Denon AVR-X4000 Zwart

21-feb-2014: airplay toegevoegd, richtprijs is nu 1000 euro
16-3-2014: Reset toegevoegd
18-5-2014: afstandsbediening informatie, richtprijs is nu 800 euro
19-5-2014: Schakelt zichzelf uit, knipperend power ledje.
21-5-2014 Hificorner stuurt de x4000 door voor reparatie. Inruil is niet meer mogelijk, jammer.
20-6-2014 HDMI board vervangen. Prijs nu onder de 700 euro


Het begin:

Bij het uitvallen van de eindtrap op mijn yamaha dsp-az1 begon een spannende zoektocht naar een vervanging. De Yamaha kwam uit een tijd zonder HDMI dus was de opstelling uitgebreid met een HDMI matrix om 2 schermen en een beamer te kunnen aansturen. Een tweede audio zone was mogelijk door de inputs door te sturen naar een optische uitgang. Spotify word gebruikt op een tablet die via een blutooth receiver die weer een analoge ingang is gekoppeld. De nieuwe versterker moet al deze problemen oplossen in een gezin vriendelijke besturing.
De voorkeur ligt bij yamaha maar hier is spotify nog niet actief. Yamaha beloofd dit met een firmware update te realiseren maar kan nog geen release datum geven. Denon, pioneer en maranz zijn mogelijk alternatieven. Volgens veel artikelen is er een receiver feature oorlog in het prijs segment rond de 1200 euro. Door het grote aanbod is het lastig om een goede keuze te maken. Elke merk probeert zich te onderscheiden door goed klinkende features te vermelden. De patrijk moet echter uitwijzen of ze allemaal echt werken.

Ik ben bij de hificorner in Groningen langs geweest om een aantal versterkers te bekijken. Maranz en pioneer hadden na mijn smaak een te afwijkende klankkleur. Denon bleef als alternatief over en ik kwam thuis met de 3313.

Denon 3313

Uitpakken en aansluiten ging redelijk eenvoudig. Ergens had ik de kabel omgedraaid en tijdens de instellingen werd ik daarvoor door de Audyssey setup gewaarschuwd. De eerste positieve verassing !
Na het kalibreren eerst met zone 2 aan de slag, echter werd dat een ramp. De 3313 kon alleen analoge stereo signalen via zone 2 uitsturen. Hierdoor bleef het stil als ik een dolby digital of DTS signaal aanbood. Hificorner kende het probleem en informeerde bij Denon. De x3000 of x4000 zouden dit probleem niet hebben. De x3000 was iets duurder en de x4000 had de laatste Audyssey MultiEQ XT32. Deze kan met 2 subwoofers werken en dynamisch de EQ aanpassen aan het geluid volume en akoestische eigenschappen van de luister omgeving. Hierdoor beweerd men de bass onder controle te kunnen houden zodat je buren niet ongevraagd meegenieten.
De 3313 kreeg ik niet goed afgesteld en doordat het duidelijk was dat de versterker werd omgeruild heb ik er niet veel aandacht aan geven.

Denon X4000

Een week later stond de x4000 in de kamer, snel aangesloten en dit maal wel met de juiste polariteit.
In de doos vind je een handleiding (beknopt), cd-rom met uitgebreide handleiding, voeding kabel, afstandsbediening met batterijen, FM antenne, Audyssey microfoon en een handig kabel label stikkervel. De aansluitingen voor de luidspreker zijn bij de x4000 een stuk beter geplaats dan op de 3313. De aansluitingen liggen naast elkaar terwijl bij de 3313 de plus en min boven elkaar zitten.

De x4000 heeft 7 geschieden versterkers van 165 watt op 6 ohm, Audessy DSX (MultiEQ XT32) met LCF en SUB EQ HT. De LCF zorgt voor een rustige relatie met de buren door de lage frequentie die door muren, vloeren en plafonds gaan te filteren. Sub EQ HT kan 2 verschillende sub kalibreren zodat ze samenwerken in plaats van elkaar in de weg te zitten. Denon link is ook aanwezig maar deze heb ik nog niet gebruikt.

