Door Eric van Ballegoie

Redacteur televisies

Zo testen we televisies

Achter de schermen in het Tweakers-tv-testlab

29-03-2025 • 06:00

27

Multipage-opmaak

Inleiding

In het lab van Tweakers testen we jaarlijks tientallen televisies om één centrale vraag te beantwoorden: welke tv’s zijn echt aan te raden – en welke juist niet? Daarvoor gebruiken we een testmethode die we door de jaren heen hebben ontwikkeld en die we voortdurend blijven aanscherpen. In dit artikel leggen we uit hoe we testen en waarom we dat zo doen.

Onze tests zijn grofweg op te delen in twee categorieën. Allereerst voeren we een groot aantal objectieve metingen uit waarmee we onder andere helderheid, kleurweergave, contrast, inputlag en energiegebruik in kaart brengen. We testen dit voor zowel sdr- als hdr-beelden. Dankzij deze metingen kunnen we televisies eerlijk en meetbaar met elkaar vergelijken.

Cijfers vertellen echter niet het hele verhaal. Daarom doen we ook subjectieve tests: bijvoorbeeld om te beoordelen hoe goed de tv beeldkwaliteit van mindere bronnen weet op te poetsen of hoe prettig het smart-tv-systeem in gebruik is. We kijken naar zaken zoals de kwaliteit van de beeldverwerking, de mate van reflectie van het scherm, het gebruiksgemak van de afstandsbediening en de prestaties van het smartplatform. Ook de geluidskwaliteit beoordelen we voorlopig subjectief, omdat metingen bij tv’s lastig te standaardiseren zijn door verschillen in opstelling en akoestiek.

Op basis van al die aspecten, zowel gemeten als ervaren, komen we tot een eindconclusie. Zo kunnen we je zo goed mogelijk helpen bij het vinden van een tv die écht bij jouw wensen past.

Testruimte en apparatuur

Voor het testen van tv’s beschikken we over een speciaal ingerichte testruimte met afgeplakte ramen, een donkere vloer en volledig zwarte muren en plafond. Zo houden we volledige controle over het omgevingslicht tijdens onze subjectieve kijktests en kunnen we objectieve metingen uitvoeren in totale duisternis. Dat is belangrijk: zelfs minimale lichtinval op de sensor van een optische meter kan de meetresultaten beïnvloeden.

Portrait Displays Calman UItimate kalibratiesoftware
Portrait Displays' Calman UItimate-kalibratiesoftware

Voor metingen van helderheid, contrast en kleur gebruiken we een combinatie van een signaalgenerator, optische meetapparatuur en kalibratiesoftware. De signaalgenerator stuurt via HDMI testbeelden naar de televisie, waarna onze meetinstrumenten registreren hoe de tv deze signalen weergeeft. De bijbehorende software stuurt zowel de generator als de meters aan en verzamelt en analyseert de meetgegevens.

Wij maken hiervoor gebruik van Portrait Displays' Calman Color Ultimate, de de facto standaard voor het meten en kalibreren van beeldschermen. Calman gebruiken we in combinatie met de VideoForge Pro 8K-signaalgenerator. Deze ondersteunt resoluties tot 8k bij 60Hz en is geschikt voor zowel sdr- als hdr-signalen, inclusief 12bit-Dolby Vision.

VideoForge Pro 8K signaalgenerator
De VideoForge Pro 8K-signaalgenerator stuurt testbeelden uit via HDMI.

Hoewel de VideoForge standaard testpatronen aan boord heeft, kiezen we ervoor om alle testbeelden direct vanuit Calman te laten genereren. De beelden worden via USB naar de signaalgenerator gestuurd, die ze vervolgens als HDMI-signaal naar de tv uitstuurt. Zo weten we zeker dat de juiste patronen met de juiste specificaties worden gebruikt voor elke meting.

Colorimeter en spectroradiometer

Om te meten hoe goed televisies testbeelden weergeven, gebruiken we een Portrait Displays C6 HDR5000-colorimeter. Deze nieuwste versie van de C6 is iets nauwkeuriger dan zijn voorganger, de C6 HDR2000 die we tot voor kort gebruikten, en is bovendien geschikt voor lichtniveaus tot 5000cd/m².

De C6 HDR5000 is een tristimuluscolorimeter, die werkt op basis van drie kleurfilters die respectievelijk rood, groen en blauw licht doorlaten. Zo bootst hij na hoe het menselijk oog kleuren waarneemt en bepaalt hij op basis van de verhouding tussen de drie kanalen de kleur en helderheid van het licht op het scherm. Het grote voordeel van dit type meter is de snelheid: hij kan snel en betrouwbaar veel metingen achter elkaar doen. Dat maakt colorimeters ideaal voor tests waarbij we tientallen of zelfs honderden meetvelden moeten analyseren.

