AVM FRITZ!Box 5590 Fiber XGS-PON

We leggen in deze review de focus op het XGS-PON glasvezelaspect van de router en het aansluiten hiervan, aangezien dit type daar specifiek voor bedoeld is.

Introductie - things you should know

XGS-PON is een modern en schaalbaar type glasvezelaansluiting. Het ondersteunt bandbreedtes tot 10 Gbps symmetrisch (gelijktijdig up & down). XGS-PON wordt in Nederland toegepast door KPN en Delta. Andere type aansluiting zijn AON of GPON, welke een beperktere maximale bandbreedte kennen. Zowel AON als GPON kunnen op termijn worden geüpgrade naar XGS-PON, wanneer de netwerkbeheerder daarvoor de nodige upgrades uitvoert in de wijkcentrale. Het type glasvezelaansluiting heb je dus niet zelf voor het kiezen. Het is daarom van belang dat je bij de keuze voor een netwerkapparaat zorgt dat deze geschikt is voor hetzelfde type glasvezelaansluiting waar jij thuis over beschikt.

Om eigen netwerkapparatuur aan te sluiten op een XGS-PON type glasvezelverbinding is er op moment van schrijven een beperkte hoeveelheid geschikte apparatuur beschikbaar. Tevens is daarbij afstemming met de internetprovider nodig voor de registratie van de eigen ONT (Optical Network Terminal). De ONT is het apparaat wat de aansluiting van de fysieke glasvezelaansluiting op het interne netwerk mogelijk maakt, zie het maar als een glasvezelmodem. Een ONT kan geïntegreerd zijn in de router, een actieve (powered) media converter zijn welke een ethernet-aansluiting biedt om aan te sluiten op een router, of kan een SFP/SFP+ module zijn welke in geschikte netwerkapparatuur gestoken kan worden. Erg interessant om door te nemen zijn de Forum threads over het aansluiten van een eigen ONT/modem/router op Tweakers: Delta / algemeen, KPN.

De ONT wordt aangesloten op de FTU (Fiber Termination Unit), wat vaak als kastje aan de wand in de meterkast wordt gemonteerd. Hierin wordt de glasvezel die uit de grond komt afgemonteerd op een glasvezelkoppelstuk. Hierop kan vervolgens, in de regel met een glasvezelpatchkabel, worden aangesloten op de ONT.

Let op! Er wordt geen glasvezelpatchkabel meegeleverd om de FRITZ!SFP mee aan te sluiten. Je zult dus zelf moeten zorgen voor een glasvezelpatchkabel, eventueel inclusief patchcover voor over de FTU. Informatie over welk type kabel je nodig hebt vind je hier in de AVM knowledgebase. Ook is daar meer informatie te vinden over het aansluiten van de 5590 op verschillende internetproviders, en hier specifiek voor aansluiten op KPN.

Introducing the FRITZ!Box 5590 Fiber XGS-PON!
De FRITZ!Box 5590 XGS-PON is een FRITZ!Box 5590 met een SFP+ slot. Bij deze FRITZ!Box wordt een FRITZ!SFP+ XGS-PON module van AVM meegeleverd. Het SFP+ slot ondersteunt bandbreedtes tot 10 Gbps. Echter kent deze FRITZ!Box de beperking van 1x een (blauwe) 2,5 Gbps vaste ethernet aansluiting. Something to keep in mind.
Deze FRITZ!Box ondersteunt Wi-Fi 6 met een geadverteerde maximumsnelheid van 3,6 Gbps.
Er is ook een AON variant van de FRITZ!Box 5590 beschikbaar.
Naast de 5590 kun je ook voor de voordeligere 5530 XGS-PON gaan. Deze heeft een lagere snelheid op de 2,4 GHz band (geadverteerd als Wi-Fi 6 - 3 Gbps) en een beperkter aantal poorten (1x USB3, 1x 2,5GbE, 2x GbE). Een interessant alternatief dus.

