Canon RF 14-35mm F4L IS USM

Er zijn een hoop reviews van deze lens, maar ik denk dat ik er zeker in het Nederlands nog wat aan toe kan voegen. Ik verdien mijn geld zeker niet met fotografie, en ben recent overgestapt van een Canon 5D-iv naar een R5-ii, en hoewel ik goed in mijn EF lenzen zat, wilde ik er toch een RF lens bij hebben. De 50mm/1.8 was de logische eerste stap. Maar, eigenlijk had ik ook behoefte aan een groothoek zoom lens, en liefst een die een beetje compact was, want ik had ook genoeg van het rondwandelen met mijn 5DmIV met Sigma 24-70mm f/2.8 (2035 gram). Bovendien vertelde Lightroom mij dat ik die Sigma vooral ín de korte brandpunt afstanden gebruikte en als 70 mm (ik heb 150k foto’s in mijn enkele catalogus – 10% met deze lens), maar eigenlijk is die 70 dan vaak te kort. Ik realiseerde mij dat de RF 14-35mm f/4L perfect zou passen – lichter, kleiner, en met een brandpunt afstand veel geschikter voor landschap, architectuur en algemene fotografie, en als het moet ook nog voor portretten. Toen ik zag dat hij bij een goede camera winkel voor 400 euro goedkoper als tweede hands lag, werd het een no-brainer.
De combinatie van de RF 14-35mm f/4L met de R5-ii is compacter en vooral lichter (1340 gram) dan waar ik eerst mee rondliep. Hij hangt zeer stabiel aan mijn heup. Ik heb mijn eerste reis er op zitten, en 2445 foto’s, en simpel gezegd, ik ben super blij met deze lens. Op reis had ik ook nog bij me de RF 50 mm, en mijn oude EF 135mm f/2, met converter (1.4x dus 189mm f/2.8, om deze reden zal ik nooit ‘upgraden’ naar de RF 135mm f/1.8). Zonder wild en vogels op de route maar wel veel landschap en architectuur bleek dit een prima en veel lichtere combinatie, eigenlijk perfect voor mijn stijl van fotografie, vooral ook omdat ik nu geen aparte groothoek meer bij me had – de Sigma 14 mm f/1.8 DG ART (1170 gram). Zo meteen een vergelijk.
Er zijn een hoop reviews van de RF 14-35mm f/4L, en na de bovenstaande introductie die bedoelt is om mijn gebruik wat in context te plaatsen volgen alleen maar een aantal punten die misschien nog wat toevoegen aan de bestaande reviews.

Optisch

De optische kwaliteit van deze lens is zeer goed – gewoon super eigenlijk al gelijk vanaf f/4, hoewel een beetje diafragmeren wel verbetering kan brengen, en een vergelijk met de 50mm f 1.8 duidelijk maakt dat het nog scherper kan. Zie andere reviews daarvoor, of Foto 11 hieronder. Om de kwaliteitsprobleempjes van deze lens te zien, voor zover ze er zijn moet je gaan pixel peepen, want makkelijk zichtbaar zijn die verschillen niet. Vanuit elk praktisch perspectief is deze lens prima, gewoon echt goed. Misschien alleen op 35 mm zou ik me kunnen voorstellen dat je in bepaalde scenario’s (het plakken van een panorama, grote prints met een onderwerp waarin ook de rand van belang is) even moet oppassen, en moet diafragmeren omdat de rand zachter is dan het centrum - zie hieronder..

De foto’s die volgen zijn allemaal screenshots uit Lightroom; in deze review zijn ze gecomprimeerd - bekijk ze in volle (4k scherm) resolutie door onder de review op foto's te klikken.


Foto 1: links Sigma 14mm f1.8, rechts RF 14-35mm rechts; beide 100%, f/4 1/1250 sec, 200 iso, statief, alleen profiel correctie, scherp gesteld op de bloem. Aan de rand is de Sigma prime lens dus ondanks de ruim 2 stops diafragmering minder scherp dan deze Canon zoomlens.

Foto 2: zelfde twee foto’s nu opgeschoven naar bloem (bijna) in het centrum; verschil is nu bijna marginaal, ik denk dat de Sigma het in het centrum van de foto wel wint.

Foto 3: gebouw aan de kade, 35 mm f/4; linker foto gebouw aan de rand van de foto, rechter foto gebouw in het centrum. Let vooral op de spijlen in de hekjes tussen het gebouw en de kade. Het valt hier ook op dat ondanks de profiel correctie er nog een duidelijk verschil is tussen de proporties van het gebouw aan de rand en in het centrum (er zit een seconde tussen de twee foto’s).

Foto 4: links 35 mm f/7.1, rechts 35mm f/4. Rand van de foto. Let op het contrast in de Ferry (vooral in de rode strepen), en de betonnen constructie op de berg er achter. De ferry rechts is iets groter, er zit 20 seconden tussen de foto’s want ik sta zelf op een andere ferry (zicht op Uno, Japan).

Bokeh en algemeen beeld

Dan het algemene beeld en het Bokeh, of eigenlijk, is f/4 snel genoeg om een mooie scheiding te maken tussen het onderwerp en de achtergrond. Ik realiseerde me toen ik aan het nadenken was over deze lens, dat ik normaal gezien liever front-to-back scherpe foto’s heb op groothoek en dus altijd diafragmeer. Toch zijn er scenario’s waarin het uit kan maken.

Foto 5: Bokeh beeld 35 mm, f/4 links en f/8 rechts, scherp gesteld op bloemetjes links.

Foto 6: Bokeh beeld 14 mm, f/4 links en f/8 rechts, scherp gesteld op bloemetjes links.

