Inleiding
Na 3 jaar gebruik hebben gemaakt van mijn Sapphire HD4870 Vapor-X vond ik het tijd voor een upgrade. Ik wou met de upgrade graag meer performance in games, minder energie verbruik en vooral een stiller en koeler systeem. De 4870 Vapor-X had misschien een "speciale" koeler die beter presteert dan een stock 4870, maar de 4870 is en blijft een heethoofd. Idle was de kaart al 60 graden (wel stil), en onder load ging te temperatuur snel boven de 80 graden en begon de kaart aardig te blazen. Dit was ik zat, dus ging ik op zoek naar een vervanger die beter zou presteren met minder geluidsoverlast zonder de hoofdprijs te hoeven betalen.
Keuze voor Sapphire 7850
Mijn 4870 had ik voor ongeveer 130 euro gekocht. Dit vond ik een zeer goede prijs voor de prestaties die de kaart leverde. Jammer dat de mid-high end kaarten tegenwoordig meer kosten, maar het is niet anders. Ik wou ongeveer tussen de 150-200 euro uitgeven aan de nieuwe kaart, dus de HD79XX serie viel meteen weg. Ook al de nieuwe Nvidea kaarten zijn te duur. Ik ging dus kijken naar de HD7870 en de HD7850, en heb voor de HD7850 besloten omdat die goedkoper is, en niet veel slechter presteerd, zeker niet als je hem overclockt. Ik wou een videokaart van de nieuwste generatie omdat die zuiniger zijn en gewoon omdat het leuk is om het nieuwste te hebben.
Omdat ik stilte belangrijk vindt, ging ik opzoek naar en 7850 met een goede, stille koeler. Ik heb gekozen voor de Sapphire gekozen boven de Gigabyte en de Asus omdat ik in een paar reviews had gezien dat deze stil en koel was. De Asus zou ongeveer het zelfde presteren qua warmte en geluid, maar de koeler van deze is langer dan de kaart zelf, waardoor de kaart groter uitvalt dan nodig, en dat leek mij niet zo handig.
Ik heb uiteindelijk 220 euro betaald voor de kaart. Een beetje meer dan gewenst, maar ja. We zullen gaan kijken of hij het waard was.
Unboxing en Featureset
De kaart komt in een degelijk, redelijk klein doosje met een stoere dame met geweer erop. Ook staan ook al de features van de kaart of de doos, zoals de 2GB aan VRAM, de Dual Fan koeler, PCI-e 3.0, DisplayPort, AMD APP acceleration, Eyefinity 2.0 en 28nm architecture. Op de achterkant van de doos staan nog meer features, de belangrijkste zijn dat de kaart DirectX 11 ondersteund en dat de HDMI verbinding 3D output support.
Je krijgt bij de kaart ook een paar accessoires, zoals een DVI naar VGA adapter, een mini DisplayPort naar DisplayPort adapter, een CrossFire bridge, een molex naar PCI-e power kabel, een simpel handleidingje en de installatie CD.
De kaart heeft een redelijk mooie design vindt ik zelf. De fan shroud heeft een stoer ontwerp, met een soort van nep LED lampjes aan de achterkant. De Dual Fan koeler moet zorgen voor lage temperaturen met een minimale geluidsproductie. De kaart heeft één 6-pins PCIe power connector nodig. Monitoren kunnen worden aangesloten via de DVI dual link connector, HDMI, of de twee mini DisplayPorts.
De kaart heeft een dual slot koeler, en is dus even hoog als mijn oude 4870. De kaart is wel korter dan de 4870, wat mooi is omdat het minder ruimte in de kast gebruikt. Deze kaart heeft geen vapour chamber zoals de 4870, maar gebruikt twee heatpipes om de hitte naar de heatsink af te voeren, waar de twee fans voor koeling moeten zorgen.
Game Prestaties
Ik heb in een paar games die ik speel de framerates gelogd met Fraps. De games die zijn getest zijn: Battlefield 3, Assassin's Creed: Brotherhood, DCS A-10C, Mass Effect 3, Microsoft Flight en Civilization V.
Alle tests zijn uitgevoerd op m'n PC met een i5-750.
Battlefield heb ik getest op 1680x1050 op medium, high en ultra settings op de 4870 en de 7850. Ik heb het gebenchmarked op dezelfde manier dat Tom's Hardware dit doet: 90 seconden van de campaign mission "Going Hunting". De resultaten:
De 7850 heeft bijna twee keer zo veel frames per second als de 4870. Een grote verbetering. Op ultra presteert de 7850 hetzelfde als de 4870 op medium. Op high zit de FPS bijna altijd boven de 60 FPS. Meer heb ik niet nodig. Ik vindt het ook vloeiend spelen op ultra, maar ik ben ook niet iemand de altijd boven de 60 FPS nodig heeft.
Het volgende spel is Assassin's Creed Brotherhood. Settings zijn met alles op de hoogste settings met 2x of 4x antialiasing, ik weet het niet meer zeker. Resolutie nog altijd 1680x1050
De performance van de 7850 is zeker beter te noemen. Waar de 4870 inzakt naar 40 FPS blijft de 7850 vrolijk rond de 80 FPS tikken.
DCS: A-10C is de volgende die aan de beurt is. De benchmark is genomen door de missie Firebase Yankee te spelen, en gelijk van het begin de frames voor 90 seconden te loggen zonder aan de controls te zitten. Settings zijn met alles op de hoogste settings te gooien, met 4x MSAA.