Aansluiten op de glasvezelverbinding + KPN-specifieke informatie

KPN levert als ONT standaard een media converter (fiber to ethernet) van Genexis en raad specifiek af deze te vervangen. Officieel omdat de glasvezelaansluiting gevoelig is en daarbij beschadigd zou kunnen raken. De verantwoordelijkheid hiervan, oftewel de kosten ter reparatie mocht daarmee iets misgaan, leggen ze hiermee bij de klant. Een reden om dit toch te doen kan zijn wanneer de media converter problemen geeft, of om het aantal power adapters in je meterkast te beperken. Je hebt daarom in dit geval ook de keuze om in plaats van voor een FRITZ!Box 5590 XGS-PON, voor een voordeligere FRITZ!Box 5590 Fiber (of ander model) te kiezen welke dan met ethernet op de Genexis ONT wordt aangesloten.

De media converter van Genexis is een schuiflade die over de FTU heen gaat. Hiermee is er geen losse glasvezelpatchkabel nodig. Dat is handig, want een glasvezelkabel is gevoelig. In ieder geval een stuk gevoeliger dan ethernetkabel. Wanneer een glasvezelkabel teveel wordt gebogen wordt kunnen er barsten in de glasvezel ontstaan en ook kan deze volledig breken.

Tijd voor wat overzichtsfoto's!

FRITZ!Box 5590 XGS-PON setup, direct op fiber	FRITZ!Box 5590 setup, via Genexis ONT
KPNNetwerk FTU | Glasvezelaansluitpunt Zonder Genexis ONT eroverheen	TK-01 Patchcover met glasvezelpatchkabel Je kunt een geschikte patchcover kopen bij Fritzshop.nl. Heb je nog een goed alternatief? Laat het weten in de comments!
Genexis ONT, met stroomaansluiting en ethernetkabel Boven de sticker is XGS-PON af te lezen, een indicatie van het type glasvezelaansluiting	Genexis ONT, losgekoppeld & achterzijde Op de sticker staat het PON-SN, in dit geval beginnend met GNXS. Deze kan worden gevraagd voor de (her-)registratie van het ONT bij de internetprovider

ONT registreren bij KPN

Voor het registreren heb je het Modem-ID / PON-SN van jouw ONT nodig. In het geval van de FRITZ!Box staat deze achterop het apparaat op het witte label, beginnend met AVMG en gevolgd door 8 cijfers. Dat kunnen echter ook letters zijn.

KPN heeft voor het registreren van de ONT een online Service Tool beschikbaar gesteld. Goed idee, slecht uitgevoerd. Hij werkt namelijk niet (altijd). Na enkele stappen te doorlopen geeft de tool aan dat je een glasvezelverbinding nodig hebt. Goh!
Indien jou dit overkomt zul je telefonisch contact op moeten nemen met de KPN Servicedesk. Dat kan op telefoonnummer 0800 4002, doordeweeks tussen 8:00 en 18:00 en op zaterdag tussen 08:00 en 17:00. Je kunt ook via de chat regelen dat je gebeld wordt, zodat je niet in de wacht hoeft te staan.
Daarnaast kun je er voor kiezen om voor € 5 euro per maand KPN Service Plus af te sluiten. Je kunt dan 7 dagen per week telefonisch van 8 tot 22 uur terecht en krijgt direct een techneut aan de lijn. Ook maar even geprobeerd. Na afsluiten was KPN Service Plus na zo'n 30 minuten actief en kon ik inderdaad snel en goed geholpen worden. Dat je daar 5 euro voor moet betalen omdat KPN zijn Service Tool niet op orde heeft is natuurlijk een beetje sneu.

De Service Tool herkent dat je een XGS-PON glasvezelverbinding hebt

Wanneer je dan je eigen ONT wilt registreren treedt er ineens geheugenverlies op

Na telefonisch de registratie te hebben doorlopen, en de apparatuur te hebben geïnstalleerd kun je direct aan de slag en weergeeft de Service Tool ook de nieuwe situatie

FRITZ!Box geleverd door KPN

Je kunt via KPN ook een FRITZ!Box 7590 geleverd krijgen voor € 7,49 per maand. Hier krijg je KPN Service Plus gratis bij. Deze sluit niet rechtstreeks aan op de glasvezelaansluiting, maar via de Genexis ONT voor max 1 Gbps. KPN geeft aan ook de 5590 te gaan leveren en merkt hierbij op dat deze maar over één bekabelde 2,5 Gbps verbinding beschikt voor het aansluiten op het lokale netwerk. Dat duidt erop dat KPN ook de 5590 XGS-PON gaat leveren welke rechtstreeks op de glasvezelaansluiting aangesloten dient te worden. Anders zou de 2,5 Gbps aansluiting namelijk bezet zijn voor het aansluiten op de Genexis ONT. Interessant, want dit is tegen hun huidige advies om de ONT te verwijderen in. Misschien sturen ze dan standaard een monteur mee?

