Sapphire HD 4670 512MB GDDR3 PCI-E

Inleiding
Mijn oude vetrouwde 7600GT ging al ruim 2 jaar mee, en begon toch al behoorlijk moeite te krijgen met de nieuwste spellen, ook op lagere instellingen. GTA IV was de spreekwoordelijke druppel, het zag er niet uit, zelfs niet met een nieuwe bèta-driver. Kartelranden overal, een framerate die iemand met een diavoorstelling die haast had ook kon halen. Tijd voor iets anders dus. Natuurlijk was mij het succes van de RV770 niet ontgaan, maar ik had er niet zoveel geld voor over en de energieconsuptie moest ook binnen de perken blijven. Daar dook de HD4670 op, met prestaties die ongeveer gelijk lagen met de HD3850, alleen dan zuiniger. Er waren concurrenten, zoals een iets duurdere HD3870 en 8800GS/9600GSO. Maar die waren niet zuinig genoeg.

Het werd dus de HD4670, en dan de versie met 512 MB GDDR3-geheugen. Ik heb nog even getwijfeld over de 1 GB versie, maar zo'n kaart is niet snel genoeg om daar voordeel uit te halen en zoals gewoonlijk is die versie lager geklokt.
Over welk merk het werd heb ik niet zo lang getwijfeld. In reviews van de HD4670 werd de Sapphire versie geroemd om zijn stilte, en omdat ik al ervaring had met het merk heb ik dus voor de Sapphire gekozen.



Featureset: Goed
De kaart komt in een redelijk kleine doos, maar is efficient ingepakt. De inhoud bestaat uit de kaart, een handleiding, driver-cd, DVI naar HDMI adapter, DVI naar D-SUB adapter, tulp-uit en composiet-uit. Er wordt geen Crossfire bridge meegeleverd. Crossfire(X) wordt wel ondersteund. Ik vind de uitrusting voor een budgetkaart als dit behoorlijk compleet.



De GPU van de kaart loopt op 750 MHz al er iets te doen valt, en 300 MHz in rust. Het geheugen werkt op 1000 MHz (effectief 2000 MHz). Er zijn 320 unified shaders aan het werk en het geheugen werkt met een 128 bit bus, slechts de helft van de HD3850. Het blijft een budgetkaart. De kaart is ook lekker klein, veel kleiner dan de HD3850/HD4850. Dus geen problemen met te kleine kasten of SATA-poorten die in de weg zitten.


De kaart in het systeem. Let niet op de kabelzooi onderin

Prestaties: Goed
Hier is het uiteindelijk om te doen. In 3DMark Vantage haal ik een score van P3408 en een GPU score van 2887. Dit in samenwerking met een Phenom X4 9650 en 4GB DDR2-800. Dit komt wel aardig overeen met de "literatuur". In Call of Duty 4 schommelt de framerate tussen 35 en 65 fps op maximale instellingen (o.a. 4xAA) bij 1650x1080.
Bij GTA IV haal ik zo'n 25 fps, op 1650x1080 met de meeste instellingen op laag tot medium. Zelf vind ik 25 fps snel genoeg en het ziet er mooi uit.
In 3DMark '06 haal ik 8454 punten, dat is wat minder dan mijn andere systeem met een HD3850 en E8400 die net geen 10000 punten haalde.

Overklokbaarheid en modbaarheid: Geen mening
Ik ben niet aan het overklokken van de kaart begonnen. Als het lawaai van de kaart mij echt gaat irriteren zet ik er een nieuwe koeler op, maar voorlopig heb ik er maar weinig last van.

Beeldkwaliteit: Goed
Ik merk geen verschil in beeldkwaliteit tussen mijn oude 7600GT en de HD4670. Het enige verschil is dat het BIOS-scherm wat karteliger uitziet, maar daar ga ik niet van wakker liggen.

Warmte en geluid: Redelijk
Volgens de reviews die ik op internet had gevonden is de Sapphire variant nauwelijks te horen. Dat valt tegen. Bij het opstarten is de kaart duidelijk te horen, als de ATi-driver de controle overneemt wordt de kaart stiller, maar nog steeds hoorbaar. Als de kaart echt aan het werk moet is het echt een klein stofzuigertje. Gelukkig hoor je dat meestal niet als je aan het gamen bent. Grappig detail is dat volgens GPU-Z de fanspeed dan 13% is. Volgens mij vliegt het fannetje eraf als deze op 100% gaat.
De temperaturen zijn vrij laag voor een videokaart, idle zo'n 35-40 graden, onder load zo'n 50-55 graden.


Het koelblok is gemaakt van aluminium

Vervangen koelblok
Na een paar maanden was ik het geblaas van de standaard koeler wel zat, tijd voor een ander. De Arctic Accelero L2 Pro was niet duur en volgens de fabrikant paste deze op de HD4670. Het monteren was erg simpel, alleen het geval in het PCI-express slot steken bleek lastiger: de koeler was te breed. Waarschijnlijk zit de chip te ver naar het slot toe waardoor de koeler te ver uit steekt. Ik heb toen een stuk uitstekend plastic afgezaagd, maar de fan zelf bleek ook tegen de onderliggende PCI-sloten te komen. Het koelblok zonder fan past wel, maar koelt niet zo best. Idle ging de temperatuur ruim over de 50 graden, na enkele minuten Call of Duty 4 over de 90 graden. Toen ben ik maar gestopt.


De Accelero L2 Pro op de kaart. In de rode rechthoek het stuk van de koeler dat te ver uitsteekt

Nu had ik op een oude kaart die ik niet meer gebruikte nog een Zalman VF900-Cu liggen. Deze past wel, alleen nieuw in de winkel is deze een stuk duurder. Hij koelt iets beter dan de standaardkoeler, 35 graden idle, onder load zo'n 45-50 graden. Het grootste verschil is het geluid. Op vol vermogen is deze ook goed te horen, maar met een FanMate ertussen is het een stuk stiller geworden (de gegevens temperaturen zijn met de FanMate ertussen).


Met de Zalman VF900-Cu past de kaart wel in de kast

Prijs: Goed
De prijs-kwaliteitverhouding is in orde. In de pricewatch is deze kaart voor 70 euro te krijgen. Dit is niet veel voor deze kaart vind ik. Alleen heb je voor 88 euro al een HD3870, die duidelijk beter presteert. Net iets duurder dan de HD4670 is de 8800GS/9600GSO, maar deze presteert net iets minder.

Conclusie
De Sapphire HD4670 is een mooie budgetkaart met behoorlijke prestaties voor zijn geld. Verwacht geen snelheidsmonster, maar moderne games zijn er goed op te spelen als je niet alle eye candy wil hebben. Het geluid vind ik echt een nadeel, ik had hem echt stiller verwacht. Gelukkig zijn er nog andere merken met een HD4670.

Edit 27-08-2009: Stukje over alternatieve koelers toegevoegd, plaatjes op 600 pixels breedte ingesteld