Toilethokjes vol glasvezel en badges vol drama: dit was WHY2025

titel

Als je in de vrijwilligerstent van hackersconferentie WHY2025 een kop koffie haalt, krijg je dat niet, zoals gebruikelijk, in een plastic wegwerpbekertje mee. Je kunt je kop koffie drinken uit een witte mok die je tijdens je wandeling over het kampeerterrein mee kunt dragen, als ware je Bill Lumbergh uit Office Space. Dat je met een mok mag rondlopen, is exemplarisch voor de sfeer op de camping. Niemand houdt bij wie je bent en of je de mok netjes terug komt brengen. Iedereen heeft er vertrouwen in dat dat wel gebeurt.

Zo zijn hackers onderling: de blockchain en AI wantrouwen ze, maar elkaar niet. Op dit festival is er vooral plezier, interesse en het uitwisselen van kennis. Tweakers was een weekend op het kampeerveld.

Foto's: Niek de Wilde

WHY, MCH en SHA

Hackersconferentie WHY vindt elke vier jaar plaats, of beter gezegd, het festival dat nu What Hackers Yearn heet vindt elke vier jaar plaats. Het festival krijgt telkens een andere naam. In 2022 (het festival werd toen een jaar uitgesteld vanwege corona) heette het nog May Contain Hackers (MCH), daarvoor Still Hacking Anyway (SHA) en daarvoor Observe. Hack. Make. (OHM). De essentie is echter iedere vier jaar hetzelfde. Op een festivalterrein, dit jaar in Geestmerambacht, komen duizenden enthousiastelingen bijeen op een camping om samen te ontspannen en te feesten, maar ook om te hacken, te maken en te puzzelen. Het is dan ook lastig WHY goed te beschrijven. Hackerskamp lijkt de beste term, maar eigenlijk is het meer dan dat. Het is een camping, een ontmoeting, een festival, een conferentie, een hackathon, een evenement. Is het misschien zelfs een levensstijl?

Dat lijken de bezoekers in ieder geval wel uit te dragen. Iedereen die we spreken heeft een eigen verhaal en een persoonlijke reden om er aanwezig te zijn. De een is een hardcore infosechacker die komt om nieuwe skills te leren, de ander een hardwarehacker met een tent vol printplaten en kabels. Je hebt familiemannen die er een weekendje met vrouw en kinderen op vakantie zijn, maar ook diehards die helpen opbouwen, een kleine week hacken en de boel weer afbreken. Er zijn hackers die het hele evenement geen regel code schrijven en er zijn hackers die juist een lang weekend niets anders doen.

Er zijn bezoekers die er oude vrienden komen opzoeken en er zijn first-timers die langzaam alle kleine ritueeltjes en inside jokes leren. Meld bijvoorbeeld altijd aan de eventleiding dat je een krokodil gespot hebt; in de sloten rondom het festival hadden bezoekers namelijk overal opblaaskrokodillen geplaatst. Als je snel een kwantificeerbaar antwoord moet bedenken, gebruik dan 42 of 1337. En je komt overal stickerbakken tegen. Neem er zoveel je wilt, maar geef er andere voor terug. Tweakers heeft bijvoorbeeld klauwenvol 'cyber'-stickers verzameld in alle kleuren van de regenboog, inclusief één met de daadwerkelijke kleuren van de regenboog. Daarvoor in de plaats werden uiteraard Tweakers-stickers gedeponeerd.

Tweakers kampeert

Net als de WHY-bezoekers was ook Tweakers om meerdere redenen aanwezig op het evenement. In de eerste plaats om te proberen er wat werk te verrichten − we dachten dat het leuk zou zijn als mensen konden zien hoe we nieuws schreven. Dat was achteraf een dom idee; door het ontmoeten van allerlei tweakers, bekenden en nieuwe contacten krijgen we minder op papier dan we zouden willen. We komen er ook om het festival te verslaan, via bijvoorbeeld dit verslag, en via onze socialemediakanalen.

