Inleiding
Na ingeschreven te hebben op een .Plan testmogelijkheid ben ik samen met 7 andere Tweakers uitgenodigd om deze 16" Asus laptop te testen. Hier hebben we twee weken de tijd voor gehad met het verzoek om na de test een review te schrijven. Tijdens mijn tests heb ik me gericht op de prestaties zowel onder Windows als Linux. Tijdens de presentatie werd er de mogelijkheid geboden om een AMD variant te testen, volgens mij de
Vivobook Pro 14x OLED. Omdat mijn pc een AMD Ryzen 7 CPU in zich heeft, voelde ik hier wel wat voor. Het exemplaar dat mij aangeboden werd was echter een ASUS test laptop waar Windows (een Windows image dat geconfigureerd moet worden) en/of de laptop zelf dusdanig van de wijs was dat het installeren van drivers etc onmogelijk was. Hierdoor heb ik uiteindelijk de Intel variant meegekregen.
Uitpakken van de laptop
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/1EW0vuuTX22Y0ax8VdfeNQGH.jpg?f=user_large)
De laptop wordt in een kartonnen doos geleverd met tekst als The vivobook + environment en Go green, save green, alleen jammer dat de laptop zelf in plastic is verpakt. Een gemiste kans Asus! De laptop wordt verder met weinig extra's geleverd: naast de adapter enkel twee boekjes over de garantie.
Eerste keer aan
De laptop wordt standaard met Windows 11 geleverd en deze staat klaar om door de gebruiker geconfigureerd te worden. Na de configuratie wordt de gebruiker verwelkomt met de Asus wallpaper.
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/tw5xAVLNbZkQcJnCAVGl6EIB.jpg?f=user_large)
Door het OLED scherm spatten de kleuren er haast vanaf. Ik ben OLED op mijn tv gewend, maar een 50" tv scherm op 3 meter is iets anders als een 16" scherm op 40 centimeter. Helaas is het voor de gebruiker niet mogelijk om het scherm te kalibreren: je zit vast aan de door Asus gekozen instellingen. Op zich is het scherm vrij goed gekalibreerd (als we afgaan in de getoonde informatie in de presentatie van Asus), maar als je video of foto's professioneel wilt bewerken kan ik me voorstellen dat het handmatig bij kunnen stellen van de kalibratie van het scherm een extra plus biedt.
Qua software wordt de laptop met een redelijk schone Windows 11 installatie geleverd, alleen McAfee virusscanner is aanwezig (en probeert de gebruiker meerdere malen te overhalen om toch hun software te gebruiken). Daarnaast zitten er verschillende Asus pakketten: sommigen nodig, anderen een stukje minder. Zo toonde MyAsus vrij regelmatig reclame in een pop up melding rechtsonder in het scherm.
Hardware
De laptop is uitgerust met een 11370H mobile CPU, 16 GB @ 3200 MHz, 1 TB aan M.2 NVME opslag, een Geforce RTX 3050 mobile GPU en een 16" OLED scherm. Dit alles zit in een metalen (aluminium?) behuizing die weinig flex toestaat. Halverwege aan de onderkant zitten diagonale sleuven over de gehele breedte van de behuizing. Qua poorten zitten er 3 USB type A (2x USB 2.0, USB 3.2 (Gen1, 5Gb/s)) en een USB 3.2 (Gen2, 10Gb/s) type-c thunderbolt poort op. Tevens bezit de laptop een HDMI aansluiting, een gecombineerde koptelefoon/microfoon aansluiting en een micro SD kaartlezer. De USB-c, HDMI en USB 3.2 type A poorten bevinden zich rechts van de laptop, de 2 type A USB 2.0 poorten aan de linkerkant van de laptop. Hier bevinden zich ook de LED indicatoren voor stroom en harde schijf activiteit. Dit vind ik wel een aparte positie: een LED boven het toetsenbord zou een handigere plaats zijn.
