Deze review zal in de loop der tijd groeien
Introductie
Na 2 jaar desktopvervangers (17,3" en 18,1") vond ik het tijd om het mijzelf wat comfortabeler te maken en over te stappen naar een handzaam 14" model. Het afgelopen halfjaar heb ik al regelmatig met de pricewatch zitten spelen op zoek naar de ultieme laptop. Daardoor had ik al een uitgebreid eisenpakket:
- 14"
- betere resolutie dan 1366*768
- géén "macbook" keyboard
- eSata
- HDMI
- Integrated graphics
Op basis hiervan kwamen er als goedkoopste 2 Dell Latitude e5430's uit, die alleen op de processor verschilden:
i3 3120m vs
i5 3340m. Omdat de laptop nog wel een paar jaar mee moet leek het me verstandig om €100 extra er tegenaan te gooien om gebruik te kunnen maken van AES new instructions en turbo boost.
Verpakking
De laptop zat in een sobere kartonnen doos met weinig opdruk. Ook de inserts om te voorkomen dat de laptop zou verschuiven of beschadigen waren van karton. Het enige plastic aan de verpakking was n dunne plastic hoes om de laptop zelf. Bonuspuntjes voor Dell vanwege de milieuvriendelijke verpakking.
Behalve de laptop bevatte de doos ook nog een 65W lader, een getting started boekje, een cd met webcam software en een kaartje met garantievoorwaarden.
Eerste ervaring
Zoals al uit de verpakking bleek is het een erg degelijke no-nonsens laptop. Hij voelt erg stevig aan, dit komt door het magnesium chassis.
Helaas levert dit wel wat extra gewicht op, voor een 14" is het met 2 kg zeker geen lichtgewicht. Het gewicht zit met 2,04 kg op het gemiddelde van 14" notebooks, maar hij voelt toch zwaarder dan je zou verwachten.
De behuizing is erg strak ontworpen en bevat - op de (scheef geplakte) Windows 7 en i5 stickers - geen onnodige opsmuk. De bovenkant van de klep is van geborsteld aluminium met in het midden een hoogglans Dell-logo. Aan de onderkant vinden we de 6-cells accu, de aansluiting voor de optionele docking-station en een klep die alle servicable hardware bedekt. Deze klep is een goede vinding van Dell, met slechts 2 schroefjes heb je in 10 seconden de bodem open en kun je bij de interne organen. Bij de meeste laptops die ik in handen heb gehad ging dit verre van zo eenvoudig.
Extra hardware
Op termijn moet er nog een SSD in komen, deze bevind zich momenteel nog in een laptop die mijn huisgenoot leent om zijn scriptie op te schrijven. Voor extra snelheid en respons heb ik een Crucial M4 128 GB SSD ingebouwd. Helaas ging dit niet helemaal vlekkeloos, er zit namelijk een klein hoekje in het HDD compartiment, waardoor de SSD niet perfect op zijn plaats valt (een HDD past waarschijnlijk wel omdat die vaak een afgeschuinde bovenkant hebben). Hij maakt wel voldoende contact om fatsoenlijk te functioneren. Ter compensatie van de gedaalde opslagcapaciteit heb ik een HDDcaddy besteld, waarmee ik een 2e harde schijf kan plaatsen op de plek van de DVD-speler. Die schijf is een 1TB Hitachi Travelstar.
Naast de schijven heb ik de reeds aanwezige 4GB RAM uitgebreid naar 8GB
First boot
Na het klieren met de hardware werd het tijd om te booten. Na de setup van Windows 7 Professional de nodige dingen verteld te hebben nog een reboot en voila de desktop was zichtbaar.
Op het eerste gezicht leek er veel bloatware meegeleverd, maar alle iconen op de desktop en in de systemtray blijken deel uit te maken van de drivers of Dell configuratie software. Helaas bleek bij nadere inspectie van de geinstalleerde programma's dat Live Essentials meegeleverd was, dus toch wat bloatware aanwezig...
Energie
Ook blijkt Dell extra powerprofiles mee te hebben geleverd, varierend van 'Extended Battery Life', via 'Quiet' en 'Cool' naar 'Ultra Performance'. Ook is er het 'Dell' profiel, wat het meest overeenkomt met het standaard 'Balanced' profiel. 'Extended Battery Life' levert volgens Windows bijna 2 uur extra accutijd op wanneer je gewoon naar de desktop staart (7 uur tov 5 uur met 'Dell'). Tot in hoeverre de inschatting van Windows representatief is voor mijn dagelijks gebruik (office en internet) moet nog blijken wanneer het collegejaar weer begonnen is, dit gedeelte zal ik tzt updaten.
Gisteravond een film in SD kwaliteit gekeken met scherm op halve helderheid en volume op 90%. Na 2 uur en 45 minuten gaf windows aan nog 40% battery over te hebben en nog een slordige 4 uur mee te kunnen.
Inmiddels is de laptopook gezellig mee geweest naar de uni en heeft me daar zeer positief verrast met zijn accuduur. Na 2 colleges van 2 uur had ik nog 53% (tussen de colleges door ook nog 2 uur op standby gestaan). Moet wel zeggen dat de helderheid op zijn laagst stond.
