Asus P5E

Asus P5E: Kwaliteit heeft zijn prijs

Deze review gaat een tikkeltje anders worden dan mijn afgelopen twee reviews. In die reviews heb ik toen uitgebreide tests en benchmarks gedaan. Deze review gaat meer beschrijvend van aard zijn.

[img=620]nObmuPQH[/img]

Asus of Gigabyte? – P35 of X38?
Keuzes, keuzes en nog meer keuzes. Het aanbod aan moederborden en chipsets is tegenwoordig zowat overweldigend. Je ziet zowat onderhand door de bomen het bos niet meer. Ik heb daarom ook een tijdje moeten zoeken naar een moederbord dat geschikt was voor mij. Gelukkig was er op GoT een uiterste behulpzame thread, die de keuze al een stuk overzichtelijker maakte. In het principe had ik maar twee harde eisen voor mijn nieuwe moederbord, namelijk: 45nm ondersteuning en DDR2. Immers, het hart van mijn nieuwe systeem ging uit een E8400 bestaan. DDR3 viel meteen af vanwege het enorme prijsverschil ten opzichte van DDR2 die in geen verhouding staan tot de prestatiewinst.

Door deze bovenstaande vereisten kwam ik al snel bij de P35 en X38 chipset uit. Heel veel verschil tussen deze twee chipsets is er niet. Het meest in het oog springende verschil is PCI Express 2.0. Ook wat betreft de prijzen zat er niet veel verschil tussen de high-end P35 en X38 borden. Een kleine 20 à 30 euro. Omdat ik een redelijk futureproof bordje wilde hebben, heb ik toch besloten voor de X38 chipset te gaan met PCI Express 2.0 ondersteuning. De meerprijs heb ik daarom voor lief genomen. Ik kom later nog terug op X38.

Persoonlijk ben ik iemand die zweert op Asus of Gigabyte borden. Het hangt altijd van het actuele aanbod en prijspeil af voor welk merk ik kies. Het zijn immers twee uitstekende merken, dus voor de kwaliteit hoef je geen concessies te maken. Ik kwam deze keer bij Asus uit vanwege de prijs. De P5E was met €181 goed geprijsd. De Gigabyte GA-X38-DQ6 kostte zo’n €30 meer.

De Asus P5E.
De doos waarin de P5E zit, is rijk aan accessoires. Naast het moederbord zelf, dat goed in een anti-statische zak verpakt zit, is er dit aanwezig:

• Een afzonderlijke geluidskaart!
• 1x SATA stroomkabel voor 2 apparaten (komt vanaf molex)
• 6x SATA kabels
• 1x IDE kabel en 1x FDD kabel
• Support DVD
• Uitgebreide gebruiksaanwijzing
• Kleine fan voor op de heatsinks te monteren
• Uitbreidingslot met firewire en 2x USB 2.0
• Asus Q-Shield
• Asus Q-Connector

Het verschil wordt hem meestal gemaakt met de kleine dingen. Ik vond zelf de Asus Q-Connector bijzonder handig. Geen gedoe meer met lopen zoeken waar moet nou het HDD ledje bevestigd worden, waar de resetknop, waar de aanknop etc…? Je kan gewoon al deze kabeltjes bevestigen op het tussenstuk (Q-Connector) en deze in zijn geheel op het moederbord plaatsen. Een low-tech innovatie die het leven weer een stukje aangenamer maken. Het Asus Q-Shield is gewoon een bracket waar USB, netwerk etc. kan op aansluiten. Het zou volgens Asus het moederbord beter beschermen tegen statische elektriciteit. De bracket heeft ook een aparte laag ‘schuim’ tussen de connectors en het moederbord zelf. Of het ook echt helpt? Geen flauw idee. Baat het niet, schaden zal het ook zeker niet.

Wat meteen opvalt nadat je de P5E uit de doos hebt gehaald, is dat de P5E vooral een erg mooi bord is. Mooi in de zin van esthetisch. De koperen heatsinks zijn erg indrukwekkend, mooi vormgegeven en prima afgewerkt. Omdat de heatsinks zo groot zijn, is er een stuk van de heatsink (bij de northbridge) met een backplate vastgezet. Dit kan problemen opleveren met het monteren van CPU koelers die ook gebruik maken van backplates. Houd hier dus rekening mee!

[img=620]a1Z5zC2H[/img]

De interne aansluitingen zitten allemaal op logische plaatsen. De SATA connectors zijn netjes bij elkaar gegroepeerd en de FDD en IDE aansluiting staan haaks op het moederbord. Hierdoor verlaten de kabels meteen het moederbord en heb je dus meer vrije ruimte boven het moederbord. Uiteraard zit er vanwege de Cross-Fire mogelijkheid genoeg ruimte tussen de PCI Express sloten.

