ASRock H81M-HDS

Geen technische verhandeling over dit specifieke moederbord (zie andere reviews daarover), meer een soort luchtig verhaal over de installatie er van en heel veel toen en nu.

Inleiding
Na jarenlang met 2ehandsjes te hebben gescharreld (met de bijbehorende problemen) werd het eens tijd om zelf een nieuwe pc in elkaar te zetten. De laatste pc die ik in elkaar heb gezet was zo rond de eeuwwisseling dus ik was benieuwd of er in de tussentijd heel veel veranderd was sinds het roemruchte 80486/pentium tijdperk (s.v.p. geen opmerkingen over oude lullen graag).

Na een paar filmpjes op youtube te hebben bekeken kwam de volgende cultuurschok naar boven:

• IDE is intussen overleden en daar is kennelijk SATA voor in de plaats gekomen. Ik hoor niemand meer over SCSI dus dat zal ook wel overleden zijn
• Videokaarten zitten tegenwoordig op het moederbord, handig
• de voedingen zitten in een towermodel nu aan de onderkant van de kast
• wat zijn die processorkoelers bizar groot geworden. Het lijken wel stofzuigermotoren!
• wat een immense keuze aan processoren
• Dubbele casefans...koelblokken op geheugenmodules....videokaarten met koeling....warmte schijnt een groot probleem geworden te zijn
• grafische biossen met mouse ondersteuning! Geen dos vensters meer waar je eindeloos doorheen zit te tabben.
• is er nou nog steeds geen gestandaardiseerde mobo aansluiting voor powerled, reset switch, hdled, power switch? Zit ik nog steeds te kloten met losse draadjes?
• SSD? Wat is dat? Ahhhhh....de opvolger van de HDD. Het einde is in zicht van die mechanische opslagbakken, ik zie het al.
• De processor heeft nu een aparte voedingsaansluiting

In essentie is aan de bouw van een pc niet veel veranderd. Kast, voeding, mobo, processor, geheugen, handvol fans door de kast heen en schroeven maar.

Uitgangspunten
Wat waren de uitgangspunten voor een nieuwe:

• Goedkoop want over een paar jaar weer andere mobo/proc combinatie er in
• Stil
• Kast/voeding mag wat wat meer kwaliteit zijn want die gaat langer mee dan de mobo/proc combinatie
• Recentelijk staat een NAS met 2TB in de meterkast te snorren dus geen ettelijke TB's aan interne opslag
• Snel genoeg
• betrouwbaar
• 5 1/4" bay voor mijn oude DVD-brander (daarover later meer)
• kleinste towermodel
• wordt gebruikt voor downloaden, internet etc. Geen games, sinds Tombraider I en II is er geen fatsoenlijk spel meer uitgebracht
• onboard USB 3.0 aansluitingen voor aan de voorkant van de pc
• Windows 7 want dat Windows 8 is echt waterverf/brandhout qua userinterface. En ik kan het weten als trouwe gebruiker van elke versie van windows sinds 3.11
• Gigabyte netwerk aansluiting

Onderaan staat op welke hardware ik uiteindelijk uitkwam.

Keuzes zijn o.a. bepaald door het goedkoopste uit te zoeken van een goed merk. Zo kwam ik ook op dit moederbord uit, de ASRock H81M-HDS. Eenmaal in mijn handen viel mij dat lang niet tegen. Kwalitatief goed bord. Wel wat weinig uitbreidingssloten maar dat schijnt normaal te zijn tegenwoordig. Er zit al veel onboard (VGA kaart, Gigabyte netwerkkaart). Zelfs 'ouderwetse' seriële (com) poort, parallelle (lpt) poort, ps/2 en VGA aansluitingen! Die dinosaurussen hebben het net als ik overleefd...

De bouw
Na uitpakken klikte ik als eerste de processor in zijn socket. Ik was pennetjes gewend maar Intel processoren hebben tegenwoordig een soort 'aanraakvlakken', wat prima werkte. Daarna de Crucial Ballistix Sport dimms er in klikken. 2 modules van 4GB dus de boel zat wel gelijk vol maar met 8GB zou ik toch wel even vooruit moeten kunnen (maar dat zei ik toentertijd ook al van mijn Commodore VIC-20 met 3,5 Kb werkgeheugen). Als laatste de enorme processorkoeler DeepCool GammaXX 300. Ik was even bang dat de koelinstallatie op de dimms zou vastlopen maar ik bleek voldoende ruimte te hebben.

De positie van de processorkoeler bleek nog de nodige hoofdpijn te geven, je hebt 4 (eigenlijk 3 mogelijkheden, warmte naar beneden blazen is nooit een goed idee), maar na wat onderzoek bleek het meest efficiënt te zijn om deze te laten blazen van onder naar boven richting de kastopening aan de bovenkant. Hierna proefpassen in de Cooler Master Silencio 352 kast. Ik moest wat extra risers monteren t.b.v. het moederbordje en daarna kon de boel definitief vast, met dezelfde soort schroeven als 20 jaar terug. Sommige goede dingen veranderen niet.