Er zit ook een keerzijde aan deze techniek. Omdat de meter alleen via zijn rgb-filters kijkt, ziet hij niet het hele kleurenspectrum. Zolang de lichtbron van het scherm (bijvoorbeeld oled of een witte led) wat betreft spectrale opbouw goed aansluit bij de filters, levert dat prima resultaten op. Als het scherm echter licht uitzendt met pieken op golflengtes die buiten de ideale gevoeligheid van de filters vallen, kunnen er meetfouten ontstaan.

Om dat op te vangen bevat de C6 HDR5000 een hele reeks displayprofielen. Elk profiel is afgestemd op een bepaald type scherm en corrigeert voor de manier waarop het spectrum van dat scherm afwijkt van wat de meter verwacht. Die profielen zijn gebaseerd op metingen van een veel preciezere spectroradiometer en zorgen ervoor dat de colorimeter zo goed mogelijk blijft meten. In de praktijk werken die profielen vaak goed, maar ze zijn niet perfect. Zeker bij nieuwere of minder gangbare schermen kan het zijn dat er nog geen goed profiel beschikbaar is. In dat geval loop je het risico op kleine afwijkingen in de metingen.

C6 HDR6000 colorimeter en JETI Spectraval 1501 Hires-spectroradiometer
C6 HDR6000 colorimeter en JETI Spectraval 1501 Hires-spectroradiometerC6 HDR6000 colorimeter en JETI Spectraval 1501 Hires-spectroradiometer

C6 HDR6000-colorimeter en JETI Spectraval 1501 Hires-spectroradiometer

Daarom gebruiken we ook een een JETI Spectraval 1501-Hires-spectroradiometer. Dat is een optische meter die het volledige zichtbare lichtspectrum kan meten door een diffractierooster te gebruiken om het licht op te splitsen. Technisch gezien is de - veel duurdere - JETI-meter daarom een veel nauwkeuriger meetinstrument, maar het nadeel is dat deze meter veel trager is, vooral bij lage helderheid. Bijna-zwartmetingen duren daarom extreem lang met deze en andere spectroradio- en spectrofotometers. Daarom zijn ze in de praktijk niet praktisch als je letterlijk honderden metingen uitvoert, zoals wij doen bij het evalueren van televisies.

Bij elke televisie die we testen gebruiken we eerst de JETI Spectraval 1501 om een uniek profiel te maken voor de C6 HDR5000. Die gebruiken we daarna voor het echte testwerk. We doen dat door beide meters tegelijk op het scherm te zetten en een reeks kleurpatronen te meten. Op basis daarvan maakt de Calman-software een uniek correctieprofiel dat de C6 compenseert voor de spectrale eigenschappen van dat specifieke scherm.

Presets en sdr-metingen

Elke test begint met het bepalen van de beste beeldmodus. De meeste tv’s hebben meerdere presets met namen als Levendig, Standaard, Game, Film of Filmmaker. Wij zoeken daarbij naar de modus waarvan de kleurtemperatuur van grijstinten zo dicht mogelijk bij 6500 kelvin ligt: dat is de standaard die ook in regieruimtes gebruikt wordt bij het masteren van tv-programma’s, films en series.

Uit ervaring weten we dat modi zoals Levendig en Standaard vaak een duidelijke blauwe zweem hebben, terwijl Film of Filmmaker meestal beter afgestemd zijn op de juiste kleurtemperatuur. Om te controleren of dat ook echt zo is, meten we bij elke preset hoe nauwkeurig een reeks grijstinten wordt weergegeven. De beeldmodus met de neutraalste grijswaarden vormt dan de basis voor de rest van de tests.

Beeldmodus tv
De Film- of Filmmaker-stand biedt bij de meeste tv's de nauwkeurigste kleurweergave.

Daarna lopen we alle instellingen na die invloed kunnen hebben op de beeldkwaliteit. Zo schakelen we de omgevingslichtsensor uit zodat de helderheid niet automatisch wordt aangepast. Ook zetten we alle automatische beeldverwerking uit die contrast, helderheid of kleur dynamisch beïnvloedt. Deze functies kunnen de meetresultaten verstoren, dus voor objectieve metingen zetten we ze vooraf allemaal uit. Later, tijdens de subjectieve beoordeling, testen we die automatische functies wél, zodat we kunnen zien wat ze doen en of ze het beeld daadwerkelijk verbeteren.