Minpuntjes zijn het ontbreken van een eSATA aansluiting en het ontbreken van een tweede LAN poort. Gelukkig had mijn kast een aansluiting voor eSATA die je dan in de kast weer op het moederbord moest aansluiten. Echter het grootste gedeelte van de kasten hebben dit niet en zal je het dus zonder eSATA moeten stellen. Jammer, zeker bij een bord van €181 mag je dit toch eigenlijk wel verwachten. De duurdere variant van dit bord, de Asus Maximus Formula, heeft deze 'gebreken' wel standaard aanwezig. Maar ja, daar betaal je ook €35 meer voor. Wat leuk is om te weten, de P5E is gewoon een gestripte Maximus Formula. De PCB is hetzelfde, alleen de heatsinks zijn ietsje anders en natuurlijk wat minder opties. Maar voor de rest identiek.

X38 – nader bekeken.
Het nieuwste vlaggenschip van Intel is inmiddels X48. Hoewel dit nog niet leverbaar is, zal dit X38 toch wel op korte termijn gaan opvolgen. Wat de meerwaarde van X48 ten opzichte van X38 is, is mij nooit duidelijk geworden. Het enige voordeel is een officiële 1600 MHz FSB. Echter voor de X38 is 1600 MHz FSB ook geen probleem. As we speak loopt mijn moederbord al weken stabiel op 1600 MHz zonder ook maar een kik te geven. Sterker nog. Asus adverteert op hun dozen ermee “Supports 1600 MHz” en op hun website. Al is er wel een BIOS update voor nodig.



X38 heeft een aantal nieuwe dingen ten opzichte van haar voorgangers. Het meest nuttige is PCI Express 2.0 met 16 lanes per slot. Aangezien er 2 PCI Express 2.0 sloten opzetten, kan dit een leuke prestatiewinst hebben bij SLI en Cross-Fire opstelling. Ook heeft de chipset ondersteuning voor de nieuwste 45nm processors. Voor volledig compatibiliteit met 45nm wordt er vreemd genoeg wel nog een BIOS update vereist. Dit om de halve multipliers mogelijk te maken. Een laatste toevoeging van X38 is Extended Memory Profiles (XMP). Dit is Intel’s visie op nVidia’s Enhanced Performance Profiles (EPP). Helaas werkt dit alleen met DDR3 geheugen.

De geluidskaart.
Zoals al eerder vermeld, Asus levert er een afzonderlijke geluidskaart bij. Dit is op de dag van vandaag toch wel uitzonderlijk. Meestal zit het geluid op het moederbord geïntegreerd of moet je zelf een aparte geluidskaart kopen. Asus levert er de “SupremeFX II Audio Card” bij, een PCI Express x1 kaart. In de geluidskaart zit een blauw LED geïntegreerd. Het geeft een leuk effect en zou leuk kunnen zijn voor case-modders.

[img=620]LA84A2yn[/img]

Het geluid wat deze kaart produceert is ronduit goed te noemen. Hij biedt meerdere aansluitingen voor Home Cinema sets. Natuurlijk is de chip AC97 en HDA compliant. In Bioshock heb ik EAX ondersteuning ingeschakeld, maar dat wilde niet werken. Het kan natuurlijk ook aan die game hebben gelegen. De geluidssoftware die erbij wordt geleverd is vrij standaard, maar afdoende. Al met al, de geluidskaart presteert stukken beter dan een normale onboard chip. Dit is zeker een mooie toevoeging!

BIOS en overclocken.
Mijn examplaar werd geleverd met BIOS versie 0402. Hoewel dit een zeer stabiel en goed BIOS was om over te clocken, waren de temperatuur uitlezingen toch niet perfect. Als ik ze vergeleek met CoreTemp zat de BIOS er zo’n 10 graden naast. Ook had ik een probleem met Windows Vista uit de slaapstand (S3) te halen. Wanneer de computer in slaapstand ging, kwam ie er nooit meer uit. Alleen een harde reset hielp dan nog. Na veel gezoek bleek dit te liggen dat de BIOS nog niet genoeg overweg kon met de Wolfdale processors. Gelukkig bracht de upgrade naar 0601 voor beide problemen een oplossing.

