Inleiding
Via het testpanel van Tweakers heb ik de mogelijk gekregen om de Asus Zenbook 14 Duo te kunnen testen. Ik heb altijd al met een scheef ook naar de Yoga book zitten kijken, maar had ik altijd het idee dat ik hier teveel compromissen had.
Ik was dus aangenaam verrast, toen ik het bericht kreeg om deze laptop te mogen testen. Zelf gebruik ik als werklaptop een Macbook Pro M2 en heb ik deze laptop nu 2 weken als mijn werkpaard gebruikt. Deze review wil ik dan ook opzetten als een soort "dagelijks gebruik" review, i.p.v. een technisch verhaaltje met een berg benchmarks. Dat kan Jelle veel beter. Ik ga dus vooral in op hoe ik de laptop in een aantal scenario’s heb gebruikt (ik heb hem echt 2 weken lang iedere dag intensief gebruikt) en kan jullie daarom ook een wat beter beeld geven bij alle positieve en negatieve zaken van dit apparaat.
Specs
- Intel Core Ultra 9 185H
- Asus UX8406MA Moederbord
- 32GB 33600 64-52-52-102 geheugen
- Intel Arc-P Meteor Lake integrated Graphics
- Samsung OLED SDC419D panelen
- WD SN650 1 TB M2 SSD
- Intel Wifi 6e AX211 adapter
- 75 wH batterij
Uiterlijk
Nadat ik de laptop uit de doos had gehaald, moest ik even wennen aan het formaat. Het is nogal een verschil met de stoeptegel dat MacBook Pro heet. Lekker compact maar wel wat dikker door het afneembare toetsenbord en 2e scherm.
Er zit een mooie tas bij en een mapje om de laptop beschermd in je tas te kunnen doen. Ik las dat er ook een vouwbare sleeve bij zou zitten die je kunt vouwen als laptop stand, maar die zat er bij de review sample niet bij. Bijgevoegd zat de Asus Pen 2.0, maar ik moet eerlijk zeggen dat ik het gebruik daarvan bijna niet heb toegepast. Bij de pen zitten ook 3 andere puntjes, die je vrij makkelijk kan verwisselen. Ik gebruik een laptop nooit op die manier, maar de pen zelf werkte wel heel erg goed. Ik heb even samen met mijn dochter zitten tekenen in Paint.Net en die was er een stuk handiger in dan ik (nou kan zij sowieso veel beter tekenen dan ik).
De laptop is mooi afgewerkt met een lichte finish op de bovenkant. Het voordeel van deze finish is dat het geen vingerafdruk magneet is (al zie je zin met bep. lichtinval wel). Klap je de laptop open en dan wordt je begroet door het afneembare toetsenbord. Dit toetsenbord is echt dun en is iets dikker bij het gedeelte van het touchpad. Dit waarschijnlijk om het mooi 1 geheel te maken en daardoor is er ook nog ruimte voor een losse USB-C aansluiting om het toetsenbord op te laden. Je kan die ook via een USB-C kabel het bordje direct aan de laptop te hangen (maar wie doet dat nou?) of aan een andere pc. Er zit links een bluetooth aan / uit schakelaar mocht je via USB-C willen aansluiten.
Als het toetsenbord op de laptop ligt, wordt deze d.m.v. een 6-pins aansluiting aan de onderkant van het 2e scherm opgeladen. Het toetsenbord is erg eenvoudig en heel snel te plaatsen op de laptop en ik heb er nog nooit mee hoeven te schuiven omdat het net niet goed lag. De magneetjes werken prettig en voelen stevig aan.
Qua aansluitingen kom ik gelijk bij het eerste minpuntje aan. Er zitten links 2 Thunderbolt-4 aansluitingen, 1x USB3.2 -A en aan de rechterkant een HDMI en een 3.5mm jack. Ik had heel graag gezien dat aan de rechterkant ook een USB-C aansluiting zat.
