ons in positieve zin zijn opgevallen, kunnen we nog wel een aantal pagina's vullen. Zo zijn de persconferenties veel diverser en uitgebreider, en kun je ook uitgebreider en gevarieerder nieuws verwachten in je inbox. Ook heeft Sports Interactive veel verbeterd aan de de wedstrijdanalyse die je kunt uitvoeren, door nog meer mogelijkheden te bieden in wat je van een zojuist gespeelde wedstrijd kunt bekijken. En dan zijn er vermoedelijk nog legio kleine voorbeelden die we nu vergeten.

Social media

FM2011 introduceert overigens ook een integratie met sociale media als Youtube en Twitter. Van Youtube kunnen we op zich wel inzien wat je er mee zou willen; een geweldige aanval of prachtige goal delen met andere geïnteresseerden kan best leuk zijn. Of je echter op je Twitter-account wilt vermelden dat je net gepromoveerd bent met Helmond Sport? Tja...

Conclusie

Met Football Manager 2011 heeft Sports Interactive het weer geflikt. De wereld waarin je als manager actief bent voelt levendig en geloofwaardig aan, en juist dat is zo verschrikkelijk belangrijk als je als speler echt wilt worden gegrepen door een game. Dat is vooral het gevolg van de nieuwe manier waarop je gesprekken voert in Football Manager. Het is voor het eerst mogelijk om een gesprek aan te gaan met je spelers en op die manier een goede werkrelatie op te bouwen. Ook houden we voor het eerst een positief gevoel over aan de 3d-wedstrijdengine. Dat alles tezamen maakt van FM2011 een zeer overtuigende managersim en bovendien een uiterst verslavend spelletje. Er zijn nog steeds kleine dingen waar wat op valt aan te merken, maar beter dan dit gaat het niet worden. Althans: tot Football Manager 2012 uitkomt, waarschijnlijk.

Pluspunten

+ Trainingen zijn verbeterd
+ Nieuwe manier van communiceren met spelers
+ Zaakwaarnemers en onderhandelen
+ Het klopt allemaal
+ Wat goed werkte, is onveranderd goed gebleven
+ Verslavend als altijd