ASRock Radeon RX 6600 XT Challenger Pro 8GB OC

Linux Perspectief

Deze review komt vanuit een Linux perspectief. Ik draai al tijden geen Microsoft Spyware Windows meer 'bare metal' als het niet absoluut nodig is - eigenlijk vanaf het moment dat Proton ervoor heeft gezorgd dat ik onder Linux genoeg games heb die. Een flink deel van de informatie zal natuurlijk ook van toepassing zijn voor wie wel Windows draait.

Waarom een Video Kaart kopen in 2021?

In 2015 kocht ik, na een paar negatieve ervaring teveel met de AMD Catalyst drivers, als upgrade een NVidia kaart voor mezelf. Dus toen ik 3 jaar geleden een mijn huidige PC ging bouwen was één ding zeker: het moest (weer) een NVidia kaart worden. Closed Source drivers onder Linux zijn nooit ideaal, maar die van NVidia werkten ten minste wel gewoon.

Fast-forward 3 jaar...

Mijn GTX 1060 6GB (MSI Armor uitvoering) deed/doet het fysiek nog altijd prima (ik neem niet aan dat 'ie in minder dan een week weer stil in z'n doosje zitten stuk is gegaan althans), maar de onvolkomenheden van de NVidia drivers begonnen wel te ergeren (naast kleinere ergernissen ook games die niet wilden werken, terwijl ze wel als werkend in ProtonDB stonden, etc.).

Omdat volgens de verhalen zouden de AMD drivers tegenwoordig toch echter beter moeten zijn heb ik dus besloten bij de eerste enigszins acceptabel geprijsde AMD GPU toch maar 'ns de gok te wagen. Dat werd - na een paar dagen dubben of 499 euro nu echt moest tellen als 'enigszins acceptabel geprijsd' - dus deze kaart.

Fysiek & Installatie

Het is best een grote videokaart, ruim 30cm is niet super groot vergeleken met sommige zwaardere GPUs, maar volgens mij best groot voor z'n klasse. Dat was voor mij deel van de aantrekkingskracht: mijn Define S heeft wel ruimte en de hoop was meer ventilatoren/heatsink = minder dB. Heb je een kleinere case (met vaste hard-drive cages voorin) meet dan goed of 't gaat passen voordat je 'm koopt.

Installatie ging soepel: oude kaart eruit, nieuwe erin. Mijn specifieke GTX 1060 had, net als deze kaart, ook een enkele 8pin connector nodig, dus ik hoefde niet eens andere kabels te trekken. De lengte van deze betekent wel dat 'ie in mijn Define S een van de kabelmanagement gaten half blokkeert, maar verder past 't perfect (mag ook wel gezien de hoeveelheid ruimte in een Define S waarin geen water cooling wordt gedaan).

Geluidsproductie

De conclusies op dit punt zijn grotendeels op 't gevoel, ik heb nu eenmaal geen goede dB meter in huis (en geen andere 6600XTs om 'm mee te vergelijken). Zoals hierboven al aangegeven was de hoop dat de grote koeler 'm relatief stil zou maken één van de redenen om dit specifieke model te kiezen. Semi-Passieve cooling was hierbij een must (al vraag ik me af of er nog echt serieuze video kaarten zijn die dit niet hebben tegenwoordig).

Bij niet grafisch intensief gebruik (GPU idle) is de kaart dus geheel niet hoorbaar. Bij load op de GPU gaan de ventilatoren wel draaien, al heb ik ze nog niet hoger dan zo'n 1350 rpm zien gaan. Daarbij zijn ze hoorbaar, maar niet irritant. De toon blijft redelijk laag, en verdwijnt helemaal als ik game met koptelefoon, of bijna helemaal als ik game met speakers (normaal zou ik bijna altijd koptelefoon doen, maar voor de geluidstest ook met speakers gedaan).

In het begin heb ik gemeend bij zware load (stresstest met FurMark - Linux versie van Geeks3D GpuTest) wat coil whine te kunnen horen, maar bij het schrijven van deze review heb ik dat niet kunnen reproduceren. Voor zover het niet gewoon geluid van elders is geweest: het was in ieder geval alleen bij full load op de GPU aanwezig en zo zacht dat het met speakers aan (of koptelefoon op) niet meer hoorbaar was.

Temperatuur

Zoals bij geluidsproductie al genoemd: ik heb de ventilatoren nog niet hoger zien gaan dan zo'n 1350 rpm, vaker nog blijven ze (ook tijdens stresstests/benchmarks) rond de 1100 rpm draaien. Daarmee blijft de kaart op zo'n 60 á 65 graden (tEdge) - tJunction en tMem rapporteren allebei onder load ca. 10 graden hoger dan tEdge, dus maximaal 75 graden celsius.