Sdr-metingen

Als alle instellingen goed staan, begint het echte testwerk. We starten met het meten van sdr-signalen (standard dynamic range). Dit type beeld wordt gebruikt bij reguliere televisie-uitzendingen, vrijwel alle YouTube-video’s en het grootste deel van de films en series op streamingdiensten. We stellen bij sdr-metingen de helderheid van de tv’s zo hoog mogelijk in, tot het punt waarbij we zien dat het de nauwkeurigheid van de meetresultaten negatief beinvloedt.

De eerste meting is een grijswaardenanalyse: we meten hoe de tv verschillende grijstinten weergeeft, van volledig zwart tot wit, via tussenstappen zoals donker- en lichtgrijs. De software controleert hierbij of de grijstinten een neutrale kleur hebben (dus geen kleurzweem) én of de helderheid bij elke stap correct oploopt. Dat is belangrijk, want bij een verkeerd ingestelde gammacurve kunnen donkere tinten te licht of juist te donker worden weergegeven en middentonen te vlak of te contrastrijk.

Resultaat van de grijsschaaltest, in sdr-modus
Resultaat van de grijsschaaltest, in sdr-modus

De afbeelding hierboven laat dit zien. De bovenste grafiek toont de verhouding tussen rood, groen en blauw. In dit geval zien we dat rood nipt oververtegenwoordigd is en daardoor ontstaat een iets te rode of warme zweem voor grijstinten. De tweede grafiek toont dezelfde data, maar combineert de kleurweergave met de helderheid. Hier zie je dat de tv donkere grijstinten nét iets te donker weergeeft, terwijl vooral de middentonen relatief juist wat te helder zijn.

Hoewel deze grafieken veel inzicht geven, zijn ze lastig om direct tussen tv’s te vergelijken. Daarom berekent de software ook een ΔE2000- en een ΔE ITP-waarde, getallen die aangeven hoe ver de gemeten kleur afwijkt van de ideale kleur. Deze formule houdt rekening met zowel kleurfouten als helderheidsverschillen. Voor onze sdr-test kijken we vooral naar de ΔE2000-afwijking, aangezien deze methode voor dit type videobeelden de industriestandaard is om afwijkingen in weer te geven. Een ΔE2000 van 0 is perfect. Onder de 1 is het verschil voor het menselijk oog praktisch onzichtbaar. Waarden onder de 3 zijn in de praktijk nauwelijks waarneembaar, maar boven de 5 zijn fouten meestal zichtbaar. Een ΔE van 10 of meer geldt als een duidelijk slechte weergave.

Naast grijstinten meten we ook de kleurweergave van sdr-beelden. Hiervoor gebruiken we eerst testbeelden met de primaire kleuren (rood, groen, blauw) en de secundaire kleuren (cyaan, magenta, geel). Ook hier berekent Calman een ΔE2000-waarde per kleur en deze zie je terug in onze testrapporten.

Resultaat van de ColorCheckertest, in sdr-modus
Resultaat van de colorcheckertest, in sdr-modus. Afwijkingen weergegeven berekend met ΔE2000 en ΔE ITP

Omdat de meeste echte beelden niet bestaan uit puur rood, groen of blauw doen we ook een zogenaamde colorcheckertest. Deze test bevat een reeks kleuren die veel voorkomen in echte video’s, zoals huidtinten, blauwtinten van lucht en water, en groentinten uit natuurbeelden. Samen met enkele neutrale grijstinten vormt dit een realistische doorsnede van wat een tv in de praktijk moet kunnen weergeven. Ook voor deze test geldt: hoe lager de ΔE, hoe beter.

Contrast

Kleurweergave is belangrijk, maar helderheid en contrast spelen minstens zo’n grote rol in de beeldervaring. Contrast geeft aan hoe groot het verschil is tussen het donkerste zwart en het helderste wit dat een tv kan weergeven. Hoe groter dat verschil, hoe meer diepte en impact het beeld krijgt.

We meten het contrast met een ANSI-schaakbordpatroon: een raster van afwisselend zwarte en witte vakken. Eerst meten we de helderheid in het midden van elk wit vlak, daarna in het midden van elk zwart vlak. We delen het gemiddelde van de witmetingen door het gemiddelde van de zwartmetingen en berekenen zo het ANSI-contrast.