Zoals is te zien presteert de 7850 weer stukken beter.
Mass Effect 3 is ook met de hoogste settings getest met anti-aliasing aan. De bench is 90 seconden van een multiplayer sessie op Firebase Jade op wave 4 tegen geth tegenstanders.
Hier is te zien dat dit spel niet echt een sterke videokaart nodig heeft. De 4870 geeft al boven de 60 FPS. De 7850 voelt wel beter aan als je speelt omdat de frames nooit onder de 60 komen, wat wel is voorkomt met de 4870.
Microsoft Flight heb ik getest door de tutorial mission te vliegen waar je tussen de ballonnen moet vliegen en dan en landing maken.
Ik had op meer gehoopt van de 7850. Hij geeft een beetje meer performance, maar niks noemenswaardig. Blijkbaar is dit spel meer CPU afhankelijk.
Dan komen we uiteindelijk bij Civilization V uit. Dit spel heeft een ingebakken benchmark die een indicatie moet geven van de performance. Dit heb ik dus op beide kaarten laten draaien. De resultaten:
Late Game Test Render Score
HD4870: 1259
HD7850: 2196
Late Game Test No Shadow Render Score
HD4870: 1755
HD7850: 2862
Unit Test Render Score
HD4870: 655
HD7850: 1134
Unit Test No Shadow Render Score
HD4870: 1036
HD7850: 1521
De 7850 presteert ongeveer 50-75% beter dan de 4870.
Warmte en Geluid
Ik vond het belangrijk dat de 7850 beter zou presteren dan de 4870 in games, maar ik wou ook dat die stiller and koeler zou zijn. We hebben al gezien dat de 7850 in de meeste spellen stukken beter presteert, maar is die ook stiller en koeler? Ja!
Idle draait de 7850 rond de 30 graden celcius. In spellen lopen de temperaturen op naar rond de 60 graden, ruimschoots lager dan wat de 4870 deed. Nog belangrijker dan dit is dat die ook stiller blijft dan de 4870 tijdens het spelen. Je hoort de fan van de 7850 wel een beetje, maar hij hoeft beduidend minder te blazen dan de 4870. Ik ben zeker tevreden over de geluidsproductie en de warmteontwikkeling van deze kaart.
Wat ik wel heb gemerkt is dat de standard fan profile niet onder de 30% komt, wat ongeveer 1800 RPM is. Jammer genoeg kan je dit een beetje horen. Door een custom fan profile te maken kan de fan RPM langzamer op idle, waarbij die de zelfde temperaturen heeft, maar wel stiller is. Ik heb Sapphire Trixx utility hier voor gebruikt, maar je zou ook MSI Afterburner of andere software kunnen gebruiken.
Overclokken
Ik heb de kaart geoverclocked naar 1050 MHz core en 1200 MHz memory. De maximale overclock zit rond de 1200 MHz core en 1400 MHz memory. Op deze twee overclocks heb ik de BF3 op Ultra benchmarks nog een keer laten lopen:
Met de kleinere overclock krijg je al 7 FPS er bij. Op de 1200/1400 overclock zien we dat tussen de 10-14 FPS bijkomen. Mooi meegenomen. De kaart klok dus vrij gemakkelijk over. Alleen de fan gaat wel stukken harder draaien op deze snelheden. Dit is omdat hij de kaart op 60 graden probeert te houden. Als je een custom fan profile zou aanmaken zou die wel wat stiller kunnen zijn tegenover hogere temperaturen.
Hier een screenshot van GPU-Z met de overklok snelheden er bij:
RMA
Jammer genoeg was de eerste kaart die ik had gekregen niet helemaal jofel. Elke keer als de fans gingen "upspinnen", maken ze een soort kraken geluid. Dit hoorde ik dus elke keer als ik de computer aanzette of uit slaap haalde. Het geluid was ook te horen als Windows het scherm liet slapen, maar niet de computer zelf. Dan schakelt de kaart AMDs nieuwe ZeroCore technology aan, die de fans uitzet om energie te besparen. Maar soms gaan de fans weer aan, en dan hoorde ik het geluid weer. Hier een filmpje die ik heb gemaakt van het geluid:
http://youtu.be/HjNXyq4wszE
Ik vond het geluid niet helemaal gezond klinken, dus ik heb de kaart terug gestuurd. Inmiddels heb ik een vervangend exemplaar gekregen, en deze maakt de geluiden niet meer. Sapphire heeft wel de 7850 2GB een beetje verandert. De cover van de kaart is anders en lijkt ook een beetje solider nu. Ook heeft de nieuwe twee DVI port, een HDMI port en een DisplayPort. De oude had een DVI, een HDMI en twee mini DisplayPorts. De heatpipes zijn ook een beetje verandert.
Conclusie
Al met al ben ik zeer tevreden met deze kaart. In BF3 zijn mijn FPS bijna verdubbeld, wat zeker netjes is. De warmte en geluidsproductie van deze kaart zijn ook zeer laag, wat voor mij belangrijk is. De prijs vindt ik een beetje hoog, omdat ik voor minder dan 150 euro een high-end kaart had gekocht 3 jaar geleden, en nu moet ik 220 euro neerleggen voor een mid-range kaart. Maar vergeleken met andere nieuwe kaarten is de prijs goed, en de prijs-prestatie verhouden ook zeer goed.
Changelog
9/9/2012
- Maximum overklok toegevoegd met GPU-Z screenshot. Ook een extra stukje over fan profiles geschreven in de warmte en geluid sectie