Fujifilm Fujinon XF70-300mmF4-5.6 R LM OIS WR

• Inleiding
• Bouw
• Prestaties
• Vervorming
• Scherpte
• Chromatische Abberatie
• Conclusie
• Vergelijking met XC 50-230 en XF 50-140
• Voorbeeld Foto's
• Reacties

Fujifilm heeft inmiddels aardig wat lenzen in hun assortiment en voor elke portemonnee is er wel wat te vinden. Hierbij moet wel de kanttekening gemaakt worden dat Fujifilm over het algemeen wat prijziger is. Hun budget-segment (XC lenzen) kunnen nog steeds redelijk aan de prijs zijn in vergelijking met de budget-lenzen van andere fabrikanten, maar de kwaliteit is er dan ook naar.

Naast de XC lenzen zijn er ook nog de XF lenzen en XF Red Badge lenzen. De XF lenzen zijn kwalitatief beter dan de XC lenzen, maar het verschil is niet voor alle lenzen gelijk. De Red Badge lenzen kun je zien als de upperclass, waarbij kwaliteit boven handzaamheid staat. Het zijn dan ook vooral zware, grote lenzen die die categorie kenmerkt.

De Fujifilm XF 70-300 valt dus in de XF groep en is de nieuwste toevoeging aan het (super)tele segment. Het (super)tele segment kent verder de XC 50-230 (mijn review), de XF 55-200, XF 50-140 en de XF 100-400. Het is de verwachting dat er in 2022 wederom een nieuwe lens aan het segment wordt toegevoegd, namelijk een 150-600mm. Veel is echter nog onduidelijk over die lens, maar dat het een bakbeest wordt, staat buiten kijf. Overigens zou ook Sigma zijn intrede maken in de Fujifilm line-up, men verwacht dan ook o.a. de 150-600mm van Sigma te kunnen verwelkomen.

Kortom, waar het (super)tele segment lang een onderbelicht onderdeel was bij Fujifilm, is er met de XF 70-300 een nieuwe, interessante keuze bij gekomen en staat er nog veel meer te wachten.
Terug naar index





Net zoals de XC 50-230, bestaat deze lens grotendeels uit kunststof onderdelen. De mount is echter wel van metaal en heeft een rubberen ring wat voor de weather-sealing zorgt.

De focus-ring aan de voorkant is van een rubberachtig materiaal, waardoor het een prettige grip heeft. De focus-ring draait soepel en zonder haperingen, maar lijkt intern niet volledig gecentreerd. Af en toe is er een schrapend geluid hoorbaar, waarbij kunststof over kunststof glijdt. Dit heeft echter functionele gevolgen, de ring blijft soepel en gelijkmatig in gebruik.

De grote zoom-ring heeft eenzelfde rubberachtige coating die voor een gelijkaardige, prettige grip zorgt. In gebruik merk je dat het zoom-mechanisme degelijker is uitgevoerd dan bij de XC 50-230. Het zoom-mechanisme kent enige frictie, waardoor het zoomen wat moeizamer gaat, maar tegelijkertijd voorkomt dit ook lenscreep, waar de XC 50-230 wél mee te maken heeft. Mocht die frictie door gebruik na verloop van tijd afnemen, dan is deze lens nog voorzien van een zoom-lock, waarmee je het zoom-mechanisme vast kunt zetten (enkel op 70mm). Gelukkig kun je door draaien aan de zoomring het mechanisme weer unlocken, zodat je ook bij onverwachtte fotomomenten de camera snel gebruiksklaar hebt.

De XF 70-300 heeft verder nog een diafragma-ring, omdat het diafragma niet vast staat over de hele zoom-range, heeft de ring geen markeringen en draait deze oneindig. De diafragma-ring is niet voorzien van de rubber-achtige coating die wel op de andere ringen aanwezig is, maar bestaat dus volledig uit hard kunststof. De ring draait met een prettige weerstand en is voorzien van duidelijke en hoorbare klikjes die het diafragma met 1/3 stop aanpassen.

Tot slot vinden we nog een knopje om te schakelen tussen automatisch en handmatig diafragma en een knopje om de focus-range te beperken. Je kunt kiezen tussen de volledige range en van 5 meter tot oneindig. Handig wanneer je onderwerp zich >5 meter bevindt en je iets meer snelheid uit het focus-mechanisme wilt halen.