<sub><sup>Surround Sound Features:
High Definition Audio Formats:
Dolby Digital: Dolby Digital, Dolby, Digital EX, Dolby Digital Plus, Dolby TrueHD
DTS: DTS, DTS-ES, DTS-HD Master Audio, DTS-HD High Resolution, DTS Express, DTS 96/24, DTS Neo: 6, DTS Neo:X
Dolby Pro Logic: Dolby Pro Logic II, Dolby Pro Logic IIx, Dolby Pro Logic IIz

Video Features:
Video Up Scaling (tot 1080p): Van composite & component naar HDMI.
3D & 4K HDMI pass-through.
HDMI Version 1.4a : 3D video, Deep Color, x.v.Color, auto lip-sync en HDMI-CEC.
Audio Return Channel: ARC geeft TV audio terug aan de AVR-X4000 via de HDMI kabel.


Versterker & Audio:
Front:
125 W + 125 W (8 Ω/ohms, 20 Hz – 20 kHz with 0.05 % T.H.D.)
165 W + 165 W (6 Ω/ohms, 1 kHz with 0.7 % T.H.D.)
Center:
125 W (8 Ω/ohms, 20 Hz – 20 kHz with 0.05 % T.H.D.)
165 W (6 Ω/ohms, 1 kHz with 0.7 % T.H.D.)
Surround:
125 W + 125 W (8 Ω/ohms, 20 Hz – 20 kHz with 0.05 % T.H.D.)
165 W + 165 W (6 Ω/ohms, 1 kHz with 0.7 % T.H.D.)
Surround back / Front height / Front wide:
125 W + 125 W (8 Ω/ohms, 20 Hz – 20 kHz with 0.05 % T.H.D.)
165 W + 165 W (6 Ω/ohms, 1 kHz with 0.7 % T.H.D.)
Dynamic power: 130 W x 2-channel (8 Ω/ohms)
190 W x 2-channel (4 Ω/ohms)
Output connectors: 6 – 16 Ω/ohms
Bi-amp mogelijk op front speakers (5.1 opstelling)
Pure Direct Mode: Alle toeters en bellen uit
Compressed Audio Restorer: Verbeterd gecomprimeerde audio (mp3 of andere media files)
DAC:192kHz/24-bit digital-to-analog converters
Audyssey Laboratories MultEQ® XT: Acht punts auto setup
Audyssey Dynamic Volume Mode:.
Audyssey Dynamic EQ™:</sup></sub>

Zone

Multi-room/multi-source (2+2) audio: Speaker en/of line-level stereo audio uit op zone 2. Main zone kan dan 5.1 aansturen. Optical/coaxial digital en Non-stereo HDMI audio worden niet doorgegeven naar Zone 2 (speakers of pre-out)

<sub>Digital Music Options:
Internet: Netwerk PC, Internet radio, Spotify; MOG; iSongl etc
Apple AirPlay®
Ethernet Poort: Muziek, JPEG streaming.
DLNA (Digital Living Network Alliance) & Windows 8
front paneel USB input voor ipod, iphone of een andere draagbare mediaspeler

Voorkant
HDMI: 1.
USB: 1.
Headphone: 1.
Set Up Mic: 1.

Achterkant
1080p-compatible HDMI digital video switching: 7 x inputs, 1 x output.
Component video input: 1.
Digital audio inputs: 1 x optical, 1 x coaxial.
Composite video: 2 x inputs - upscales naar HDMI.
Analoog Audio: 4 L+R stereo inputs.
Phono input: ja, maar erg basis.
Speaker aansluiting: Front; Centre; Surround; Surround Back; Surround Height; Surround Wide.
Subwoofer aansluiting: 2
Coaxial FM Antenna: 1
FM Antenna: 1 - T
AM Antenna: 1 - Loop
Internet: Ethernet poort
RS-232C: controllers - home control systems.