Géén bridge modus

Een klein zijstapje. De FRITZ!Box ondersteunt geen bridge modus. Je kunt het dus niet enkel gebruiken als (fiber-)modem om daarachter een router te plaatsen waarop je je publieke IP krijgt. Als je zelf het apparaat aanschaft zal dat je bedoeling niet zijn, dan zijn er vaak alternatieven als een media converter of fiber SFP mogelijk. Als je er één vanuit de internetprovider krijgt, was dat een functie geweest die je als Tweaker kunt waarderen. Maar dat is dus niet de filosofie van AVM met dit product. Als mogelijk alternatief om op een bestaand netwerk inclusief router aan te sluiten biedt deze FRITZ!Box de mogelijkheid om statische routering te doen, waardoor je wèl een router in een andere IP-range hierachter kunt gebruiken. In dat geval kun je outbound NAT uitschakelen op je interne router om dubbel NAT te voorkomen. Uiteraard kun je ook de interne IP-range van de FRITZ!Box aanpassen op die van jouw bestaande netwerk, en al dan niet jouw bestaande router hiermee vervangen.

Staat de FRITZ!Box zijn mannetje als zelfstandige router?

Maar zou je deze router willen vervangen wanneer je een dikke FRITZ!Box 5590 Fiber XGS-PON ter beschikking hebt? Tenzij je specifieke requirements hebt waarvan je weet dat ze niet door de FRITZ!Box kunnen worden voorzien, zal dat niet snel het geval zijn. De FRITZ!Box kent een aanzienlijke hoeveelheid configuratiemogelijkheden die vele door internetproviders geleverde routers niet kennen. Dat is niet op het niveau van professionele routing apparatuur: er worden bijvoorbeeld geen geavanceerde routing protocollen ondersteund en ook kun je niet met eigen NAT-regels (anders dan port forwarding) of met vrf's aan de gang. Twee belangrijke aspecten waar de FRITZ!Box het ook goed op doet zijn consistentie in (maximale) performance en stabiliteit. Ik heb in de testperiode geen haperingen of onderbrekingen ervaren, anders dan de configureerbare automatische herstart voor het installeren van firmware updates. En indien je meer mogelijkheden wilt, zal dit ook een groter kostenplaatje met zich meebrengen. Goede bang-for-buck dus!

Performance - Latency

Ten opzichte van een verbinding via de Genexis ONT heb ik geen noemenswaardige latencyverschillen gemeten. If anything, is het er ietsjepietsje sneller op geworden, maar niets noemenswaardigs. Ping times zijn gemiddeld 4ms (±1ms) naar 1.1.1.1.

Performance - Speedtest

Deze FRITZ!Box beschikt over Wi-Fi 6 (802.1ax) en dat is ten opzichte van Wi-Fi 5 (802.1ac) een bijzonder significante upgrade. Hieronder enkele speedtest resultaten, de eerste drie vanaf mijn Samsung Galaxy S21 terwijl ik naast het access point sta.

FRITZ!Box (Wi-Fi 6) tot 921 Mbps down / 783 Mbps up KPN Sagemcom (Wi-Fi 6) tot 850 Mbps down / 667 Mbps up UniFi AP AC Pro (Wi-Fi 5) tot 227 Mbps down / 246 Mbps up FRITZ!Box (Wi-Fi 6) vanuit de keuken 500 Mbps down / 425 Mbps up FRITZ!Box via ethernet 925 Mbps down / 925 Mbps up

Configuratietips

WPA3 inschakelen voor beveiliging draadloze netwerk

Je kunt WPA3 inschakelen voor de beveiliging van jouw WiFi netwerk. Dat is beveiligingstechnisch aan te bevelen, houdt er echter rekening mee dat oudere apparatuur hier mogelijk niet mee overweg kan.