Waarom? Ik vond het erg fijn om de laptop op zijn kant te zetten zodat je 2 verticale schermen hebt. Nu kun je of niet laden, of je hdmi niet gebruiken voor een extern scherm (op veel werkplekken heb je nog steeds alleen maar HDMI tot je beschikking). Let wel even op als je dat doet, dat je de koelpoort dan niet helemaal afsluit ook al zitten ze aan beide kanten.
De schermen zijn glanzend afgewerkt en toen ik de afgelopen week eens lekker in het zonnetje aan het werk was, moest ik de laptop zo plaatsen dat ik weinig spiegelingen had en dat vond ik toch wel wat minder. Ik moest vooral focussen om niet naar mijn eigen gezicht in de weerspiegeling te kijken i.p.v. het daadwerkelijke beeld (en ik kijk al niet graag in de spiegel).
Het scharnier lift de laptop vanaf een bepaalde hoek iets omhoog waardoor vanaf dat moment het scherm best wel wat wiebelig wordt. Als je dan aan het typen bent en je let erop (OCD aan deze kant), dan ga je je er een beetje aan storen. Precies in de hoek van 90gr. heb je hier geen last van, maar dat is in heel veel gevallen gewoon niet de juiste hoek. Op de onderkant zit een kickstand die je in alle hoeken kan zetten om de laptop helemaal rechtop te zetten. Deze steun is vrij solide en stroef zodat hij niet zomaar inklapt.
Er zit een compacte USB-C powerbrick die eindelijk eens makkelijk mee te nemen is. Zeker als ik die met mijn oude laptops vergelijk, dan is dit (bijna haast telefoon oplader grootte) een keer niet eentje die zorgt voor een hernia in wording (ik kijk naar jou Dell). Deze charger heeft verschillende output voltages, waardoor je die ook gewoon als telefoonoplader gebruiken.
Eerste gebruik
Nou, laten we dat ding maar eens opstarten. Het eerste wat je opvalt zijn de schermen. Jeetje mina, wat is dat OLED toch mooi. Het ASUS logo knalt van je scherm af, terwijl de rest echt diepzwart is. Dit scherm heeft een resolutie van 2880x1800 met 120hz refresh. De kijkhoeken zijn heel erg goed en het kleuren spatten letterlijk van het beeld af.
Nadat ik Windows 11 ingesteld heb, kom ik gelijk bij een eerste software irritatie puntje. Er wordt een reclame filmpje afgespeeld op het 2e scherm zodra je het keyboard eraf haalt. Denk je dat ik dat filmpje kan onderbreken? Nope. Ik moest eerst zoeken welke app dat aan het afspelen was om die vervolgens af te sluiten via de taskmanager.
Toen ik dus de taskmanager had geopend, schrok ik wel een beetje. Zonder dat ik zelf 1 app geïnstalleerd of opgestart had, was ik al meer dan 9GB kwijt aan allerlei ASUS apps. Apps zoals Asus App Service, Asus Dial Agent, Asus Dial Service, Asus Feature Service, Asus Initial Service, Asus Onscreen display, Asus Optimization, Asus ScreenXpert en ik ben nu pas op de helft. Meer dan de helft van deze apps heb ik meteen gestopt omdat ik het gewoon niet gebruikte (echte bloatware). Ik moet dan meteen denken aan de videos van Donny waar hij al geïrriteerd raakt van 3 bloatware apps op een telefoon. Nou, dan moet hij deze laptop even niet als eerste gaan gebruiken 😊. Gelukkig kun je hier wel alles weghalen wat je niet nodig hebt.
Er is 1 uitzondering en dat is Screen Xpert. Dat stukje software maakt het gebruik van de 2 schermen makkelijker om heel snel van modi te veranderen of om je apps met 1 druk op de knop te pinnen op een bepaalde locatie op de schermen.
Goed, wat overtollige apps gestopt en nu kan ik mijn complete werkomgeving en ander handige tools die ik gebruik erop gaan zetten. Dit bestaat uit o.a. Citrix Workspace, Visual Studio, O365, bak edit tools zoals XMLSpy, Notepad++, chat spul en een hele bak utilities. Natuurlijk ook belangrijke zaken niet vergeten, zoals Steam en Epic games 😊. Daarover later meer.
