MSI P67A-GD65

Het moederbord
EFI clickbios
OC-Genie
Overclocking
Benchmarks
Energieverbruik
Tot slot
Zou ik 'm zelf kopen?
Conclusie

De MSI 67A-GD65 is het mainstream moederbord van MSI met de P67 chipset voor Sandy Bridge CPU's. MSI was zo gul mij er eentje uit te lenen zodat ik die kon vergelijken met de P67A-UD7 van Gigabyte.



Deze reviewsample is nog een B2stepping van de P67-chipset, maar ik heb verder geen vreemde dingen gemerkt aan de SATA 3Gbps-poorten. MSI heeft een P67A-GD65-B3 op de markt gebracht, die over precies dezelfde features beschikt als het bord dat ik nu getest heb, maar beschikt over de B3stepping van de chipset.




De GD65 is voorzien van een behoorlijke hoeveelheid features, tenzij je zeer specifieke eisen hebt zal dit bord prima voldoen als basis voor een Sandy Bridge setup als het gaat om de specs.
Het bord heeft 3 PCIe x1 sloten, een PCIe x16 slot en een PCIe x8 slot (dat fysiek als een x16 slot is uitgevoerd). Verder zijn er nog 2 PCI sloten te vinden, die verbonden zijn met een extra chip, omdat de P67 chip geen PCIsloten meer ondersteunt.



Achterop op het bord zit een enkele PS/2 poort, voor zowel keyboards als muizen, 8 USB2.0 poorten, 2 USB3.0 poorten via een NEC uPD720200F1chip, 2 eSATApoorten via een JMB362chip, een firewirepoort via een VIA VT6308Pchip en voor het geluid zitten er 6 3.5mm jacks en 2 S/PDIFpoorten op het bord, die aan een Realtek ALC892 chip zijn geknoopt.
Netwerk is mogelijk door een enkele RJ45connector, die verbonden is met een Realtek8111Echip.
Achterop vinden we ook nog een klein knopje om de CMOS mee te resetten. Op het moederbord zelf zitten nog 3 knopjes, een powerbutton, resetbutton en de Ocgeniebutton. Bij deze GD65 zijn dat niet de touchbuttons zoals die te vinden waren op de P55A-GD65, maar gewone knopjes die op de PCB zijn geprikt. Dat is wel jammer, want ik vond de touchbuttons op dat bord wel wat futuristisch hebben.



Het bord heeft 8 SATApoorten, 4 SATA 3Gbps-poorten die op de Intelcontroller zitten, en 4 SATA 6Gbps-poorten. 2 daarvan worden aangestuurd door de Intelcontroller, de andere 2 worden aangestuurd door een Marvell SE9128controller. De 6Gbps-poorten zijn te herkennen aan de witte kleur. De bovenste 2 witte poorten zijn de Intelpoorten, de andere zijn die van de Marvell. RAID 0 en RAID 1 zijn mogelijk op de Marvellchip, Intel kan hiermee ook overweg, maar ondersteunt daarnaast ook RAID 10 en RAID 5.

Op het bord zitten verder nog diverse headers voor poorten. Zo zit er een header voor 2 USB3.0 poorten, een header voor USB2.0 poorten en voor een firewirepoort. Er zijn 4 3-pinsfanheaders te vinden op het bord, en 1 4-pinsfanheader. Daarnaast zit er nog een blauw blokje op het bord waarmee voltages gemeten kunnen worden door een multimeter. Op deze manier kunnen gebruikers zonder het gebruik van software het voltage meten van de chipset, CPU en geheugen.



De GD65 kenmerkt zich verder (net als alle MSIborden in dit segment) door het gebruik van 'Military Class II Components'. Military Class is de marketingterm die MSI gebruikt om aan te geven dat het bord gebruik maakt van Hi-C caps (ipv de reguliere solidcaps voor de VRM) en er solid caps en super ferrite chokes opzitten. Dit alles moet zorgen voor betere stabiliteit en een koeler systeem. Of het in de praktijk heel veel verschil maakt is lastig te testen, maar het is zeker een pluspunt dat MSI kwaliteitsonderdelen gebruikt op hun borden.

