ASUS ProArt P16 H7606WI-ME046X

The Asus ProArt for the happy few, not for creatives.

_______________________________________________________________________________


Wat zit er in de doos
De P16 zit verpakt in een aantrekkelijke stevige doos, die zowat zwaarder is dan de laptop. Naast de strakke voeding die bij deze laptop niet misstaat, bevind zich ook een drukgevoelige pen, de ASUS Pen 2.0. Bij een laptop die je niet zo ver open kunt klappen dat het beeldscherm plat ligt verwacht je in de eerste instantie geen pen. Ergonomisch gezien ga je ook niet uren tekenen op een wiebelend scherm, met een toetsenbord ervoor. Het lijkt nu meer een lokkertje de P16 heeft een touchscreen, dus laten we er ook maar een pen bij doen. Voor echt tekenwerk gebruik je een los tekentablet. Je maakt nu hoogstens een snelle schets wat kleine correcties of aanpassingen.

Installatie
Tijdens de Windows 11 Pro installatie volg je verschillend stappen voordat je de ASUS ProArt P16 kunt gebruiken. Gaandeweg kom je hierbij ook langs een aan ASUS instellingen, en dat kun je in de eerste instantie niet direct doorhebben. Ik probeer een laptop altijd zo basis mogelijk in te stellen.

Wil je de registratie van de P16 ontwijken dan is er geen knop om de stap over te slaan, maar moet je in dit geval alle ingevulde velden leegmaken, als je daarna doorgaat wordt je laptop dus niet geregistreerd. Normaal gesproken is er natuurlijk geen reden om je laptop niet te registreren, maar gezien dit toestel in bruikleen is en weer wordt opgehaald is een registratie op mijn naam natuurlijk niet zo handig.

Als je de P16 na installatie voor het eerst opstart word je vrijwel direct geconfronteerd met het installeren van het Nvidia game ready stuurprogramma, en heeft GeForce Experience gegevens nodig om grafische kaart toepassingsinstellingen te configureren, waarvoor je bij instemming een account moet aanmaken. Gezien deze videokaart ook in game laptops wordt toegepast bestaat er ergens een link naar deze instelling. In deze situatie wil je de NVIDIA GeForce RTX 4070 videokaart voor grafische software gebruiken en bestaat er helemaal geen noodzaak voor games. Persoonlijk heb ik ook nooit een computer voor games gebruik ik vrees dat je daar aan verslaafd raakt waardoor belangrijkere dingen blijven liggen. Het vreemde is dat het niet mogelijk is om uit dit menu te komen, en het aanmelden over te slaan. Door simpelweg geen gegevens in te vullen maak je ook geen account aan, of het Nvidia game ready stuurprogramma vervolgens wel of niet actief is onduidelijk.

Ook een MyAsus account heb ik in deze situatie uiteraard overgeslagen, vervolgens vinden er direct meerdere updates plaats. Ook bij het openen van de ProArt Creator Hub en de DialPad vinden er direct updates plaats. Denk je uiteindelijk helemaal klaar te zijn om de P16 te gebruiken, valt de laptop opeens zomaar uit. Wat blijkt bij de instelling stond niet ingesteld: "waarschuwen als opnieuw opstarten vereist is om update te voltooien" Blijft vervolgens hangen in AMI tm (American Megatrends) .Oorzaak een Asus Firmware update. Eerlijk gezegd zag ik dit niet aankomen bij een nieuwe laptop.

Volgens de ASUS update geschiedenis was de BIOS update mislukt, dus heb ik een update gedaan op de Windows methode gezien ASUS systeemupdate niets vindt vreemd genoeg heeft deze het versienummer 306 en installeert vervolgens versie 308, in de geschiedenis wordt de geslaagde update dus niet weer gegeven. Niet handig, wellicht was er later wel een geslaagde update.

