Test: Zalmans Z7 Plus-behuizing

Inleiding

De behuizingen van de Zuid-Koreaanse hardwarefabrikant Zalman staan over het algemeen bekend als bijzonder prijzig. Het in stille, passief gekoelde htpc-behuizingen gespecialiseerde bedrijf heeft met zijn Z7-serie echter ook een budgetlijn. Deze serie bestaat uit de Z7 en de Z7 Plus. De Plus-versie heeft een rooster in het zijpaneel, waarachter een 120mm-ventilator zit die met een draaiknop ingesteld kan worden. Ook heeft de luxe versie een esata-poort aan de voorzijde.
Zalman Z7 Plus review
Tweakers.net nam de Z7 Plus onder handen om te achterhalen of Zalmans ervaring met high-end behuizingen een goede mainstreamkast heeft opgeleverd. De Z7 Plus kost omstreeks 70 euro, een fractie van wat andere Zalman-behuizingen kosten en een tientje meer dan de reguliere Z7. Een vergelijking met Cooler Masters 680 II-behuizing kan op grond van zowel uiterlijk als prijs worden getrokken.

Prijzen en specificaties

Merk en Type
Merk	Zalman
Type	Z7 Plus
Eerste prijsvermelding	zaterdag 10 april 2010
Technische Specificaties
Behuizingtype	tower
Form Factor	atx, micro-atx
Behuizing bay intern	5x 3,5"
Behuizing bay extern	3,5", 4x 5,25"
Aansluitingen voorzijde	3,5mm headset, esata, 2x usb
Fysieke specificaties
Behuizing Panel	closed, fan
Materialen	secc
Kleuren	zwart
Afmetingen
Breedte	224mm
Diepte	496mm
Hoogte	472mm
Voeding
Locatie	boven
Airflow
Meegeleverde fans	3

Uiterlijk

We beginnen bij de voorkant van de Z7 Plus: een plastic gebogen rand omlijst hier negen geperforeerde metalen roosters. Achter de bovenste vier roosters zijn 5¼"-drivebays beschikbaar. Helemaal onderin bevindt zich de vijfde externe drivebay, die ook gebruikt kan worden om een floppydrive of een kaartlezer in te bouwen: in het 5¼"-rooster is een 3½"-rooster geplaatst. In de plastic rand is de naam Zalman gegraveerd. Wanneer de pc aanstaat, wordt dat logo middels een led verlicht.

Het linkerzijpaneel is voorzien van een soort opbouw met daarin een rooster. Aan de voorkant van de rand heeft Zalman een fancontroller gemonteerd, die de snelheid van de zijventilator(s) met een draaiwieltje laat regelen. Een led boven de regelknop geeft de activiteit weer. Rechtsonder op het paneel prijkt de naam van de behuizing: Z7 Plus.

Het rechterzijpaneel is zo eenvoudig als maar mogelijk is: de egale zwarte plaat wordt niet verstoord door logo's, roosters of uitstulpingen ten behoeve van kabelmanagement.

Aan de achterzijde is eveneens weinig op te merken. Aan de bovenkant zit het gat voor de voeding, met daaronder twee met rubber afgedekte gaten voor eventuele waterkoeling. Naast de uitsparing voor het i/o-shield heeft Zalman een 120mm-exhaust-ventilator geplaatst die zijn prik via een molexconnector rechtstreeks van de voeding betrekt. Onderaan de achterkant zijn zeven uitsparingen voor uitbreidingskaarten aangebracht en voor extra koeling is daarnaast weer een rooster geplaatst.

De bovenkant van de Z7 Plus wordt aan het front gedomineerd door een forse aan-uitknop, die wordt geflankeerd door twee status-led's. Daarachter zitten de frontpanel-aansluitingen, die met een plastic klep aan het zicht worden onttrokken.