EFI Clickbios.
In plaats van de reguliere bios heeft MSI een EFIimplementatie op dit bord zitten, die de Clickbios heet. In plaats van de standaard textbased bios is het nu een grafische applicatie waarin de instellingen gewijzigd willen worden. Voor normale gebruikers wordt dit ding wel een stuk duidelijker, maar voor de mensen die hun weg goed wisten te vinden in de bios is het niet bepaald makkelijker geworden vind ik. De snelle manier van door de bios wandelen is er niet meer bij. Het is nog steeds mogelijk het keyboard gebruiken, maar echt lekker vind ik het niet werken. MSI is nog bezig om verbeteringen aan te brengen, zo zullen er in de toekomst wat meer applicaties in de clickbios komen en zullen de spelletjes op den duur vast wel verdwijnen, omdat ze bijzonder weinig toevoegen. Ik hoop dat ze daarmee ook de mogelijkheid geven om er weer op een klassieke manier doorheen te navigeren (wat prima kan, want het gaat om niet meer dan de interface natuurlijk), want dat werkt toch echt stukken prettiger dan de huidige manier van navigeren, op het moment dat je weet hoe een bios in elkaar zit.

Om een idee te geven van de clickbios heb ik een paar foto's gemaakt. De vertekening van de kleuren komen door de camera en de (verre van ideale) lichtomstandigheden.

Het hoofdscherm van de Clickbios, de icoontjes zijn aan te klikken met de muis, of te selecteren met het keyboard. De icoontjes worden geanimeerd zodra je er met de muis overheengaat.


Het settingsmenu, hier kun je op dezelfde manier een item kiezen als in het hoofdmenu.


De instellingen krijg je hier onder elkaar te zien, zoals bij de standaard bios. Als je op een item klikt dan krijg je een uitklap menuutje waarin de waarde verandert kan worden.

OC-Genie.
Ook dit plankje heeft een OC-Genieknopje waarmee het systeem heel eenvoudig overclockt kan worden. Op de P55A-GD65 had ik hier wat problemen mee (echt stabiel liep het niet). Dus ik was erg benieuwd wat het op dit bordje doet.
Het OCen gaat op deze manier soepel en vrij gemakkelijk. Het zet de multiplier op 42, waarmee een totale snelheid van 4,2GHz wordt bereikt, door enkel het drukken op 1 knopje. In tegenstelling tot mijn P55bord werkt het hier vlekkeloos en haal je erg makkelijk een overclock van zo'n 800MHz. Natuurlijk moet je dan wel een K-CPU hebben die een instelbare multiplier heeft, want ook OC-Genie is niet in staat om een hogere multiplier in te stellen dan de CPU toelaat.

Een nadeel aan OC-genie is wel dat EIST niet meer werkt, dus de CPU zal altijd op 4200MHz draaien, en niet meer terugklokken, wat het stroomverbruik behoorlijk nadelig kan beïnvloeden. Aan de andere kant is het natuurlijk wel zo, dat als je gaat overclocken, je meestal toch niet zo heel gek veel geeft om 't stroomverbruik van 't systeem.

Overclocking
Naast OC-Genie is een handmatige overclock natuurlijk ook mogelijk. De GD65 heb ik tot de 4600MHz gekregen (net als de UD7) zonder verder voltageverhoging, gewoon een quick 'n' dirty OC dus.

MSI P67A-GD65 OC - SuperPi 1M
3400MHz	9.953 s
3700MHz	10.203 s
4000MHz	9.345 s
4200MHz	8.923 s
4400MHz	8.533 s
4600MHz	8.143 s

MSI P67A-GD65 OC -Cinebench 11.5 CPU
3400MHz	6.85 pts
3700MHz	7.13 pts
4000MHz	7.76 pts
4200MHz	8.19 pts
4400MHz	8.52 pts
4600MHz	9 pts

Benchmarks
Om het bord te testen heb ik een aantal benchmarks gedraaid om te kijken hoe het bord presteert tegenover een Gigabyte P67A-UD7. Verder heb ik het systeem getest met zowel een MSI Radeon 6870, maar ook met een Sapphire Radeon 4870, om te zien wat (met name in gamebenchmarks), de videokaart voor invloed heeft.

Specificaties Testsysteem
CPU	Intel Core i7 2600K
Moederbord	MSI P67A-GD65 Gigabyte P67A-UD7
Videokaart	MSI Radeon 6870 1GB Sapphire Radeon 4870 1GB
Geheugen	2x 2GB Corsair DDR3 1600
SSD	Adata N004 Nobility 128GB
Montitor	HP LP3065 30” 2560x1600
OS	Win 7 64b

Specificaties Referentiesysteem
CPU	Intel Core i5 750
Moederbord	MSI P55A-GD65
Videokaart	MSI Radeon 6870 1GB
Geheugen	2x 2GB Corsair DDR3 1600
SSD	Adata N004 Nobility 128GB
Montitor	HP LP3065 30” 2560x1600
OS	Win 7 64b

Om te testen heb ik de volgende benchmarks gedraaid.