We zijn ook op WHY om inspiratie op te doen. Dat deden we bijvoorbeeld bij Het Grote Cyberdebat, waarbij vijf politici van GroenLinks-PvdA, Volt, de VVD, D66 en de Piratenpartij debatteren over stellingen over AI en ict-beleid. Maar geheel in stijl van een informeel hackerkamp waren er ook vijf experts, een per stelling, met een bordje waarop 'bullshit' stond. Als een politicus naar de mening van de betreffende expert foutieve informatie oreerde, werd ludiek het bullshitbordje getoond, gevolgd door applaus en gejoel vanuit het publiek. Er waren nog veel meer interessante presentaties, waarvan de meeste terug te kijken zijn.

Veldtelefoons en switchboards

Wie uit het comfort van de koele publieke ruimtes beweegt en de hitte van het open veld trotseert, komt vanzelf de eerdergenoemde gekke ritueeltjes en projecten tegen die zich door de jaren heen over het festival hebben ontwikkeld. Denk bijvoorbeeld aan de veldtelefoons die overal op het veld te vinden zijn. Dat zijn oude telefoons die vroeger ook op het slagveld werden gebruikt. Soldaten konden daar bijvoorbeeld om hulp vragen. Op WHY staan overal van zulke telefoons ogenschijnlijk willekeurig verspreid, bijvoorbeeld pal naast de parkeerplaats.

Elektronica automaat WHY2025 — Een automaat met daarin doosjes met ESP's en willekeurige
elektronica

Wie de hoorn oppakt en het apparaat een slinger geeft, krijgt een operator aan de lijn. Die zit ergens op het festivalterrein in een tent achter een switchboard; we weten niet wie het was, maar waarschijnlijk ging het om een enthousiasteling met een passie voor oude telecomapparaten. Deze operator kan je doorverbinden naar iedere andere veldtelefoon op het terrein, waarvan sommige ook praktisch zijn neergezet bij bijvoorbeeld het Network Operations Center. Handig als je toevallig wat internetproblemen hebt en je een systeembeheerder moet bereiken. En voor wie een minder serieuze vraag heeft, is er ook goed nieuws: op het instructieboekje naast de telefoon staat dat de operator op verzoek ook een liedje kan afspelen of je kan verbinden met een willekeurige andere veldtelefoon. Nu maar hopen dat iemand de rinkel hoort en daadwerkelijk opneemt!

Netwerk op een hackerscamping

We waren deels op WHY om te netwerken, maar ook het netwerk op het netwerkevenement is het benoemen waard. Daar zorgt het Network Operations Center, ofwel NOC, voor en zij hebben een heel opvallende manier bedacht om het terrein van internet te voorzien. Overal op het festival staan namelijk bekende oranje bouwvakkerstoiletten, de klassieke van Boels. Gelukkig hoeven de 4000 bezoekers van het festival die niet te gebruiken voor hun behoeftes. De toiletcabines, in totaal zestig op het hele terrein, bevatten namelijk netwerkswitches en antennes die een wifisignaal uitzenden om zo het internet te voorzien voor alle tenten. Met succes, in ieder geval voor ons: we hebben geen drop gespot.

We spraken met Arjan Koopen van het NOC, die ons uitlegde dat ieder toilethuisje beschikt over een netwerkswitch met een maximale doorvoersnelheid van 10Gbit/s. Bezoekers kunnen hun internetkabel naast een afgesloten toilethokje leggen en eens per dag loopt er een vrijwilliger, een Angel genoemd, over het hele terrein om die kabels aan te sluiten op de switch. Al die hokjes zijn met glasvezelkabels op een centraal punt verbonden. Koopen noemt dit systeem, met een maximale doorvoersnelheid van maar liefst 400Gbit/s, een soort eigen internetprovider. En nu denk je misschien: dat is toch belachelijk veel. Dat klopt! De piek zat volgens hem ergens op zo'n 70Gbit/s. Beter te veel dan te weinig, toch?!

Badgeproblemen

In aanloop naar WHY2025 mocht Tweakers de badge van het festival al previewen en intussen hebben we er zelf ook een kunnen bemachtigen. Zulke elektronische bezoekersbadges, die ieder jaar weer exorbitanter lijken te worden, zijn binnen de hackerswereld belangrijke prestigeprojecten. Naast de tent waar ze zelf zaten, werden deze badges in elkaar gezet en aan de bezoekers uitgedeeld. Dat werd meermaals overduidelijk, want op de momenten dat er een nieuwe lading klaar was, ontstaat er telkens een immense rij tot aan de andere kant van het festivalterrein. Dat is op zich al een illustratie van de populariteit van de apparaatjes. Dat het in de volle zon meer dan dertig graden werd en veel bezoekers er stonden met flinke katers, is illustratief voor hoeveel gebruikers ervoor over hebben om de badge te bemachtigen.