De temperaturen zouden mogelijk nog iets beter kunnen. Ik gebruik in mijn case alleen de meegeleverde case fans, en de snelheid daarvan wordt geschakeld puur op basis van de CPU temperatuur. Ook heb ik nog niets aan de fan curve van de 6600XT geprobeerd te tweaken. Out of the box lijken de temperaturen dus echter al prima, terwijl het geluidsniveau ook zeer acceptabel blijft.

Performance

Ik test niet zo vaak (eigenlijk nooit) GPU performance, althans niet verder dan naar een game die ik speel kijken en denken 'ja dat loopt wel'. Om toch te proberen er iets van cijfers aan te plakken heb ik een aantal keren Unigine Superposition gedraaid. Hierbij twee kanttekeningen:

• Dit is de Linux versie van Unigine Superposition
• Dit zijn dus OpenGL runs (de meeste resultaten op het leaderboard zijn DirectX)

Resultaten

1080p Medium - 16820 punten
1080p Extreme - 5304 punten
8K Optimized - 2679 punten

Kijkend op het leaderboard van Unigine komt de kaart daarmee aardig uit waar ik 'm had verwacht - de resultaten rond die rangen zijn vooral GTX 1080/RTX 2070/5700XT, hoewel met name op de 8K ook 1070 Ti wel voorkomt. Het blijft los van platform (Linux/Windows) en toolkit (DirectX/OpenGL) natuurlijk altijd appels met peren vergelijken met dat soort lijstjes - ik draai nu helemaal stock (geen tuning van powertarget, memory speed, etc.) maar dat zal niet voor alle resultaten gelden. Dat alles gezegd hebbende: de orde van grote van de resultaten lijkt mij aardig te kloppen.

Frequentie

De kaart heeft volgens z'n specs een boost-clock van 2602 MHz en een game clock van 2413 MHz. Bij mijn kaart zie ik echter (ook bij benchmark & stresstest) snelheden tot 2680 MHz. (FurMark en Unigine Superposition blijven allebei permanent op 2680 MHz draaien zonder problemen.) Wat dat betreft levert mijn kaart dus nog meer dan ASRock belooft.

Subjectief

Ik speel momenteel niet veel games waarin ik de performance verschillen echt kan merken. Warframe zou de belangrijkste kandidaat zijn (heeft snelheid/reactie nodig), maar die is niet echt veeleisend op hardware gebied. Ik kan natuurlijk wel vaststellen dat de kaart in ieder geval prima functioneert in games. Warframe voelt iets meer 'snappy' dan met de GTX 1060, maar dat zou net zo goed inbeelding kunnen zijn.

De 6600XT als Linux GPU

In het kort: tot nu toe bevalt de overstap naar AMD goed. Ik was direct een paar rare trekjes van de NVidia kaart/drivers kwijt (artifacting bij wakker worden uit slaapstand, om er maar 'ns eentje te noemen). Het was toen de kaart er een keer inzat enkel een kwestie van de open source AMD drivers installeren en draaien.

Het belangrijkste wapenfeit van de 6600XT is tot nu toe dat ik Ori and the Will of the Wisps kan spelen (via Steam met Proton). Met de GTX 1060 wilde die game wel starten in Proton, maar kon ik alleen iets in de game doen zolang ik geen controller had aangesloten, zodra ik die aansloot was 't freeze frame & einde oefening. Met de 6600XT gaat dat echter prima, wat doet vermoeden dat dat toch ergens een botsing van de NVidia driver met iets anders zal zijn geweest.

Verder: ik heb de kaart nog geen week en heb dus nog lang niet alles getest, maar ben ik wat ik tot nu toe getest/geprobeerd heb in ieder geval nog niets tegengekomen dat het met de GTX 1060 deed dat het nu niet meer doet. Tot dusver lijken de AMD drivers dus inderdaad tegenwoordig de betere support te bieden onder Linux.

Conclusie

Het is 2021: als je geen GPU hoeft te kopen, doe het dan niet.

Moet je er toch echt eentje hebben - of erger je je sterk genoeg aan het feit dat de NVidia Linux driver van al je open Youtube filmpjes roze vlakjes maakt na slaapstand (om maar 'ns een dwarsstraat te noemen) - dan biedt deze kaart voor zover ik het kan beoordelen een goed gekoelde, behoorlijk stille Radeon RX 6600XT.

Gebruik je Linux: de drivers van AMD lijken voor zover ik dat kan beoordelen inderdaad beter dan die van NVidia tegenwoordig (en met straks een RDNA2 broertje van deze GPU in de Steam Deck zal de driver support hopelijk nog lang heel goed blijven).

Gebruikt in combinatie met:

• Fractal Design Define S
• Scythe Mugen 5 PCGH Edition
• Seasonic Focus Plus 650 Gold
• AMD Ryzen 7 2700X Wraith Boxed
• MSI X470 Gaming PRO CARBON