Foto 7: Bokeh Sigma f/1.8, Canon f/4, scherp gesteld op bloem in centrum – voor dit scenario, deze bloem is iets verder weg, is f/4 onvoldoende om de scherpe bloem te scheiden van de rest, als in een portret met een snelle telelens. De f/1.8 van de Sigma is beter wat dit betreft, maar de beste keuze zou misschien gewoon alles scherp zijn, op f/11. Daarom heb ik geen spijt dat ik voor f/4 ipv de zwaardere, grotere, en duurdere f/2.8 lens gekozen heb, die ook nog eens geen 14 mm haalt.

Foto 8: zelfde foto’s als foto 1 en 2, vergelijk het Bokeh van de Sigma links met de Canon rechts – allebei f/4. Deze foto’s doen mij twijfelen of ik de Sigma nog moet houden. Die heeft eigenlijk alleen nachtelijke sterrenhemels als taak.

Vervorming en Vignettering

Het lijkt erop dat Canon de lens heeft geoptimaliseerd naar klein en licht – en niet alles optisch heeft gecorrigeerd. Inderdaad bied in 45 megapixel camera voldoende resolutie om een forse digitale correctie te maken, en dat is wat er gebeurt.

Foto 9: met en zonder correctie op 14 mm. Let op de beduidend grotere beeldhoek van de niet gecorrigeerde versie. In ieder geval maakt dit duidelijk dat de correctie werkt. Die staat tegenwoordig automatisch aan, dus je ziet normaal niets van vignettering.

Foto 10: Het vignet blijkt uit twee delen te bestaan – de normale lichtafval die je verwacht bij een groot hoek; deze is op deze twee foto’s gecorrigeerd met het profiel, en de rand van de lens, welke niet gecorrigeerd kan worden. De linker foto is genomen door een 4.3mm dik Hoya UV filter (6.3mm met schroefdraad), de rechter zonder. Opvallend is dat ook in de rechter foto in de uiterste hoek de lensrand zichtbaar is het is dus niet alleen het filter dat het probleem veroorzaakt. Verrassend voor een L lens, maar duidelijk het gevolg van de keuze die Canon hier gemaakt heeft. De correctie voor vervorming uitgeschakeld, anders is er niets van dat filter te zien (zie foto . De foto is trouwens van een muur met een grote foto, niet van een boek – de kromming is de vervorming.
Mijn conclusie met betrekking tot de vervorming en de lichtafval is dat deze lens in het film tijdperk een waardeloos prul zou zijn, met de huidige kwaliteit van de sensors is dat dus geen probleem.

Beeldhoek

Tijdens het maken van de bovenstaande foto’s begon ik me steeds meer af te vragen wat de beeldhoek nu werkelijk is van deze lens. Dit is wat moeilijk te meten (het moet eigenlijk met de focus op oneindig, maar ik heb een poging gedaan op korte afstand (vandaar die rolmaat op de muur). Het grote probleem is dat de beeldhoek word bepaald ergens in de voorzijde van de lens (dus niet vanaf het filmvlak), op lange afstand maakt dat niet uit, op de korte afstand waarop ik de hoek bepaald heb wel.
- 14 mm, gemeten horizontale beeldhoek 103.6 graden – Canon specificeert 104
- 20 mm, gemeten horizontale beeldhoek 85.3 graden
- 24 mm, gemeten horizontale beeldhoek 74.7 graden
- 28 mm, gemeten horizontale beeldhoek 66.4 graden
- 35 mm, gemeten horizontale beeldhoek 56.6 graden – Canon specificeert 54
Het ging mij vooral om te weten wat de beeldhoek is zonder correctie van de vervorming, zie foto 9. Op 14 mm is dan de gemeten beeldhoek 109.8 graden dus 6 graden groter – dit komt over een met een 12.4 mm lens (als ik de formules goed begrijp) – kortom, als je onderwerp geen correctie voor vervorming nodig heeft (een landschap bijvoorbeeld), en je werkt met bijvoorbeeld een verhouding van 16:9 ipv 4:3 zodat je de lelijke hoekjes (foto 10) weg kunt knippen dan geeft deze lens dus een forse bonus in beeldhoek.

Andere zaken en Conclusie

Ik zal nog eens naar flare gaan kijken, maar die is me in geen enkele foto als storend overgekomen – ik heb aardig wat foto’s met de zon in beeld of net naast beeld gemaakt, en ik heb eigenlijk nooit een probleem gehad. Volgens mij heeft Canon dat ook zeer goed gecorrigeerd.
Nog wel een praktisch probleempje. De twee knopjes om de beeldstabilisatie en de autofocus aan of uit te zetten verschuiven bij mij nogal makkelijk bij het oppakken van de camera – daardoor zijn een aantal foto’s mislukt, vooral door uitgeschakelde stabilisatie (de autofocus valt direct op).
Mijn conclusie is simpel en al geschreven. Ik ben zeer bij met deze lens, en het gaat mijn nieuwe standaard lens worden. Ik denk dat Canon de juiste keuze heeft gemaakt om niet alles optisch te corrigeren, maar de lens licht en klein heeft gehouden. Gecombineerd met de 50 mm f/1.8 en de EF 135 mm f/2 + extender kan ik bijna al mijn fotowerk aan – alleen voor vogels en wild zal ik mijn 400 mm er bij moeten pakken. Als ik er nog eens een lens bijkoop zal het waarschijnlijk de RF 100 mm macro zijn.


Foto 11: Als laatste, as good as it gets - 21 mm, iso 200, f/7.1, 1/2500 - lichte correctie voor kleur en contrast, screenshot uit lightroom, links 100%, rechts volledige foto, Expo Osaka 2025.