ASUS ZenBook 13 OLED UM325UA-KG127W

Deze review begon ik met schrijven toen ik deze laptop net had, zo'n twee jaar geleden. Ik heb toen erg lang niet de tijd gehad om hem af te maken. Nu ik eindelijk de tijd ervoor heb, maak ik hem af - met extra bevindingen en ervaringen, na twee jaar gebruik.

Voor mijn vorige laptop was ik gegaan voor de beste prestaties voor de prijs, zonder goed te kijken naar bouwkwaliteit en luxe features als vingerafdrukscanners of touchscreens. Ik kwam toen uit op een Acer. Helaas heb ik tijdens de levensduur van die laptop flink wat problemen ervaren, en toen ook nog eens het scharnier het begaf door afgebroken plastic vond ik het mooi geweest Deze keer koos ik voor de dunste mooiste laptop mogelijk voor de prijs. Ik was toe aan iets wat lichter en handzamer was. Toevallig was deze Asus afgeprijsd naar €800, en toen heb ik mijn geld gewed op deze laptop.

Bouwkwaliteit & Behuizing

Algemeen

Alhoewel duidelijk veel steviger en solide dan mijn vorige laptop is ook deze laptop niet de aller stevigste. Het merendeel van de laptop is dan wel gemaakt van aluminium, maar er is zeker wel nog veel flex aanwezig. Er is dan ook een hoop gekraak te horen. Het scherm is relatief makkelijk te buigen, en het toetsenbord veert mee zodra je net iets harder drukt dan met typen.

De laptop voelt verder wel erg fijn aan, en is ook te openen met één hand. Een welkome verbetering ten opzichte van mijn vorige, waar het toch altijd een tweehandig avontuur werd. Wel opvallend is dat Asus ervoor gekozen heeft om de laptop dicht te houden met magneten. Het scharnier zelf is daar blijkbaar niet sterk genoeg voor om zichzelf dicht te houden, en ik kan enkel concluderen dat toch echt vooral Apple deze balans goed heeft gevonden.

Sinds ik de laptop anderhalfjaar heb, begint het rechter scharnier helaas een soort krak-geluid te maken wanneer ik de laptop dicht doe. Zodra het scharnier in beweging is, verloopt de rest wel soepel, maar ik maak me zorgen om hoe dit in de toekomst zal gaan, gezien het scharnier mijn vorige laptop de das om heeft gedaan.

Nadat ik deze laptop zo'n 2,5 jaar had (dus na het verlopen van de garantie) heb ik de laptop opengeschroefd. Gelukkig leek de constructie van het scharnier zelf nog goed: geen afgebroken plastic te zien. Ik heb de scharnieren toen gesmeerd en dat heeft bovenstaand probleem verholpen, maar ik vind het eigenlijk niet kunnen dat dit probleem zich al voordoet na iets meer dan 2 jaar. Misschien is dat pech in mijn geval.

Ook zijn de behoorlijk scherpe randen van de laptop niet gespaard, ondanks dat ik voorzichtig met mijn spullen omga. De randjes verliezen hun kleur omdat ze zo scherp zijn.

Het toetsenbord

Het toetsenbord heeft relatief veel travel en typt naar mijn mening prettig. De aanslag van de toetsen is relatief stil. Het enige minpunt wat ik kan verzinnen op het gebied van de type-ervaring is dat de spatiebalk soms niet goed geregistreerd wordt als je hem wat meer aan de rand aanslaat.

Een fijne toevoeging aan de indeling van dit toetsenbord vind ik de home/end, pgup/pgdn toetsen op de meest rechter kolom van het toetsenbord. Ook zijn voor de liefhebber fn+pijltjestoetsen gebind aan dezelfde toetsen. Helaas ontbreken wel media keys op deze laptop (pauze/spelen, volgende, vorige nummer), wat ik persoonlijk een groot gemis vind.

