Samsung 830 series SSD 128GB

Voorwoord
De Samsung 830 serie solid state disks staan al geruime tijd hoog in de lijst populaire producten. Ook het aantal reviews hier op tweakers is groot. Desondanks is er nog geen mede-tweaker geweest die een review schreef voor de iMac. De iMac is vanzelfsprekend niet zo eenvoudig uit te breiden met een SSD in vergelijking met een PC of laptop. Dit heeft mij er echter niet van weerhouden om er toch een te willen inbouwen. Met mijn review wil ik andere mac gebruikers informeren over de mogelijkheden.

Oriëntatie
Mijn iMac heeft een beelddiagonaal van 21.5” en is inmiddels 3 jaar oud (model 2009). Vergeleken met de latere 21.5” modellen is deze het minst goed uit te breiden. Dit komt enerzijds door de beperkte ruimte in de behuizing en anderzijds omdat er slechts twee SATA aansluitingen op het moederbord aanwezig zijn. Dat is jammer want in theorie is er net genoeg ruimte voor twee 2.5” schijven op de plaats van de 3.5” harddisk. Latere modellen hebben echter wel drie SATA aansluitingen meegekregen.
Dit beperkt de mogelijkheden tot:
1. een externe SSD;
2. de interne harddisk vervangen;
3. de superdrive vervangen.

1. Om het maximale uit een SSD te halen is een externe SSD mijns inziens de slechtste optie, omdat de doorvoersnelheid van zowel de firewire- als de usb-aansluiting te beperkend zijn. Overigens is het natuurlijk wel de gemakkelijkste oplossing.
2. De interne harddisk vervangen was mijn eerste serieuze overweging, want op deze manier zou de iMac volledig functioneel blijven. Tijdens mijn zoektocht op internet ontdekte ik dat het jumperblok van de harddisk is voorzien van een temperatuursensor. Het vervangen van de originele harddisk heeft tot effect dat de harddisk fan op maximale snelheid gaat draaien. Dit kan software matig wel worden opgelost (bijvoorbeeld: www.hddfancontrol.com of www.derman.com/iMac-Fan-Control (gratis)). De harddisk kan vervolgens in een externe behuizing worden geplaatst en met de iMac worden verbonden via usb of firewire.
3. Ik heb uiteindelijk voor de laatste optie gekozen en de superdrive vervangen door de SSD omdat de superdrive slechts zelden wordt gebruik. Via www.macupgrade.eu heb ik een dualdrive V3 (ook wel optibay genoemd) + superdrive enclosure gekocht.

Installatie
Dit was makkelijker dan ik had gedacht. Met name door de uitstekende handleiding die te vinden is op www.ifixit.com Voor de volledigheid, ik heb de volgende handleiding gebruikt: http://www.ifixit.com/Gui...-Drive-Replacement/1775/1 Hier staat stap voor stap beschreven welke handelingen nodig zijn, dus hierover zal ik verder niet te uitgebreid vertellen. De benodigde zuignappen en het schroevendraaiersetje heb ik ook bij macupgrade.eu gekocht.
De glasplaat ging er met behulp van de zuignappen gemakkelijk vanaf. De glasplaat zit namelijk vast met magneetjes. Het scherm zelf zit vast met 8 torx schroeven vast, waarvan enkelen na het losdraaien (en bij bevestiging) gemakkelijk door de magneten worden aangetrokken. Hierna kan het beeldscherm een stukje worden opgetild, genoeg om achtereenvolgens de verticale synchronisatie kabel, de LED backlight power kabel, de display data kabel en de LCD temperatuur sensor te demonteren.
Dit deel was het meet ingrijpend en vond ik reuze meevallen. De superdrive zit vast met 4 torx schroeven. Eenmaal verwijderd liet deze zich niet zo gemakkelijk optillen, deze past gewoon maar net in de iMac. Met wat geduld is ook dit niet onoverkomelijk. De superdrive is nog voorzien van een inbouwframe en een temperatuursensor. Deze moeten allebei worden bevestigd aan de dualdrive behuizing. Daarna moet alleen de SSD in de behuizing worden gepaatst en kan de handleiding van achteren naar voren worden gevolgd. Het stofvrij maken van het scherm vond ik ook goed te doen. Ik heb de glasplaat nog een extra keer moeten optillen om een laatste stofje te verwijderen.
Hierna werkte de iMac meteen weer als vanouds alleen zonder het geluid van de superdrive. Nadat snow leopard was opgestart werd er melding gemaakt van de nieuwe SSD. In verband met het ontbreken van TRIM onder snow leopard leek het mij een goed moment om te upgraden naar mountain lion.
Van tevoren heb ik een usb installatie stick gemaakt voor het geval dat de iMac niet meer zou opstarten. Hiervoor heb ik deze fantastische handleiding gebruikt: http://gigaom.com/apple/q...taller-for-mountain-lion/ De installatie vanaf usb werkte vervolgens vlekkeloos. Bookmarks, contactpersonen, de agenda, mail, documenten, programma’s, alles kan tijdens de installatie worden meegenomen naar het nieuwe OS.

