Titel | Pentiment | ![]() |
Platform | Windows, Xbox One, Xbox Series X/S, | |
Ontwikkelaar | Obsidian Entertainment | |
Uitgever | Xbox Game Studios | |
Releasedatum | November 2022 |
Obsidian Entertainment heeft bij veel gamers een speciaal plekje in hun hart. De ontwikkelstudio, die gestart werd door ontwikkelaars die onder meer aan Baldur’s Gate, Fallout 2 en Neverwinter Nights hadden gewerkt, brak door met de opvolger van Star Wars: Knights of the Old Republic. Dat tweede deel is volgens velen niet zo iconisch als het eerste deel, maar goed was het zeker. Toch zette Obsidian zichzelf pas goed op de kaart met Fallout: New Vegas. Weliswaar ging het daarbij weer om een game binnen een bestaande franchise, maar Obsidian gaf duidelijk zijn eigen spin aan de game. Fallout: New Vegas is nog steeds een favoriet deel van veel Fallout-fans, wat de game vooral te danken heeft aan de vermakelijke verhaallijnen en de uitstekende dialogen, die doorspekt waren met humor. In recentere jaren gooide Obsidian verder hoge ogen met South Park: The Stick of Truth en The Outer Worlds.
Pentiment is een heel andere game dan de hierboven genoemde role-playing games, maar toch ook weer niet helemaal. Om te beginnen is Pentiment geen rpg. Josh Sawyer, de man achter Fallout: New Vegas en regisseur van Pentiment, omschrijft het als een verhaalgedreven avontuur met rpg-elementen. Die elementen beperken zich tot het tot op zekere hoogte vormgeven van je eigen personage, het maken van keuzes en zien hoe de wereld reageert op jouw personage en op de keuzes die je maakt. Dat zijn typische rpg-elementen, maar verder lijkt er in Pentiment weinig anders aanwezig dat zou duiden op een rpg: elementen als een skill-tree of een te verbeteren wapenuitrusting maken, voor zover we nu gezien hebben, geen onderdeel uit van het spel.
Wat zit er dan wel in? Nou, het verhaal natuurlijk, maar ook veel geschiedenis. Pentiment is namelijk niet zomaar een game. Het is een speciaal project van Sawyer en zijn team. De regisseur studeerde geschiedenis en richtte zich daarbij veelvuldig op de zestiende eeuw in het nu Duitse Beieren. Het was, zo vertelde Sawyer in een presentatie die we onlangs kregen over Pentiment, een periode waarin veel gebeurde. Het is de periode waarin de Reformatie op gang kwam en waarin Copernicus zijn heliometrische model voor ons zonnestelsel presenteerde. Het was een tijd waarin macht heen en weer schoof.
De overblijfselen uit die periode zijn in de hedendaagse wereld nog steeds te vinden, al zul je er waarschijnlijk voor naar een museum moeten. Daar zijn voldoende werken te vinden die ons vertellen hoe het er vijf eeuwen geleden aan toe moet zijn gegaan. Het is dan ook niet vreemd dat het dertien mensen tellende ontwikkelteam veelvuldig gebruik heeft gemaakt van deze bronnen, en ook van de expertise van historici als dr. Edmund Kern, dr. Christopher De Hamel en dr. Winston E. Black. Black is gespecialiseerd in het gebruik van medicijnen en drugs in de middeleeuwen, De Hamel is expert op het gebied van middeleeuwse teksten en manuscripten en Kern is een vooraanstaande naam op het gebied van vroege Europese religieuze cultuur. Of het in Pentiment voorbijkomt, weten we niet, maar Kern is specialist op het gebied van magie en hekserij.
Fundament in historie
Je mag alle informatie in de vorige alinea meteen weer vergeten, maar laat vooral duidelijk zijn dat Pentiment zijn fundament vindt in historie. Het gebruikt realistische onderwerpen en doet dat dus ook in een realistische omgeving. Het verhaal speelt zich af in twee fictieve steden in het gebied net ten noorden van het Oostenrijkse Tirol en ten zuiden van München. In dat verhaal is Andreas Maler het hoofdpersonage. Andreas is een bijdehante kunstenaar die betrokken raakt bij een serie mysterieuze moorden en schandalen. Zijn rol daarin en hoe hij daar mee om kan gaan, hangt af van de keuzes van de speler en van de achtergrond van Andreas, die je trouwens zelf kunt kiezen. Andreas kan een latinist zijn, een logicus, een orator, een astronoom, een occultist of een naturist. Zijn kennis en mogelijkheden zullen anders zijn op basis van Andreas’ achtergrond.
De keuze voor een achtergrond heeft ook een visuele uitwerking. Elk personage in Pentiment praat op een bepaalde manier en dat wordt vertaald naar een lettertype. Lettertype? Ja, Pentiment speelt zich namelijk volledig af op de pagina’s van een boek. Daarbij beleef je alles wel gewoon full screen. Het is niet zo dat je continu een boek voor je ziet, maar af en toe zoomt de game een stukje uit en zie je dat het toch echt bladzijden van een boek zijn waarop Andreas en andere personages zich bevinden. Dat kun je trouwens nog ergens anders aan zien. Pentiment is een prachtige, haast kunstzinnige game, maar in de manier waarop de teksten op de pagina verschijnen, verbergen misschien wel de mooiste details. Elke tekst wordt namelijk voor je neus ‘opgeschreven’. Je ziet de inkt op een pagina komen: eerst dik aangezet, waarna het in de pagina trekt, een klein beetje uitloopt en net iets minder ‘vol’ wordt dan bij de eerste aanzet. Een leuk effect dat het ‘papier’ stukken geloofwaardiger maakt.