Mijn vorige laptop had geen toetsenbordverlichting, dus het was op deze laptop een welkome toevoeging. Echter is de toetsenbordverlichting niet geweldig. Er zijn drie helderheidsniveaus in te stellen. Alleen het helderste niveau is nuttig in een gewone omgeving, en is zelfs dan nog niet al te helder. De laagste twee niveaus kan je eventueel overwegen mocht je in het pikkedonker zitten. Ook is de verlichting niet geheel uniform verdeeld, en het is duidelijk zichtbaar waar er meer ledjes zitten. Daarnaast is er zodanig veel ruimte tussen de toetsen en de behuizing dat de ledjes zichtbaar zijn langs de toetsen.

De trackpad

De trackpad is fijn. Hij is soepel en ondersteunt gestures die ook in te stellen zijn in Windows. De trackpad is vrij breed, en omdat de geletterde toetsen natuurlijk wat meer links op de helft van de laptop zitten, kom je met je rechter palm op de trackpad te liggen. Over het algemeen is de palm rejection goed genoeg, maar soms waren er toch echt enkele ghost inputs. Aan de andere kant herkent hij naar mijn idee taps niet altijd goed als clicks, wat hinderlijk is.

Het scherm

Het scherm is van plastic gemaakt. Dit krast snel: ik kreeg al een klein krasje toen ik er langs ging met het knoopje van een overhemd. Het scherm raakt ook het toetsenbord, en hardnekkige afdrukken worden al snel zichtbaar. Ook is het scherm niet helemaal vlak aangebracht, waardoor je een soort vervormend spiegel effect krijgt wanneer je naar het scherm kijkt terwijl het uit staat. In principe doe je dat natuurlijk niet, maar het is toch vreemd. Daarmee is de coating ook reflecterend. Ik vind dit zelf niet prettig, maar ik heb begrepen dat er mensen zijn dit dit wel fijn vinden.

Beeld

Een van de grootste verkooppunten van deze laptop is natuurlijk het OLED scherm. Voor mij was dit het eerste OLED-product wat ik in roulatie neem, en het valt zeker niet tegen. Het is een erg mooi scherm.



Helaas is het scherm gewoon 1920x1080@60Hz. Asus had in dit prijssegment ook andere laptops aan met mooiere OLED-panelen, bijv. Deze Asus Vivobook. Deze beschikt namelijk over een 2880x1800@90Hz OLED paneel. Maar gezien ik écht wilde gaan voor zo dun en licht mogelijk, koos ik toch voor deze ZenBook.

Ook met deze laptop ben ik helaas niet volledig gespaard van problemen. Zo had ik zo nu en dan dat het scherm voor een fractie van een seconde even uitviel. Het verwijderen van de AMD driver suite verhielp dit, maar dat is natuurlijk geen ideale oplossing. Of dit aan AMD of aan Asus te wijten is, weet ik niet.

Gek genoeg heb ik regelmatig dat het scherm horizontale witte strepen voor een fractie van een seconde laat zien om random delen van het scherm wanneer de laptop in slaapstand staat. Soms komen deze strepen eens in de 5 seconden, soms eens in de paar minuten. Ik heb niet kunnen vinden wat het veroorzaakt, en het lijkt verder geen problemen te veroorzaken: de laptop komt meteen uit slaapstand wanneer je op een toets drukt.

Geluid

Het geluid van deze laptop is geleverd door Harman Kardon. Persoonlijk vind ik het geluid vrij goed klinken, maar dat is vooral in vergelijking met mijn vorige laptop. Er zit hier nog wel wat bas in, en hoge tonen klinken niet blikkerig. Het geluid klinkt "breder" dan de laptop. Wel wijzen de speakers (deels) naar beneden, dus het is mogelijk dat er iets voor de speaker uitgang komt, en het geluid wordt beduidend beter wanneer de laptop op een harde ondergrond staat.

