Gigabyte GA-MA78GPM-DS2H

inleiding

Omdat ik sinds kort een flinke monitor heb moest er ook een HTPCtje bij, zodat mijn werksysteem niet altijd aan hoefde te staan als ik een filmpje wilde kijken (het is een vrij flink systeem, 11 hdds maken redelijk wat geluid en dat hoefde van mij niet als ik 's avonds in bed lag en nog een film aan had staan).

Vandaar dat ik op zoek ging naar een klein zuinig systeempje. De eisen die ik stelde aan het systeem
- volledig passief te koelen
- 0dB geluidsproductie
- compact
- zuinig
- snel zat om 1080P af te kunnen spelen.

Ik had al een Intel G45 bord liggen, maar gezien een E6750 die daarop zat redelijk veel stroom trok, ben ik op zoek gegaan naar een AMD systeempje.
De keuze is uiteindelijk gevallen op de Gigabyte MA78GPM-DS2H.
Hierop is een AMD 4450e X2 geprikt, 2GB ram, een 160GB S-ATA 2.5" notebook disk en een Fortron 250W PSU.

[img=620]kaZrfNCS[/img]


specs
Het bord beschikt over een AM2+ socket waarmee alle moderne AMD cpu's erop gebruikt kunnen worden. Het bord maakt gebruik van de AMD 780G chipset en heeft 128MB DDR3 geheugen onboard voor de videokaart. Het bord beschikt verder over duurzame onderdelen voor het gehele bord.
Verder vinden we op het bord
- 4 dimmsloten
- 1x PCIe x16
- 1x PCIe x1
- 2x PCI
- 5x S-ATA
- 1x P-ATA
- 1x FDD
- 1x LPTheader
- 4x USB header
- 1x Firewire header

Op de backplate vinden we
- 2x PS/2
- 4x USB
- 1x DVI-D
- 1x DSUB
- 1x HDMI
- 1x SPDFI
- 1x Optical
- 6x 3.5mm audiojacks
- 1x Firewire (6pins)
- 1x eS-ATA
- 1x RJ45 lan (Gb)

Al met al een bordje met zeer complete specs op 24,4 * 24,4 cm.
In de doos vinden we verder 2 S-ATA kabels, een FDD- en P-ATA-kabel, een drivercd, manual en een backplate voor het moederbord

[img=620]hWHFSf4r[/img]


Waarom de MA78GPM-DS2H?
Ik heb gekozen voor dit bord omdat deze een zeer complete featureset biedt. Daarnaast is het bord goed betaalbaar (ik was er rond de 88 euro voor kwijt). Daarnaast zijn AM2 cpu's erg betaalbaar geworden. Een X2 4450e die ik erop heb gezet kost nu zo'n 55 euro, en daarmee heb je een vrij rappe proc die prima voldoet aan de eisen die ik stel. Daarbij vormt deze hardware de basis voor een zeer zuinig systeem.
De reden dat ik specifiek voor Gigabyte heb gekozen is vanwege het feit dat hun borden altijd kwalitatief goed in elkaar steken en dat ze momenteel goed verkrijgbaar waren bij de groothandel.

Ik heb voor de 780G chipset gekozen omdat deze relatief zuinig werkt. Navraag bij Gigabyte Taiwan leverde me op dat deze chipset zo'n 8W verbruikt, iets wat natuurlijk belangrijk is bij het maken van een stil systeem. Je kunt wel een lowpower cpu gebruiken, maar als de chipset veel slurpt levert het je nog niets op.

eerste indruk
De eerste indruk was dat het een vrij compleet bordje is. De installatie is doodsimpel, want eigenlijk hoef je er niet meer op te prikken dan cpu, geheugen en storage. Zelf ben ik nooit kapot geweest van de manier waarop intel met hun S775 de koelers vastzet, de AM2s zitten wat dat betreft wat makkelijker in elkaar. Het monteren van de koeler is eigenlijk het moeilijkste, en dat geeft weinig problemen

video
Het bordje beschikt over 3 videouitgangen. Een analoge dsub, en ene digitale DVI en HDMI connector. Hierdoor is het systeem op zo'n beetje iedere monitor aan te sluiten. Dual monitor is mogelijk, maar alleen DSUB + DVI of DSUB + HDMI is mogelijk. Voor de videoweergave wordt 128, 256 of 512MB gebruikt van het interne geheugen. Daarnaast beschikt het bord over 128MB dedicated DDR3 geheugen dat gecombineerd kan worden met het shared geheugen voor videoweergave.

Verder ondersteund het bord Hybrid CrossfireX, waarmee een losse kaart gebruikt kan worden in combinatie met de onboard chip om in crossfire te draaien. Dit draait alleen in Vista, en heb voor nu alleen kunnen testen met XP.

Wat ik jammer vind is dat het niet mogelijk is om enkel de 128MB Sideport geheugen te gebruiken en geen gebruik te maken van shared mem. 128MB is meer dan zat om flinke resoluties in 2D weer te geven. Voor 1080P resoluties (1920*1080) is maar iets van 8MB nodig. Helaas is dit niet in te stellen in de bios.

