De MSI GT70 is niet de eerste monstergamenotebook die ik van MSI getest heb. Een aantal jaren terug heb ik de GT780DX uitgebreid kunnen testen. Nu is het de beurt aan de GT70 Dragon Edition. Maar toch niet helemaal. Waar de Dragon Edition voorzien is van een rode behuizing, heeft dit reviewexemplaar nog een vrijwel volledig zwarte behuizing. De specs komen verder overeen, en die zijn niet misselijk.
Overkill is denk ik een goede term om deze notebook te beschrijven als ik er 1 woord voor moet kiezen. Zowel in prijs, features als prestaties. Maar daar gaat het bij dit soort systemen natuurlijk wel een beetje om, kijken wat je in een notebook kunt stoppen en hoe hij vervolgens presteert. De kans dat iemand die deze review leest dit model gaat kopen, maar gelukkig biedt MSI in dezelfde serie ook notebooks aan die wat minder features hebben, maar verder wel vergelijkbaar zijn met deze. Daarnaast is het natuurlijk gewoon leuk om te kijken naar wat een monsterding als deze in staat is te doen.
specificaties
CPU | Core i7 4930MX |
Geheugen | 16GB DDR3 |
Chipset | HM87 |
Videochip | Geforce GTX 780M 4GB |
Storage | 3x 128GB SanDisk SSD
1x 750GB HDD
BluRay speler |
USB | 2x USB3.0
3x USB3.0 |
Netwerk | Killer DoubleShot, RJ45
Killer DoubleShot, WLan |
Scherm | 17,3” 1920x1080 |
Keyboard | SteelSeries met LEDverlichting |
Accu | 9 Cells |
De notebook maakt een solide indruk, hij weegt iets van 4 kilo, dus je hebt een behoorlijk apparaat op je bureau staan. De bouwkwaliteit en afwerking vind ik meer dan prima. Ik heb zelf geen vreemde dingen gezien, behalve het touchpad, dat ik niet altijd even soepel vond werken. Af en toe had het ding een kleinere hapering. Niets dat heel irritant is, maar het viel wel op. Maar in de meeste gevallen kun je er prima mee werken, en voor gaming hang je er toch een fatsoenlijke muis aan.
Aansluitingen
Aan de rechterkant van de notebook vinden we 2 USB2.0 poorten en verder alleen de optische drive.
De linkerkant beschikt over 3 USB3.0 poorten, 4 3.5mm jacks voor het geluid en de cardreader.
Achterop de notebook zitten een HDMI, displayport, DSUBpoort, RJ45 connector en de aansluiting voor de adapter. Verder zit er nog een gat voor een Kensingtonlock.
Hiermee biedt de GT70 dus genoeg aansluitingen om van alles en nog wat op aan te sluiten, en zelfs een uitgebreidde multimonitorsetup te kunnen maken.
Wat ik jammer vind, is dat deze serie niet meer beschikt over eSATA, waarmee je alleen USB overhoudt om externe schijven aan te sluiten, persoonlijk vind ik het een gemis, al kan ik me goed voorstellen dat er genoeg mensen zijn die USB3.0 prima genoeg vinden.
Videochip
De notebook is voorzien van een Nvidia GTX780M, volgens mij het snelste dat je tegenwoordig op mobiel gebied kunt vinden. Een voordeel van deze notebook ten opziche van de GT780DX die ik eerder testte is dat het hierbij wel goed mogelijk is om te gamen op de accu. Dat was met de GT780DX niet mogelijk, en moest je de adapter aangesloten hebben. Dat is met de GT70 verleden tijd.
De GT70 kan naast de GTX780M gebruik maken van de IGP van de i7 CPU. Daardoor wordt het stroomverbruik beperkt, en loopt de temperatuur ook niet zo hoog op. Tijdens het benchmarken kon de temperatuur van de GPU oplopen tot zo'n 92 graden. Vrij warm dus. Iets naast je notebook hebben staan dat niet te heet mag worden is dan ook niet aan te raden, want er komt flink wat warme lucht uit.
Storage
In deze notebook zitten niet minder dan 3 mSATA SSDs van ieder 128GB in een RAID0 configuratie. Dat zorgt voor een volume van 384GB, dat op zich genoeg is voor een behoorlijke hoeveelheid games en software, en daarnaast ook gewoon lekker snel is. Benchmarks van deze configuratie zijn iets verderop te vinden in de review, bij de rest van de benchmarks.