Aansluitingen

Deze laptop beschikt over 1x microSD, 1x USB A, 2x USB C en 1x HDMI. De laptop is op te laden met beide USB C poorten, maar helaas heeft Asus ervoor gekozen om beide aan de linkerkant te plaatsen. Dit haalt het grote voordeel van kunnen opladen met meerdere poorten weg in mijn optiek. Het was beter geweest als Asus een USB C poort aan beide kanten van de laptop had geplaatst. Het viel me op dat de USB C ports veel beweging van de kabel toelaten. De ports voelen niet stevig aan. Ook krast het metaal rondom de ports erg snel, ondanks dat ik voorzichtig ben en eigenlijk nooit blind kabels er in doe.





Ik ben zelf erg blij om te zien dat er nog een USB A- en HDMI poort aanwezig waren. Wel was ik teleurgesteld door de microSD aansluiting. Ik had liever een full-size SD kaart lezer gehad. Een nog grotere teleurstelling is de onverklaarbare afwezigheid van de koptelefoonaansluiting. Ik vind de trend op telefoons al hinderlijk genoeg maar nog enigszins te begrijpen, maar er is echt geen excuus om deze aansluiting weg te laten op een laptop, al helemaal niet als zelfs Apple hem nog op haar laptops meelevert. Gelukkig werken USB C naar koptelefoon adapters gewoon goed.

Prestaties

De vorige laptop die ik had beschikte over een i5-8250u in combinatie met 8GB RAM. Dat was toen een flinke stap ten opzichte van de vorige generaties, omdat Intel eindelijk besloot om in meer mainstream laptops een 4C/8T processor te zetten. Het bleek wel dat deze vooral aan de stroom zijn krachten kon laten zien, want op de batterij duurde het soms tergend lang voordat zelfs de Verkenner geopend werd. Deze Asus is met een nieuwe (maar niet de nieuwste) Ryzen 7 5700U uitgerust, compleet met 8C/16T en 16GB RAM. Over het algemeen vliegt hij door zijn taken heen, en vergeleken met mijn vorige laptop heb ik niks te klagen. Zowel op batterij als op stroom is deze laptop snel, maar ook hier is iets sneller aan de stroom. De SSD van 512GB gaat over PCIe, en is dus ook prima snel.

Zoals zonet vermeld betreft het helaas een Ryzen 7 5700U met de verouderde Zen 2 architectuur. Ook mis je daardoor nét het moment dat AMD gigantisch veel cache op hun CPUs plaatste. Wellicht was een 5800U of voor mijn part zelfs een 5600U zuiniger geweest met de energie en hitte, naast de sterk verbeterde single-core performance die deze processoren bieden. Ook is de iGPU nog steeds een Vega 8 model.

Opvallend genoeg ondersteunt deze laptop geen WiFi 6. Andere modellen van dit prijssegment zijn hier wel mee uitgerust, dus het valt tegen dat dit niet op deze laptop zit. Deze WiFi-chip ondersteunt overigens ook geen WPA3, wat voor zo'n nieuw apparaat eigenlijk niet kan. Zeker gezien WPA2 tegenwoordig gebroken schijnt te zijn, en WPA3 echt wel de nieuwe standaard is. Met speedtests op WiFi 5 met gigabit glasvezel komt deze laptop gewoon niet boven de 200mbit/s uit. Dat is triest. Zeker gezien mijn iPhone 11 Pro (een apparaat uit 2019, 3 jaar ouder dus!) wél WiFi 6 ondersteunt en daar gewoon tegen de 700mbit haalde. Gelukkig is er ook een Ethernet naar USB adapter meegeleverd. Maar dat is natuurlijk niet écht praktisch.

Upgrades

Bij deze laptop is helaas weinig te upgraden. Al het werkgeheugen is gesoldeerd, en de WiFi-chip ook. Dus die is ook niet te vervangen voor een beter model. Het enige wat te vervangen valt, is de SSD voor een groter model.

Warmte- en geluidproductie

Gezien de uitgebreide specificaties is het helaas wel merkbaar dat er een dikke processor in een slim body geplaatst is. Aan de stroom en onder enige belasting wordt het toetsenbord toch wel merkbaar warmer. Het is niet oncomfortabel warm, maar het was prettiger geweest als het koeler was geweest. De palm rests kunnen ook een klein beetje warm worden, gezien de batterij zich daaronder bevindt. Maar: niks wat echt oncomfortabel is.