AM/FM Stereo Tuner: 7 banken met 8 preset stations - 56 totaal
Computer: Receiver functies beschikbaars via web browser.
Set-Up Assistant
Remote App: Apple / Android app via Wi-Fi® remote.
Third Party Control Systems: Supports AMX; Control 4; Crestron & RTI.
Quick Select: 3 - Opslaan veel gebruikte instelling, video en volume level.
OSD: On-Screen system
Remote Control: Multibrand type - RC1183.
Afmetingen (WxHxD): 434 x 167 x 379mm.
Gewicht: 12.3kg.

Stroom
Power supply: AC 230 V, 50/60 Hz
Power consumption: 670 W
Power consumption in standby mode: 0.1 W
Power consumption in CEC standby mode: 0.5 W
Power consumption in network standby mode: 2.7 W (Default)</sub>

Algemeen

De versterker kan video opschalen naar 720/1080p en 4K en heeft een HDMI zone 2. Hierop kun je simultaan een andere bron laten afspelen dan de hoofd zone. De x4000 ondersteund Internet Radio, muziek (NAS, spotify, last fm, Airplay) en foto’s streaming. Netwerk is beschikbaar via een UTP aansluiting. Er is een android en ios app voor remote aansturing. Dit werkt wel aardig maar er zijn (gelukkig) betere 3th party oplossingen.
De versterker heeft een overlay GUI die over elke bron (hoofd zone) gelegd kan worden. Handig is de info knop die snel informatie geeft over het aangeboden signaal. Hierdoor kun je het dimbare display uitzetten op de versterker. De versterker is via een browser op ip adres te benaderen en te configureren. Het is een wat trage webserver maar bied wel een overzichtelijk instellingen scherm.

Audyssey MultiEQ XT32

De nieuwe Audyssey MultiEQ XT32 ontdekte een probleem met het volume van de subwoofer. Een DB meter verscheen op het scherm en vroeg me de subwoofer op 75 Db te zetten. Een paar keer draaien aan de volume knop op de sub was voldoende op dit op te lossen. Mogelijk was dit een van de problemen waardoor de 3312 minder klonk ?
Hierna 8 posities gemeten. Ik heb de FAQ bij Audyssey doorgespit om dit met enige doordachtheid te doen. Audyssey is vooral erg onduidelijk over de positie van de meegeleverde microfoon, ze benoemen alles met luister posities 1 tot 8. Op de site werd mij duidelijk dat je begint met de centrale luister positie (op oor hoogte). Hierna ga je links en rechts hiervan meten. De volgende drie stappen zijn het zelfde maar dan op 1 meter naar voren. Positie 7 en 8 zijn geplaats achter positie 1 tot 3. Tussen 1-2 en 1-3. Na de kalibratie werd me gevraagd of dynamisch volume aan moest staan. Eerst maar een met JA proberen.
Het geluid was minder sompig dan met de 3313, de bass werd strakker weergegeven. Na een tijd luister werd ik toch wat vermoeid door het geluid. Er zat geen rust in het geluid en leek wat opgepompt te zijn.

http://www.audyssey.com/technologies/multeq/how-to



Dynamic Volume & EQ

Dynamic Volume tempert de dynamiek tussen harde en zachte passages wat bij film kijken handig kan zijn als je kinderen liggen te slapen. Echter met muziek is niet aan te raden. Na verschillende testen heb ik het uitgezet.
Dynamic EQ past de EQ aan zodat bepaalde tonen op op een laag volume te horen zijn. Dit heeft 4 standen. 0 db voor films, 5, 10 en 15 db voor audio. Bij 15 db vind ik het acceptabel en had ik niet het gevoel dat de muziek vervormd werd. Echter is deze setting algemeen en niet per input in te stellen.
LPF for LFE staat standaard op 120hz, dit is een referentie frequentie en geadviseerd word om dit te laten staan. De gemeten afstand van de sub is vaak niet correct. Dat heeft de maken met de vertraging die ontstaat door de filters /elektronica in je sub.