De onderkant van de kast is, afgezien van de met rubber afgewerkte voetjes, wederom egaal. Die voetjes sluiten aan de voorkant netjes aan bij de plastic lijst, maar die lijst is iets breder dan de kast en ook de voetjes steken daarom iets uit. Daardoor sluiten de voetjes niet goed op de eigenlijke kast aan, met een lelijk richeltje als gevolg. Aan de achterkant zijn, kennelijk om geld te besparen, dezelfde voetjes gebruikt. Deze steken dus ook iets uit en dat doet afbreuk aan het vloeiende ontwerp van de voorkant.

Zalman levert bij de Z7 Plus een tweede ventilator voor het zijpaneel mee. De fancontroller is hierop voorbereid, maar de extra fan is niet voorgeïnstalleerd om inbouwproblemen met een processorkoeler te vermijden. De overige accessoires bestaan uit de handleiding, en een zakje schroeven en kabelbinders.

Interieur

Wanneer het zijpaneel van de behuizing wordt verwijderd, valt meteen op dat de binnenkant, net als de achterkant, niet is meegespoten. De tweede opvallende feature is het behoorlijk forse gat in de plaat waarop het moederbord bevestigd wordt: de backplate van een zware cpu-koeler is zo eenvoudig bereikbaar, een feature die normaliter aan kasten voor high-end pc's is voorbehouden.

De bovenste vier 5¼"-bays zijn voorzien van een bevestigingsmechanisme dat zonder gereedschap te gebruiken is. De drives worden hiermee aan één kant vastgezet; de andere kant blijft loszitten tenzij schroeven worden ingedraaid.

Onder de bays voor optische drives zit de hdd-cage, die ruimte biedt aan vijf 3½"-schijven. De harde schijven worden gekoeld door een 120mm-ventilator, wederom zonder pwm-voorziening. De bay wordt overigens door maar liefst acht schroeven op zijn plaats gehouden. De schroefgaten voor de schijven zijn niet toegankelijk zonder het rek te verwijderen. Wel worden de schijven geluids- en trillingsvrij opgehangen met behulp van rubber ringen.

De onderste 5¼"-bay kan zoals gezegd worden gebruikt voor een extra harde schijf, maar ook met een meegeleverde bracket kan een 2½"-ssd worden vastgeschroefd. Het 5¼"-rooster aan de voorzijde bevat een uitsparing voor 3½"-apparatuur zoals kaartlezers.

De voeding, die nu eens niet onderin maar 'ouderwets' bovenin wordt geplaatst, wordt door twee richels op zijn plaats gehouden. Voor de bevestiging van de uitbreidingskaarten zijn weer toolless plastic clips aangebracht. Schroeven zijn dus niet nodig; wel moeten de slotplaatjes uitgebroken worden voordat een kaart kan worden geplaatst. Eenmaal verwijderde plaatjes kunnen de prullenbak in; wie besluit om een kaart uit zijn systeem te halen, zit met een gat in de achterkant. Hoe dit wordt gedicht laat Zalman aan de eigenaar over, reserveplaatjes worden niet meegeleverd.

Inbouw van componenten

De bouw van een pc begint met het uitnemen van de drivecage voor de harde schijven. Hier moeten we meteen een groot nadeel van de Z7 Plus noteren: de drivecage kan niet worden verwijderd als het moederbord eenmaal is geïnstalleerd en naderhand een schijfje bijplaatsen is een behoorlijke klus. De middelste schijf is overigens nog wel te vervangen zonder de cage te demonteren, maar dat vergt het nodige prutswerk en een dun schroevendraaiertje, en de kans bestaat dat je bij de montage van een nieuwe drive een schroefdraad molt.

Optische drives kunnen zonder problemen worden ingebouwd, ook als het moederbord al op zijn plek zit, maar de retentieclips zijn niet erg degelijk. Een dvd-brander rammelt behoorlijk wanneer op de open- sluitknop wordt gedrukt, en extra bevestigingsschroeven zijn dan ook noodzakelijk.