Niet alleen de bezoekers moesten afzien voor de badge. Kort voor de start van de conferentie maakte de organisatie bekend dat de badges mogelijk brandgevaar opleveren. De computers worden van stroom voorzien door twee 18650-batterijen en de verbindingen met de printplaat konden kortsluiting veroorzaken. Daarom hebben vrijwilligers gedurende het festival tot diep in de nacht voor de start epoxyhars lopen smeren, om kortsluiting in de metalen delen te voorkomen. En zoals een vrijwilliger van het badgeteam ons laat weten, ook dan is het uiteindelijk een hobbyproduct dat niet helemaal geoptimaliseerd is; het ontwerp en de productie verlopen snel en hectisch. En de organisatie draagt een nog explicietere, ludieke boodschap uit met een waarschuwing in het badgepakket: "Stop de batterijen onder geen enkele omstandigheden in de badge."

Middeleeuws hacken

Op het hele festivalterrein zijn overal waar je kijkt leuke projecten te zien, vaak opgezet of opgehangen door bezoekers zelf. Een bezoeker zag ons bijvoorbeeld een beetje verward bij een houten constructie staan. Niet echt iets dat je op een hackersevenement zou verwachten, maar, legde deze bezoeker uit, het bleek een replica van een middeleeuwse draaibank voor houtbewerking te zijn. "Hacken hoeft niet per se iets met computers te maken te hebben. Het gaat om het naar je hand zetten van iets; hoe krijg je het voor elkaar om iets precies te laten doen wat je wilt?"

Dat is ook te zien bij tenten waar aan 'foodhacking' werd gedaan, een gastronomische, scheikundige en biologische benadering van wat hacken in de volksmond inhoudt. En natuurlijk draait het overal op het terrein om het originele openbreken te vinden: fysieke sloten, waaronder in de Lockpicking Village.

Uiteraard vond er ook meer dan genoeg archetypisch hacken plaats. Zo werd er uitvoerig een hackerschallenge zoals een Capture The Flag-evenement, ofwel CTF, uitgevoerd. In de wedstrijdvorm van deze oefening gaan honderden WHY-bezoekers aan de slag met allerlei opdrachten, zoals het vinden van een kwetsbaarheid in een app of het omzeilen van de restricties van een chatbot. Tweakers komt later nog met een uitgebreider kijkje in deze hackersport.

En over later terugkomen gesproken: intussen begint het te schemeren op het terrein en maken de hackers zich klaar voor wat minder journalistiek relevante activiteiten zoals keihard headbangen op een Metallica-coverband, raven in een volledig met mist gevulde technodome en het consumeren van kleine alcoholische versnaperingen. Tweakers pakt rustig aan de laptops, merch en badge in, uiteraard een hoop leuke interacties, verhalen en contacten rijker. De volgende is pas weer over vier jaar. Hopelijk tot dan!

_{Redactie: Tijs Hofmans, Yannick Spinner Eindredactie: Monique van den Boomen}

IT-banen

Reacties (57)

fabianz 15 augustus 2025 15:27

Er was zo ongelofelijk veel te doen. De vele lezingen waren van van op z'n best matig tot super interessant. De meeste zijn overigens terug te kijken. Fantastisch vond ik de DNA&Moloculair Biology, state of IPv6, From Wan to Nas. Maar de beste vond ik wel Passive and active Radar using SDR.
Oh ja en ik heb nog een satellite ontvanger gemaakt en heb op het Schip Serendiep uitleg gehad over 3d printers. En ik heb natuurlijk een paar Tweakers stickers gescored.
Al met al heb ik er dus nu 3 hobbies erbij gekregen: De badge, satellietjes en 3d printer (die ik net heb aangeschaft). Dit WHY2025 camp gaat me veel meer dan die 5 dagen aan tijd kosten. Het is maar goed dat de volgende over 4 jaar is.