PocketBook Touch HD 3 Grijs

Pocketbook Touch HD 3

De beste 6" e-reader?

Inleiding

Alvorens in deze review te duiken, lijkt het mij verstandig om bondig mijn ervaringen met e-readers samen te vatten, en mijn perspectief hierop toe te lichten, zodat men deze review duidelijker kan plaatsen.

Ik ben een enthousiast lezer, die enkele jaren geleden de magie ontdekte van een e-reader, door het gebruik van een Kobo Aura HD. Omdat voor mij de e-reader uiteindelijk in de meeste gevallen toch het ouderwetse papieren boek versloeg, werd het tijd voor een upgrade, en schafte ik na lang wikken en wegen deze e-reader aan. In deze tijd heb ik me verdiept in feitelijk alle apparaten met e-ink schermen: van speciale tablets tot hele monitoren uitgerust met deze technologie.

Hardware

Zeker voor de gemiddelde Tweaker is het uiteraard erg belangrijk om te weten met welke hardware deze te maken krijgt. Laat ik allereerst beginnen met het design, om vervolgens het een en ander over de specificaties te vertellen, en als laatste de quality control te beoordelen.

Design

Dit apparaat is, zeker ten opzichte van de gemiddelde e-reader, uitzonderlijk fraai vormgegeven: in mijn ogen is de Red Dot Design Award dan ook volledig verdiend. Niet alleen ziet het ontwerp in de moderne stijl er chique uit in brons en stijlvol in koper, maar ook maken de afgeronde hoeken, het lichte gewicht (155 g), de handige knoppen en het zachte, gladde gebruikte materiaal dit apparaat prettig om vast te houden tijdens lange lees-sessies. Het aan-uitknopje had echter ietsjes groter/steviger gemogen. Vergeleken met de oudere Kobo-lijn is dit een enorme verbetering, hoewel de nieuwere apparaten ook prettig in de hand liggen, misschien zelfs nog wel iets prettiger door het ruime handvat. Deze laten het echter absoluut afweten als het gaat om de gebruikte materialen: op dit gebied steekt de Pocketbook al die readers de loef af. Wanneer gekeken wordt naar de Kindles, weet alleen de Oasis dit apparaat te evenaren. De rest van de e-readers, om het even welke, zien er simpelweg goedkoop uit.

Enkele foto's van het ontwerp:

Specificaties

Naast het fraaie ontwerp, biedt deze e-reader ook geweldige specificaties, waarmee het apparaat tot de absolute top in deze prijsklasse behoort en zelfs de duurste e-readers evenaart. Voor een e-reader zijn er betreffende de specificaties grofweg 2 zaken belangrijk: de schermkwaliteit en de responsiviteit.

De schermkwaliteit, om daarmee te beginnen, is simpelweg subliem. Uitgerust met 300ppi, zijn de letters bijzonder vloeiend: een aanzienlijke verbetering ten opzichte van lagere pixeldichtheden. Hiernaast biedt de e-reader niet alleen helder wit licht, maar ook is het mogelijk om oranje licht in te stellen. Dit is veel prettiger voor de ogen en komt de nachtrust ten goede. De verdeling van het licht is erg gelijkmatig en het scherm heeft geen vreemde tint, iets waarmee Kobo veelal moeite heeft: bij de Forma, bijvoorbeeld, waar het scherm feitelijk altijd oneven verlicht is (en overigens gebruik maakt van frequentie-modulatie wat voor sommigen hoofdpijn veroorzaakt), en ook bij de Libra, waar het scherm veelal een groene tint heeft, met een per device wisselende intensiteit.

Enkele vergelijkende foto's van het scherm, waar het licht bij zowel oranje als alsop 100% staat.

100% op oranje licht


100% op wit licht


licht uit

En nog enkele foto's waarop de vloeiendheid van de letters zichtbaar is.

close-up


full-screen

Wat betreft de responsiviteit zit het zeker wel goed met deze e-reader, omdat die uitgerust is met een dual core 1 Ghz processor, en 512 MB aan RAM. Deze combinatie komt alleen voor bij de Kindle Oasis, die significant duurder is: minimaal 230 euro op het moment van schrijven. Het topmodel van Kobo, de Forma, in dezelfde prijsklasse als de Oasis, heeft weliswaar ook 512 MB RAM, maar die beschikt slechts over een single core processor.