Vooral bij lcd-tv’s is het contrast soms beperkt, omdat zwart op die schermen niet altijd echt zwart is. Bij goedkopere modellen lekt er vaak nog wat achtergrondverlichting door, waardoor donkere scènes grauw ogen. Bij oled-tv’s is dat geen probleem: die kunnen pixels volledig uitschakelen, wat resulteert in perfect zwart en dus een praktisch oneindig contrast.

Deze meting gebruiken we ook om de helderheid in sdr-modus te bepalen. Een hogere helderheid betekent dat de tv beter zichtbaar blijft in een heldere kamer. Wij zien graag dat een televisie in sdr ten minste 300cd/m² haalt bij weergave van het ANSI-patroon; daarmee kun je ook overdag comfortabel kijken, zelfs bij invallend daglicht.

Hdr-metingen en beeldverwerking

De meeste televisies presteren goed tot zeer goed bij sdr-weergave, maar bij hdr (high dynamic range) wordt het vaak uitdagender. Hdr-signalen bevatten veel hogere piekhelderheden en rijkere, meer verzadigde kleuren. Daardoor kunnen elementen zoals zonlicht, reflecties of neonlichten realistischer en levendiger worden weergegeven.

Net als bij sdr meten we ook bij hdr de grijs- en kleurweergave, en dat doen we op grotendeels dezelfde manier. Het grootste verschil zit in hoe helderheid wordt geïnterpreteerd: hdr werkt met absolute helderheidswaarden. Dat betekent dat de helderheid waarmee een regisseur lichte en donkere details op een studiomonitor ziet, thuis op de tv exact hetzelfde zou moeten zijn.

Resultaat van de grijsverlooptest, in hdr-modus
Resultaat van de grijsverlooptest in hdr-modus

In de praktijk lukt dat lang niet altijd. Veel tv’s, vooral in het goedkopere segment, kunnen de hoge helderheidspieken die in hdr-signalen voorkomen niet volledig weergeven. In dat geval past de tv tonemapping toe: de felste delen van het beeld worden dan vertaald naar lagere helderheidsniveaus die het scherm wél aankan. Dat proces kan leiden tot kleur- en helderheidsafwijkingen, vooral in scènes met veel dynamiek of contrast.

Omdat hdr-signalen een groter kleurvolume en een veel bredere helderheidsrange gebruiken dan sdr, werken we voor deze metingen met een andere afwijkingsformule: ΔE ITP. Deze nieuwere standaard houdt beter rekening met het menselijk kleurgevoel bij hoge helderheden en sluit beter aan bij hoe we hdr subjectief ervaren. De ΔE ITP-berekening is strenger dan ΔE2000 en levert daardoor doorgaans hogere waarden op. Ook hier geldt: hoe lager de ΔE ITP-waarde, hoe beter de kleurweergave. Voor goede hdr-weergave op consumenten-tv’s is een score onder 3 doorgaans acceptabel. Boven de 6 begint de weergave zichtbaar af te wijken en wordt het voor veel kijkers merkbaar, vooral in huidtinten, highlights of felle kleuren. Waarden hoger dan 15 zijn als slecht te bestempelen. In onze testrapporten geven we deze afwijking daarom standaard weer bij alle hdr-metingen.

Full screen en piekhelderheid

Ook in hdr-modus meten we de helderheid en dat doen we met meerdere testpatronen. Zowel bij oled- als bij lcd-televisies met een miniledbacklight is de helderheid meestal het hoogst als slechts een klein deel van het beeld fel oplicht, terwijl de lichtopbrengst terugloopt naarmate een groter deel van het beeld helder moet oplichten.

Helderheid in hdr-modus, bij verschillende vlakgroottes
Helderheid in hdr-modus, bij verschillende vlakgroottes

We testen daarom met een wit vlak dat 1%, 2%, 5%, 10%, 25%, 50%, 75% en ten slotte 100% van het scherm beslaat, en meten welke invloed dat op de helderheid heeft. Idealiter is de helderheid bij hdr-weergave niet alleen hoog maar ook bij elke meting gelijk, maar in de praktijk zien we dat dus zelden. Bovenstaande afbeelding laat dit duidelijk zien.