• SuperPi 1M
• SuperPi 8M
• Wprime 32M
• Wprime 1024M
• Cinebench 10
• Cinebench 11.5
• 3DMark Vantage
• Heaven
• GTA IV
• Farcry 2
• World in Conflict
• HAWX

We beginnen met SuperPi, de klassieke benchmark die niet mag ontbreken.

SuperPi 1M
MSI P67 + 6870	10.78 s
MSI P67 + 4870	10.39 s
GBT P67 + 6870	10.72 s
MSI P55 + 6870	13.14 s

SuperPi 8M
MSI P67 + 6870	124.26 s
MSI P67 + 4870	119.95 s
GBT P67 + 6870	122.93 s
MSI P55 + 6870	148.22 s

De SuperPi tijden zijn met de 4870 iets lager, maar als ik vergelijk met de Gigabyte UD7 met dezelfde videokaarten, dan zijn de tijden vrijwel gelijk bij zowel de 1M als de 8M run.

Vervolgens heb ik Wprime getest, die in grote lijnen hetzelfde doet, maar dan meerdere cores kan gebruiken.

Wprime 32M
MSI P67 + 6870	11.66 s
MSI P67 + 4870	12.37 s
GBT P67 + 6870	11.36 s
MSI P55 + 6870	12.74 s

Wprime 1024M
MSI P67 + 6870	369.72 s
MSI P67 + 4870	387.04 s
GBT P67 + 6870	358.13 s
MSI P55 + 6870	404.34 s

Met name bij de 1024M run zien we dat de i5 750 toch een pak trager is dan de 2600K.

Hoewel Cinebench11.5 al een tijdje uit is, heb ik Cinebench10 ook nog gedraaid. Ik heb die in het verleden veel gebruikt en het geeft daarom een aardig idee van de prestaties ten opzichte van m'n andere systemen.

Cinebench10 - OpenGL
MSI P67 + 6870	10037
MSI P67 + 4870	9963
GBT P67 + 6870	11197
MSI P55 + 6870	8459

Cinebench10 - single CPU
MSI P67 + 6870	5948
MSI P67 + 4870	5916
GBT P67 + 6870	6031
MSI P55 + 6870	4473

Cinebench10 - multiCPU
MSI P67 + 6870	22709
MSI P67 + 4870	22546
GBT P67 + 6870	23103
MSI P55 + 6870	14377

De Gigabyte is iedere keer net iets sneller dan de MSI, maar de verschillen zijn nog niet schrikbarend groot te noemen, behalve bij de openGL tests, waar de Gigabyte een stuk hogere score neer weet te zetten in alle runs die ik heb gedraaid.

Cinebench11.5 - OpenGL
MSI P67 + 6870	74.14 fps
MSI P67 + 4870	73.75 fps
GBT P67 + 6870	76.48 fps
MSI P55 + 6870	55.85 fps

Cinebench11.5 - OpenGL
MSI P67 + 6870	6.55 pts
MSI P67 + 4870	6.69 pts
GBT P67 + 6870	6.80 pts
MSI P55 + 6870	3.77 pts

Ook in Cinebench11.5 is de Gigabyte net iets sneller, maar de verschillen die CB10 liet zien in de openGL benchmark zijn niet terug te zien in deze, het scheelt nu nog zo'n 2 a 3 frames per seconde, een aanzienlijk kleiner verschil als de 1100 punten in de CB10 openGL benchmark.

3DMark Vantage - 3DMarks
MSI P67 + 6870	17358 3dmarks
MSI P67 + 4870	11075 3dmarks
GBT P67 + 6870	17318 3dmarks
MSI P55 + 6870	14722 3dmarks

3DMark Vantage - GPU
MSI P67 + 6870	16043
MSI P67 + 4870	9420
GBT P67 + 6870	15917
MSI P55 + 6870	15409

3DMark Vantage - CPU
MSI P67 + 6870	23022
MSI P67 + 4870	23403
GBT P67 + 6870	23534
MSI P55 + 6870	12986

Zoals te verwachten doet de 6870 het een heel stuk beter dan de 4870. 3DMark Vantage richt zich natuurlijk voornamelijk op de GPU, iets dat in game lang niet altijd zo is, daarom heb ik nog een 4tal games gepakt (die allen ingebouwde benchmarks hebben) om te testen hoe de prestaties zijn.

De eerste game is H.A.W.X, deze heb ik net als de andere games getest op 1280x1024, 1680x1050, 1920x1200 en 2560x1600. Voor H.A.W.X. heb ik de Vsync uitgezet (anders zit je al heel snel op 60fps gemiddeld) en de AA op 8x.