Verder is de reader uitgerust met 16 GB opslag, IPx7-waterdichtheid, een 1500 mAh batterij, en zelfs bluetooth, om te kunnen verbinden met draadloze audioapparatuur. Een combinatie van dergelijke specificaties in een e-reader, komt op de huidige markt verder niet voor, en is daarmee een unicum.

Quality Control

Verder is ook de quality control zeer belangrijk, die bij Pocketbook sterk te wensen overlaat. De knoppen van het vorige exemplaar dat ik aangeschaft had, waren niet uitgerust met stabilisers, waardoor ze bijzonder veel wiebelden. Aan het licht is later ook gekomen dat het hier gaat om een gehele batch, waarbij dit specifieke probleem zich voordoet. Ook mijn huidige exemplaar is niet geheel zonder fouten: wanneer in een horizontale modus de bladzijde wordt 'omgeslagen', maakt het apparaat een (voor de meeste mensen misschien niet eens te bemerken) zoemend geluidje. Verticaal komt dit tevens voor, maar dan is het op een doorsnee leesafstand niet hoorbaar. Bij het gebruik van de knoppen zijn incidenteel ook zachte geluidjes hoorbaar, alsof er een ietwat kleverig rubberen nopje wordt ingedrukt. Na enkele maanden van gebruik zijn er twee e-ink capsules gebarsten, waardoor er een zwart plekje zit op het scherm, zeer vergelijkbaar met dode-pixels. Een foto hiervan is bijgesloten. En dan nog: de e-reader is niet waterdicht. Na een bad is het scherm niet langer responsief, en doet de aan-uitknop het niet meer.

Een foto van de twee gebarsten capsules, met rood aangegeven:

Software

De software van deze e-reader is tamelijk uitgebreid, en kent net als de hardware een fraaie vormgeving (te zien op de foto's onder het kopje 'Features'). Echter, dit maakt het niet overbodig toch enkele kanttekeningen te zetten bij de huidige versie van het besturingssysteem (v. 6.1.900 op het moment van schrijven).

Features

De vele features zijn kenmerkend voor dit apparaat, die waarschijnlijk elke Tweaker verblijden, zeker in combinatie met het feit dat deze er vaak op gericht zijn om zoveel mogelijk vrijheid te bieden aan de lezer.

Wat betreft connectiviteit is het mogelijk om op maar liefst 4 manieren boeken over te dragen. Allereerst kan er een dropbox-map aangemaakt worden, en elk boek dat hierin wordt gezet, wordt automatisch gesynchroniseerd met de e-reader; hiernaast behoort het ook tot de mogelijkheden om een mailtje te sturen naar je eigen device, met als bijlage de erop te zetten boeken, hetgeen mijns inziens degelijk werkt, al kan het af en toe gebeuren dat de servers niet beschikbaar zijn; daarnaast kan er ook van Pocketbooks eigen clouddienst gebruik gemaakt worden, al is dit een omstreden functie, waarover later meer uitgeweid zal worden; als laatste kan er altijd gekozen worden om de overdracht uit te voeren via de ouderwetse kabel.