Algemene beoordeling
Samsung levert de SSD in een stevig kartonnen doosje, met beknopte gedrukte handleiding en een cd met handleidingen en onderhoud software voor PC’s. De SSD is opmerkelijk plat, ongeveer een halve centimeter. Voor een ‘basic’ uitvoering vind ik het product erg compleet. Ik zou het echter met ‘zeer goed’ beoordelen als er in de handleiding aandacht zou worden geschonken aan de Mac of software zou zijn voor OSX. Momenteel ontbreken beiden en dat vind ik vreemd, want macbooks zijn gemakkelijk te voorzien van een SSD.

Prestaties
Om de prestaties objectief te kunnen meten en te vergelijken met de drie jaar oude originele harddisk, heb ik gekozen voor het programma xbench (www.xbench.com). De waarden die hieruit voortkomen zijn zoals velen ondertussen wel weten slechts illustratief en vooral interessant voor technici. Een SSD maakt het grootste verschil in alledaags gebruik in de vorm van programma’s die onmiddellijk opstarten. Bijvoorbeeld iTunes of MS Word in minder dan een seconde is niet eens overdreven! Hieronder staan voor de volledigheid de scores van de SSD naast die van de HD.

Stabiliteit & betrouwbaarheid
Solid state disks zijn naar men zegt erg betrouwbaar. Dat moet ik dan maar aannemen, want deze is net nieuw en ik heb alleen jaren ervaring met harddisks. SSD’s zijn vast minder kwetsbaar omdat ze geen bewegende delen bevatten, maar alles kan kapot en het maken van een periodieke back-up blijft daarom noodzakelijk. Desalniettemin moet ik een beoordeling geven en tot nu toe heb ik er geen omkijken naar en werkt de SSD naar behoren.

Compatibiliteit
De SSD wordt meteen door snow leopard herkend en kan daarna worden geformatteerd en in gebruik worden genomen. Extra software is niet per se noodzakelijk. Vanaf OSX lion wordt het TRIM commando ondersteund. Dit commando is nodig om performance degradatie tegen te gaan. Ongeveer zoals het bij harddisks af en toe nodig is om te defragmenteren. De SSD gedraagt zich net als iedere andere harde schijf, alleen de reactiesnelheid is totaal anders en daar heb je bij vrijwel alle toepassingen voordeel van.

Ondersteuning door fabrikant
De bijgeleverde software is alleen beschikbaar voor Windows. Ook op de website van de fabrikant kan ik geen software vinden voor OSX. Misschien moet ik nog wat harder zoeken, maar ik kon sowieso geen ondersteuning vinden voor eventuele problemen met de SSD. Alleen voor mobiele telefoons en audio of video apparatuur vind ik gemakkelijk support. Misschien is Samsung zo overtuigd van de kwaliteit dat het niet nodig is? Aangezien ik het product wel wil beoordelen als mac-gebruiker, kan ik het geen goede beoordeling geven. Een ‘voldoende’ beoordeling lijkt mij terecht aangezien het vooralsnog simpelweg voldoet.

Prijs
Sinds kort zijn er goede SSD’s te koop voor minder dan een euro per gigabyte. Nu deze SSD zelfs minder dan 100 euro kost, vond ik het een goede koop. Met name als je het verschil in snelheid van het totale systeem eenmaal hebt ervaren.

Conclusie
Hoewel het mij een interessante uitdaging leek zag ik in het begin ook wel enigszins op tegen de installatie van de SSD. Toch een beetje bang dat er iets mis zou gaan, dit viel achteraf alleszins mee. Daarnaast vind ik het een goede investering in een inmiddels drie jaar oude iMac, waarvoor ik in de tussentijd geen enkele uitgave hoefde te doen. De upgrade naar een SSD was zeker geen noodzaak, de iMac deed het immers nog steeds prima, maar het verschil is gigantisch. Het langzaamste onderdeel van de computer heeft een goede opvolger gekregen. Ik kan het iedere iMac bezitter van harte aanbevelen.