Ook de DialPad vertoont in het begin wat kuren, met een eenvoudige veegbeweging vanuit de rechterbovenhoek zet je hem aan en uit, maar omdat dit in het begin niet direct werkt ga je de oorzaak toch bij jezelf zoeken, doe dit niet de DialPad krijgt in het begin een aantal updates en na verloop van tijd doet hij gewoon zijn werk. Uiteraard moet je de laptop ook echt uitzetten, slaapstand hoef je door een SSD tegenwoordig eigenlijk niet meer te gebruiken.

OLED-scherm
Het 16-inch 4K OLED-scherm is uitzonderlijk scherp, waardoor zelfs kleine letters zonder aanpassingen in Windows goed leesbaar zijn. Dit maakt het werken met de tekst in de menubalken zeer aangenaam. Bij mijn eigen laptop met HD scherm (1980x1080), moet ik de menu’s vergroten om ze leesbaar te maken. Ondanks het 17-inch schermformaat, houd ik daardoor uiteindelijk minder werkruimte over. Dit komt ook omdat de Asus een schermverhouding heeft van 16:10, waardoor het scherm ongeveer even hoog is als mijn 16:9 scherm. Het 16:9 scherm is uiteraard wel breder, vooral tekenprogramma’s maken vaak gebruik van deze extra breedte. Voor de uiteindelijke mobiliteit is een smaller scherm een uitkomst, en kun je de menu’s rechts en links vaak snel verbergen. Ben je serieus met beeldverwerking bezig gebruik je sowieso een extra losse monitor.

Gebruikers van Affinity weten dat het niet mogelijk is om het lettertype van de User Interface (UI) te vergroten. Uit pure noodzaak heb ik de UI op mijn laptop dan ook op licht gezet, wat vaak storend is bij het bewerken van foto’s. Dankzij de hoge scherpte van het 4K Asus OLED-scherm kan ik de UI echter op de standaard zwarte instelling laten staan, wat veel prettiger werkt. Daarbij word je ook niet afgeleid door een knipperend activiteitenledje, deze bevinden zich namelijk aan de achterzijde onder het scharnier. Een opmerkelijke locatie, al blijkt deze plek ook handig te zijn als ik uitgewerkt ben en de laptop nog aan de oplader heb hangen. Vanaf de bank kijk ik tegen de achterzijde van de laptop, en vergeet dus nooit dat ik nog aan het opladen ben.

Inbranden
Asus beweert in diverse media dat OLED schermen van Asus niet inbranden. Toch zit er in de zeer beknopte gebruikshandleiding, in nauwelijks leesbare kleiner dan kleine lettertjes, een disclaimer die hiermee in tegenspraak is. Hieronder de letterlijke tekst van de disclaimer.

“Langdurige weergave van statische beelden of beelden met een hoog contrast kan leiden tot inbranden op het OLED-beeldscherm. ASUS-laptop met OLED-beeldscherm (op bepaalde modellen) minimaliseert de kans op inbranden door het standaard instellen van Dark Mode (Donkere modus) in Windows en het verkorten van de inactieve tijd voordat het scherm wordt uitgeschakeld. Het wordt aanbevolen om een geanimeerde screensaver met donkere achtergrond in te schakelen en het instellen van uw OLED-beeldscherm op maximum helderheid te vermijden voor het verlengen van de levensduur van uw OLED-beeldscherm.”

Deze disclaimer geeft zoveel uitzonderingen dat mocht er toch sprake van inbranden zijn, dat Asus je hiervoor heeft gewaarschuwd en dat jij als consument degene bent die onjuist heeft gehandeld. Want wat is langdurig, iedere UI van een programma heeft een vaste locatie. In de zon werken is dus ook niet mogelijk want dan zet je hem op maximale helderheid. Er zijn zoveel uitzonderingen dat volstrekt onduidelijkheden wanneer er wel kans is op inbranden.

Ondanks de belofte van Asus dat hun OLED schermen niet inbranden, word je door zo’n disclaimer toch aan het twijfelen gebracht of een OLED scherm wel geschikt is om voor een laptop te gebruiken. Het is namelijk geen televisie waarbij het hele beeld constant in beweging is.