Op de batterij schakelt de ventilator zichzelf regelmatig uit. In taakbeheer merkte ik op dat cores zichzelf in 'parkeermodus' kunnen zetten en hiermee tijdelijk uitgeschakeld zijn. Dit bespaart natuurlijk stroom en resulteert dan ook in minder warmteproductie. Wederom moeten we hiervoor wellicht naar AMD kijken, maar het is jammer dat dit niet gebeurt wanneer de laptop aan de stroom is aangesloten, waardoor de ventilator genoodzaakt vaak aanstaat en de laptop dus ook nog eens warm aanvoelt.



Op zich wel slim aan het design is dat de laptop zichzelf 'opkrikt' wanneer je hem openklapt om extra ruimte onder de laptop te creëren voor luchttoevoer. Onder het scharnier van het scherm zitten ook twee kleine extra rubbertjes, zodat de laptop alsnog niet wegschuift wanneer de andere rubbertjes van de vloer komen door het openklappen. Gek genoeg heeft Asus ervoor gekozen om de twee voorste rubbers, die op de grond te blijven bij een opengeklapte laptop, niet zo stroef te maken als de twee die van de grond af komen, waardoor de laptop alsnog wil schuiven terwijl hij open staat. De twee kleine rubbertjes op het scharnier zijn niet genoeg op het schuiven écht tegen te houden, en zijn ook nét te klein. Als de laptop enigszins ver open staat, schuift de laptop over de behuizing, wat een krassend geluid maakt, en ook krassen achterlaat.

Windows Hello

Een fijne toevoeging aan deze laptop is Windows Hello. Dat komt bij deze Asus in de vorm van een IR camera met gezichtsherkenning. Deze werkt over het algemeen redelijk. Eerlijk gezegd kan het me de ene keer verbazen dat hij me herkent onder vreemde hoeken, maar op andere momenten kan ik er recht voor zitten en werkt het niet. Ook wordt de gezichtsherkenning een stuk trager wanneer ik bijvoorbeeld een headset op heb. In de zon als ik buiten zit doet hij het gewoon niet, wat wel jammer is.

Batterij

Ik was verbaasd toen ik las dat in deze 13.3" laptop een 67Wh batterij zat. Mijn vorige, bijna 2x zo zware logge 15.6" laptop had maar een 52Wh batterij. De batterij gaat dan ook best even mee - maar vergis je niet, de geadverteerde duur van 16 uur is misschien net aan te halen met één Word documentje open in dark mode. De batterij gaat bij dat soort gebruik inderdaad relatief lang mee, maar zodra je iets gaat doen begint de Ryzen 7 om veel meer stroom te vragen. De batterijduur kan teruglopen tot 4-5 uur als je een beetje YouTube kijkt. Ik vind dat behoorlijk kort gezien de grootte van de batterij, en ik denk dat er echt wel meer efficiëntie uit te halen valt.

De batterij laadt dankzij de 65W adapter wel zeer snel op, wat een plus is. De USB-C ports leveren ook flinke stroom aan de aangesloten apparaten, en mijn iPhone laadt op alsof hij aan een snellader zit. Wel is de oplader van de laptop niet geaard, en dat is soms te merken: als de laptop uit staat en oplaadt, voel je soms wat tintelingen op de cover van de laptop.