Tweede gebruik
Wat me meteen opviel was hoe lekker het toetsenbord typt. Ik heb behoorlijk intensief gebruik gemaakt van dit apparaat en het typt heerlijk weg. Alleen op de een of andere manier kom ik iedere keer met mijn duim op de n toets terwijl ik ook een spatie wil intypen. Dit heb ik nog bij geen enkel toetsenbord gehad. Geen idee wat er echt anders is aan dit plankje, maar het ik werd op een gegeven moment een beetje geïrriteerd op mezelf omdat ik mezelf hier gewoon de schuld van geef. Wat ik verder heel jammer vind, is dat ASUS mij geen mogelijkheid heeft gegeven om het toetsenbord op een stevige manier een beetje schuin te zetten d.v.m. van een opstaand randje of zo. Het ligt echt helemaal plat op het bureau en ja, ik ben er al wat aan gewend maar echt fijn vind ik het niet. De reden kan ik denk ik wel raden en dat is, dat het toetsenbord zo ontzettend plat is, dat het gewoon doorbuigt als je er flink op aan het kloppen bent.
In de trein was het ook prima werken, alleen merkte je nu echt dat het scherm flink gaat wiebelen als je in een coupe van voor Desert Storm zit. Ga je voorbij aan de 90 gr. Hoek, dan is het helemaal een wiebelfest en dat is zelfs tijdens het
film kijken werken irritant.
Het touchpad werkt best goed met alle gestures. Ik heb het idee dat ze heel goed hebben gekeken naar de MacBook, al moet je iets harder drukken om de klik te krijgen. Gewoon heel prettig om te gebruiken.
Het toetsenbord gaat lekker lang mee qua batterijduur. Ik heb deze setup bijna een hele week passief laten staan en de indicator is nooit aangegaan.
Het heen en weer bewegen van de apps tussen de schermen gaat heel soepel en ook als je 4 hoge resolutie schermen gebruikt, geeft de laptop geen krimp. Er zit naast de i9 185H een Intel Arc integrated GPU in en deze heeft met Netflix / Youtube op 1 scherm totaal geen stress. Die i9 is een beest van een CPU in een laptop en ook erg energie zuinig als je lichte taken aan het doen bent. De ventilatoren staan op dat moment ook uit. Er zit ook een leuke optie op om het scherm in presentatie mode te zetten. Je spiegelt dan je beeld geroteerd om degene tegenover je mee te nemen in bijv. je presentatie.
Deze laptop heeft Dolby Vision, HDR en Dolby Atmos. Netflix werkt alleen met Dobly Vison of HDR als je gaat kijken via de Native app. Ook zul je de laatste drivers moeten installeren van Intel. Zodra je dat hebt draaien en een film start komt Dolby Vision logo mooi in beeld en kun je gaan genieten. Wat ziet dat er mooi uit. Ik kan niets dan lof geven over deze schermen.
Met film kijken hoort ook geluid en dat is bij deze laptop echt heel erg goed…. Tenzij je niet van bas houdt. Hoog / mid klinken echt fantastisch en het stereo beeld is gewoon ongelofelijk uit deze laptop, maar er zit 0,0 bas in. Het lijkt wel of het gewoon compleet ontbreekt, wat ik echt wel jammer vind. Ok, het is een laptop, maar als ik dan het geluid van mijn Macbook Pro er naast zet is dat toch wel een verschilletje.
Prestaties en batterijduur
Zoals ik net al een beetje heb aangegeven, is de i9 cpu een zeer snelle processor. Alles voelt vloeiend aan en heb ik totaal geen lagspikes bij werk gerelateerde zaken op 1 moment na. Zodra ik het 2e ingebouwde scherm wil gebruiken en ik heb er een externe monitor aan hangen, dan heb ik een bevroren laptop voor ongeveer een seconde of 8. Niets werkt meer dan. Dit heb ik meerdere malen herhaald en iedere keer had ik hetzelfde gedrag. Misschien dat ook hier iets met de drivers / firmware gedaan kan worden, want dit hoort niet voor een laptop met deze specs.