Helaas echter geen RJ45 aansluiting, dus als je van bedraad netwerk gebruik wilt maken zul je een USB naar RJ45 adapter gebruik moeten maken. Doe je dit echter op 1 van de USB 2 poorten aan de linkerkant van de laptop, omdat je bijvoorbeeld tegelijkertijd een muis wilt gebruiken aan de rechterkant, dan loop je tegen de limieten van USB 2.0 aan: maximale doorvoersnelheid van 480 Mbps, dus in een gigabit netwerk zul je merken dat de laptop niet de volledige snelheid kan behalen.
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/JwrJ19thMWDdDwQIM10tUgUy.jpg?f=user_large)
Langs deze gleuven wordt koele lucht aangezogen, de warme lucht wordt in een opening tussen het scherm en de behuizing, waarin het scherm scharniert, weggeblazen. Deze openingen zijn net aan te zien in de volgende foto. De schroeven waarmee je de laptop open kunt maken zijn torx 5. Het Youtube kanaal LaptopMedia heeft een
video online geplaatst waarin ze de laptop openen. Hierin is de zien dat de accu, SSD en netwerkkaart eenvoudig te vervangen zijn. Het geheugen is echter helaas vastgesoleerd aan het moederbord, dus vervanging of uitbreiding is niet mogelijk.
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/nAkKXRtHdRMiKxgSwwnkCV5V.jpg?f=user_large)
Tijdens normaal gebruik blijft de laptop stil en koel, als je gaat gamen wordt dit echter een ander verhaal. Dan wordt het bovenste gedeelte van de laptop erg warm, onaangenaam haast, en hoor je de ventilatoren duidelijk draaien. Gamen met de laptop op je schoot en van het trackpad gebruik maken is in mijn ogen niet echt de optimale game positie, dus warme bovenbenen van deze laptop zul je niet zo snel krijgen. Laat je de laptop CPU/GPU intensieve taken uitvoeren, zoals bijvoorbeeld folding of crypto mining, dan wordt de laptop erg warm: de GPU topt uit op 85 graden. Nu is deze laptop niet toegerust om zulke taken uit te voeren: het stroomverbruik is dusdanig hoog in vergelijking met de opbrengst, dat je meer geld kwijt bent aan elektriciteit dan dat het minen je op kan leveren.
Het trackpad heeft een ingebouwde "Asus Dial", waarmee je in verschillende programma's meer controle over bepaalde onderdelen hebt. Standaard in Windows kun je hier enkel het geluid en de helderheid van het scherm mee aanpassen, in teken/design programma's zoals photoshop kun je hier veel meer mee. Dit heb ik echter alleen van horen zeggen tijdens de presentatie: ik ben niet thuis in dit soort programma's waardoor ik niet kan beoordelen of de Asus dial hierbinnen van toegevoegde waarde is.
De laptop gaat niet altijd direct aan bij het indrukken van de aan/uit knop: soms moet de knop meer dan 5 seconden vastgehouden worden.
De wireless netwerkkaart ondersteunt maximaal 8021.11ax (Wifi 6). Ik heb hier niet mee kunnen testen: mijn Deco's ondersteunen maximaal 802.11ac (Wifi 5). Op 802.11ac heb ik toch de volle snelheid van mijn internet verbinding, 400 Mbit down 100 Mbit up, kunnen gebruiken. De wireless netwerkkaart introduceerde dus geen bottleneck hierin.
Toetsenbord
Het toetsenbord verdient een aparte vermelding. Dit is naast de diameter van het scherm 1 van de verschillen die direct opvallen bij het vergelijken van een Vivobook Pro 14x en 16x. De 16x heeft t.o.v. de 14x een numeriek toetsenbord, verder zijn ze identiek. De implementatie van dit numerieke toetsenbord is echter wel een punt waar ik me aan stoor. De toetsen zijn beduidend smaller dan de "letter" toetsen, de num lock zit op een onlogische plaats en de enter is bijzonder klein. Ik werk regelmatig met data met veel cijfers waarbij ik normaal gesproken het numerieke toetsenbord gebruik, maar ik merkte dat ik na een paar getallen met de Vivobook teruggreep op de cijfers op de 2e rij.