Vervolgens als eerste de bekabeling van het frontpanel (kaartlezer, 2xUSB 3.0, 1x USB 2.0, HD audio, ledjes, powerswitch, resetswitch) op het moederbord. Dat lukte heel aardig m.b.v. de handleiding van H81M-HDS. De cpu koeler heeft een eigen poweraansluiting en de 2 case fans konden ook aangesloten worden op het moederbord, ik had de verloopjes om ze op de voeding aan te sluiten niet nodig. De audio aansluiting gaf wat verwarring, de kast heeft een HD Audio en AC'97 aansluiting maar het moederbord heeft na wat uitzoeken de HD audio nodig. Stond ook gewoon in de handleiding trouwens. Apart dat de speaker er los bijgeleverd is, die bungelt nu los in de kast. Kennelijk zitten die niet meer vast in de kasten.

Toen dat allemaal vastzat de SSD er in, voor de koeling vlak bij een case fan gemonteerd, en met de bij het moederbord geleverd SATA kabel gemonteerd. Er zitten 4 SATA aansluitingen onboard, voor een huis-tuin-keuken systeempje ruim voldoende.

Daarna de voeding, een Be quiet! Pure Power L8-300W. 300 Watt voor een budgetsysteem is ruim voldoende, en dat is te merken want de ingebouwde fan draait nooit op volle toeren. Hij liep zo stil dat ik de kast moest kantelen om te controleren of hij liep. Mooie, nette voeding met sleeved cables. Helaas niet modulair dus net als vroeger een bos ongebruikte snoeren in je kast. Opvallend vond ik dat we nu de voeding onderin de kast monteren maar eigenlijk wel een logischere plek.

Ik kreeg het niet voor elkaar om de voedingskabel voor het moederbord achter de backplate te laten lopen dus dan maar gewoon in de kast. Ik ben sowieso niet zo'n fan van alles weggewerkt en vastgezet met tie-rips. Straks verander je weer van configuratie en moet alles weer los. Gewone draadbindertjes die weer loskunnen werkt het beste. En zolang ik nog niet werk met doorzichtige kastplaten en neonverlichting vind ik dat ook prima...

Ik wilde ook nog mijn oude DVD brander overzetten uit mijn vorige pc, want met installatie van de pc is een gewone optical drive vaak handiger. De drivers voor de SSD en moederbord zijn ook nog gewoon geleverd op DVD. Helaas kwam ik er toen achter dat er geen IDE aansluiting meer zit op hedendaagse budget bordjes, dus dat betekende een installatie via USB.

De problemen
Altijd spannend, voor het eerst aanzetten. De boel werkte in 1 keer zonder zenuwachtige piepjes en ik had beeld, altijd fijn. Voeding en processorfan waren heerlijk stil maar de Cooler Master Silencio 352 deed zijn naam geen eer aan, de casefans maakten een behoorlijk geluid. Na even nadenken heb ik de case fans maar losgekoppeld van het mobo, de immense processorfan zorgt voor genoeg air flow in de kast zo beredeneerde ik. En dat klopte, volgens het bios bleek de temperatuur van de processor rond de 32 graden te zijn en het moederbord rond de 35 graden. Dit na uren werken. Uren werken? Yep, het begon allemaal pas want de windows installatie liep nu niet bepaald van leien dakje want...ik had geen optical drive.

Een USB stickje bootable maken bleek nog een hele uitdaging op mijn oude gammele XP bak, maar uiteindelijk gelukt. Hele ISO van windows 7 er op en...gaan dacht ik. Dus niet. De beruchte 'cannot find CD/DVD driver' melding kreeg ik al snel op mijn beeldscherm. Na heel veel uitzoekwerk het USB stickje tijdens installatie in de 2.0 poort gestopt en..werken.

Na installatie flink wat gele uitroeptekens in de devicemanager, dus eerst maar de drivers van het moederbord installeren. Daar kreeg ik een typisch kip-ei probleem want de USB poorten deden het niet door het ontbreken van de drivers en de USB poort drivers stonden op mijn USB stick. Na heel veel gedonder uiteindelijk alles weten te installeren. Let wel even op, want niet alle meegeleverde drivers van ASRock zijn nodig. Er staan ook veel drivers op die je absoluut niet nodig hebt (zoals die idiote 'appcharger' driver). Van Intel was er ook nog een 1 of ander application management verhaal waar een driver voor nodig was volgens de device manager, maar deze overbodige meuk kon gelukkig in de bios worden uitgezet. Ik heb het liefst een zo 'mean and lean' mogelijk systeem. De SSD is maar 120GB.

Op een gegeven moment alle uitroeptekens in de device manager weggewerkt en was het systeem klaar. Ik moet zeggen dat de snelheid van opstarten immens is. Dit komt mede doordat het met zo'n SSD echt serieus hard gaat. Ik zou niet meer terugwillen naar een conventionele HDD.

Als laatste Windows 7 nog even ingesteld op 'Classic theme', 'Classic shell' gedownloaded voor een normale startknop, nieuwe toolbar toegevoegd voor mijn snelkoppelingen naast de startknop. Alles ziet er nu weer uit als XP en deze dinosaurus kan weer even vooruit!

Conclusie
Prima bordje voor een hele scherpe prijs, bij uitstek geschikt voor budget systemen en voor de doe-het-zelfert.

Totale kosten: fractie meer dan 400 euro, netjes toch?