Automatische updates

Standaard zijn automatische updates ingeschakeld op de FRITZ!Box. Je kunt kiezen om deze niet automatisch, alleen automatisch voor beveiligingsupdates, of in een bepaald tijdslot te laten installeren.
System > Update > Auto Update

WiFi uitschakelen

Wil je de supersnelle Wi-Fi functionaliteiten van de FRITZ!Box niet gebruiken? Bijvoorbeeld omdat je al een ander supersnel systeem in gebruik hebt? Dan kun je Wi-Fi volledig uitschakelen via System > Energy Monitor > Switch off Wi-Fi networks permanently.

Spotlight features

Integratie met andere FRITZ! producten & Mesh Wi-Fi

De mogelijkheid om eenvoudig andere FRITZ! apparatuur zoals mesh wifi access points aan te sluiten. Deze nemen automatisch de configuratieinstellingen van de FRITZ!Box over. Een toegankelijke en krachtige manier om je Wi-Fi bereik te vergroten.

Statische routering

Het is mogelijk om statische routering te configureren voor zowel IPv4 als IPv6.

VoIP + analoge telefoon ondersteuning

Er kan met een SIP provider verbonden worden, waar icm een analoge aansluiting op de modem het mogelijk wordt een 'ouderwetse' telefoon aan te sluiten. Ook kan de FRITZ! dienen als DECT-hoofdstation om DECT-telefoons aan te sluiten. Dit werkt goed en door internetproviders wordt dit gebruikt om een telefoniedienst mee te leveren. Je kunt hiermee echter ook (met nummerbehoud) gebruik maken van een andere telefonieprovider zoals CheapConnect om zo wat voordeliger te bellen.

Media Server & USB Storage Sharing

USB Storage Sharing biedt de mogelijkheid om een aangesloten USB harde schijf te delen via het (lokale) netwerk door middel van SMB en FTP. Ook is er een beperkte hoeveelheid ingebouwd geheugen (c.a. 1,5GB) wat hiervoor gebruikt kan worden.

Met de Media Server (UPnP) functionaliteit kun je vanaf apparatuur op je lokale netwerk video's en afbeeldingen weergeven.

Remote USB Connection

USB Remote Connection biedt de mogelijkheid om een USB apparaat via het lokale netwerk (eventueel draadloos) beschikbaar te maken op een Windows systeem door middel van een ClickOnce applicatie. Het is (aldus AVM) enkel mogelijk deze te gebruiken vanuit de lokale IP-range van de FRITZ!Box. Ook blijkt het niet voor alle USB devices te werken, een USB webcam werd via de applicatie niet gedetecteerd. USB printers, scanners en storage devices zouden wel moeten werken.

WireGuard VPN

WireGuard is efficiënt protocol voor het opzetten van een beveiligde verbinding tussen verschillende netwerken, of tussen een enkel apparaat en een netwerk. Dit kun je bijvoorbeeld gebruiken om vanaf een mobiel apparaat je internetverkeer via je thuisnetwerk te laten lopen. Hiermee kun je apparatuur in huis benaderen en streamingdiensten gebruiken die in het buitenland anders niet zouden werken. Meer over VPN met FRITZ! in de AVM knowledgebase.

Interessant voor Tweakers - Custom firmware Freetz-NG

Er is een custom firmware beschikbaar voor FRITZ!Box'en in de vorm van Freetz-NG. Of en hoe eenvoudig deze zich laat installeren is mij een raadsel, maar dit zou je toestaan eigen software te draaien en toegang te krijgen tot een Linux commandline met SSH.

Interessant voor Tweakers - Remote management met PowerShell

Er is een PowerShell module beschikbaar welke de SOAP endpoints van FRITZ! kan gebruiken om op afstand te FRITZ!Box uit te lezen en te configureren.

Conclusie

AVM heeft bewezen dat het weet wat het doet met de FRITZ!Box en richt dit product op de de consument die net wat meer durft te vragen van zijn lokale netwerk. Deze rots in de branding zorgt ervoor dat jij zorgeloos en op topsnelheid kunt internetten en telefoneren via jouw XGS-PON glasvezelverbinding. Door de integratie met andere FRITZ! mesh wifi apparatuur kun je in heel je huis voor goede draadloze dekking zorgen.

Heb jij op- of aanmerkingen of andere tips? Laat het gerust weten in the comments below!