:no_upscale():strip_icc():fill(white):strip_exif()/f/image/uIbGZUygfKqArLbufSgEZlgK.jpg?f=user_large)
Het nut van een rode escape toets zie ik niet in en mooi kan ik het niet noemen: wat mij betreft had deze donker grijs mogen zijn, dan was het een meer geheel.
Het toetsenbord heeft led verlichting, voor zover ik weet slechts in 1 kleur: wit. Overdag zorgt dit echter in elke lichtintensiteit anders dan uit voor een slecht / niet leesbaar toetsenbord. In het donker is dit wel handig, maar overdag is het meer een handicap. Daarnaast ben ik niet gecharmeerd van de diagonale sleuven op de grote enter toets waar het licht doorheen kan schijnen. De toetsen worden niet volledig verlicht door leds, waardoor op alle toetsen (en zeker de enter toets) duidelijk donkere en lichtere plekken zijn.
Het toetsenbord zelf buigt een klein beetje door als je in het midden drukt, maar dat is miniem. De aanslag van de toetsen is voor een laptop prima. Ik heb echter in het verleden last gehad van RSI, waardoor het langdurig gebruik van een laptop toetsenbord voor mij verre van optimaal is. Bij de 2 langere sessies met deze laptop heb ik hem ook in een laptop houder geplaatst: hierdoor was de positionering van het scherm wel een stuk beter en kon ik zelf kiezen wat voor toetsenbord ik gebruikte (een MS Ergonomics).
Als laatste een kleinpuntje rondom de toetsen met twee of 3 tekens, zoals bijv de cijfers en leestekens. Ik ben geen fan van de door Asus gekozen positionering van de karakters: het "hoofd" karakter iets rechts onder het midden en het "tweede" karakter er schuin rechts boven. Het maakt de aanblik van het toetsenbord mijn inziens een beetje rommelig, zelf ben ik meer fan van de recht boven elkaar positionering die de meeste toetsenborden hanteren.
Benchmarks
Benchmarks Windows
Ik heb onder Windows een aantal benchmarks gedraaid: cinebench, userbench, pcmark en novabench. Ik heb helaas geen vergelijkbare laptop om de resultaten tegen weg te zetten, hierdoor ontbreekt een stukje context. Hier ben ik me van bewust, maar hopelijk geven de benchmarks de lezer wel een indicatie van de mogelijkheden van de laptop.
Cinebench
Zowel de single core als multicore test hebben een half uur laten gelopen en na afloop zijn de resultaten opgenomen. Het single core resultaat van de Vivobook in Cinebench bedraagt 1476 en de multi core 5674 punten.
Cinebench single core
Cinebench multi coreUserbench
Tijdens het draaien van userbench heb ik met behulp van hwmonitor de temperaturen in de gaten gehouden. Het schermprintje is na afloop van de test genomen, de max scores waren tijdens de userbench run. Hieronder staan eerst de resultaten van de userbench - de URL staat ook in de afbeelding, mocht je de scores nader willen bekijken / vergelijken.
:fill(white):strip_exif()/f/image/PhY1pgeo7oE3RnfU63cXdpAm.png?f=user_large)
PCMark
:fill(white):strip_exif()/f/image/DWKaWk0CmT0cJg4oLQC68Tdw.png?f=user_large)
Novabench
:fill(white):strip_exif()/f/image/gOmq1SF3L6MksyYBC789s4Rd.png?f=user_large)
Accuduur tijdens Youtube kijken
Voor deze test heb ik een
kleurrijke 4k video in een loop laten afspelen in volledig scherm en 4k resolutie binnen de Youtube speler. De laptop heeft gedurende 10 uur en 15 minuten de video continue afgespeeld totdat de acculading 5% was en de laptop zijn prestaties danig omlaag schroefde om zo lang mogelijk met de laatste paar elektronen te kunnen doen. Omdat de laptop dusdanig traag geworden was op dat moment en de video niet meer vloeiend afgespeeld kon worden, besloot ik dat dit als het einde van deze test gezien kon worden.