Zie https://audyssey.zendesk....ic-EQ-and-Reference-Level

Movies are mixed in rooms calibrated for film reference. To achieve the same reference level in a home theater system each speaker level must be adjusted so that –30 dBFS band-limited (500 Hz – 2000 Hz) pink noise produces 75 dB sound pressure level at the listening position. A home theater system automatically calibrated by Audyssey MultEQ will play at reference level when the master volume control is set to the 0 dB position. At that level you can hear the mix at the same level the mixers heard it.

Audyssey Dynamic EQ is referenced to the standard film mix level. It makes adjustments to maintain the reference response and surround envelopment when the volume is turned down from 0 dB. However, film reference level is not always used in music or other non-film content. The Dynamic EQ Reference Level Offset provides three offsets from the film level reference (5 dB, 10 dB, and 15 dB) that can be selected when the mix level of the content is not within the standard.

0 dB (Film Ref): This is the default setting and should be used when listening to movies.

15 dB: Select this setting for pop/rock music or other program material that is mixed at very high listening levels and has a compressed dynamic range.

10 dB: Select this setting for jazz or other music that has a wider dynamic range. This setting should also be selected for TV content as that is usually mixed at 10 dB below film reference.

5 dB: Select this setting for content that has a very wide dynamic range, such as classical music.

Audyssey kent verschillende curves voor de EQ. Het probeert het geluid in een (film) geluid studio te evenaren. Deze curve is plat tot 4 kHz en loopt hierna licht af (4KHz – 10 KHz). Bij 10 tot 20 kHz loopt het nog iets meer af. Als je dicht op je speaker zit of je ruimte hoge tonen niet reflecteert dan kun je de curve op “Audessy flat” zetten.

De x4000 levert nu een mooi gedetailleerd geluid. Het verschil met mijn oude versterker is zeer hoorbaar maar hierin ligt ook een prijs verschil, de x4000 was de helft goedkoper.

Audyssey kent alleen een generieke setting. Je kunt dit dus niet per input aanpassen wat een gemiste kans is. Voor TV/films zou ik graag de dynamic EQ op 0 DB zetten terwijl dat voor muziek 15 db zou moeten zijn. Je moet deze setting handmatig veranderen of een app gebruiken: AVR-Remote (android en met macros) of myAV (android zonder macros).
De component output aansluitingen zijn aanwezig maar ik zit op HDMI en heb hier geen aandacht aan gegeven.

HDMI

7 HDMI ingangen en 3 uitgangen. Ik gebruik 2 zones zodat film kijken en de ps3 elkaar niet in de weg zitten. De versterker kan video opschalen naar 4K maar om lag te verminderen heb ik alle beeld manipulaties uitgezet. HDMI ondersteund 3D, ARC, Auto Lip sync, Deep color en x.v.color samen met CEC control functions.

Zone 2: Stereo only

De main zone kan elk signaal omzetten naar stereo of een multi channel variant. De zone 2 kan echter alleen stereo weergeven. De handleiding staat bol van de opties om een tweede zone in te zetten, bijvoorbeeld bij muziek of een tv in een aparte kamer. Maar in de praktijk zal e persoon in de andere kamer tijdens het kijken naar en film het (dolby digital & Dts) geluid alleen via de TV kunnen gebruiken. De spreakers of pre-out op zone 2 zwijgen als er een Dolby Digital of DTS signaal word aangeboden.

De tweede zone kent de optie om geluid down te scalen naar stereo PCM. De optie in het menu op alles op PCM uit te sturen werkt alleen via HDMI werkt (door denon bevestigd). We zetten er nu een HDMI audio extractor tussen en een tweede versterker in om zone 2 te kunnen gebruiken. Hiermee kwalificeert de x4000 zich meer als HMDI switch dan een volwaardige tweede zone oplossing.