Met een volume van 384GB heb je op zich genoeg ruimte om er een zooi games op te zetten zonder in de knoop te komen met de ruimte. Natuurlijk kun je alles vol krijgen, maar zelfs met games van 20GB kun je er nog een stuk of 12 opzetten, zonder dat je ruimte tekort komt op de SSDs, naast je OS. Het voordeel is natuurlijk dat je games en het systeem zelf lekker snel opstart.

klikbaar
Naast de SSDs zit er ook nog een 750GB HDD in, dat is een normale 2.5”schijf, een Western Digital Black om precies te zijn.
Verder zit er ook nog een optical in, een BluRaybrander die zo'n beetje alles kan lezen en kan branden. Deze heb ik verder niet heel uitgebreid getest, op het kijken van een Bluray filmpje na en het installeren van wat spelletjes. Maar heel spannend is het op zich ook niet.
Monitor
Het eerste dat opvalt aan deze monitor is dat het ding geen irritante glimmende coating heeft zoals je tegenwoordig veel te vaak ziet op schermen. Het is gewoon een mat scherm dat niet als een gek reflecteerd. En dat is het grootste pluspunt. Het ding draait op 1920x1080. Hoewel ik persoonlijk liever naar een 16:10 monitor kijk, heb je op zich nog wel vrij aardig de ruimte.
De inkijkhoeken zijn op zich best netjes, maar het is en blijft een TNpaneel. Nu is het natuurlijk zo dat dat nog steeds de snelste panelen zijn, maar op een IPS kun je ook prima gamen. Tenminste dat vind ik.
Om een idee te geven heb ik het scherm gefotografeerd vanuit een aantal hoeken om te kijken of de invalshoeken een beetje goed weer te geven waren. De foto's zijn redelijk accuraat. Vanaf de zijkanten zijn de inkijkhoeken best prima, van bovenaf zie je al vrij snel wat verkleuring. Gelukkig is het een notebook en kun je vrij gemakkelijk het scherm wat verder naar achteren draaien zodat je wat rechter op het scherm kijkt.
Ik heb 2 verschillende achtergronden gebruikt. 1 met vrij
felle harde kleuren, en eentje met wat
zachtere kleuren erin.
Beide plaatjes zijn klikbaar voor een 2000px versie.
Het scherm voldoet verder prima, je hebt geen last van ghosting of merkbare inputlag. Voor een gamenotebook dus zeker goed te doen.
Toetsenbord
Het toetsenbord is gemaakt door SteelSeries, en heeft hele hippe ledjes in verschillende kleuren eronder zitten. Dit is de reen dat mensen deze notebooks vaak ten onrechte een kermis noemen. Want je kunt de kleuren instellen op basis van 3 zones in het toetsenbord. Waarbij je kunt kiezen om deze in te stellen met verschillende kleuren en kleurverlopen. Maar je kunt er ook prima voor kiezen om het ding 1 enkele kleur te geven.
De bouwkwaliteit van het keyboard is dik in orde. Het voelt erg solide aan, en het keyboard veert ook niet door, zoals op sommige notebooks nog wel eens het geval is. Als ik echt heel hard op een toets duw, dan zie je amper dat het ding doorbuigt.Een van de dingen die opvalt is dat de windowstoets lijkt te missen. Op vrijwel ieder keyboard dat ik heb gehad zit de Windowstoets namelijk aan de linkerkant, tussen de ALT- en de FN- of de CTRLtoetss. Maar bij deze notebook is dat niet zo, daar zit hij namelijk rechts van de spatie. In het begin vond ik dat bijzonder hinderlijk, omdat ik zo gewend was dat die knop op die plek zat. Maar zodra je er even over nadenkt is het eigenlijk een geniale oplossing voor een probleem dat ik inmiddels zo vaak ben tegengekomen, dat het me niet eens meer opvalt. Als je tijdens 't gamen op de windowskey drukt dan ben je vaak genoeg ingame de sjaak, en dat is vervelend. Omdat je toch voornamelijk het linkergedeelte van het keyboard gebruikt tijdens het gamen (WASD voor bewegen etc) is een windowstoets daar hinderlijk, je kunt als je op spatie, CTRL of Alt moet drukken nog wel eens gebeuren dat je per ongeluk de windowstoets indrukt, met alle gevolgen van dien. Op dit keyboard is die kans aanzienlijk minder groot. Je kunt hooguit de FNtoets indrukken, maar die doet toch niets als je niet nog een andere knop indrukt.
