Sony Reader PRS-T1 Zwart

De PRS-T1 is de eerste e-reader die ik serieus gebruik. Van de zomer had mijn zus haar Kindle bij zich, maar daar heb ik maar kort naar kunnen kijken. Ik heb dus weinig vergelijkingsmateriaal.

Mijn verwachtingen over de e-reader waren niet al te hooggespannen. Ik hoopte dat het lezen van een tekst plezieriger zou zijn dan op een tablet of het scherm van computer. Ik hoopte dat het ding zich eenvoudig liet bedienen. Ik hoopte dat het ding er een beetje leuk uit zou zien.

Eerste indruk
Het pakketje dat bij mij thuis bezorgd werd, had het formaat van een klein bijzettafeltje. Na het verwijderen van ettelijke lagen karton kwam daar een plezierig licht en hanteerbaar apparaat uit vallen. Ook zat er een stylus bij. De stylus is nu zoek. Niet erg, want je hebt 'm niet nodig. Maar als je kiest voor het toevoegen van een stylus, is een opbergmogelijkheid aan het apparaat voor dat ding geen gekke gedachte.

De kleur van mijn PRS-T1 is zwart en dat is jammer, want ik maak overal vieze vingers op. Het zwarte plastic aan de voorzijde van de e-reader is glanzend. Dat ziet er bij mij in no time rommelig uit. Mijn advies: gebruik liever een mat plasticje, zoals op de achterzijde van de PRS-T1. Waarschijnlijk vallen vette vingers trouwens minder op bij de andere kleuren van de e-reader. Iets om rekening mee te houden als je hem zou gaan kopen. Ook kan een leeslampje irritant reflecteren in de spiegelende rand. Eigenlijk is het mij een raadsel waarom voor dit materiaal gekozen is. Puur vormgeving, te weinig aandacht voor de functie, denk ik dan.

Lezen op de e-reader
Over het weergeven van e-books kan ik alleen maar enthousiast zijn. Deze e-reader leest fantastisch. Mooie, heldere letters. Het scherm is rustig, het contrast klopt. De achtergrond is iets grijzig en dat levert samen met de erg zwarte letters een heel plezierige leeservaring op. Dat maakt dat ik nu al wekenlang met graagte naar het ding grijp.

Wat ik me vooral in het begin afvroeg (maar na een paar weken valt het gelukkig veel minder op), is waarom het scherm knippert bij het omslaan van een bladzijde. Geen idee of dat een technische noodzakelijkheid is of dat het een signaal is dat je moet interpreteren als: let op, je hebt een bladzijde omgeslagen. In het laatste geval, zou het wat mij betreft best wat subtieler mogen.

Een vervanger voor 'echte' boeken?
Als het puur om teksten lezen gaat, is deze e-reader een prachtig ding. De PRS-T1 heeft een prima kwaliteit scherm. Het gebruiksgemak is groter dan bij een papieren boek: je sleep minder mee, het bladert makkelijker, het boek valt niet dicht. Maar de e-reader is lang niet voor alle soorten boeken geschikt. Ik lees veel boeken met afbeeldingen en daar schiet de e-reader tekort. Ook het lezen van boeken op pdf-formaat op de e-reader is geen onverdeeld genoegen. De e-reader heeft wat mij betreft absoluut bestaansrecht, maar het is niet zonder meer een vervanger voor het medium boek-op-papier.

De meegeleverde software doet niet wat ik wil
De software op en bij de e-reader vond ik zwaar teleurstellend. Het e-reader-programma van Sony liet zich slechts met moeite installeren op een Mac (met Snow Leopard), daar had ik een paar pogingen voor nodig. Toen het eenmaal niet crashend op de machine stond, bleek het een bedroevend stuk gebruiksonvriendelijke pruts-software te zijn. Na twee mislukte pogingen om verbinding te maken met bol.com was ik het zat. Gevolg is dat ik nu nog steeds die DRM-toestand niet geregeld heb ...

Ik ben een gebruiker van het type twee keer proberen en dan opgeven. Dan zoek ik liever een andere oplossing. Die andere oplossing is Calibre. Calibre is gratis software en het communiceert prima met de PRS-T1. Calibre stelt je in staat om een boekenverzameling op een handige en redelijk intuïtieve wijze te managen. Je kunt je metagegevens per boek makkelijk aanpassen, ook voor meerdere boeken tegelijkertijd. Het ziet er niet erg hip uit en sommige van de gebruikte termen en iconen zijn niet heel erg gelukkig gekozen, maar alles wat je je van een e-book management-tool kunt wensen zit er in. Bovendien converteert Calibre van en naar zo ongeveer alle formaten die er op e-book-gebied zijn. Onmisbaar dus.

Een verwarrende ervaring
Als ik bij Sony e-book software zou ontwikkelen, dan zou ik heel, echt heel serieus naar Calibre kijken en dat als inspiratiebron voor mijn eigen interface-ontwikkeling gebruiken. Nu ik Sony dan toch wat tipjes aan het geven ben: zorg dat het hele registratieproces een ervaring wordt op één schermpje in één programma of op één website. Het heen en weer springen tussen de Sony-software, de handleiding en de websites van Adobe en bol.com is een verwarrende ervaring, waarbij de kans groot is dat je onderweg potentiële klanten kwijtraakt.