De features in de BIOS zijn zeer uitgebreid. Naast de algemene settings, zijn de overclock instellingen zeer uitgebreid. Van zo’n beetje alle relevante onderdelen met betrekking tot het overclocken kan zeer nauwkeurig het voltage worden ingesteld (tot op de honderste volt). Deze features zijn terug te vinden onder de tab “Extreme Tweaker”. Beetje jammer van de benaming. Ik vind het erg goedkoop en te popie-jopie klinken. Gewoon Overclock o.i.d. had ik beter gevonden.

Het overclocken zelf was erg eenvoudig. Ik heb dit ook al gedeeltelijk in mijn E8400 review beschreven. Tot 3.6 GHz was een verhoging van de FSB naar 400 MHz voldoende. Daarnaast heb ik de timings van het geheugen en northbridge zelf ingesteld. Op de auto-stand stonden ze vrij ‘los’. Er hoefde geen verhoging van de vCore te komen. Deze kon gewoon op de auto-stand blijven staan. Omdat deze vrij hoog was, heb ik deze handmatig verlaagt naar 1.225 volt. Verder overclocken richting de 4+ GHz was eveneens simpel. Wel moest ik de timings nou toch echt losser gaan zetten, maar verder was een verhoging van de FSB naar 445 MHZ en de vCore naar 1.35 volt genoeg om de E8400 stabiel te laten draaien ( > 6 uur in Orthos). Verder verhogen van de FSB was geen probleem. Uiteindelijk ben ik tot 460 MHz gegaan. De beruchte FSB wall was ik op dat moment nog niet tegen gekomen en ik vermoed dat er nog wel meer rek in zat. Wel een minpuntje tijdens het overclocken was de vDroop. Dat houdt in dat het vCore voltage wat je in de BIOS instelt hoger is dan wat het daadwerkelijk is, met name onder 100% load. Voorbeeldje: ik stelde de vCore in op 1.35 in BIOS en onder 100% load daalde deze (volgens CPU-Z) tot net onder de 1.3 volt. Hier zijn mods voor, maar aangezien ik geen die-hard overclocker ben, heb ik dat gelaten. Wanneer je hier rekening mee houdt, is er niets aan de hand. Voor echte overclockers is dit wel een serieus nadeel. Feit blijft wel dat de P5E nog steeds heerlijk overclockt vanaf zijn normale frequentie (333 MHz).

Prestaties & Stabiliteit.
Ik de prestaties van het moederbord an sich niet heb kunnen meten omdat ik geen soortgelijke borden heb (P35, 975X etc). Hierdoor kan ik geen harde uitspraak doen over de prestaties. Een vergelijking maken met mijn oudere moederborden, zou appels met peren vergelijken zijn. Voor een goede indicatie van de prestaties van het moederbord, verwijs ik naar mijn reviews van de E8400 en Asus 8800 GTS.

Wat betreft de stabiliteit kan ik wel een uitspraak doen. Dit bord is zo stabiel als een huis. Nog geen enkel probleem tegengekomen op de stockfrequentie (333 MHz) en mijn dagelijks ‘werkfrequentie’ 400 MHz. Naarmate ik verder ging overclocken begonnen er pas problemen te komen vanaf 460 MHz, maar dat was meer omdat ik een te lage vCore had ingesteld. Dit manifesteerde zich dan in Orthos. Ik kon wel gewoon de desktop bereiken en dit voelde ook stabiel aan. Ook een erg handige feature is dat wanneer de BIOS detecteert dat de stabiliteit in gevaar is, het moederbord ook niet verder boot. Als je de settings weer hebt teruggezet op de stabiele waardes of het probleem hebt verholpen, boot hij pas verder.

Afrondend.

[img=620]7k3oGSag[/img]

De Asus P5E is in de linie genomen een zeer goed moederbord. Alhoewel het wat kinderziektes had met de ondersteuning van de Wolfdale (E8400) heeft een BIOS update van Asus (met hun altijd trage supportsite) dit probleem opgelost. Het is een zeer goede overclocker en de featureset is ook meer dan in orde. De P5E ziet er aantrekkelijk uit (het oog wil immers ook wat ) en is hartstikke stabiel. Maar het grootste pluspunt – vind ik persoonlijk – ten opzichte van andere moederborden is dat er prima afzonderlijke geluidskaart wordt bijgeleverd. Ook met het oog op de toekomst zit je met dit moederbord goed. Hoewel €181 natuurlijk geen misselijke prijs voor een moederbord is, ben ik van mening dat de P5E het geld dubbel en dwars waard is.

Als laatste wil ik vermelden dat ik niet de enige ben die over dit bord een review heeft geschreven. Wil je een review met wat andere invalshoeken, dan raad ik je aan om de prima review van Frank Knopers te lezen.

/edit (24 februari): Kleine huishoudelijke veranderingen.