Gigabyte GA-J1900N-D3V

Ik heb dit moederbord aangeschaft om in een Mini ITX kast te monteren, omdat ik een kleine, stille kast wilde met laag energieverbruik. Ik gebruik het in combinatie met 2 reepjes Crucial 8GB DDR3 PC3-10600 laag voltage geheugen en een Mushkin MKNSSDCR120GB SSD. Een voordeel t.o.v. van concurrerende moederborden vind ik de 4 USB 3 poorten; voor data opslag gebruik ik externe schijven.

De J1900 processor beloofde prima prestaties en daarin ben ik niet teleurgesteld: de J1900 wordt gepresenteerd als een Celeron, maar handelt zijn taken vlot af; meerdere processen tegelijk draaien is ook geen enkel probleem.

De geïntegreerde video presteert heel aardig: 1080p is geen enkel probleem en het spelen van games op gemiddelde settings loopt vlotjes. Meer mag je niet verwachten, vind ik.

Omdat het moederbord fanless is, is het plaatsen van een stille fan in de behuizing meer dan voldoende; deze fan draait bij mij op laag toerental en houdt alles prima koel. Het systeem is daardoor onhoorbaar stil.

de processor heeft een max TDP van 10 watt, echt enorm laag voor de prestaties die je er voor krijgt. Daarbij kan je ook nog laag voltage geheugen gebruiken, wat het energiegebruik verder drukt. De prijs is ook prima in orde.

Helaas zijn er, met name voor een Linux gebruiker, ook wat minpuntjes aan dit bord. Toen ik dit bord bestelde, waren er nog geen alternatieven. Waarschijnlijk in de haast de eerste te zijn, levert Gigabyte in eerste instantie een moederbord af met een BIOS (F1) waarop alleen een installatie van Windows 8, of W7 64 bit mogelijk is, volgens internetbronnen. Vervolgens wordt er een BIOS update uitgegeven. (F2) Ik ontving het bord met deze BIOS en kon out-of-the-box Ubuntu 14.04 installeren. Het enige probleem qua compatibiliteit dat ik ben tegengekomen, is dat de USB 3 poorten maar 25 MB/s halen. (zoals Spekkie88 hieronder opmerkt, lag dat aan de ondersteuning van NTFS door Linux-review aangepast)

Bij Gigabyte komt de Linux gebruiker van een koude kermis thuis, alle ondersteuning is gebaseerd op het feit dat je de laatste versies van Windows gebruikt: inmiddels is er een nieuwe BIOS uitgekomen (F3) die een update geeft voor de microcode van de processor. Ik besloot dus een Flash te doen. Op de Gigabyte site alleen instructies voor W7/W8, dus na wat gezoek op het internet een eerste poging gedaan met een bootable DOS usb stick en de BIOS bestanden + de autoexec.bat die Gigabyte aanlevert op zijn support pagina. M'n scherm ging prompt op zwart en na een reboot bleek de BIOS corrupt. Gelukkig werd deze door de backup BIOS hersteld.

Het is me uiteindelijk gelukt om naar versie F3 te upgraden op de volgende manier:

maak een bootable DOS usb stick, met bijvoorbeeld Yumi en Balder Freedos. Pak de BIOS zipfile uit, en kopieer de Efiflash.exe en de BIOS binary naar de USB stick. Kopieer de autexec.bat die in de zip zit NIET!
haal alle externe apparaten behalve toetsenbord en muis uit de PC. In de BIOS van het moederbord ga je eerst naar 'advanced' en dan CSM en zet je 'network' op 'off'. Vervolgens stel je in het menu BOOT onder Hard drive BBS de usb schijf in als primary. Je kunt nu in het 'Save & exit' menu kiezen om te rebooten van de usb stick. Als je in de DOS omgeving zit, navigeer je naar C: (dat zou de USB stick moeten zijn) en geef je het commando efiflash 'naam van de bios binary' (zonder quotes uiteraard)

Je ziet nu een progress bar, en daarna een bericht om de PC af te sluiten met any key. Schrik niet als je de PC weer aan zet; bij wijzigingen in de BIOS boot dit bord 2x achter elkaar. Vergeet niet in CSM 'network' weer aan te zetten.

Het tweede minpuntje vind ik het ontbreken van een HDMI aansluiting. In mijn geval niet ernstig omdat ik dit bord in een productie PC heb gestopt, maar bij een HTPC/Mediacenter toch wel essentieel.

Conclusie: prima moederbord, minder geschikt als mediacenter vanwege het ontbreken van HDMI.