Als de drives eenmaal zijn geïnstalleerd, kan het moederbord worden geplaatst. Markeringen waar de afstandsbussen voor verschillende formaten moederborden geplaatst moeten worden ontbreken, maar serieuze problemen levert het inbouwen van het moederbord niet op.

Wat wel problematisch is, is de montage van een videokaart. Een kaart met een lengte van meer dan 27 centimeter moet namelijk met de harde schijven om de beschikbare ruimte vechten. Als er hdd's in de onderste twee bays van de drivecage worden vastgeschroefd, worden de sata- en voedingsconnctors geblokkeerd door de videokaart, of past deze laatste helemaal niet.

Een dergelijke videokaart beperkt het aantal bruikbare 3½"-inbouwplaatsen in de cage dus effectief tot drie. Eventueel kan de onderste bay dus ook voor een hdd worden gebruikt, maar die kan dan niet van rubber ringen worden voorzien en zal met slechts twee schroeven vastzitten.

Het installeren van de voeding kan als laatste worden gedaan, als de grootte van de cpu-koeler dat tenminste niet verhindert: een fikse tower-koeler kan voorkomen dat de voeding op zijn plaats wordt gezet. Stockkoelers leveren daarentegen geen problemen op.

Kabelmanagement

De Z7 Plus van Zalman beschikt in feite niet over kabelmanagement. Ten eerste is de ruimte tussen de moederbordplaat en de zijwand te klein om de 24pins voedingskabel probleemloos te verstoppen. Bovendien is er, afgezien van de ruimte naast de voeding, er maar één gat om de kabels weer onder die plaat vandaan te halen, en die zit vlak onder de voeding.

Voor het gros van de courante moederborden is alleen de achtpins voedingkabel netjes weg te werken. De overige kabels kunnen hoogstens in niet-gebruikte drivebays worden weggemoffeld, zodat de inhoud van de kast al snel wordt gedomineerd door een brei van kabels en tie-wraps.

Prestaties

Bij het testen van de geproduceerde geluidsdruk hebben we het makkelijk: zowel de front- als de rear-ventilators kunnen niet worden geregeld, alleen de cpu-koeler en de fan in het zijpaneel kunnen harder en zachter. De molex-stekker die de sidefan van energie moet voorzien, past echter niet vanwege de tamelijk forse passieve koeler van de videokaart uit onze testopstelling. Door de fancontroller - die onhandig genoeg haaks op het zijpaneel is gemonteerd - los te schroeven, was dit probleem op te lossen. Ook hier blijkt echter weer dat de kast niet van grote componenten houdt. Met reguliere kaarten hoeven er geen problemen verwacht te worden.

Geluidsproductie

De geluidsdruk werd gemeten met een Voltcraft-geluidsdrukmeter. De snelheid van de sidefan werd aangepast aan de snelheid van de cpu-koeler, die respectievelijk op 1000rpm en 1600rpm draaide.

Geluidsproductie
	Geluidsdruk (dBA)
Sidefan @ min, cpu-fan @ 1000rpm	********* 41,2
Sidefan @ max, cpu-fan @ 1600rpm	********** 44,1
Omgevingsgeluid	******** 37,3

De geluidsproductie valt alleszins mee, ook al bestaat de koeling uit drie 120mm-fans waarvan er slechts een te regelen is. Het verschil tussen een idle systeem met de sidefan in de laagste stand enerzijds, en alle fans op volle toeren anderzijds bedraagt nog geen 3dBA.

Temperatuur

De temperatuur werd met behulp van de sensors van de hardware gemeten, waarbij de sensors zowel idle als onder belasting van Furmark en Prime95 werden gesampled. De cpu- en de sidefan werden bij zowel de idle- als bij de load-test zowel op de minimum- als op de maximumsnelheid ingesteld.

