Gigabyte B650E AORUS MASTER

Eerste moederbord: coil whine

Het eerste moederbord produceerde VRM coil whine bij CPU load > 50%. De coil whine was zo erg dat je het kon horen in de kamer ernaast. De toon was scherts en kaatste op de muren, de irriterende tonen kwamen van overal. Het geluid ging dwars door het fan geluid heen. Het was ondoenbaar en daarmee geretourneerd. Het moederbord kwam ook met een vel stickers, maar deze waren gekreukt.

Tweede moederbord: defect

Het tweede moederbord had een inconsistent probleem: bij het gebruik van een AMD 7950x CPU ging het scherm op zwart, de debug code led uit, en ging de CPU debug led branden. Hierna moest de PSU gepowercycled worden, power en reset button werkten niet. Dit deed zich het meest consistent voor bij het runnen van 100% CPU load, maar kon zich ook voordoen bij het openen van Chrome. Om het moederbord als probleem uit te sluiten heb ik een nieuwe PSU gekocht en een AMD 7600x en ander AM5 moederbord geleend. Na vele testen bleek uiteindelijk dat enkel de combinatie van dit moederbord met een AMD 7950x leidde tot crashes ongeacht het gebruik van GPU/Internal graphs en ongeacht de PSU. De originele PSU was 850W en de nieuwe 1000W. De retourdienst van Alternate heeft dit uiteindelijk ook kunnen reproduceren. Mijn theorie is dat de VRM een spanningspiek niet kon afhandelen.

Derde moederbord: vreemde problemen & coil whine

VRM Coil whine

De coil whine is altijd aanwezig maar is een laag tikkend geluid wat gemakkelijker beperkt wordt door de case.

PWM fans draaien soms niet

De fans verbonden met SYS_FAN_6 t.e.m. SYS_FAN_8 draaien soms niet tot je het moederbord wakker schud door bijvoorbeeld HWInfo of OpenRGB te starten. Ik vermoed dat deze de chip waarop de fan controller zit aanspreken waardoor ie wakker wordt.

PWM-signaal springt en komt vast te zitten

Af en toe draait SYS_FAN1 even hevig (1 seconde) en dan keert ie terug naar de ingestelde curve. Andere fans doen dit niet ondanks dat ze dezelfde curve hebben. Minder regelmatig maar nog steeds voorkomend is dat SYS_FAN1 soms sneller begint te draaien dan de curve voorschrijft en vervolgens op de snellere snelheid vast komt te zitten. Om problemen met de fan uit te sluiten heb ik het PWM-signaal uitgelezen met een oscilloscoop. Dit bevestigde dat het moederbord wel degelijk een duty cycle van 50-70% gaf terwijl 0-20% verwacht werd.

Cursor lag in BIOS

Als je een muis gebruikt in de BIOS dan lijkt deze ongeveer 1 keer per seconde de positie van de cursor up te daten. Mijn vorig Gigabyte moederbord, een X570 Aorus Pro, had dit probleem niet,

Gigabyte Software & Fan control

De software van Gigabyte dat fans kan aansturen is genaamd Gigabyte control center, deze software is traag en belabberd. Gigabyte staat toe om je fan curves te regelen in de BIOS en met de software, maar als je een curve instelt in de BIOS en vervolgens de software start dan leest de software de huidige curve niet maar past ie zijn eigen curve toe. De software slaat ook de curve niet op in de BIOS dus als je de software wilt gebruiken voor fan curves dan moet je Control center altijd aan hebben staan. Ook kan je een curve in Control center niet toepassen op meerdere fan headers, dit terwijl deze optie wel kan in de BIOS.

Third party fan speed readout & control

Ik gebruik SYS_FAN1, SYS_FAN4, en SYS_FAN5_PUMP tot en met SYS_FAN8_PUMP. Er zitten fans aangesloten op 5/6 headers en op de laatste zit een D5 waterpomp. De fans hebben allemaal dezelfde curve gebaseerd op de watertemperatuur.

Windows

https://github.com/Rem0o/FanControl.Releases kan enkel SYS_FAN_1 lezen en aansturen.
HwINFO64 kan alle fans en de watertemperatuur (EC_TEMP1) uitlezen.

Linux

Er is natuurlijk geen Linux support voor Control Center en de chips die Gigabyte gebruikt worden niet ondersteund door lm-sensors. In de toekomst ga ik proberen experimenteren met https://github.com/frankcrawford/it87.

OpenRGB kan de RGB op de VRM aansturen. Vreemd genoeg blijven de RGB leds aangestuurd door het moederbord aan staan bij het uitschakelen van Linux.

Leds op achterkant niet uitzetbaar

De Clear CMOS en Q-Flash knop op de achterkant hebben leds die blijven branden als de computer uit staat. Deze produceren genoeg licht om vervelend te zitten als je wilt slapen in dezelfde kamer. Aan te raden: zet je PSU uit.

Ruis op analoge audio

De line-out produceert een lage ruistoon die merkbaar is op het moment dat er geen muziek speelt. Opgelost door gebruik te maken van de front audio.

Ongevraagde installatie van software

Het moederbord gebruikt Windows Platform Binary Table (WPBT) om automatisch de Gigabyte Utilities Downloader service te installeren elke keer als je Windows start. Deze service vraagt vervolgens of je Gigabyte Control Center wilt installeren. Zelf als je deze service uitzet zal deze automatisch terug aangezet worden bij het opstarten van Windows. Indien je de constante installatie wilt vermijden moet je in de BIOS Settings > IO Ports > Gigabyte Utilities Downloader Configuration > Gigabyte Utilities Downloader op Disabled zetten.