Gigabyte B650M AORUS ELITE

Ik heb dit moederbord gekozen omdat Gigabyte het enige merk is dat 20Gpbs front USB aansluitingen heeft in m-ATX formaat (zie ook filter: categorie: Moederborden).

Gigabyte heeft weliswaar een nieuwere versie van dit moederbord, met een B850 chipset in het assortiment (uitvoering: Gigabyte B850M AORUS ELITE WIFI6E), echter, dat moederbord heeft maar 1 video aansluiting en is ook fors duurder. Hoewel B850 en B650 technisch aan elkaar gelijk zijn, loop ik nu wel kans dat de ondersteuning (updates) eerder stopt. Eigenlijk jammer dat moederborden met een B850 chipset zoveel duurder zijn en ook jammer dat op het m-ATX formaat geen andere fabrikanten zijn die 20Gpbs USB-C aanbieden (10Gpbs is er wel vaker).

Je kunt natuurlijk afvragen of je met een externe USB schijf (daar gebruik ik het voor) het verschil gaat merken, maar er zijn USB 3.2 2x2 20Gpbs schijven en dan dus erg weinig behuizigen en moederborden waar je dan van die extra bandbreedte gebruik kunt maken. Bij ServeTheHome zijn wat reviews gedaan (o.a. https://www.servethehome....e-ssd-2tb-usb-3-2-gen2x2/) waaruit toch wel blijkt dat de snellere USB aansluiting voordelen levert.

Ik heb dit moederbord in een uitvoering: Fractal Design Define 7 Mini Black Solid. Die heeft kabelmanagement, maar de USB 3 kabel (dus niet de USB-C aansluiting, maar de gewone USB 3 10Gpbs aansluiting) is vrij stevig. De aansluiting op het moederbord zit (na montage) helemaal vooraan, onderin. De uitsparing in de tray waarop het moederbord zit eigenlijk net een cm te hoog, en loopt ook nog schuin weg. Het was wat gepriegel om deze stekker zonder al te veel spanning op het moederbord te krijgen, omdat Gigabyte de stekker wekelijk helemaal op de uiterste hoek heeft gezet. Als die stekker nu om had gezeten, of 90 graden gekanteld (zoals bij dit moederbord: uitvoering: ASRock B650M-HDV/M.2) had het iets makkelijker gegaan. Qua prijs is het wel weer 50 euro meer dan het Asrock moederbord, maar daar zat dus geen 20Gbps USB op.

Er zit RGB verlichting op het moederbord, maar omdat ik een dichte kast heb, is dat uitgezet.

Mijn moederbord is overigens eentje van revisie 1.3 (https://www.gigabyte.com/.../B650M-AORUS-ELITE-rev-13).

Update november 2025:
Het systeem draait stabiel met geheugen op 6000Mhz. Temperaturen blijven prima, rond de 35-40 graden voor de cpu icm een Arctic freezer 36. De gebruikte cpu (9700x) is zo krachtig dat ik niet snel en niet lang full load krijg. Met een simpele stress test (cpu-z) komt de temperatuur net boven de 50. Maar goed, ik heb de test niet langer dan een minuut of 10 gedraaid. Dat is ook niet echt een langdurige stress test.

Een klein dingetje valt me op: er zijn twee schermen aangesloten, 1x DP en 1x Hdmi met een verloop naar DVI-D. Bij opstarten duurt het even voordat er beeld komt. Zo lang, dat het scherm al in power save gaat (die tijd kan ik niet instellen, Dell U2412m). En dan krijg je weer beeld als Windows opgestart is. Misschien speelt de hoeveelheid geheugen (32GB) en/of DDR5 ivm training een rol? Iig mijn vorige pc, met een sata ssd als boot schijf en 24GB DDR3L had dit probleem, met dezelfde schermen, niet.

Als ik het scherm net na de pc aanzet, zie ik heel kort het bios scherm. Omdat je daar normaal niet komt, is het niet heel erg. Zet je in bios fast boot aan, dan is meestal het hele bios scherm al weg, voordat de monitor door heeft dat deze uit power save kan gaan en zie je na aanzetten direct het Windows 11 login scherm. Met 1 monitor aangesloten (maakt niet uit, welke van de twee) gaat het net zo langzaam. Ook dan bios (te) kort zichtbaar. Het lijkt erop dat het gewoon even duurt voordat het Gigabyte moederbord signaal op de video lijn zet. Als je in het bios wilt komen, moet je direct na boot op de juiste toets drukken.

De 20Gbps front usb (Fractal Design Define 7 mini) haalt 1500MBbs met mijn crucial X10 pro ssd (atto). File Sync (backup) loopt tegen de 800MB/s. Iets trager, maar behoorlijk sneller dan mijn Samsung T7 Shield, die op de oude pc, met 5Gpbs usb aansluiting, max 250MB/s aan tikte.

Ik ben tevreden met dit systeem. En net op het goede moment gekocht, daar geheugen nu een stuk duurder is. Hopelijk gaat dit systeem net zo lang mee als het oude (10+ jaar). Dit oude systeem wordt waarschijnlijk een Linux bakje. Het werkt verder nog prima (nu even nog met Windows 10 en ESU).