Software

Deze laptop wordt meegeleverd met Windows 11. Gezien de voor- en nadelen van Windows 11 overal op het internet te lezen zijn, zal ik me verder focussen op de meegeleverde software. Gelukkig is er relatief weinig bloatware meegeleverd. Wel zit er een paneel van Asus op de laptop. Ik was al van plan om deze te verwijderen (bij Acer voegde hun software het werkelijk niets toe) voor een volledig schone Windows ervaring, maar uit nieuwsgierigheid opende ik het even om te kijken wat er allemaal in stond. En wat bleek: er stonden nog best een aantal nuttige en goede toevoegingen in. In onderstaande lijst staan enkele dingen die je kan aanpassen. De (naar mijn mening belangrijkste opties) heb ik dikgedrukt:

• Een maximaal laadniveau van de batterij instellen. Hiermee kan je de levensduur van de batterij verlengen. Het is in te stellen op 60, 80 of 100%.
• Een ventilatormodus, en daarmee prestaties instellen. Je hebt hier de keuze uit Fluistermodus, Standaardmodus en Prestatiemodus. Prestatiemodus werkt alleen als de laptop aan de stroom staat. Deze laptop zal bij deze optie veranderen in een bladblazer en de ventilator in principe bijna altijd flink laten draaien, en het toetsenbord en de behuizing, vooral dicht bij het scherm, zullen hierbij flink warm worden. Maar de laptop zal wel haar volledige spierballen tonen. Ik was hierbij wel verrast dat de CPU hierbij relatief comfortabel onder de volgens AMD maximale temperatuur van 105 graden uitkwam, namelijk op 90 graden. Op de normale modus en stille modus is de laptop voor normaal gebruik echter prima snel, en deze modi zijn zeker comfortabeler voor het oor en de vingers.
• AI microphone noise canceling met diverse modi (één spreker, meerdere sprekers, etc.)
• Anti-OLED burn-in maatregelen instellen. Gezien het voor sommigen (ook voor mij) wellicht een reële angst is om burn-in te krijgen met alle statische onderdelen van Windows, heeft Asus maatregelen ingesteld waarmee burn-in verminderd zal worden.
• OLED flikkervrij dimmen. Deze laptop heeft de mogelijkheid tot het flikkervrij DC dimmen van het scherm. Het schijnt dat een aantal mensen last hebben van het flikkerende PWM dimmen van OLED schermen. Persoonlijk vond ik langere sessies achter deze laptop vele malen prettiger met deze manier van dimmen dan met PWM dimmen - maar dat kan natuurlijk ook enorm tussen mijn oren zitten Overigens werken de laagste twee niveaus van deze instelling gewoon nooit, gek genoeg.
• Enige kleur-afstellingen maken aan het scherm.
• Enkele mogelijkheden voor het toetsenbord (num-lock en fn-lock)

Numlock? Ja, dat lees je goed. Deze laptop beschikt over Asus' numpad-in-touchpad. Het lijkt eerst vrij gimmicky, en dat is het ook - maar het ziet er wel cool uit en werkt ook nog eens relatief goed. Het vervangt zeker geen echte numpad en mist soms aanslagen, maar het doet het eerlijk gezegd een stuk beter dan wat ik had verwacht toen ik erover las.

"Conflicten" met Windows

Wat ik dus persoonlijk juist weer erg vervelend vind met dit soort software, is dat Windows ook zulke functies ingebouwd heeft en het gewoon niet samenwerkt, of niet duidelijk is wat precies de impact is van verschillende instellingen.

Zoals eerder genoemd heeft dit paneel van Asus drie opties voor prestaties: Fluistermodus, Standaardmodus en Prestatiemodus. Dat is leuk en werkt goed, maar Windows heeft dit ook in de vorm van Beste energie-efficiëntie, Gebalanceerd en Beste prestaties. En het is niet duidelijk wat dat nou nog precies doet. Moet je voor maximale prestaties zowel Windows daarop instellen én de Asus software?



Hetzelfde verhaal herhaalt zich met het eerder genoemde DC dimmen. Dit kan enkel via het controlepaneel ingesteld kan worden. De Windows hotkeys zullen altijd PWM dimmen. Als je die helderheid maximaal laat (wat ik prettig vind), zal Windows altijd blijven zeuren dat je computer stroom kan besparen omdat je helderheid maximaal staat, terwijl dat in feite niet zo is. Wat wel mooi is: zowel PWM als DC dimmen kunnen gecombineerd worden. Hierdoor is de minimale helderheid van deze laptop belachelijk laag. Let wel: wanneer PWM dimming in combinatie van DC dimming gebruikt wordt, krijg je op de laagste niveaus wel hele heftige vervorming van kleuren. Het is dan ook alleen geschikt voor simpel browse- en typewerk, want fotobewerking of zelfs foto's kijken is dan echt totaal onmogelijk.