Iets dat op het eerste gezicht eruit zag als een klein ongemak, is bij gebruik eigenlijk heel erg fijn. Je moet alleen even wennen aan de plaatsing van de windowstoets.
Maar dan het meest epische van het hele keyboard is wel dat het ding verlicht is door middel van leds. Nu is dat niet zo heel bijzonder, maar het hele leuke eraan is dat je de kleuren van je verlichting zelf kunt instellen door middel van KLM, keyboard lights manager.
MSI KLM
En dat is niet enkel de keuze tussen rood, groen of blauw voor je hele keyboard. Nee, je kunt een stuk of 25 kleuren instellen, per deel van je keyboard. Waarbij het linkerdeel ervan de toetsen beslaat tot ongeveer de H (dus Capslock, A S D F G H), het middenstuk de rest van de letters en het rechterstuk het numerieke gedeelte van je keyboard. En hiermee kun je heel leuk spelen.
Er zijn een aantal settings die je kunt doen voor het keyboard met betrekking tot een soort animatie.
Zo kun je Wave instellen. Bij Wave faden de ledjes van links naar echts in en uit, zodat je een soort wave-effect krijgt over je keyboard, met de kleuren die je zelf gekozen hebt.
Een andere instelling is breathing, waarbij je de leds onder je keyboard kunt laten pulseren alsof het ding ademhaalt.
Dualcolor kun je gebruiken om 2 kleuren in te stellen van je keyboard, waarbij de ledjes van de ene kleur naar de andere kleur faden en weer terug, zodat je altijd iets van beweging hebt in je keyboard.
KLM in dualcolormode
Om een wat beter beeld te krijgen van de backlight van het keyboard heb ik wat fotootjes gemaakt van de verschillende kleuren en die achter elkaar in een gifje gezet. Ik ga nog even kijken of ik een filmpje kan maken waar de breathing e.d. goed te zien zijn, maar dat is wat lastig, zonder dat ik er een bult ruis mee krijg, dus hopelijk komt die in een volgende update.
Ik cycle hier door 7 verschillende kleuren (dus dat zijn ze nog lang niet allemaal).
Er zit bij deze notebook wel een indiator op wanneer je capslock of numlock aan hebt staan, iets dat ik op de GT780DX wel miste.
Geluid
Deze notebook beschikt over een Dynaudio geluidssysteem. En dat is te horen, in elk geval wat volume betreft. Als je het volume openzet dan komt er behoorlijk wat geluid uit, genoeg om er lekker mee te kunnen gamen of een filmpje op te kijken zonder er een extra setje speakers aan te hangen. Al kan dat natuurlijk wel door middel van de 4 3.5mm jacks die aan de zijkant van de notebook zitten.
Benchmarks
Uiteraard horen er bij een review als deze ook een stapeltje benchmarks. Omdat het een gamenotebook betreft heb ik er sowieso een aantal gamebenchmarks op gedraaid, daarnaast natuurlijk een aantal syntetische benchmarks om de rest van het systeem te testen. Deze heb ik vergeleken met een Z87 en een Z77 setup.
Z87setup
Moederbord | MSI Z87-GD65 GAMING |
CPU | i7 4770K ES |
RAM | 2x4GB ADATA DDR3-1600 CL10 |
GPU | MSI GTX770 Lightning |
SSD | Plextor M5M @ 6Gbps |
Z77setup
Moederbord | MSI Z77 Big Bang MPower |
CPU | i7 3570K ES |
RAM | 2x4GB ADATA DDR3-1600 CL10 |
GPU | MSI GTX770 |
SSD | Plextor M5M @ 6Gbps |
Game/Video Benchmarks
De benchmarks heb ik gedraaid op 1920x1080, de native resolutie van de notebook.