De afwezigheiddetectie zorgt er in ieder geval voor dat als je niet in beeld bent, het scherm uitgaat. Zit je niet recht in beeld dan wil dat soms te snel werken, dat kan dus ook gebeuren als je met een extern scherm werkt en de laptop als tweede scherm gebruikt.

Ondanks het feit dat ik het touchscreen niet snel zou gebruiken om langdurig te tekenen, blijkt het uitermate handig bij het gebruik bij tekstverwerking, vooral als je geen losse muis gebruikt, wil je met de muis naar de linker bovenhoek dan gebruik je gewoon je vinger, en hoef je niet meer de muis op je scherm te plaatsen. Enig nadeel je scherm zit daarna onder de vingerafdrukken. Je zou dan de pen kunnen gebruiken alleen “denkt” het programma dan dat je wilt gaan tekenen en activeert de tekenmodus.

Tweede scherm
Wil je een Android scherm koppelen dan kun je Asus GlideX gebruiken of één van de vele andere apps. Mijn tablet heeft ook een optie tweede scherm, en die werkt ook, al moet je hem wel actief houden, want de verbinding wordt anders verbroken. Zet ook even een vinkje bij invoer van apparaat toestaan anders mis je de bediening om te tekenen. Ook staat de aanbevolen resolutie op 1920 x 1080 maar die kun je gelukkig verhogen.

Van fluister tot prestatiemodus
In de standaard modus of fluistermodus die ingeschakeld is als je op de batterij werkt, vergeet je soms dat je op een laptop werkt en niet op een tablet. De miniaturisatie van interne componenten heeft in de afgelopen decennia niet alleen geleid tot kleinere onderdelen, maar ook tot minder bewegende onderdelen en een lagere warmteproductie. Bij zwaardere programma’s gebruik je de prestatiemodus, wat regelmatig gepaard gaat met luid blazende ventilatoren. Mijn laptop uit 2012 doet dit echter al als ik een uurtje tekst aan het verwerken ben.

De laptop is vrij dun en als men geen zware programma's draait zoals het typen van deze review staat de ventilator uit bij een CPU temperatuur van 520C, in de batterijstand staat de laptop in fluistermodus, er zijn 5 modi, een Windows-, fluister- standaard- prestatie- en een handmatig modus. Tijdens het opladen zit je in de standaard modus. In de Windows modus stel je alle modi in zoals je dat gewend bent als je al vaker met Windows gewend bent en negeer je dus de instellingen die Asus voor deze laptop heeft bedacht, persoonlijk zou ik de standaard manier van Windows dus links laten liggen en de instellingsmethodiek van Asus gebruiken. Zo werkt in de Windows modus de ASUS OLED care voor DC dimmen niet.


AI MuseTree
MuseTree werkt niet op de batterij, dan is de GPU niet toegankelijk. Deze werkt alleen in de prestatiemodus, dat betekent dat de laptop van stroom moet worden voorzien. Voor MuseTree wordt Stable Diffussion ingezet. Als je over stroom beschikt kun je ook MuseTree gebruiken omdat deze offline werkt. Door het gebruik van de GPU gaan de ventilators voor de koeling wel draaien en besef je inderdaad met een laptop te werken. Wat ik ervan moet vinden is nog niet duidelijk voor mij werkt het Ideeëncanvas nu beter dan de ideeënkaart.

Ervan uitgaande dat je in MyASUS en de ProArt Creator Hub de juiste instelling doet blijkt dat De AMD Ryzen AI 9 HX 370 w/ Radeon 890M ook nog een eigen instellingen menu, AMD Software: Adrenalin Edition heeft en ook de Nvidea Geforce RTX zijn eigen instellingen menu heeft. Dit geeft verwarring en voorlopig blijf ik van deze instellingen af mijn gevoel zeg dat deze elkaar dwars gaan zitten.

Ik ga er dan ook van uit dat alles door Asus wordt geregeld. Je wilt tenslotte creëren en niet met instellingen worden geconfronteerd.


Toetsenbord / touchpad
De laptop voelt stevig aan de toetsen hebben enige weerstand, en zijn stil. je drukt het toetsenbord ook niet in.