Games
Voordat ik met de laptop met Linux aan de slag ging, heb ik een aantal spelen geprobeerd. Dit waren:
- GTA 5
- F1 2019
- Cyberpunk 2077
- World of warships
Wat mij direct opviel is dat de ingebouwde GPU, de Geforce RTX 3050, moeite heeft om spelen op de standaard resolutie van het scherm te tonen. Alle 4 de spelen wilde hun kunnen op 3840x2400 laten zien, maar dat resulteerde op alle 4 de spellen in een diashow. Zelfs WoWs was niet speelbaar op deze resolutie. Na het aanpassen van de resolutie naar 1920*1080 waren alle 4 de spelen goed speelbaar. Alleen zijn de beelden door het verschil in verhouding tussen de native resolutie en de aangepaste resolutie erg "smal" en ziet het er niet echt uit. GTA 5 en F1 2019 te kunnen spelen heb ik wel de standaard geïnstalleerde nVidia studio driver moeten deïnstalleren en de standaard drivers moeten installeren.
Hierdoor dwingt de laptop de gebruiker volgens mij te kiezen tussen 2 hoofdtoepassingen voor de laptop: content creation (waarbij het gebruik van de studio driver zijn voordelen heeft) en games (standaard driver).
Installatie Linux
Ik had een uitgebreide test met verschillende distributies gepland, maar hier ben ik helaas niet aan toegekomen. Mocht ik de laptop na de testperiode mogen houden, zal ik dit punt alsnog willen testen.
De enige distro die ik tijdens deze test heb kunnen gebruiken, is Ubuntu 21.10 . Out of the box wordt alle belangrijke hardware ondersteund: draadloos netwerk werkt, nvme harde schijf wordt standaard gevonden (zie ook het herinstallatie van Windows 10/11 hierover) en het scherm wordt op dezelfde resolutie als onder Windows, 3840x2400 aangestuurd. Helaas heeft Ubuntu nog steeds de bug dat een shutdown niet in het daadwerkelijk afsluiten van de computer resulteert. Maar dit is niet iets dat we de laptop kunnen aanrekenen.
Benchmarks Ubuntu
Onder Ubuntu heb ik een aantal benchmarks in Hardinfo 0.6-alpha gedraaid. Hiervan heb ik alleen de resultaten in schrift: de schermafdrukjes zijn verloren gegaan bij de herinstallatie van Windows.
CPU Blowfish 1.24
CPU CryptoHash 930.77
CPU Fibonacci 0.25
CPU N-Queens 5.98
CPU Zlib 1.75
FPU FFT 0.68
FPU Raytracing 2.21
GPU Drawing 8482.00
Herinstallatie Windows 10/11
Bij een herinstallatie van Windows 10 of 11 kan de installer standaard niet de nvme SSD lezen. Hiervoor moet je de driver bij de install software bij plaatsen, dit staat op
deze pagina van Asus uitgelegd. Daarnaast werkt het trackpad niet tijdens de eerste installatie van Windows: het gebruik van een muis is hierdoor op dit moment aan te bevelen.
Conclusie
Al met al reflecteren de scores volgens mij een zeer capabele laptop die door het mooie scherm en de prima hardware zijn mannetje goed staat. Langdurig gebruik maken van de laptop zonder een extern toetsenbord en muis is echter vragen om problemen (maar dat heb je bij vrijwel elke laptop).
Qua scherm staat het met kop en schouders boven de concurrentie. De rest van de specificaties zijn in mijn optiek gelijk of net iets minder dan de concurrentie. Zou ik de laptop zelf kopen? Niet direct, omdat ik geen use case heb voor een laptop: thuis werk ik op mijn desktop die veel krachtiger is dan deze laptop en voor onderweg heb ik al een laptop (ok, mindere specs dan deze laptop, maar voor onderweg een mailtje typen / video kijken in de trein etc is die meer dan genoeg). Dus ja het is een mooie laptop: mocht je een laptop zoeken voor content creation / video of foto bewerking dan is dit een prima laptop voor je. Ben je op zoek naar een laptop waar je goed op kunt gamen: kijk even verder.
Ik wil Asus en Tweakers bedanken voor de mogelijkheid om deze laptop uitvoerig te testen.