Een ander nadeel is dat het bordje geen duallink DVI heeft. Ik had ergens gelezen dat het wel mogelijk zou moeten zijn om 2560*1600 te draaien op dit bord, maar dat kan dus niet. Navraag bij Gigabyte Taiwan leverde me op dat ze momenteel nog geen chipsets hebben die duallink DVI ondersteunen. Jammer voor mij, gezien ik het wel nodig heb voor mijn monitor, maar voor de gemiddelde gebruiken die zo'n ding aan z'n fullHD TV hangt geen enkel probleem.

Om te kijken of het zuiniger kon heb ik een Sempron LE-1200 gepakt en gekeken of dat allemaal soepel werkt. Helaas loopt het afspelen van 1080P niet soepel. Het geluid blijft haperen of het loopt op den duur heel erg out-of-sync.
720P gaat verder prima, met een belasting die niet boven de 15% uitkomt. Het verbruik van het systeem zit dan tussen de 50 en 52W, wat vrij zuinig te noemen is met de huidige voeding. Het verbruik nog verder terugdringen zal met een andere voeding moeten gebeuren ben ik bang, maar mocht 1080P niet nodig zijn, dan is een simpel Sempronnetje al meer dan zat.

de algemene prestaties
Natuurlijk zijn prestaties belangrijk, maar ook relatief te noemen. Dit systeem is niet het snelste systeem dat te vinden is, maar met een totaalprijs van nog geen 200 euro voor de onderdelen vind ik de prestatie best netjes.
Het afspelen van films, waar het systeem eigenlijk voor gemaakt is, gaat zonder problemen. Mijn favoriete player (custom VLC) trekt het niet, maar met Mediaplayer classic gaat het prima. Een 1080P MKV x264 film gaat zonder problemen en met ongeveer 70% load op de cpu tijdens drukke scenes geeft het nog genoeg headroom als je een iets zwaardere film probeert af te spelen.
De bedoeling was om het verbruik van het systeem laag genoeg te houden om de 250W psu die er nu aanhangt te kunnen vervangen door een 80W picoPSU. Tijdens het afspelen van een 1080P film loopt het verbruik op tot 79W, wat netjes binnen de marge valt. Een voedig die voor slechts 1/3e belast wordt is daarbij niet op het efficientst, dus met een PSU van 80W zou het verbruik nog ietsje lager uit kunnen vallen.
Gedurende idle zit het verbruik rond de 50W en dan wordt de proc niet warmer dan zo'n 35C. De cpukoeler heb ik uitgezet (springt pas aan boven de 40C) en deze is nog prima in staat het systeem koel te houden, ook al maak ik gebruik van de stockkoeler, dus niet eens een groot monster.
Uiteindelijk is het de bedoeling er een grotere koeler op te zetten en een SSD te gaan gebruiken, om op die manier het systeem geheel stil te gaan maken. Dat is nu nog niet gelukt, voornamelijk omdat SSDs op dit moment nog te duur zijn.
Ook al verbruikt de HDD waarschijnlijk het tienvoudige van een SSD, 5W max dan is dit toch nog zuinig genoeg om mee te testen.

3d Mark benchmark
Door middel van de sideport (de 128MB dedicated geheugen) zou het bordje nog redelijk mee moeten kunnen komen. Om dit te testen heb ik 3Dmark '06 geprobeerd.
De eerste keer met enkel 128MB shared memory en sideport uitgeschakeld, de 2e keer met 128MB shared memory en 128MB sideport memory, de derde keer heb ik de sideport weer uitgezet en nu 256MB shared memory genomen. Dit om te kijken of er (veel) verschil zit tussen 128+128MB en 256MB

[img=620]xh8h5KLZ[/img]

Zoals we kunne zien heeft het gebruik van de sideport wel wat positieve invloeden op de 3D prestaties. Het levert zo'n 20% meer performance ten opzichte van enkel 128MB shared geheugen gebruiken en nog zo'n 10% meer performance ten opzichte van 256MB shared geheugen.

SuperPi benchmark
Om te kijken of het gebruik van het geheugen al dan niet invloed had op de snelheid van het systeem heb ik bij de 3 verschillende settings nog een SuperPi gedraaid.

[img=620]KAdnj6Tq[/img]

Zoals te zien maakt het eigenlijk niets uit voor SuperPi hoeveel geheugen en op welke manier dat dit toegewezen wordt aan de videochip. De invloed van het toewijzen van het geheugen is dus nihil te noemen.

conclusie
Al met al is het een heel leuk bordje te noemen, dat niet teveel stroom zuipt, de basis kan vormen voor een vrij stil systeem, terwijl de performance van het geheel nog prima mee kan komen. Door de featureset vormt het een prima basis voor een HTPC of simpel kantoorsysteempje. Gamen zou ook nog kunnen, zeker als er gebruik gemaakt wordt van de hybrid crossfire.
Een nadeel vind ik zelf het ontbreken van een duallink DVI (maar dat lijkt dus aan de chipset te liggen) en het feit dat het niet mogelijk is om enkel het sideport geheugen te gebruiken. Op deze 2 kleine puntjes na vormt het bord een prima basis voor een HTPC, waarmee ik dit ding wel het ultieme HTPC bord wil noemen. Gezien de prijzen van AMD cpu's en AMD bordjes is dit een zeer leuke tegenhangen voor systemen die op Intel chips zijn gebaseerd, die vaak toch een stuk duurder zijn. Als die performance niet nodig is (een gemiddelde Intel is wel iets sneller, al mag dat voor die prijs uiteraard ook wel) dan is dit een veel interessanter systeem.