HAWX - gemiddeld fps
MSI/6870 - 1280x1024	181 fps
MSI/6870 - 1680x1050	166 fps
MSI/6870 - 1920x1200	153 fps
MSI/6870 - 2560x1600	116 fps
MSI/4870 - 1280x1024	141 fps
MSI/4870 - 1680x1050	118 fps
MSI/4870 - 1920x1200	101 fps
MSI/4870 - 2560x1600	70 fps
GBT/6870 - 1280x1024	184 fps
GBT/6870 - 1680x1050	166 fps
GBT/6870 - 1920x1200	151 fps
GBT/6870 - 2560x1600	117 fps
P55/6870 - 1280x1024	158 fps
P55/6870 - 1680x1050	143 fps
P55/6870 - 1920x1200	129 fps
P55/6870 - 2560x1600	108 fps

De videokaart heeft in H.A.W.X. een redelijke invloed, de prestaties liggen hoger met een i5 750 met 6870 dan met de i7 2600K met 4870.
De MSI GD65 scoort met name in het maximaal aantaal fps iets minder, maar gemiddeld doet hij het net zo goed als de Gigabyte UD7.

De 2e game die ik getest heb is Far Cry 2, ook deze is getest in de eerder genoemde 4 resoluties.

Far Cry 2 - gemiddeld fps
MSI/6870 - 1280x1024	124.46 fps
MSI/6870 - 1680x1050	109.93 fps
MSI/6870 - 1920x1200	168.45 fps
MSI/6870 - 2560x1600	139.71 fps
MSI/4870 - 1280x1024	77.73 fps
MSI/4870 - 1680x1050	64.33 fps
MSI/4870 - 1920x1200	51.61 fps
MSI/4870 - 2560x1600	37.82 fps
GBT/6870 - 1280x1024	126.61 fps
GBT/6870 - 1680x1050	113.73 fps
GBT/6870 - 1920x1200	156.91 fps
GBT/6870 - 2560x1600	134.4 fps
P55/6870 - 1280x1024	100.7 fps
P55/6870 - 1680x1050	96.1 fps
P55/6870 - 1920x1200	131.04 fps
P55/6870 - 2560x1600	121.16 fps

Opvallend is dat 1920x1200 de fijnste resolutie is om Far Cry 2 op te draaien, waarbij zelfs lagere resoluties minder scoreen. Ook hier zien we de invloed van de videokaart en dat de Gigabyte en MSI weer heel dicht bij elkaar in de buurt zitten.

De derde game is World in Conflict. Ook al is de game al een tijdje uit, het is en blijft een game die behoorlijk zwaar is, zeker als je het op een resolutie van 2560x1600 gaat draaien.

World in Conflict - gemiddeld fps
MSI/6870 - 1280x1024	70 fps
MSI/6870 - 1680x1050	61 fps
MSI/6870 - 1920x1200	54 fps
MSI/6870 - 2560x1600	38 fps
MSI/4870 - 1280x1024	49 fps
MSI/4870 - 1680x1050	42 fps
MSI/4870 - 1920x1200	38 fps
MSI/4870 - 2560x1600	25 fps
GBT/6870 - 1280x1024	73 fps
GBT/6870 - 1680x1050	63 fps
GBT/6870 - 1920x1200	55 fps
GBT/6870 - 2560x1600	38 fps
P55/6870 - 1280x1024	61 fps
P55/6870 - 1680x1050	56 fps
P55/6870 - 1920x1200	51 fps
P55/6870 - 2560x1600	37 fps

En de laatste game is GTA IV. Hier heb ik alle settings op 100 gegooid, met de texturequality op medium (de kaarten hebben 1GB geheugen, en dat is op 2560x1600 niet genoeg om ook de texturequality nog hoger te zetten).

GTA4 - gemiddeld fps
MSI/6870 - 1280x1024	63.83 fps
MSI/6870 - 1680x1050	63.59 fps
MSI/6870 - 1920x1200	63.62 fps
MSI/6870 - 2560x1600	52.57 fps
MSI/4870 - 1280x1024	53.99 fps
MSI/4870 - 1680x1050	53.18 fps
MSI/4870 - 1920x1200	46.67 fps
MSI/4870 - 2560x1600	32.62 fps
GBT/6870 - 1280x1024	60.48 fps
GBT/6870 - 1680x1050	62.12 fps
GBT/6870 - 1920x1200	62.56 fps
GBT/6870 - 2560x1600	53.08 fps
P55/6870 - 1280x1024	57.54 fps
P55/6870 - 1680x1050	56.99 fps
P55/6870 - 1920x1200	56.54 fps
P55/6870 - 2560x1600	51.39 fps