De XF 70-300 is iets groter dan de 50-230 en kent een lengte van zo’n 14,5cm op 70mm. Op 300mm wordt dat zo’n 22cm, waar de zonnekap nog 6,5cm aan toevoegt waarna het geheel op maximaal 28,5cm komt. De diameter is zo’n 7,5cm en het gewicht bedraagt zo’n 655 gram, waarmee de lens zo’n 50% zwaarder is dan de 50-230, maar nog steeds prima als reisgezelschap op langere wandelingen.

Helaas bevat de XF 70-300 dus geen knop voor OIS en moet je hiervoor in het cameramenu duiken. Dit is geen dealbreaker (voor mij), maar zorgt wel voor een extra handeling die je in “the heat of the moment” nog wel eens wil vergeten.


Terug naar index




De OIS van deze lens kan tot 5,5 stops compenseren. Hoewel dat veel is, blijft het de vraag hoe praktisch dat daadwerkelijk is. Bij statische onderwerpen zal je dus ook met mindere lichtomstandigheden nog uit de hand kunnen schieten, maar bij vogel- en wildlife fotografie lijkt me dat minder bruikbaar, omdat de onderwerpen zelf beweeglijk zijn. Ik heb het in de praktijk nog niet getest.

Het diafragma loopt van F/4 op 70mm tot F/5.6 op 300mm. Dat is 1/3e stop meer dan de XF 55-200 en 1/3e tot 1/2e stop minder dan de XC 50-230. Het diafragma is enigszins vergelijkbaar met de XF 100-400. Dankzij het ruime telebereik van 300mm, gecombineerd met de vrij korte minimale focus-afstand, is het bij kleinere onderwerpen toch mogelijk een mooie, zachte achtergrondblur te krijgen.

De minimale focus-afstand is met 83cm wel echt kort te noemen voor zo’n brandpunt. De vergrotingsfactor komt hiermee op zo’n 0.33x. Geen macro, maar wel close-up. Ter vergelijking, de XC 50-230 heeft een vergrotingsfactor van 0.2x, de XF 55-200 een factor van 0.18x, de XF 100-400 0.19x en de XF 50-140 slechts 0.12x. De XF 60mm semi-macro lens heeft een vergrotingsfactor van 0.5x en de XF 80mm macro lens van 1.0x, wat dus betekent dat je op de minimale focus-afstand levensgroot op je sensor wordt geprojecteerd. Aangezien de sensor 23,5 x 15,6 cm bedraagt, zal een onderwerp met die afmetingen beeldvullend op je sensor komen. De XF 70-300 is dus een leuke close-up lens.

300mm tele is al een beste prestatie, maar door compatibiliteit met de twee teleconverters kun je dat bereik nog vergroten naar 420mm met de 1.4x tc tot zelfs 600mm met de 2.0x tc. Dit gaat uiteraard wel ten koste van je diafragma en mogelijk ook focussnelheid. Aangezien ik op het moment van schrijven nog geen teleconverter in bezit heb, kan ik dit onderdeel nog niet testen.

De focus-snelheid is prima en een stukje beter dan de XC 50-230. Op 300mm lever je wel wat snelheid in, maar niet zoveel als de XC 50-230. Vergelijk je de focus-snelheid echter met de 50-140, dan bevindt die zich op een heel ander niveau. Verder is de focus op 300mm naar mijn beleving niet altijd even zuiver. Helaas merk ik in de praktijk bij wat moeilijkere, iets verborgen onderwerpen, dat de focus soms net niet raak is. Een tweede keer scherpstellen lost dat wel op, maar dat is bij snel bewegende onderwerpen natuurlijk funest. Ik moet dit nog wat meer testen om een definitief oordeel te kunnen vellen. Ik hoop dit in het voorjaar te kunnen doen wanneer de vogels weer volop aanwezig zijn.

Hieronder twee filmpjes die de focussnelheid in een eenvoudige setting demonstreren.