Beeldverwerking

Beeldkwaliteit draait niet alleen om meetwaarden; ook de beeldverwerking van een tv speelt een grote rol. Moderne televisies zijn uitgerust met allerlei slimme algoritmes die het beeld automatisch proberen te verbeteren. Denk aan verscherping, automatische kleur- en contrastaanpassing, ruisonderdrukking en technieken om ‘banding’ (kleurbanden in subtiele overgangen, zoals een blauwe lucht) te verminderen.
Afhankelijk van hoe een fabrikant deze algoritmes heeft afgesteld, kunnen ze een echte meerwaarde bieden, maar ze kunnen het beeld ook juist verslechteren. Zo kan extra contrastversterking bij een al goed signaal leiden tot detailverlies in schaduwen en highlights. En ‘kleurverbetering’ resulteert vaak in onnatuurlijk felle kleuren. Sommige kijkers vinden dat mooi, maar wij zoeken naar een balans: beeldverwerking die alleen ingrijpt als het nodig is en het beeld ongemoeid laat als het al goed is.

Beeldverwerking tv
Tv's bieden vaak veel opties om signalen te verbeteren. Hoe goed die werken, bepalen we subjectief.

Deze aspecten laten zich lastig vangen in objectieve metingen. Daarom beoordelen we dit deel van de beeldkwaliteit subjectief op basis van een vaste set testbeelden die we al jarenlang gebruiken. In onze reviews beschrijven we vervolgens wat ons positief opvalt, maar ook waar de beeldverwerking juist tekortschiet of overdreven ingrijpt.

Kijkhoeken, gaming en geluid

Tv-beelden zien er recht van voren bijna altijd goed uit, maar zodra je er onder een hoek naar kijkt kan de beeldkwaliteit flink achteruitgaan. Vooral bij televisies met een VA-paneel nemen kleurverzadiging en contrast snel af als je niet recht voor het scherm zit. Dat is iets waarnaar we in onze tests uiteraard ook kijken.

Voorbeeld van een tv waarbij de helderheid afneemt en de kleur verandert als je het scherm onder een hoek bekijkt
Voorbeeld van een tv waarbij de helderheid afneemt en de kleur verandert als je het scherm onder een hoek bekijkt

Om dit goed te kunnen beoordelen, maken we van elke tv een serie vergelijkende foto’s met vaste testbeelden. Dat doen we zowel recht van voren als onder een hoek van 45 graden, zodat we kunnen zien hoeveel de beeldkwaliteit verslechtert bij schuin kijken. Een voorbeeld van zulke resultaten zie je in de foto’s hierboven. Je vindt deze foto's vaak terug in onze reviews en als de prestaties bij een hoek duidelijk ondermaats zijn, benoemen we dat natuurlijk ook in onze beoordeling.

Gaming

Veel Tweakers gamen op hun tv, maar een goede beeldkwaliteit betekent niet automatisch dat een tv ook geschikt is voor gaming. Games stellen namelijk extra eisen: vooral bij snelle actiespellen is het cruciaal dat de actie van je controller zo snel mogelijk op het scherm doorgevoerd wordt. Standaard voeren tv’s allerlei beeldverwerking uit en dat kost tijd. Daardoor zit er een kleine vertraging tussen het moment dat je een knop indrukt en het moment waarop die actie zichtbaar is. In games waarbij timing en reactiesnelheid belangrijk zijn kan dat behoorlijk storend zijn.

Met de Leo Bodnar 4K Lag tester meten we de input lag van tv's bij 60Hz en 120Hz signalen
Met de Leo Bodnar 4K-lagtester meten we de inputlag van tv's bij 60Hz-, 120Hz- en 144Hz-signalen.

Deze vertraging noemen we inputlag en die meten we met een Leo Bodnar 4K-inputlagtester. Dit apparaat stuurt via HDMI knipperende vakjes naar de tv en meet met een optische sensor hoelang het duurt voordat die vakjes op het scherm verschijnen.

Gelukkig hebben de meeste moderne tv’s een speciale gamemodus waarin alle niet-essentiële beeldverwerking wordt uitgeschakeld. Daarmee wordt de inputlag vaak flink verlaagd. Wij beschouwen een inputlag van 16 milliseconden of minder bij 60Hz weergave als goed: daarboven begint de vertraging merkbaar te worden, vooral voor fanatieke gamers. Veel tv’s kunnen tegenwoordig ook overweg met 120Hz-signalen. Voordeel daarbij is niet alleen dat dit vloeiendere weergave oplevert, maar ook dat daarbij de inputlag meestal nog veel kleiner is dan bij 60Hz-signalen. Voor 120Hz-weergave geldt dat we graag een inputlag van minder 10ms zien.

Naast de reactietijdtests sluiten we ook altijd een Xbox Series X aan om te controleren of de tv overweg kan met 120Hz-weergave, vrr (variable refresh rate) en Dolby Vision voor games. We kijken bovendien of de tv handige gamefuncties biedt zoals een ingebouwde crosshair, framerate-informatie of de mogelijkheid om delen van het beeld in te zoomen. Onze complete bevindingen lees je bij het onderdeel Gaming in elke review.