Voor de leeservaring is het mogelijk om per uur in te stellen wat de helderheid en kleurtemperatuur van het scherm moet zijn: een geweldige functie waardoor het overbodig wordt deze steeds zelf aan te passen. Dat is fijn, want het aanpassen tijdens het lezen gaat niet geweldig goed: het is dan de bedoeling om langs de randen van het scherm te vegen, maar de ruimte van die rand is vrij krap, waardoor het lastig precies in te stellen valt, en meerdere swipes vereist. Tijdens het lezen kunnen zinnen (zelfs bij pdf, hetgeen in ieder geval de afgelopen jaren niet vaak voorkwam) gemarkeerd worden, en zelfs voorzien worden van aantekeningen, zowel tekstueel als zelf geschreven, al werkt het markeren niet altijd even goed, waarbij er soms de verkeerde tekst wordt geselecteerd, en gaat het zelf schrijven zonder stylus niet altijd even fijn. Ook kunnen woorden gelijk opgezocht worden in het woordenboek, maar deze zijn lang niet zo uitgebreid als op bijvoorbeeld de Kobo's, die beschikken over de professionele Van Dale woordenboeken. Op het mobilereadforum zijn er vaak mensen bezig met het converteren van bekende woordenboeken naar het stardic-formaat, dat hier gebruikt wordt. Op deze wijze hoeft er namelijk niet gekozen te worden voor een specifieke partij waar de lezer dan aan vast zit, of voor hoeft te betalen (al is het al in de prijs inbegrepen wanneer dit wel het geval is). Hier staat dan wel weer tegenover dat de lezer beschikking heeft tot minder woorden, of zelf aan de slag moet. Mocht het zo zijn dat de lay-out niet naar wens is, de regelafstand of het font moeten worden aangepast, een woord moet worden voorgelezen, de getoonde informatie zoals het aantal gelezen pagina's uitgebreid of verminderd moet worden, of bij pdf-bestanden het contrast, de helderheid of gamma van de letters moet worden aangepast, dan is dit allemaal mogelijk. Voor het eerstgenoemde beschikt de reader over geavanceerde en bijna altijd goed-werkende reflow-mogelijkheden. Een minpunt is wel dat het soms lang duurt voordat de e-reader heeft berekend wat het aantal nieuwe pagina's van het boek is, hierbij moet er zelfs aan enkele minuten gedacht worden als het gaat om een dik boek.

Ook heeft Pocketbook een eigen platform opgezet voor recensies, en deze is geïntegreerd. Jammer genoeg wordt dit platform lang niet zo vaak gebruikt als bijvoorbeeld Goodreads of LibraryThing. Hierdoor wordt er eigenlijk weinig functionaliteit toegevoegd. Gelukkig is het wel mogelijk om de widget van deze dienst te verwijderen.

Hiernaast kan eigenlijk elk formaat geopend worden op dit apparaat (door opmaak helaas wel met wisselend succes voor de lay-out), waaronder ook, via bluetooth of kabel (met bijgeleverde jack-adapter), audioboeken. Deze hebben een geheel eigen ruimte gekregen op het thuisscherm (zie bijgevoegde foto's).

Het webwinkel-icoontje opent bookspot, een bekende e-bookverkoper in Nederland en België, maar er is geen speciaal verbond gesloten zoals tussen bijvoorbeeld Kobo en Bol.com en Amazon en Kindle. In feite kunnen boeken dus overal vandaan gehaald worden, en rust er geen enkele druk op de lezer om specifiek daar de boeken te halen.

Verder beschikt dit apparaat over een muziekspeler, een goed werkende (!) browser, een gallerij voor schermprintjes, een rekenmachine, een RSS-newsfeed, een kalender en natuurlijk ook spelletjes zoals Klondike, Schaken, Scribble en Sudoku.

Daarnaast is bijna alles instelbaar. Te denken valt dan aan het veranderen van de functies van toetsen (zelfs per bestandsformaat), het instellen van gebruikersprofielen, standaardmappen, het opstartlogo, wat er geopend wordt bij het opstarten, na hoeveel pagina’s het scherm wordt vernieuwd, LED-indicatie en de G- sensor, waarmee aangegeven kan worden of het scherm mag kantelen, wanneer de lezer het scherm draait. Dit werkt, maar vaak kantelt het scherm iets te enthousiast mee, waardoor het soms handiger is om handmatig de oriëntatie in te stellen. En het stopt niet bij al deze instellingen – er zijn er nog veel meer, waarvoor het best de handleiding geraadpleegd kan worden.

Als minpunt kan opgemerkt worden dat op het thuisscherm een groot aantal nieuwe boeken vaak wordt getoond als één icoontje, waar de datum en het aantal boeken op is gezet. Deze kunnen gezien worden als automatische mappen, maar omdat op die wijze niet de volle reikwijdte van het thuisscherm gebruikt wordt, en het er onoverzichtelijk uit kan zien, wordt dit mogelijk als storend ervaren. Hiervan is een foto bijgevoegd.

Wel biedt de e-reader geavanceerde sorteer- en opslagmogelijkheden in de bibliotheek.