Er bevinden zich ook extra toetsen die je normaal niet vindt waaronder de ASUS ProArt toets

De touchpad is mooi vlak ingebouwd, heeft dus geen uitstekende randen. Als de DialPad niet is geactiveerd is het onderdeel van de touchpad

Bij het werken met tekst werkt een centraal toetsenbord wel fijn, maar voor veel programma’s is een numeriek toetsenbord bijna onontbeerlijk programma’s waaronder blender maken hier veelvuldig gebruik van. Het ontbreken van het numerieke toetsenbord geeft daardoor wel weer extra ruimte voor een aantal uitstekende luidsprekers, onontbeerlijk bij filmverwerking, en een mooier uiterlijk. De vraag is dan ook waar je de prioriteiten legt, vooral als Asus zegt dat het zich op creators richt en dat zijn mijns inziens niet alleen dtp’ers die zich voornamelijk richten op foto- en filmbewerking.

Gevolgen Copilot en FN toetsen voor indeling Toetsenbord
Copilot van Microsoft maakt gebruik van de Neural Processing Unit (NPU), er is zelfs een speciale toets voor, waarmee je copilot opent daarvoor heeft wel de rechter control (CTRL) toets het veld moeten ruimen/zijn plek moeten afstaan, wellicht onhandig voor linkshandigen. Ook de enter toets is gehalveerd, hier bevindt zich de ‘slash’ toets, die normaal vaak links naast de ‘Z’ zit.

Ook zijn er enkele FN toetsen met een andere functie een ‘smiley’ toets, leuk voor chats maar niet voor creators, een toets voor de toetsenbordverlichting en een pro creator toets. Wat ik mis is een ‘play’ toets, als ik op de achtergrond muziek of een video speel moet ik dus terug naar het programma om deze te pauzeren.

Als je copilot wilt gebruiken kan dit gewoon in Bing. Microsoft pushed hiermee het gebruik van copilot terwijl er zoveel andere AI generatieve programma’s zijn, die bovendien vaak nog iets beter zijn. Dit is vergelijkbaar met de toetsen die je tegenwoordig op afstandsbedieningen van televisies vindt om streamingdiensten te promoten.

Dolby Atmos zorgt daarentegen wel weer voor een overweldigende ervaring. Tussendoor een film kijken is dan ook absoluut geen straf, ook omdat Dolby Vision, ook nog eens voor een perfect beeld zorgt. De Dynamic modus past het geluid automatisch aan de content aan. Maar het wordt pas echt een belevenis als je de juiste modi handmatig instelt.

Intern
Mijn laptop heeft nog een DVD speler een gewone HDD waar een SSD is bijgezet, dat neemt ruimte in waardoor een laptop nu veel dunner kan zijn. Ook door het ontbreken van openingen voor bijvoorbeeld de DVD speler is het tegenwoordig makkelijker geworden om een stevige doorlopende behuizing te maken. Een nadeel van deze dunne behuizingen is dat er geen ruimte is om extra RAM geheugen bij te plaatsen, het vast gesoldeerde geheugen neemt nu eenmaal minder ruimte in. Aan 32GB RAM heb je in de meeste situaties voldoende, vooral in combinatie met de 8GB VRAM van de videokaart. Er bestaat ook een versie met 64GB maar die zou voor de Nederlandse markt te duur worden. Opvallend de beoordelingen op YouTube gaan bijna altijd over de 64GB versie met 2TB SSD, die is dus nog sneller. Voor een metalen laptop zijn de antennes voor wifi en bluetooth wel heel netjes weggewerkt. Boven het scharnier aan de cover/beeldscherm zijde, zit over de hele breedte een kunststof lijn, wellicht heeft dit iets met de antennes te maken?

Software installatie
Voor het gebruik van teken- en ontwerpsoftware kan ik niet zonder tekentablet dus sluit ik deze aan. De bijgeleverde ASUS Pen 2.0 heeft een drukgevoeligheid van 4096 mijn tekentablet uit 2012 heeft er 4 keer zo weinig. Tekenen op een rechtopstaand wiebelend scherm met een toetsenbord dat constant in de weg zit dat gaat niet. Deze gebruik je ten hoogste voor kleine aanpassingen als je onderweg bent, leuk bedacht maar onwerkbaar.