Hoe dan ook is het vervelend dat dit niet centraal geïntegreerd is. Dat zal vast niet makkelijk zijn, maar ik snap wel dat mensen Macs kopen omdat daar dingen duideljk en gestroomlijnd zijn.

Prestaties afhankelijk van instellingen in Asus software

Omdat de prestaties van deze laptop dus nauw samenhangen met de instellingen in het Asus panel, schrijf ik maar hier over de prestaties. Ik heb voor het testen hiervan gekozen om Windows maar op Maximale prestaties te zetten, en enkel de software van Asus aan te passen. Dit om te kijken de afweging tussen prestaties en geluid / efficiëntie is. Alle scores zijn van Cinebench R23.
Aan de stroom:

• Prestatiemodus: Multi-core 8167, Single-core: 1148. Maximaal 89 graden, ventilator zeer luid.
• Standaardmodus: Multi-core 7293, Single-core: 1146. Maximaal 74 graden, ventilator duidelijk hoorbaar.
• Fluistermodus: Multi-core 5079, Single-core: 1114. Maximaal 65 graden, ventilator behoorlijk stil.

Omdat dat Windows vervelend genoeg ook nog zijn energiemodus omschakelt (let op: niet die van Asus dus) tussen batterij en stroom, laat ik scores achterwege voor wanneer de laptop op batterij werkt. Immers, wat is een correcte score op dat punt? Op batterij op maximale energie-efficiëntie zoals Windows wilt, of toch op Beste prestaties? In dagelijks gebruikt maakt het niet zo uit, maar het is verwarrend voor de gebruiker dat er twee gescheiden energiebeheer plekken zijn.

Hoe dan ook: Het lijkt er dus op dat de software van Asus redelijk afgestemd is en inderdaad werkt zoals het zegt te doen. Opvallend genoeg lijkt Maximale prestaties hier niet zoveel te geven bovenop de Standaardmodus ondanks dat de processor veel warmer wordt én de laptop een stuk beter te horen is. Het is mogelijk dat dit komt omdat dit een synthetische benchmark is. Alhoewel ik daar helaas geen concrete getallen van heb, kan ik me zeker wel herinneren dat het exporteren van een video die ik ge-edit heb in Lightworks een stuk sneller ging met de Maximale prestaties modus dan met de Standaardmodus. Hoe dan ook is het fijn dat deze opties er zijn, en wanneer ik licht werk doe, zet ik de laptop graag op fluistermodus.

BIOS

Een first voor mij met deze laptop! Deze laptop beschikt over een BIOS zoals je die ook zou zien als je zelf een moderne PC zou bouwen. De BIOS heeft een GUI, kleurtjes, een mouse pointer... Het is nauwelijks relevant, maar ik was zo verbaasd dat ik het even wilde noemen. Verder is er relatief weinig te doen in de BIOS. Het meeste valt aan de passen in de bovengenoemde Asus software. Een paar Asus-eigen functies staan er wel tussen, waaronder EZflash voor BIOS updates.

Conclusie

Deze Asus laptop beschikt over een hoop luxe elementen, maar er zijn een hoop kanttekeningen te maken. Van alle elementen lijkt het er nét niet helemaal te zijn. Gezien de prijs van normaliter €900 (en in het verleden zelfs €1050) vind ik dat deze aspecten beter uitgewerkt hadden kunnen worden. Daarentegen zijn geen van deze minder goed uitgewerkte aspecten zodanig hinderlijk dat dit geen fijne laptop is. Ik hoop dan ook dat deze laptop langer mee zal gaan dan mijn vorige