In mijn dagelijkse werk heb ik geprobeerd om een realistisch beeld te hebben van de batterijduur en dat hield het volgende in dat ik de onderstaande apps open had staan.
- 2 citrix VM’s
- Teams
- Bak browser schermen (Firefox)
- VS
- Spotify
- Discord, Whatsapp, Telegram
- O365
- Steam
- Epic
- Kleine selectie van de Bloatware apps van Asus
De helderheid heb ik op dynamisch staan maar stond gemiddeld op zo’n 40% en het powerplan stond de gehele tijd op gebalanceerd. De batterij hield het met de 2 schermen aan incl. 2 externe schermen ~8 uur vol. Daarna kreeg ik het signaal om de lader eraan te hangen. Opladen gaat op een redelijke snelheid en binnen het uur zat deze weer op ~90%. Tijdens de wat CPU / GPU intensieve taken begint de fan wat te blazen en dit is hoorbaar, maar staat in het niet met mijn vorige Macbook Air. Die leek af en toe wel een windturbine. Ga je gamen en je hebt het 2e scherm aanstaan, dan werd het ineens net geen 2 uur aan accuduur. Op zich nog heel netjes.
Wat ik ook een gemis vond, was notificatie (een klein lampie) dat de Webcam in gebruik was. Omdat we tegenwoordig veel gebruik maken van Teams en Webcams, vind ik het heel prettig dat het merendeel van de laptops nu aangeven wanneer de webcam in gebruik is. Zeker omdat ik vaak in de woonkamer zit te werken. Deze laptop heeft dat niet. De webcam geeft goed beeld op 1080p met 60fps.
Om toch ook wat andere zaken te testen heb ik ook gelijk maar wat games geïnstalleerd via Steam en dat ging prima met een 60MB/s die hartstikke stabiel was (max ook wat ik bekabeld kan doen via Steam). Wifi was overigens qua bereik heel erg goed te noemen op zowel 2.4 als 5ghz. Waar ik met mijn ouder Macbook Air in de tuin soms wat signal drops had op 5ghz, heb ik dat met deze totaal niet gehad. Signaal sterkte lag ook een fors aantal dB hoger dan de air (ongeveer 10% verschil).
Gaming
Tsja. Je kan natuurlijk niet continue werken en zo’n mooi OLED scherm met HDR moet natuurlijk ook getest worden op gaming gebied. Ik ben zelf niet van de FPS, maar veel meer van de (action) adventure en race games. Na jaren gewacht te hebben, was ik eindelijk begonnen aan Mass Effect Andromeda (ja, ik weet het sommige zaken zijn nog steeds cringe. Ook World of tanks is een favoriet hier omdat je dan even tussendoor lekker een potje kan spelen. Mijn dochter is fervent Sims4 fan, dus die heeft de hele middag met een dikke grijns mensen op de wc zitten zetten. Verder nog wat geinige games zoals Rise of the Tomb raider. Ik ga verder geen super uitgebreide benchmarks draaien met frametime high’s en low’s, want daar kun je genoeg al van vinden op internet. Ik draaide de laatste stable versie 101.5445.
Dit was mijn eerste ervaring met de Intel Arc GPU (ok, hij is integrated) en ik moet zeggen, dat ik er voor gaming niet heel blij van werd.
Bij Rise of the Tomb Raider had ik vlug de interne benchmark gedaaid en daar kwamen toch wel wat schokkende resultaten uit. Een overal score van 17 fps met de max van 70 en een min van 0,81 (dat lees je goed!). De game zelf ging gepaard met flinke stotters, framedrops en bij het laden van de scenes complete freezes. Als ik de graphics settings nog verder omlaag zette, kon ik de game zonder al te veel issues spelen, maar het de random stotter bleef. Ik zat dan op 1440p met 30hz. Wat wel heel erg tof was dat automatic HDR gedeelte. Het zag er prachtig uit op deze OLED schermen. Groot contrast, maar niet zo dat het storend was. Volle kleuren en gewoon schitterend, maar jammer dat het niet echt lekker speelbaar is. Pas op 720p was ik stotter vrij (de laptop dan).