Opvallend als je een losse tekentablet hebt aangesloten en vervolgens toch het touchscreen aanraakt komt het schermtoetsenbord tevoorschijn, gezien het fysieke toetsenbord gewoon gebruikt kan worden is dit een vreemde standaard instelling, het kan gewoon worden uitgeschakeld onder instellingen/tijd/taal

Mijn tekentablet heeft “express view” ik kan dan op het beeldscherm zien hoe de knoppen zijn ingesteld. Op het 4K scherm is deze weergave onleesbaar klein en kan niet worden gewijzigd, wellicht is mijn tablet te oud, ik moet de functie van de knoppen dus onthouden.

Krita geïnstalleerd druk gevoelige tekentablet werkt UI font grootte is ook aan te passen.

Toch maar even de ASUS Pen 2.0 en DialPad in Krita uitgeprobeerd, Krita liep op een gegeven moment vast, dat gebeurt wel eens vaker, maar in dit geval moest niet alleen het programma opnieuw worden geopend, maar was de hele laptop vastgelopen, dat is me nog nooit overkomen, en dat terwijl ik nog niet eens serieus aan het tekenen was, maar alleen de drukgevoeligheid aan het uittesten was.

Mijn tekentablet heeft een draaiknop vergelijkbaar met de DialPad de bevestigingsknop ligt in een kluitje en “klikt”, je kunt tijdens het gebruik je vinger er dus op laten rusten, alleen de touchring is actief. Heel anders werkt dit bij de DialPad, de hoger gelegen bevestigingsknop is aanraakgevoelig. Als je de knop langer aanraakt wordt het instellingsmenu geopend. Asus kan dit software matig oplossen door de dit in combinatie met en andere knop te doen. Ik stuit namelijk op het volgende probleem:

Als je tijdens het werk de DialPad bedient om bijvoorbeeld de penseelgrootte aan te passen, raak je ook automatisch de bevestigingsknop aan doe je dat iets te lang aan dan opent het instellingsmenu. Bij het tekenen ben je op je werk geconcentreerd en moet je blindelings de DialPad kunnen bedienen, en dat werkt dus niet de bevestigingsknop reageert veel te snel. Het is zo irritant dat ik dus alsnog de sneltoetsen ga gebruiken op het toetsenbord, en die moet je dus wederom onthouden. Daardoor ga je de DialPad dus niet gebruiken.

Ook voor Affinity Photo 2 geldt hetzelfde verhaal, de DialPad is wederom in te stellen door de juiste toets-combinaties in te vullen, maar uiteraard heb je dan nog steeds hetzelfde probleem met de bevestigingsknop.

In het Asus Dial & Control panel, is het control panel niet actief dat werkt alleen met een interne of externe tweede scherm, hiervoor zou ook een Android toestel waarop GlideX geïnstalleerd is kunnen worden gebruikt. Echter is dit extra scherm niet in het menu zichtbaar waardoor het control panel ook niet wordt geactiveerd.