Koelprestaties idle, sidefan min, cpu-fan 1000rpm
	Temperatuur (graden Celcius)
Cpu	******* 36,3
Gpu	******** 45
Systeem	********** 47

Koelprestaties idle, sidefan max, cpu-fan 1600rpm
	Temperatuur (graden Celcius)
Cpu	******** 36,0
Gpu	******** 37
Systeem	********** 45

Vooral de grafische kaart en in mindere mate het systeem worden door de ventilator in het zijpaneel een stuk beter gekoeld wanneer deze op zijn hoogste stand staat. De processor heeft in de idle-toestand uiteraard minder baat bij een hoog toerental van de cpu-koeler.

Koelprestaties load, sidefan min, cpu-fan 1000rpm
	Temperatuur (graden Celcius)
Cpu	********** 77
Gpu	********* 69
Systeem	******* 57

Koelprestaties load, sidefan max, cpu-fan 1600rpm
	Temperatuur (graden Celcius)
Cpu	********** 76,8
Gpu	******** 61
Systeem	******* 53

Opmerkelijk genoeg profiteert de processor onder volle belasting opnieuw nauwelijks van een sneller draaiende cpu-fan. De temperaturen van gpu en systeem blijken wederom aanzienlijk te dalen met de 120mm-fan in het zijpaneel op volle toeren - en opnieuw is het de gpu die met acht graden veruit de meeste winst boekt.

Conclusie

De Z7 Plus-behuizing van Zalman is geen onaardige kast, maar heeft een aantal tekortkomingen waar moeilijk overheen gestapt kan worden. De kast is eigenlijk te duur voor het budgetsegment, zeker als in aanmerking wordt genomen dat er geen psu wordt meegeleverd, al is de Zalman Z7 Plus voor zijn prijs geen oninteressante kast.

De voordelen van de Z7 Plus zijn onder meer de nette afwerking van zowel het exterieur als het binnenwerk: scherpe randen zijn niet te vinden en alle onderdelen, zoals de zijpanelen, passen netjes. Ook de stoffilters die achter de roosters van de 5¼"-bays zitten, zijn een net detail. De ssd-tray is voor steeds meer tweakers een welkome aanvulling, en ook de rubberen ringen om de trillingen van harde schijven te dempen, zijn mooi meegenomen.

De montage van de harde schijven is echter ook een van de grootste nadelen van de Z7 Plus. Met een forse videokaart zijn de onderste twee slots van de drivecage niet bruikbaar en om een harde schijf te vervangen, zal vrijwel het hele systeem gedemonteerd moeten worden. Daarnaast zijn optische drives zonder een schroevendraaier niet stevig te bevestigen. De clips voor de uitbreidingskaarten zijn wel toereikend, hoewel de afdekplaatjes niet opnieuw gebruikt kunnen worden.

Een ander nadeel is de tweede ventilator in het zijpaneel: die is in combinatie met een tower-cpu-koeler niet te installeren, reden voor Zalman om de eventuele installatie hiervan aan de gebruiker over te laten. Wel aardig is dat de sidefan(s) met een fancontroller zijn te reguleren.

Vergeleken met de Cooler Master 690 II blijft de Zalman op vrijwel alle fronten achter. Zo is de koeling minder effectief, al staat daar wel een iets lagere geluidsproductie tegenover.

De overige features, zoals de esata-aansluiting, een aardig ontwerp en de nette afwerking, geven de Z7 Plus-behuizing van Zalman een redelijke prijs-prestatie-verhouding. Tijdens de bouw van het systeem moet echter terdege met de nadelen rekening worden gehouden.

Voordelen:
Nette afwerking
Hdd-ophanging
Groot gat voor cpu-backplate
Stoffilters 5¼"-bays
Ssd-bracket
Regelbare sidefan

Nadelen:
Drivecage niet verwijderbaar na installatie moederbord
Tweede sidefan niet bruikbaar in combinatie met tower-cooler
Toolless design niet robuust
Weinig ruimte hdd's in combinatie met grote videokaart
Geen kabelmanagement