Bij ME: Andromeda kon ik genieten van de Dolby Vision mode native vanuit de game. Ook hier weer prachtig beeld, met veel contrast en volle kleuren. Ik val in herhaling, maar deze schermen zijn echt heel goed. De graphics settings stonden standaard op med / low waarbij ik de refresh rate op 30fps heb gezet. Helaas had ik dan ook nog flink wat stutters en hoewel de game redelijk speelbaar is, vond ik dit ook niet zo’n hele fijne ervaring. Pas toen ik alles op Low had gezet, werd de game speelbaar. Compromis wat ik beter vond, was de resolutie op fullHD en dan met medium graphics. Dat zag er een stuk mooier uit, maar ook hier weer wat random stutters al waren ze een stuk minder vaak. Wel een bugje wat ik niet gefixed kreeg was dat in fullscreen ik een zwart scherm bleef houden, terwijl ik in borderless window gewoon geen issues had.
De sims4 speelde compleet vloeiend en ik heb hier echt helemaal geen issues ondervonden. Geen stotters en max setting. Het is natuurlijk al een behoorlijk oude game, dus ik had hier ook geen issues van verwacht.
Met WoT had ik ook wat issues op hogere refresh en graphics settings, maar toen ik dat wat omlaag gezet had, was dat prima op 60fps te spelen.
Zo heb ik nog wat andere games getest en het is wel vrij duidelijk, dat dit geen game machine is. Ja, je kan wat games op low of medium settings spelen maar het is gewoon geen gaming monster. In vrijwel alle games had ik random stutters of zelfs freezes, dus ik hoop dat hier qua drivers nog wel het e.e.a. aan gedaan gaat worden. Iedereen die deze machine aanschaft heeft hoogstwaarschijnlijk een compleet ander doel dan games, maar een leuk potje tussendoor gamen met wat tweaken is zeker mogelijk.
:strip_exif()/m/2793/1S2bZ6seIs6jM9wu4hTQYUiW9nzQcs0gqmb0xzFPQO3ARb3aRv.jpeg?f=620xauto)
Conclusie
Ik heb deze machine nu een kleine 2 weken intensief gebruikt en ik vind het echt een heerlijk apparaat. Dat 2 schermen zo’n ongelofelijk fijne toevoeging zouden zijn in een laptop en dan ook nog eens van dit soort OLED panelen, had ik niet zien aankomen. Ik was altijd nieuwsgierig, maar het leek me eigenlijk altijd meer een gimmick. Nou, dat is het dus absoluut niet. Het verticaal werken vond ik een uitkomst en de snappy response van alle apps die ik voor mijn werk nodig had, maakte het gebruik van deze laptop echt een genot. Gaming is een ander verhaal, maar daar moet je deze machine niet primair voor gebruiken.
ASUS heeft goed nagedacht over de constructie van de schermen in combinatie met het toetsenbord en als ze in de revisie even wat meer aandacht besteden aan de scharnieren, ervoor zorgen dat ze iets kunnen doen om de ergonomie van het toetsenbord kunnen vergoten, dan hebben ze echt een winnaar in handen. Plaats dan ook gelijk een usb-c poort aan de andere kant aub. Meer dan de helft van de issues die ik had, lagen aan Windows 11 (camera die er mee uitscheed binnen Teams, audio device die niet meer wilde omschakelen etc.). Daar kan de laptop zelf niets aan doen en was ook vrij makkelijk weer te fixen.
De prijs van 2100 euro is fors, maar als je ziet dat je daar 2 OLED panelen voor krijgt in een erg handbare vorm en ineens wordt het een heel interessant apparaat. Zit je in het Windows Ecosysteem, ben je ontwikkelaar, editor, journalist of gewoon liefhebber van laptops die het uiterste eruit halen qua functionaliteit, dan is dit echt een aanrader. Je moet deze laptop niet als gamer kopen, want daar is deze laptop niet voor bedoelt.
Nu ga ik hem met veel moeite weer terug in de doos stoppen om hem op te laten halen. Misschien zwaai ik hem zelfs uit.