Prijzen
Ben je regelmatig mobiel dan is dit een uitermate fijne laptop. Maar of je hiervoor überhaupt een laptop in deze prijscategorie moet of wilt aanschaffen blijft nog steeds de vraag. Uiteindelijk werk je nog het beste op een externe monitor met een professionele muis, dito toetsenbord met numeriek deel en een tekentablet. Voor de meeste software zijn deze attributen onontbeerlijk, en dan heb ik het nog helemaal niet over de ergonomie. Neem je deze laptop als basis voor een thuisoplossing dan moet je het totale budget dus behoorlijk naar boven bijstellen. Voor een normale consument is dat nauwelijks haalbaar. Maar ook voor de professional is het maar de vraag of deze totaaloplossing werkzaam is, er ontbreekt een numeriek toetsenbord, de DialPad is een in vergelijking tot een echt tekentablet niet meer dan een ergerlijke gimmick en het sublieme maar ook dure OLED 4 K scherm gebruik je hoogstens als tweede scherm voor statische menu’s, waarvoor het feitelijk niet geschikt is. Door de sterke marketing van Asus, lijkt het dat je maar één apparaat nodig hebt, maar dat is niet juist en ergonomisch totaal onverantwoord. Je moet het ten hoogste zien als een noodoplossing als je niet thuis bent, maar wel een oplossing die het grootste deel van je budget opslokt. Wil je onderweg iets doen op tekengebied neem dan een tablet die beweegt namelijk niet tijdens het gebruik. Voor thuis zou ik kiezen voor een krachtige laptop zonder DialPad, met een normaal scherm, een laptop die wellicht wat dikker mag zijn waardoor later o.a. het RAM geheugen uitgebreid kan worden. Of neem een geschikte desktop. Zo verdeel je het budget beter over alle onderdelen.

Conclusie
De P16 is vooral gericht op Photoshop en videobewerking als alternatief voor een Apple MacBook Pro maar minder op 3D creators, ontwerpers en architecten.

Mooie krachtige laptop maar voor deze prijs koop ik liever een goed tekentablet, beeldscherm, losse muis los toetsenbord, programmeerbaar toetsenbord in combinatie met een krachtige laptop of desktop. Asus wil met deze laptop alles in één apparaat stoppen en dat is een bijna onmogelijke opgave. Je moet wel heel veel op pad zijn om voor deze laptop te kiezen. Bovendien zijn de producenten van de losse componenten daarin gespecialiseerd. Nu is het van alles net niet. Daardoor voelt de ASUS ProArt P16 OLED H7606WI eerder als een dure gadget voor een doelgroep die hoopt hierdoor mee te kunnen doen in de creatieve wereld.

Als je op je vaste plek bent om je creatie uit te werken sluit je de laptop op een externe monitor, tekentablet en muis, en degradeer je de laptop tot een toetsenbord. De DialPad is onwerkbaar en je schitterende 4K OLED touchscreen gebruik je alleen nog als tweede scherm.

De ASUS ProArt P16 is absoluut geen slechte laptop is, maar voor de meeste creatieveling onbereikbaar, zij moeten ook investeren in goede randapparatuur en zoeken een computer die gewoon zijn werk goed doet. Met deze laptop is daar simpelweg geen budget meer voor. Bovendien is het werken op een laptop ergonomische niet verantwoord.

Het schrijven van de review op deze laptop heb ik als redelijk aangenaam ervaren, vooral het toetsenbord typt fijn, en ook de fluistermodus. Uiteraard aan een tafel want een laptop gebruikt men alleen in de marketing op schoot, dat werkt gewoon niet fijn en funest voor de koeling. Doordat het scherm daardoor vrij laag staat heb ik nu wel last van nek en schouders. Scherm hoger zetten betekend weer een extern toetsenbord, dat is dus kiezen of kreunen.

Het moet anders
Werkten we vroeger in een achterkamertje op energie slurpende desktopcomputers, vind je deze nu nog voornamelijk alleen nog terug in de game wereld. Fabrikanten zijn zich gaan richten op de verdere ontwikkeling van (energiezuinige) laptops voor de zakenwereld en de gewone consument, die hierdoor uit dat bedompte kamertje konden ontsnappen.

De creatieveling is hierbij een beetje vergeten, die zijn vaak aangewezen op krachtige gamecomputers met overbodige toeters en bellen of peperdure workstations, of laptops zoals de ASUS ProArt P16, maar het blijft een laptop en die je als desktop gaat gebruiken, vanwege de slechte ergonomie en dat je nu eenmaal niet zonder de randapparatuur kunt. De apparatuur wordt bedacht door een hardware fabrikant die denkt dat hij weet wat de creator nodig heeft. Wil men iets voor creators maken, laat de creator dan een computer bedenken dan kom je wellicht tot hele andere (tussen) oplossingen.