Focus @ 70mm


Focus @ 300mm

Terug naar index





Dit onderdeel heb ik zelf niet getest. Bij eerdere lenzen van fujifilm ben ik eigenlijk geen noemenswaardige vervorming tegengekomen en dat zal hier ook niet het geval zijn. Waarschijnlijk wordt vervorming al in de lens en/of bij het importeren van de RAW foto’s gecorrigeerd, waardoor het eigenlijk in de praktijk niet relevant is.
Terug naar index





De scherpte van een lens kun je op diverse manieren beoordelen. In reviews zie je vaak een gestandaardiseerde situatie wat op zich het eerlijkste vergelijk geeft, maar naast zo’n steriele omgeving, is het ook wel handig om te weten hoe een lens in de praktijk presteert. Daarom probeer ik in dit stuk beiden te behandelen.

Allereerst een soort van gestandaardiseerde situatie. Ik heb helaas geen mooie studio voor handen met een opstelling van allerlei attributen die diverse aspecten van een lens benadrukken, dus heb gekozen voor ‘the next best thing’, te weten een bakstenen muur. Hoewel fotografisch totaal niet interessant, is er voldoende detail aanwezig om de scherpte te kunnen beoordelen.

Ik heb de camera op statief geplaatst, deze zo goed als mogelijk loodrecht op de muur gericht op een afstand van zo’n 8á10 meter. Daarna heb ik diverse foto’s gemaakt met verschillend diafragma (interval van 1 stop) en op diverse brandpuntafstanden. Voor deze lens waren dat; 70mm, 140mm en 300mm. Doordat de ISO vast stond, werd de sluitertijd bij kleinere diafragma’s wat aan de lange kant. Ik kan helaas niet volledig uitsluiten dat er door wind toch iets van bewegingsonscherpte is ontstaan. Mogelijk ga ik deze opstelling in het voorjaar nogmaals herhalen, als blijkt dat daar behoefte aan is.

De gemaakte foto’s ga ik vervolgens op 4 vaste punten in de foto beoordelen en vergelijken. Te weten; links-boven, midden-midden, midden-boven en rechts-midden.

Allereerst de resultaten bij 100% crop (klikbaar voor volledige foto’s):

70-300 @ 70mm Op 70mm Lijkt de lens in het Centrum goed scherp te zijn, maar zowel Centrum-Centrum, als Centrum-Boven vertonen vanaf F16 duidelijke onscherpte. Aan de zijdelingse randen presteert de lens duidelijk minder; Centrum-Rechts en Links-Boven vertonen lichte tot erge onscherpte over het hele diafragma-bereik. F5.6 en F8.0 vertonen de minste onscherpte en lijken mij zeker bruikbaar.

70-300 @ 140mm Zoomen we wat verder in naar 140mm, zien we iets meer scherpte aan de randen. Het grootste diafragma zit hier nog op F5.0, maar voor een beter vergelijk (met andere lenzen), heb ik hier F5.6 gebruikt. Opvallend is dat F8.0 onscherper lijkt dan F11, mogelijk is hier toch wat trilling ontstaan bij het maken van de foto en is de vergelijking niet helemaal eerlijk. Dit diafragma even buiten beschouwing gelaten, zien we dat de scherpte over de hele foto toegenomen is tot en met F11. Het centrum is ook nog scherp op F5.6, in tegenstelling tot de overige locaties aan de randen, toch is de onscherpte nog beperkt, waardoor het mij zeker bruikbaar lijkt. Ook hier neemt de scherpte drastisch af vanaf F16.

70-300 @ 300mm Op de uiterste tele-stand (300mm) zien we een flinke achteruitgang in scherpte. Ik heb dit nog een tweede keer getest met een afstandsbediening om elke trilling uit te sluiten, maar dat gaf vergelijkbare foto’s op. F8.0 is het enige diafragma wat scherp te noemen is. In het centrum mag je F11 mogelijk ook nog als ‘scherp genoeg’ rekenen, maar alle andere diafragma-standen zijn onscherp. Het zou kunnen dat de wind net te sterk was om de camera echt compleet vrij van trilling te houden. Ik wilde echter niet naar een hogere ISO gaan, om zo ruis te voorkomen.

Aangezien 100% zoom eigenlijk helemaal niet eerlijk is om een foto te beoordelen, heb ik eenzelfde vergelijking nog eens gemaakt op 25% zoom. Dit is naar mijn mening meer op de praktijk gericht waarbij je zelden tot nooit een foto bekijkt op slechts enkele cm’s afstand. Voor deze beoordeling heb ik enkel het centrum en Links-Boven van de foto’s genomen. Ook bekijk ik enkel de uitersten van de zoom-range, daar waar de onscherpte het grootst zal zijn.