De benchmarks die ik heb gedraaid zijn
• Tomb Raider 2013
• Metro 2033
• Dirt Showdown
• BioShock Infinite
• Heaven
• Valley
• 3DMark 11
Tomb Raider - Ultimate - 1920x1080 |
---|
GT70 |   33.1 fps |
Z87 |   54.5 fps |
Z77 |   61.3 fps |
Bioschok Infinite - 1920x1080 |
---|
GT70 |   61.87 fps |
Z87 |   104.46 fps |
Z77 |   98.01 fps |
Metro 2033 - 1920x1080 |
---|
GT70 |   35.03 fps |
Z87 |   51.86 fps |
Z77 |   49.00 fps |
Dirt Showdown - 1920x1080 |
---|
GT70 |   131.26 fps |
Z87 |   137.25 fps |
Z77 |   109.76 fps |
Heaven - 1920x1080 |
---|
GT70 |   34.7 fps |
Z87 |   53.8 fps |
Z77 |   53.2 fps |
Heaven - 1920x1080 |
---|
GT70 |   1454 pts |
Z87 |   1355 pts |
Z77 |   1339 pts |
Valley - 1920x1080 |
---|
GT70 |   37.1 fps |
Z87 |   52.2 fps |
Z77 |   50.5 fps |
3DMark 11 |
---|
GT70 |   6613 3DMarks |
Z87 |   10271 3DMarks |
Z77 |   9132 3DMarks |
Systeem/Syntetische Benchmarks
Naast bovenstaande benchmarks heb ik ook SuperPi, wPrime, Blender en CineBench gedraaid
SuperPi - 1M |
---|
GT70 |   9.987 s |
Z87 |   9.280 s |
Z77 |   10.842 s |
SuperPi - 8M |
---|
GT70 |   112.289 s |
Z87 |   105.020 s |
Z77 |   183.131 s |
SuperPi - 32M |
---|
GT70 |   544.222 s |
Z87 |   501.800 s |
Z77 |   590.609 s |
wPrime - 32M |
---|
GT70 |   11.017 s |
Z87 |   10.567 s |
Z77 |   11.280 s |
wPrime - 1024M |
---|
GT70 |   342.795 s |
Z87 |   331.698 s |
Z77 |   344.526 s |
Blender |
---|
GT70 |   223.42 s |
Z87 |   207.88 s |
Z77 |   354.68 s |
CineBench - OpenGL |
---|
GT70 |   65.58 fps |
Z87 |   75.58 fps |
Z77 |   47.89 fps |
CineBench - single |
---|
GT70 |   1.64 pts |
Z87 |   1.73 pts |
Z77 |   1.44 pts |
CineBench - multi |
---|
GT70 |   7.64 pts |
Z87 |   8.47 pts |
Z77 |   5.66 pts |
SSD benchmarks
Om de SSD te testen heb ik een benchmark gedaan met Crystal DiskMark en met AS SSD.
Crystal DiskMark
AS SSD
Zou ik 'm zelf kopen?
De vraag die ik mezelf vaker stel als ik hardware mag reviewen is of ik het ding ook zelf zou kopen. En in dit geval moet ik daar toch echt 'nee' op antwoorden. Hoe lekker het systeem ook werkt, de prijs van €4000 is mij echt te gek. Ik zou zelf eerder zoeken naar een goedkoper model in deze serie notebooks, dan ben je al snel minder dan de helft kwijt, en dat komt veel meer in de buurt van een prijs die ik acceptabel vindt zonder dat je merkbaar veel in hoeft te leveren op de kwaliteit. Een notebook met een enkele SSD en een GTX770m is ook heel leuk, maar kost gewoonweg minder. Als geld geen rol speelt, dan is dit waarschijnlijk de beste koop die je kunt doen.
Conclusie
Deze GT70 is een leuke notebook, maar hij is budgettechnisch niet heel interessant. De prestaties zijn geweldig, net als de bouwkwaliteit en de functies, maar een prijs van €4000 trekt deze verhouding scheef. Zoals ik hier boven al zei zou ik zelf kijken naar een wat goedkopere notebook in deze serie als je een gamenotebook zoekt. Afgezien van de prijs heb ik weinig aan te merken op het apparaat. Hij is compleet, werkt lekker, alleen wordt wel wat aan de warme kant (dus ermee op schoot zitten en gamen is niet iets dat je graag doet waarschijnlijk).