Geluidskwaliteit

De geluidsweergave van televisies beoordelen we subjectief. Waar we bij producten als hoofdtelefoons wél meten hoe ze klinken, hebben we er bij tv’s bewust voor gekozen om dat niet te doen. Het is lastig om bruikbare metingen te verkrijgen, omdat veel tv’s het geluid niet direct naar voren afstralen. In plaats daarvan wordt er vaak gebruikgemaakt van reflecties via het tv-meubel of de achterwand. Daardoor hebben de akoestiek van de ruimte en zelfs de positie van de tv een enorme invloed op hoe het geluid uiteindelijk klinkt.

Tijdens onze tests experimenteren we daarom met verschillende afstanden tot de achterwand, om te horen wat dat doet met het geluidsbeeld. We beoordelen hoe de tv klinkt bij spraak, muziek en filmgeluid en letten daarbij op helderheid, ruimtelijkheid, vervorming en basweergave. Voor de duidelijkheid: we testen televisies altijd staand op hun meegeleverde voet, dus niet hangend aan de muur. Dat komt overeen met hoe de meeste mensen hun tv thuis gebruiken en levert een realistischere indruk van de geluidskwaliteit.

Met een externe receiver controleren we of tv's geluid via hdmi correct uitsturen
Met een externe receiver controleren we of tv's geluid via HDMI correct uitsturen.

Omdat steeds meer mensen een soundbar of externe versterker gebruiken, testen we ook of de tv's geluid via HDMI correct naar een soundbar of receiver kunnen sturen. In de meeste gevallen gaat dit goed en wordt zowel stereogeluid als Dolby (Atmos) netjes via HDMI uitgevoerd, wat wij verifiëren met een externe receiver die alle moderne geluidsformaten kan decoderen.

Smart-tv en energiegebruik

Vrijwel alle tv’s zijn tegenwoordig smart, wat betekent dat je direct gebruik kunt maken van apps zoals Netflix, YouTube en Videoland en dat je via USB of netwerk je eigen video’s kunt afspelen. Veel smart-tv’s kunnen bovendien andere apparaten binnen een smarthome aansturen, zoals verlichting of speakers.
Wij controleren altijd of de belangrijkste apps aanwezig zijn, of ze goed werken en of het systeem snel en soepel reageert. Daarnaast testen we ook hoe de tv functioneert zonder internetverbinding of zonder gebruik te maken van de smartfuncties. Hoewel veel gebruikers het prettig vinden dat je geen aparte mediaspeler meer nodig hebt, weten we ook dat er mensen zijn die hun tv juist bewust níet met internet willen verbinden. Daarom bekijken we ook hoe bruikbaar de tv is in die stand, bijvoorbeeld voor lineaire tv, externe apparaten of lokale mediabestanden.

Energiegebruik

Tv’s worden steeds groter en steeds helderder en dat heeft natuurlijk invloed op het energiegebruik. Ook dat nemen we mee in onze tests. We voeren hiervoor twee verschillende metingen uit. De eerste is een statische test met een ANSI-schaakbordpatroon van afwisselend zwarte en witte vlakken. De tweede is een tien minuten durende video met een mix van realistische tv-scènes, die het kijkgedrag van een gemiddelde tv-avond benadert. Voor een eerlijke vergelijking stellen we alle tv’s vooraf in op dezelfde helderheid met behulp van het ANSI-patroon. Beide tests voeren we twee keer uit: eenmaal op 120cd/m², een prettig niveau voor avondkijkers, en één keer op 250cd/m², geschikt voor gebruik overdag in een lichte kamer.

ZES Zimmer LMG 95
ZES Zimmer LMG 95

Tijdens de tests meten we het energiegebruik met een ZES Zimmer LMG95 Power Analyzer, die het gemiddelde vermogen over de volledige duur van de test registreert. Omdat alle tv’s op exact dezelfde helderheid zijn ingesteld, geldt hier simpelweg: hoe lager het verbruik, hoe beter.

Tot slot

Dat is in vogelvlucht hoe we tv’s testen bij Tweakers: een combinatie van objectieve metingen en subjectieve beoordelingen van onze redacteuren en testlabcoördinators. Wil jij meer weten over tv’s? Lees dan vooral onze reviews of bekijk de TV Best Buy Guides voor onze actuele aanraders.