Leuke extra's
De Latitude e5430 is niet alleen mijn eerste Dell, maar ook mijn eerste zakelijke notebook. Dit betekent ook dat er allerlei leuke extra's inzitten. Mijn favoriet is het verlichte toetsenbord, wat echt een toevoeging is als je in het donker wilt typen. Daarnaast bevat het zeer uitgebreide bios allerlei handige opties. Je kunt bijvoorbeeld instellen dat de Wireless-kaart automatisch uitgeschakeld wordt wanneer er een netwerkkabel aangesloten wordt (waarom dit geen standaard gedrag is in Windows vraag ik me nog steeds af), je kunt ook instellen dat de touchpad/trackball uitgeschakeld worden wanneer er een losse muis is aangesloten en uiteraard een hele rits aan beveiligings- en beheersopties waar ik niet aan durf te komen.
Naast de extra opties in het bios is de laptop voorzien van een aantal andere zakelijke handigheidjes zoals een valsensor op het moederbord om schade aan de harde schijven te voorkomen, een smartcardlezer, een TPM en de mogelijkheid tot het gebruik van Intel's anti-theft technologie.
Algemeen gebruik
Ik heb de laptop nu een dag of 5 in gebruik en ben alleen maar positiever geworden erover. Het klassieke toetsenbord typt heerlijk, de touchpad is heel accuraat, maar niet overgevoelig. Ook is het matte 1600*900 scherm heerlijk rustig voor mn ogen. De Intel Advanced N6205 Wireless adapter ondersteund tot 300 MBps, helaas haalt onze router maar 130 MBps, echter door het gebruik vna een dubbele antenne heeft de Latitude wel een beel betere verbinding op mijn kamer dan mijn eerdere laptops (35-48MBps vs 1-8MBps) De geluidskwaliteit van de speakers valt een beetje tegen, maar dat is ergens ook logisch, het blijft een laptop, en ook nog eens een zakelijke. Muziek spelen ik dan ook mooi via mn versterker af.
De SSD is op een later tijdstip pas geplaatst. Vanwege de eenvoud heb ik gekozen om voor de overstap van de interne HDD naar de SSD de originele HDD te clonen naar de SSD met EaseUS Backup Free. Dit verliep geheel vlekkeloos.
Nu ik de laptop op een andere locatie dan thuis gebruikt heb, heb ik eindelijk kunnen ervaren wat een verademing een mat scherm is. Zelfs op de laagste helderheid heb ik geen last van omgevingsicht en zelfs met een waterig zonnetje erop is het scherm op lage helderheid nog steeds prima te lezen. De verticale kijkhoek is overigens niet fantastisch, maar omdat het meer een werkpaard is dan een mediabak vind ik dat niet zo'n probleem.
- Wordt verder aangevuld naarmate ik de laptop langer gebruikt heb -
Prestaties
Hierover ga ik vrij kort zijn - zie voor benchmarks van de processor de links in de introductie - Voor een apparaat zonder SSD gaat het booten erg vlot evenals het uit standby komen. Bij het kijken van online video gaat alles keurig via de videokaart, dus hij staat niet te blazen als je een HD filmpje kijkt op youtube.
Ook bij het afspelen van hoge kwaliteit fullHD materiaal blijft de processor er rustig onder, bij het afspelen van een .MKV met een bitrate van 11 MBps bleef het processorgebruik rond de 15% schommelen.
Ook Office starten is geen enkel probleem - voornamelijk vanwege de SSD - het start direct na het klikken op de shortcut. Dit in tegenstelling tot de vorige laptop waarin de SSD zat, die had er toch nog een seconde of 3-4 voor nodig.
De wifi performance is ook meer dan prima, de Centrino-chip ondersteund tot 300 Mbps en maakt razendsnel verbinding. De hoogst gehaalde verbindingssnelheid tussen laptop en AP is 264 Mbps geweest op de uni en 130 Mbps thuis.
Een klein dingetje dat me opviel is dat alle toetsen voorzien zijn van verlichting, behalve de volumeknoppen. Nu zijn deze wel makkelijk te vinden, maar het is wel apart.
Inmiddels draait de laptop alweer een jaartje of 2, nu met Windows 10 erop en gezellig in een docking station met externe monitor. Ben nog steeds erg tevreden met deze laptop, hoewel hij nu meer dienst doet als een desktop nu ik niet meer naar de universiteit hoef.
De batterij is wel enigszins versleten nu, in de UEFI wordt aangegeven dat de health 70% is, beetje jammer, maar hij is 1,5 jaar lang dag in dag uit meegezeuld en op de accu gebruikt dus heel gek is het niet.
Nu in begin 2021 heb ik deze laptop al bijna 7,5 jaar. De bouwkaliteit is echt uitmuntend, behalve aan de dikte van het apparaat zelf en de brede bezel rond het scherm zou je niet zeggen dat dit zo'n oude laptop is. De 3630QM die ik er in 2016 in heb gezet maakt, samen met de SSD dat alles nog soepel loopt. Enige minpunt is de (naar huidige maatstaven) matige accuduur, en de slecht ontworpen koeling, waardoor moederbord en geheugen vaak heel warm zijn en de fan wanhopig probeert die te koelen. Ook wanneer de processor al lang en breed afgekoeld is.
Als leuke bonus: op de laagste instellingen is zelfs Cities Skylines nog te spelen!
update 28-09-2013 Informatie over afspelen sd film op accu toegevoegd
Update 11-09-2013 Informatie over batterijduur op uni, pretaties van scherm in fel licht en wifigedrag toegevoegd
update 24-09-2015 Update ter ere van 2e verjaardag
update 07-05-2018Laptop nog steeds in gebruik, inmiddels al ruim 2 jaar met een i7 3630QM en Windows 10 en sinds een klein jaar een aftermarket accu.
update 28-01-2021 De laptop is niet kapot te krijgen en doet zijn werk nog steeds! Wel Warmte-en geluidsproductie wat naar beneden aangepast