De scores zijn hier niet zo heel spannend, ik vermoed dat er ergens een vsync aangehouden wordt, waardoor de framerates niet veel boven de 60fps uitkomen. Maar op hogere settings is te zien dat de CPU niet zo heel veel te vertellen heeft, en je hier meer hebt aan een snellere videokaart.
De Gigabyte laat hier op lagere resoluties een paar framepjes vallen ten opzichte van de MSI P67, maar nog steeds trekken ze tot 1920x1200 het op ruim 60fps, voldoende om het spul lekker te kunnen spelen in elk geval.

Als we naar alle benchmarks kijken dan valt te zien dat de MSI P67A-GD65 heel netjes presteert als we het vergelijken met de P67A-UD7 van Gigabyte. De Gigabyte is ietsje sneller, maar in de meeste gevallen gaat het om niet meer dan een marginaal verschil, iets dat je bij reallife performance echt niet zal opvallen.

Energieverbruik
Om te weten hoe zuinig het bordje is heb ik er een Cresta Wattmeter tussen gehangen en het systeem vergeleken met de P67A UD7 van Gigabyte.

Energieverbruik
MSI - off	1 W
GBT - off	8 W
MSI - idle	61 W
GBT - idle	92 W
MSI - 100% CPU	141 W
GBT - 100% CPU	163 W
MSI - Heaven	177 W
GBT - Heaven	182 W
MSI - Furmark	224 W
GBT - Furmark	247 W

De MSI is een stukje zuiniger dan de Gigabyte. Met name als het systeem uitstaat. Dit is deels te verklaren doordat de Gigabyte nog allerlei leds aan heeft staan als het bord uit staat en de MSI niet. Een andere verklaring voor het hogere verbruik van de Gigabyte is dat de UD7 een NF200 chip heeft, die over het algemeen wel redelijk wat lust.
Maar in elk geval is het zo, dat als het je echt puur gaat om energiezuinigheid, de GD65 echt een leuk bordje is. De 6870 helpt overigens ook flink bij het terugdringen van het verbruik. In idle doet de 4870 met dezelfde config al 50W meer.

Tot slot
Er is nog 1 dingetje dat wel de moeite waard is om te weten, en dat is de kwaliteit van de PCIe sloten. De clipjes van de PCIe x16 sloten, die x16-kaarten op hun plek moeten houden zijn vrij fragiel. Ik weet niet in hoeverre dit bord mishandelt is voor ik hem kreeg (het is immers een reviewsample), maar het clipje brak hier al na 2 of 3 keer af. Hetzelfde dat me is overkomen op de P55A-GD65, toen ik m'n RAIDcontroller erin prikte. MSI heeft aangegeven andere PCIesloten te gaan gebruiken bij nieuwere revisies, waarbij het clipje minder fragiel is.


Ik zou het niet gelijk zien als reden om het bord niet te kopen, maar wel iets om even op te letten.

Zou ik het bord zelf kopen?
Ik zou zelf misschien eerder de GD80 kopen, vanwege een 3e PCIeslot, wat het makkelijker maakt om m'n 6870, 4350 en Areca 1220 in te zetten, maar afgezien daarvan zie ik weinig reden om het bord niet zelf te kopen. Over de Clickbios kan ik wel heenkomen (al zou ik wel hopen op een verbetering door middel van een update).

Conclusie
De GD65 is een leuk bordje, dat voor een mooie prijs een heel complete featureset biedt. De hoeveelheid PCIesloten, SATA en USB-poorten zal meer dan genoeg zijn voor vrijwel iedere configuratie, tenzij je zeer specifieke eisen stelt.
De prestaties van het bord zijn prima, de verschillen met de andere P67plank zijn marginaal en het bordje werkt verder ook zonder problemen. Daarbij heeft MSI goed z'n best gedaan om het stroomverbruik terug te dringen, hun Military Class components zijn niet alleen puur marketingpraat, maar het lijkt ook echt te werken.

Waar ik minder positief over ben is de Clickbios. Hoewel EFI natuurlijk wel de toekomst heeft, is de implementatie in mijn ogen vrij brak. De oude bios was gewoon zoveel lekkerder, en ik prefereer de implementatie van Gigabyte dan ook, die een EFIbootloader hebben, zodat je kan booten van schijven groter dan 2.2TB, maar verder lekker de klassieke bios gebruiken, die gewoon snel en soepel werkt.