Redactie: Eric van Ballegoie Video: Mark van der Kruit Eindredactie: Marger Verschuur

Reacties (27)

27
26
18
2
0
8
Wijzig sortering
Bij de beeldverwerking speelt natuurlijk heel erg mee met wat voor bronmateriaal je begint:
  • Bij een video in SDR kijk je naar het opschalingsalgoritme en het de-interlacingsalgoritme
  • Bij een 24Hz film kijk je naar het bewegingsinterpolatiealgoritme.
  • Bij materiaal in lage bitrate kijk je naar hoe goed de postprocessingsalgoritmen zijn
Ik denk dan ook dat het zinnig is om te documenteren tegen wat voor beeldmateriaal je de beeldverwerking subjectief toetst.
Even ter vergelijking van de gebruikte meter:
De "grote jongens" zoals HDTVtest (aanrader!), AVforums en Rtings.com gebruiken allemaal de Klein K10-A, echter kost die $6900. Die is echt ongeëvenaard en vergeleken met die meter is de door Tweakers gebruikte C6 meter bijna "speelgoed"....
Ach, de calibratie gebeurt met de Jeti. Die zie ik op internet voor prijzen van US$ 7.299,00 voorbijkomen.

Ik vermoed ook dat de andere sites gesponsord worden met dat soort apparatuur.
Als consumenten zouden we blij moeten zijn met die verschillende merken meetapparatuur!
Iedereen wil natuurlijk claimen dat hún gebruikte apparatuur natuurlijk de beste is, maar de diversiteit zorgt dat het voor fabrikanten lastiger wordt hun TV’s te optimaliseren voor 1 type meetapparatuur voor de reviews, mogelijk ten koste van gebruikers ervaring.
In het geval van een spectrofotometer is dat per definitie onmogelijk. De hele eigenschap van een spectrofotometer is juist dat deze het volledige lichtspectrum kan analyseren. Dat is ook de reden dat deze altijd gebruikt worden als calibratie, om een CCSS of CCMX file te maken; deze kan gebruikt worden in de colorimeter om deze te laten compenseren voor de unieke spectro eigenschappen van elk scherm (denk bijv. aan quantum dots, white leds, RGB leds, OLED, QD-OLED, die allen hun eigen unieke spectra-profiel hebben). Door met een spectrofotometer dit vast te stellen, kun je ervoor zorgen dat de colorimeter accuraat kan meten (wordt steeds relevanter met de wide color-range schermen, die verschillende technieken gebruiken om dit grotere kleurenbereik te behalen).

Tevens zie ik ook niet in hoe je een scherm wilt optimaliseren voor meetapparatuur. Ja, dat kan, door het scherm zo accuraat mogelijk af te stemmen. Maar dat is juist ook het hele doel.
Het zou ook interessant zijn wat de echte afwijkingen zijn tussen de twee. Is dat heel groot, of is het op de marge en dus voldoende voor het type test van Tweakers, gezien de meeste hun tv in een woonkamer hebben staan met allerlei strooilicht, gekleurde dingen in de kamer, en hun tv toch instellen op standje 'niet aangeraakt'😊
Want het is echt superbelangrijk om maximaal nauwkeurig te zijn omdat.....?

Als het scherm wordt gebruikt voor medische toepassingen, kan ik me er nog iets bij voorstellen. Maar consumentenspul?
Wij hebben hier uiteraard ook naar gekeken en kwamen tot de conclusie dat het investeren in een Klein K10-A voor direct-on-screen metingen een zodanig klein verschil maakt ten opzichte van de C6 HDR2000 en 5000 meters, dat het voor ons niet de moeite waard is. Zoals gezegd profileren we de C6 meters voor ELKE test met een JETI Spectraval 1501-Hires spectraradiometer, een referentieapparaat met meer kost dan de Klein K10-A. Door zo'n profiel te maken is de nauwkeurigheid van de C6 van zeer goede kwaliteit.

Is een K10 nóg beter? Voor niet direct-on-screen metingen zoals bij het testen van projectors sowieso wel, en de Klein K10 is ook sneller, maar dat zijn allebei punten die voor ons geen issue zijn.
Zou mooi zijn om te zien net zoals bij rtings dat de TVs ook gekalibreerd worden en vervolgens opnieuw een score krijgen.

Zeer handig als je een TV koopt die al goed is, maar met een paar instellingen overnemen zelfs nog beter wordt. Heb dat al voor een samsung en lg tv gedaan en de verschillen met standaard instellingen is dag en nacht.
Zodra je gaat kalibreren, ben je ook paneelspecifieke eigenschappen aan het meten. Die zullen dus van exemplaar tot exemplaar verschillen. Je zal, door dezelfde waardes over te nemen, wel dichter in de buurt komen van 'het perfecte plaatje', maar het kan andere eigenschappen van het scherm ook verslechteren. Dus is dat echt wat je wil?