ARC

Arc (audio return channel) zou het audio signaal van de tv naar de versterker moeten sturen. Dit werkt bij mijn TV niet, ik heb een optische kabel gebruikt. Ik vermoed dat het een probleem van mijn LG tv is. Naast ARC kun je ook remote control aan zetten. Hiermee bestuur je via de TV je versterker. Power aan/uit & volume hoger/lager worden zo door gegeven. De remote power control kun je uitzetten zodat de versterker aan blijft als de TV uitgaat.

Instaview
Met instaview krijg je een preview (PIP) van 4 HDMI kanalen. Via de cursor toetsen kun je 1 selecteren en dan switch de versterker naar deze bron. Handig als je tijdens een game sessie snel wilt kijken of je favoriete programma als begonnen is.

Optisch
Er zijn 2 optische aansluitingen, dat is minder dan de oude yamaha maar met 8 HDMI aansluitingen kom ik niet in de problemen.

Gaming
Voor de Xbox en PlayStation heb ik alle video opties uitgezet. Dit reduceert de lag maar verwijderd ook de overlay GUI.

Internet Radio.
Via internet radio is er een breed aanbod aan stations. Eenvoudig per genre of land te zoeken (via vtuner). Elk gevonden station kan aan een favorieten knop worden toegewezen. Met een druk op de knop (of via de remote) schakel je direct na het radio station. De FM aansluiting heb ik nog niet nodig gehad.

Airplay
Nu er naast windows ook een macbook in huis is kunnen we iets over airplay zeggen. Het werkt vrij eenvoudig maar ik moest even googlen: Hoe zet ik airplay nu aan op osx ? .. Alt indrukken en op het luidspreker icoon boven in beeld klikken. Geluid klinkt goed en de volume knop op je mac word gekoppeld aan de versterker. Een probleem met airplay is de 2 seconden vertraging. Druk je play op je mac dan duurt het even voor je het effect ervaart. Voor apple gebruikers is dit normaal maar ik sta verbaast dat airplay zoveel tijd nodig heeft om geluid over te brengen.


Spotify
Spotify is te gebruiken via de TV, display of the app. Ik heb het onder een favorieten (tuner) knop gezet zodat het gezin deze ook makkelijk kan vinden. Je krijgt een overzicht van je playlist (incl directories). Spotify radio word niet ondersteund. De spotify connect optie lijkt te “nieuw” te zijn voor dit model, het idee hierachter is dat je een playlist vanuit je telefoon/tabel kunt laten afspelen op je versterker. Je hoeft dus niet een constante verbinding te hebben maar stuurt de playlist door aan de versterker.
Omdat spotify amd mp3’s gecomprimeerd zijn zit er een restore functie op de versterker. Hiermee word het audio signaal high, medium, low gerepareerd. Het werkt met hoge en lage tonen en ik vermoed een portie EQ met mogelijk interpolatie. Het werkt op MP3, WMA, MPEG-4 AAC. High is voor audio met zwakke hoge tonen (64 kbps en lager). Medium is voor treble & bass voor alles onder de 96 kbps en laag is voor alles boven de 96 kpbs. Uit is natuurlijk ook aanwezig. De functie is gelukkig per input kanaal in te stellen. Bij spotify heb ik hem aanstaan, tijdens andere bronnen staat het uit.

Quick select
Op de versterker zitten 4 Quick select opties. Hiermee kun je de huidige instellingen & input snel opslaan en weer oproepen. Erg handig maar helaas worden deze knoppen niet via de remote aangestuurd. 

Apps

AV-remote (Android) bied eenvoudige toegang tot de meeste functies. Je kun hier ook 3 marco’s aanmaken om alle instellingen aan te passen. Dit geeft de versterker meer functionaliteit, jammer dat denon hier zelf niet aan gedacht heeft.