Voor zich spreekt dus dat deze e-reader praktisch elke persoon voldoende opties biedt, en wanneer dit toch niet zo is, kan er eenvoudig een nieuwe reader geïnstalleerd worden zoals Koreader, zonder bang hoeven te zijn dat het apparaat gebrickt wordt.

Nog enkele bijgevoegde foto's van het OS.

Instellingen


Muziekspeler


Gemarkeerde tekst


Leesopties


Inhoudsopgave


Thuisscherm pagina 1


Thuisscherm pagina 2


Bibliohteekopties


Toepassingen

Instabiliteit

Toen versie 6.0.926 net uitgekomen was, werd de lezer geteisterd met twee significante problemen: pdf-bestanden crashten en de lezer werd steeds meerdere pagina's teruggezet bij het hervatten van het boek. In de huidige versie zijn deze problemen voor het grootste deel opgelost, al gebeurt het sporadisch nog dat de e-reader bij een pdf-bestand vastloopt, of dat de lezer 1 pagina te ver wordt teruggezet. Momenteel verstoort dit de leeservaring niet bijzonder veel, in tegenstelling tot de vorige versie.

Het bedrijf achter de e-reader

Niet onbelangrijk is de bedrijfsfilosofie achter de e-reader, waar ik na ongeveer 15 mails over 2 verschillende onderwerpen een beetje een beeld van heb kunnen krijgen

De klantvriendelijkheid van de contactpersoon waar ik mee heb mogen spreken liet te wensen over: ik werd zeker geholpen, maar de glimlach klonk vrijwel nooit door in de mails. Ik had het gevoel dat mijn klachten, over bijvoorbeeld de instabiliteit van de software, niet geheel serieus werden genomen. Vaak werd er bijzonder laat pas echt actie ondernomen, en een oplossing is mij sowieso niet geboden. Dit moest ik zelf allemaal maar regelen.

Daarbij wordt in de handleiding gerept over de zogeheten Pocketbook Cloud, en hier wordt verteld dat het mogelijk is om te synchroniseren tussen telefoon, computer en e-reader. En inderdaad - dit is mogelijk, maar niet met boeken die men op de e-reader aan het lezen is. Het is een soort geheel aparte en daarmee niet aangesloten clouddienst. Naar het schijnt is die functionaliteit ook slechts op aanvraag te krijg - maar dat wordt niet vermeld.

Hiernaast is de manier waarop Pocketbook omgaat met belangrijke firmware-updates zorgwekkend. Het duurde namelijk bijna 6 maanden voor de meest storende bugs in versie 6.0.926, waar al veel klachten over waren binnengekomen, gepatcht waren.

Duidelijk wordt al snel, dat men niet te maken heeft met het meest doorsnee bedrijf.

Eindoordeel

Het komt er in feite op neer dat dit zeer waarschijnlijk inderdaad de beste 6" reader op de markt zou kunnen zijn geweest, dankzij de uitgebreide features en degelijke specificaties, hoewel de quality control, de stabiliteit van de software en de service van Pocketbook te wensen overlaten. Dit zijn ook niet de meest onbelangrijke aspecten voor de aankoop van een e-reader, en de enige reden dat deze factoren dit predicaat niet heel erg hebben kunnen beïnvloeden, is dat het er bij andere merken vaak niet heel erg veel beter mee gesteld is. Uiteindelijk biedt dit apparaat toch een prettige leeservaring, als men er niet mee baddert, en kan men er jarenlang plezier van hebben (als er in ieder geval voor de zekerheid op een goede garantie wordt gelet), maar het is absoluut verstandig om even bij andere aanbieders te kijken, waarbij de quality control hoger in het vaandel staat.

Changelog

14/07/2021

• Waterdichtheid toegevoegd;
• Markeringen toegevoegd.

08/07/2021

• Afbeeldingen toegevoegd en alle in de review geplaatst;
• Laatste informatie (voor nu) toegevoegd;
• Gebarsten e-ink capsule toegevoegd;
• Oordeel van 4 sterren aangepast naar 3 sterren.

07/07/2021

• Structuur verbeterd;
• Spelling- en grammaticafouten gecorrigeerd;
• Nieuwe informatie toegevoegd.

06/07/2021

• Inaccuraatheden aangepast;
• Details toegevoegd.