Een strak en eenvoudig registratieproces en vlotte toegang tot allerlei verschillende e-book-verkopers zou ook benadrukken waar de PRS-T1 nou juist zo goed in is: het is een e-reader die niet specifiek bedoeld is voor één winkel, zoals de Kindle en Nook. De PRS-T1 is een apparaat dat bijna alle boeken aan kan, los van waar je je e-books koopt (en met de hulp van Calibre ook Amazons .mobi-formaat). Jammer dat de software dat niet overtuigend aan de startende gebruiker weet duidelijk te maken.

Gebruiksvriendelijkheid van de PRS-T1 kan beter
Ook de software op de PRS-T1 laat op een aantal punten flinke steken vallen. Er is maar een beperkt aantal sorteermogelijkheden voor boeken. Zo is het niet mogelijk om te wisselen tussen sorteren op voornaam en op achternaam van de auteur. Dat is suf. Iedereen kent Schmidt beter als Annie M. G., maar dat geldt niet voor alle schrijvers.

De PRS-T1 geeft je een de gelegenheid om verschillende collecties aan te leggen. Dat is buitengewoon nuttig. Maar vreemd genoeg kun je boeken alleen vanuit de context van een collectie toevoegen. Als je een boek wilt toevoegen, ga je de collectie in en selecteer je het toe te voegen boek uit het volledige boekenoverzicht. Leuk als je tien boeken hebt, maar bij vierhonderd boeken en een schrijver achteraan in het alfabet is het een frustrerende bladerervaring. Ik had verwacht dat het ook mogelijk zou zijn om een boek dat je aan het lezen bent meteen toe te voegen aan een collectie. Dus: in een open boek klikken op het menuutje, daar een optie 'voeg toe aan collectie' tegenkomen, gewenste collectie selecteren en klaar. Lijkt mij heel intuïtief, maar ontbreekt. Gemiste kans.

Zo mist er meer in de software van de e-reader. Ik lees graag een paar boeken tegelijkertijd. Het openingsscherm van de e-reader laat heel lief het laatst geopende boek zien, maar de boeken vlak daarvoor zijn niet zo snel te vinden. Het zou leuk zijn als daar een automatische collectie voor bestond, zoals er ook een automatische collectie voor niet gelezen boeken en voor pas gekochte boeken is. Op de openingspagina staat een rijtje 'recent toegevoegd'. Wat mij betreft zou je ook dat mogen vervangen door 'recent ingekeken' of zo.

Er is overigens wel een manier om meerdere boeken als het ware open naast elkaar te houden. Daar kwam ik bij toeval achter. Als je in de rechter bovenhoek van het scherm klikt, vouw je een ezelsoor in de bladzijde (als je dat met mijn echte boeken doet, leen ik je nooit meer iets uit). Die ezelsoren vindt je terug onder 'Alle notities'. Het is maar dat je het weet.

Vertalen is een vak!
Er moet de nog iets van het hart over de software op de e-reader. Lieve mensen van Sony, willen jullie alsjeblieft een professionele vertaler in de arm nemen, die jullie mooie spullen met liefde vertaalt? Dat is niet eens zo heel duur en het spaart mij een hoop ergernis over kromme en omslachtige uitdrukkingen als “Draadloz. standby - Het netwerk zet zich in de standby-modus wanneer het netwerk gedurende 5 minuten niet actief is”. Ik ben blij dat mijn netwerk dat niet doet, overigens. Een correcte zin zou zijn: “Automatisch draadloze verbinding uitschakelen – Als de reader vijf minuten geen gebruik maakt van het draadloze netwerk, schakelt de netwerkverbinding automatisch uit. Zo gaat de batterij langer mee.”

Voor verbetering vatbaar, maar een leuk ding
Concluderend kan ik zeggen dat de PRS-T1 een geweldig ding is, ondanks alle ellende met de software op de Mac en het wat twijfelachtige gebruiksgemak van de software op de e-reader zelf. Schermkwaliteit en leesgemak betekenen voor mij dat dit apparaat een blijvertje is. Jammer dat Sony er niet meer weet te halen. Maar dat zou natuurlijk opgelost kunnen worden met een goed uitgewerkte firmware update en een make-over voor de software voor op de computer.

Voor concurrenten van de PRS-T1 zijn de punten waarop ze Sony kunnen verslaan: meer gebruiksgemak, een naadloze winkelervaring en een soepele samenwerking tussen de computer en de e-reader. Ik heb mijn PRS-T1 gewonnen en ik ben er erg blij mee. Maar als ik op dit moment € 160 aan een e-reader zou gaan uitgeven, zou ik zeker nog even kijken of er andere e-readers zijn met een vergelijkbare schermkwaliteit, die mij met betere software bedienen.