MyAV is net op de Android verkrijgbaar. Op de tablet heb ik alle functies op een pagina maar het is niet eenvoudig om alle huidige instellingen te controleren. In mijn versie moet ik de knop iets langer aanraken op een overzicht te krijgen: huidige setting en opties. De developer staat op voor feedback en mijn vraag om Audyssey setting toegankelijk te maken was binnen een dag geregeld. Ik hoop dat MyAV ook marcos gaat ondersteunen, dan is het de beste remote app voor de denon versterkers. De layout (kleur en font) vind ik wat minder maar dat is een persoonlijke smaak.

GUI & Netwerk toegang

De versterker heeft een overlay GUI die over elke bron (hoofd zone) gelegd kan worden. Handig is de info knop die snel informatie geeft over het aangeboden signaal. Hierdoor kun je het dimbare display uitzetten op de versterker. De versterker is via een browser op ip adres te benaderen en te configureren. Het is een wat trage webserver maar bied wel een overzichtelijk instellingen scherm.

Reset

Na een firmware update doet de versterker raar. Ik ga de versterker resetten en opnieuw instellen. Volgens denon is dit de procedure:

Here is the instructions for a NIC card reset on a X4000 to get it out of its firmware loop.

Step 1: Turn off unit hitting the "on/standby"
Step 2: Hold down the "Up and Down arrow" on the front of the Denon. This can be located in the drop down cover.
Step 3: While holding those two buttons turn the unit back on. The front screen should start flashing. Let it flash 5 times and then let go of the "Up and Down" arrows.

Bij de Nederlandse importeur kreeg ik de volgende instructies:

• Schakel het systeem uit met de powerknop
• Druk "info" en "back" tegelijk in
• Laat knoppen los zodra het display gaat knipperen (1 sec. interval).

Remote en Harmony

De afstandsbediening laat helaas niet alle mogelijkheden zien. Met mijn programmeerbare harmony one zou dit geen probleem mogen zijn, echter ondersteund logitech alleen de officiële (lees beperkte) functionaliteiten. Een oplossing is om de oude “AVR 4311CI, AVR 5310 & AVR 5308CI” toe te voegen en hier wat commandos van de gebruiken. Een andere optie is logitech mailen om te vragen of ze de commandos willen toevoegen. Meer hierover kun je lezen op de volgende links

http://batpigworld.com/wp/?p=106
http://batpigworld.com/wp/?p=117
http://batpigworld.com/wp/?p=117


Conclusie

De x4000 is een mooie versterker maar laat een paar steekjes vallen. Het feit dat zone 2 (speakers en pre-out) alleen stereo signalen kan weergeven is vreemd. HDMI output op zone 2 kan dolby digital of DTS omzetten naar stereo pcm, echter word dit stereo signaal niet via de speakers of pre-out op zone 2 doorgegeven. Hierdoor gedraagt de versterker zich schizofreen: HDMI out op zone 2 lijkt lost te staan van de speakers of pre-out op zone 2. Daarmee is zone 2 zeer beperkt toepasbaar.

Audio restore kan per kanaal ingesteld worden, audyssey minder flexibel door een instelling voor alle input te gebruiken. Hierdoor moet je een compromis zoeken wat voor alle inputs bruikbaar is. In deze prijsklasse had ik daar meer van verwacht. Audyssey MultiEQ XT32 is echter wel een verbetering ten opzichte van de oude versie. Het is gebruikers vriendelijker en kent een preciezere afstemming.

Na een half jaar begint de versterker "raar" te doen. Op verzoek van denon de versterker gereset, firmware geupdated maar het lost niets op. Momenteel werken alleen de stereo uitgangen nog. De enorme prijsdaling van 1300 naar 800 euro steek me erg. Ik heb het gevoel dat de kwaliteit/prijs verhouding nu wel goed is alleen zit ik met de verliespost.