Kijken we dan naar de foto’s op 70mm, dan is eigenlijk te zien dat alle diafragma-waarden muv F22, gewoon scherpe foto’s opleveren. F4.0 geeft in de hoek Links-Boven nog iets of wat onscherpte, maar dat zal zelden als storend ervaren worden.

Op 300mm zien we ook nu een duidelijke afname in scherpte. In het centrum is F8.0 nog steeds het scherpst, gevolgd door F11. Daarnaast lijken F5.6 en F16 nog voldoende scherp om geen afbreuk te doen aan de foto, maar F22 kan ik niet meer als scherp beoordelen. De hoek Links-Boven toont ook op deze manier aanzienlijk minder scherpte dan het centrum. F8.0 is prima, F11 kan ook nog net. F5.6 en F16 zijn waarschijnlijk net té onscherp en F22 is duidelijk het meest onscherp.

Qua scherpte doe je er goed aan je onderwerp zoveel mogelijk op het middelste horizontale vlak te houden. Probeer weg te blijven van F22 en gebruik F4.0-F5.6 alleen wanneer er anders te weinig licht voor handen is, of wanneer achtergrondonscherpte belangrijker is dan scherpte van het onderwerp.

Ik heb de foto’s ook als print beoordeeld. Hierbij heb ik een crop gemaakt van 25% van de oorspronkelijke fotogrootte en deze afgedrukt op 10x15cm, dit om een afdruk van 20x30cm te simuleren, waar onscherpte eerlijker op te beoordelen zal zijn. De resultaten hiervan kan ik onmogelijk laten zien, dus ik moet mij beperken tot mijn eigen subjectieve oordeel.

70mm
Op 70mm presteert de lens best uniform goed. Het centrum is scherper dan de linkerbovenhoek, maar het ontloopt elkaar niet veel. Diafragma 4, 5.6 en 8 zijn vergelijkbaar qua scherpte. Op F11 lever je iets in in scherpte, maar veel is het niet. F16 is duidelijk wat minder scherp, maar nog zeker acceptabel voor de niet-kritische kijker. F22 zou ik niet aanraden. In de hoeken is de scherpte ver beneden pijl, maar ook in het centrum niet optimaal. Wellicht nog prima van ruime afstand bekeken, of voor een afdruk op canvas of andere ondergrond waar detail minder belangrijk is.

140mm
Op 140mm duidelijk wat beter dan op 70mm. Diafragma 5.6, 8 en nu ook 11 zijn vergelijkbaar in scherpte, waarbij F11 net iets scherper is dan F5.6. Op F16 leveren weer weer iets in qua scherpte, maar dat mag bijna geen naam hebben. Ook F22 is hier nog acceptabel, maar wel duidelijk het minst scherpe diafragma. Op dit brandpunt zou ik prima alle diafragma-waardes kunnen gebruiken, maar F22 alleen als het echt niet anders kan.

300mm
Helaas is de uiterste telestand van 300mm de zwakste schakel bij deze lens. Met diafragma F8 behaal je nog fijn scherpe foto’s, maar op F11 en F5.6 lever je in toenemende mate wat in qua scherpte. F16 is mogelijk iets scherper dan op 70mm, maar F22 is zo onscherp dat het meer op een digitale zoom lijkt.
Terug naar index





Onder deze noemer kun je kleurverschuivingen scharen die ontstaan doordat licht met diverse golflengtes niet allemaal op hetzelfde punt op de sensor samenkomt. De bekendste is Chromatic Aberration, maar er zijn er meer. De oorzaken zijn verschillend, maar feitelijk komen allen op eenzelfde manier tot uiting, namelijk een gekleurd randje rondom sterk contrasterende lijnen. Dit randje kan diverse kleuren hebben; paars, groen, rood en blauw zijn de meestvoorkomende.

In hoeverre dit tegenwoordig nog een issue is, valt te bezien. Ik werk zelf met Lightroom, welke een ingebouwde functie heeft dat deze oneffenheden automatisch bij het inladen van een foto gecorrigeerd worden. Lightroom is daar nog goed in ook, dus wanneer je de foto’s niet direct uit de camera in gebruik neemt, is dit eigenlijk een non-issue.