Het lettertype dat gebruikt wordt voor elk personage, zegt daarbij iets over dat personage. Een sterk religieus type zal de klassieke, voor een leek moeilijk leesbare, stijl krijgen. Een atheïstische logicus zal een moderne, duidelijkere stijl hebben. We zagen vrij snel en intuïtief wat een stijl zei over het personage, dus het lijkt vrij aardig te werken.
Wat trouwens wel mooi is om even te vermelden, is dat Obsidian zich er van bewust is dat niet iedereen deze lettertypes even goed kan lezen. Je kunt in de opties dan ook kiezen voor beter leesbare fonts. Het knappe van die leesbare fonts is dat ze inderdaad goed leesbaar zijn, zonder dat ze de stijl van het origineel helemaal inleveren. Je kunt dus nog steeds de persoonlijke achtergrond van een personage afleiden uit de stijl waarin zijn of haar tekst geschreven staat.
Schilderijen ophangen
Deze optie houdt verband met het algemene idee dat Obsidian heeft voor Pentiment dat iedereen de game moet kunnen spelen. Pentiment is dan ook geen moeilijke game. Er is wel wat gameplay, maar de gameplayelementen die je tegenkomt zijn eenvoudig. Het moet de speler niet in de weg staan bij het uitpluizen van het verhaal. We zien in een concreet voorbeeld hoe de speler een oude vrouw helpt bij het ophangen van een paar schilderijen. De minigame in kwestie is niet meer dan een simpel puzzeltje waarbij je elk schilderij op de juiste plek moet hangen. Het interessante deel komt daarna. De vrouw vraagt Andreas om het kruis weg te halen dat aan de muur hangt. Dat kruis was van haar net overleden man en zij heeft er geen behoefte aan. Of jouw Andreas daarin meegaat, of uit religieuze gronden weigert, is geheel aan jou.
De game wordt verder simpel gehouden door uitleg. Telkens als er een personage, plaats of ander woord van belang genoemd wordt, staat dat woord uitgelicht in beeld en leidt een klik op dat woord je naar een naslagwerk waar je snel kunt zien wat hij of zij ook alweer was en wat jij er mee te maken hebt. Dat is natuurlijk niet nieuw voor games, maar het speelt in Pentiment wel een centrale rol. Alles is erop gericht de speler op de juiste koers te houden.
De focus op toegankelijkheid betekent wel dat de game nooit omschreven zal worden met woorden als ‘actievol’ of ‘spectaculair’. Want wat doe je nou eigenlijk? Je loopt her en der een beetje rond, in een dorpje of een bos, kijkt rond, voert gesprekken en gebruikt voorwerpen. Dat gebeurt allemaal in een laag tempo. Het is dan ook wel een game die het moet hebben van de kwaliteit van de teksten. Pentiment brengt behoorlijk wat leeswerk met zich mee. Als jij het type gamer bent dat al te lange teksten in games vaak vluchtig doorleest of zelfs helemaal overslaat omdat je terug wil naar de actie, dan is Pentiment geen game voor jou. De game wordt gedragen door de teksten en de sfeer en heeft nauwelijks iets dat je zou kunnen omschrijven als ‘actie’.
Wat de game wel helpt, is de uitstekende sfeer. Obsidian heeft gekozen voor een opvallende grafische stijl. Die stijl is gebaseerd op een stijl die hoort bij werken uit de laatmiddeleeuwse verlichting. Sawyer noemt de klassieke Totentanz als voorbeeld en wie de latere bewerking van Johann Rudolf Feyerabend bekijkt, ziet daar zeker de stijl van Pentiment in terug. Minstens zo belangrijk als die beelden is de muziek. Die wordt verzorgd door Alkemie Music, een groep die gespecialiseerd is in middeleeuwse muziek. Het resultaat mag er zijn: het is alsof je naar een middeleeuws kunstwerk kijkt, dat tot leven komt begeleid door bijpassende muziek en dat je ook nog eens naar je hand kunt zetten.
Voorlopige conclusies
Het moge duidelijk zijn dat wij enorm uitkijken naar Pentiment. Er is in de game natuurlijk meer te ontdekken dan we op basis van een korte presentatie of speelsessie op de gamescom zouden kunnen doen. Andreas kan bijvoorbeeld allerlei relaties vormen, in religieuze zin, maar ook platonisch of romantisch. Obsidian kennende wacht ons een wereld waar spelers zichzelf compleet in kunnen verliezen en wij kijken ernaar uit dat te kunnen gaan doen. Dat kan in november, want dan komt Pentiment uit voor de Xbox-platformen en Windows.
:strip_exif()/i/2005307616.jpeg?f=imagearticlefull)