Ik denk door te zeggen welke instellingen je kan gebruiken die de beste beeldkwaliteit geven (denk aan presets, gammacurve etc.), je al een heel eind komt.
Dat is zeker waar, maar ik merk dat met een simpele copy paste je toch echt een beter beeld krijgt, al is het 90% van het resultaat vergeleken met de TV die gekalibreerd was. Niet iedereen heeft de spullen om een kalibratie uit te voeren, maar als je al (simpel gezegd) 90% op vooruit kan gaan door simpelweg wat waarden over te nemen is dat het wel waard.

De kalibratie waarden zijn natuurlijk ook alleen met instellingen van de TV te bereiken, bij LG kun je dus 20 punts kalibratie uitvoeren (en nog hier en daar wat instellingen).

Zover mijn ervaring gaat met het kopiëren van kalibratie waarden van rtings heb ik uitstekende ervaringen mee. Standaard zijn bijna alle schermen vaak te blauw (je ziet ook dat de preset warm2 bijna altijd gebruikt wordt).
Dat hebben we in het verleden (in ieder geval bij Hardware.Info) wel gedaan, maar daarmee creëer je het idee dat die settings universeel over te zetten zijn naar alle tv's of monitors van hetzelfde type, en dat blijkt in de praktijk niet het geval. Een aantal jaren geleden hadden we drie identieke tv's in het testlab die allemaal nét even anders meten en waar de een bij wijze van sprke een tikje minder rood in de highlights moets hebben, wat het bij de ander andersom. Om die reden doen we dit dus niet meer.
alle tv's of monitors van hetzelfde type
Bedoel je daarmee de complete serie (bijv een 43", 55" en 65" van "hetzelfde model") of variaties van regios (vaak verschil in de laatste letters)?

In het eerste geval is dat vanzelfsprekend dat het niet dezelfde panelen zijn, zover ik weet geeft rtings wel aan welk model hun hebben gebruikt bij kalibratie.

Niet alleen geeft het je settings weer die (vaak) een beter beeld geven, maar ook voor de mensen die zelf kalibreren een beeld bij hoe goed de TV te kalibreren valt.
"achter de schermen" haha.
Voor een ‘vogelvlucht’ is dit al zeer gedetailleerd!

Kunnen jullie als aanvulling aangeven welke films / series / fragmenten jullie gebruiken om de beeldverwerking en de audiokwaliteit te beoordelen? Kan ik die thuis ook gebruiken :-)
Leuk om te lezen en hoeveel aandacht er besteed wordt.
Tof om te zien hoe jullie dit aanpakken!
Mooie "achter de schermen", Eric. ;)
Prettig om te lezen hoe tv's in een notendop worden getest.
Ook in de HWI tijd vond ik de artikelen van @Eric van Ballegoie altijd zeer interessant en zijn advies heeft mij echt meerdere keren geholpen om een nieuwe tv aan te schaffen.

Ook het projectje van zijn thuisbioscoop in zijn kelder met de bijbehorende video's van jaren geleden vond ik heel vermakelijk om naar te kijken en uiteraard ook zeer informatief.
Ik ben eigenlijk wel benieuwd hoe het nu met de thuisbioscoop is en of er in de loop der jaren upgrades zijn aan toegevoegd.

[Reactie gewijzigd door the_leonater op 29 maart 2025 21:17]

Dank! De thuisbioscoop (zie ook bouwverslag in vier delen op HWI) staat nogsteeds en is eigenlijk ongewijzigd, ik heb alleen de projector inmiddels vervangen voor een 4K model.
oprechte vraag...
is de maximale helderheid van 100% wit vlak bij 55" model hetzelfde als bij 65" model?

of heeft 65" meer max helderheid dan 55" (omdat het groter schermoppervlak is) ?

[Reactie gewijzigd door ari2asem op 29 maart 2025 22:42]

Nee, het is niet gezegd dat de helderheid hetzelfde is. Bij oleds is het de afgelopen jaren overigens wel zo dat de helderheid binnen één modelserie meestal niet sterk verschilt tussen de verschillende beeldmaten, met uitzondering van de kleinere 42" en 48" varianten die meestal een duidelijke stap minder helder zijn.

Op dit item kan niet meer gereageerd worden.