Ik kan zelf dan ook niet echt een oordeel geven over de mate van Chromatic Aberration. Onder dit kopje slechts een klein voorbeeld, waarna ik de conclusie aan de lezer laat. Ik heb de foto’s goed bekeken en zag voornamelijk een toename in dit defect bij onscherpere delen. De mate waarin het optrad was verder onafhankelijk van diafragma, maar leek wel iets duidelijker te zijn aan de randen van de foto. Oordeel zelf (foto’s zijn een 100% crop):


Terug naar index





De XF70-300 is een nieuwe telezoom in het Fujifilm assortiment. Sinds begin 2021 is de lens te koop, maar heeft al die tijd al te kampen met tekorten. Afgelopen zomer merkte ik dat een bepaalde webshop de lens telkens kort op voorraad had. Ik heb daarna een prijs-waarschuwing ingesteld in de pricewatch en niet veel later was ik de gelukkige eigenaar van deze lens.

Mijn eerste indruk is dat het een leuke lens is om bij te hebben. Hij is niet al te zwaar en je krijgt er een ruim bereik voor terug. Op dit moment is het met zijn 300mm de een-na-langste lens in het fujifilm assortiment en meer dan de helft goedkoper dan zijn grotere broer. De zoom-lock is een welkome aanvulling en de lens lijkt verder degelijk gebouwd.

Toch heb ik tot op heden maar een beperkt doel kunnen vinden voor deze lens. Het telebereik is mogelijk net niet voldoende om echt geschikt te zijn voor vogel- en wild fotografie. Een voordeel is wel dat deze lens overweg kan met de teleconverters van Fujifilm, maar dat gaat wel ten koste van iig de diafragma en mogelijk ook focus-snelheid.

Close-up fotografie is leuk, maar kan dan weer niet tippen aan de kwaliteit van een echte macro-lens zoals de 80mm F2.8. Bovendien is de fotokwaliteit op 300mm niet echt zeer goed te noemen. De lens levert duidelijk in qua scherpte op de maximale tele-stand.

De 70-300 lijkt in eerste instantie een lens te zijn die niet slecht is, maar ook nergens echt in uitblinkt. Voor elk aspect is er wel een betere lens te vinden, maar dat betekent dan wel tegelijkertijd een gevulde cameratas.

Ik hoop in het voorjaar weer eens een dierentuin te kunnen bezoeken, ook de natuur zal dan weer actiever zijn. Wellicht dat deze lens wél tot zijn recht komt. Ik ben sindskort ook eigenaar van de 1.4x TC en ben dan ook benieuwd wat dat nog brengt. Wellicht dat ik daar ook nog eens een uitgebreide vergelijking van maak en hier deel.

Nadeel:

• Autofocus niet altijd spot-on, vooral op 300mm
• Autofocus-snelheid op 300mm geen snelheidsmonster
• Middenmoot op veel onderdelen
• Scherpte op 300mm

Voordeel:

• 5,5 stops OIS
• Zoom-lock om lenscreep te voorkomen
• Compatibel met Fuji’s teleconverters
• Scherpte op 70mm – 140mm
• Close-up fotografie

Terug naar index





Naast dat ik erg benieuwd was hoe de nieuwe XF70-300 zou presteren, was ik ook erg benieuwd hoe deze zich zou verhouden tot de twee andere Tele-zooms die ik in mijn bezit heb, te weten de XC50-230 en XF50-140. Ik beperk mij nu even tot enkel het overzicht. Uiteindelijk is het de bedoeling dat er nog mijn subjectieve mening over geef, maar gezien de tijd die er nu al in deze review is gaan zitten, bewaar ik dat voor een latere update.

Ik heb dezelfde foto’s van de muur gekozen, waarbij ik de diverse foto’s heb gerangschikt naar diafragma. Sommige diafragma’s komen niet perfect overeen, daar heb ik dan gekozen voor het diafragma wat er het dichtstbij lag. Zoals ik eerder heb aangegeven had de foto welke met de 70-300 @ 140mm bij diafragma F8.0 is geschoten, last van bewegingsonscherpte waardoor de gehele foto onscherp is. Deze staat wel in het overzicht, maar is dus niet helemaal eerlijk.


Terug naar index





Hieronder enkele foto’s welke met deze lens zijn gemaakt. Puur voor een impressie van (een deel van) de mogelijkheden.





Terug naar index