Fanatec Porsche 911 GT3 RS Wheel Oranje, Titanium, Zwart

Fanatec Porsche 911 GT3 RS V2 ClubSport Review

Inleiding
Al jaren durf ik mijzelf toch wel een 'echte simracer te noemen. Ik ben zo iemand die Gran Turismo en Forza ongelofelijk arcade vindt. Voor mij zijn Live For Speed, iRacing, GTR2 en rFactor de enige games die mij aanspreken. En er is voor mij maar één manier om een simulatie te beoefenen, met een stuurtje.
Lang geleden ben ik begonnen met een Thrustmaster Ferrari stuur. Geen Force Feedback. Alles van plastic. Dat ding ging na een paar maand stuk, en aangezien ik toen iets van 10 jaar was, had ik geen geld voor een nieuwe. Een paar jaar later kreeg ik een Logitech MOMO. Hoewel nog steeds voor een groot gedeelte van plastic, had dit stuur wel Force Feedback en een echte versnellingspook. Ik heb hier dan ook jarenlang plezier mee beleefd.
Twee en een half jaar geleden besloot ik om een Logitech G25 te kopen. Een stuur gemaakt met aluminium en leer. 900 graden rotatie en een losse versnellingspook met ook de mogelijkheid om te wisselen tussen een H of sequentiële bak. Het was in die tijd met gemak het beste stuurtje op de markt (die ook nog enigszins te betalen was).

Geschiedenis
Het merk Fanatec begon met het maken van muizen en toetsenborden voor de fanatieke gamer. Daar kwamen al snel een aantal stuurwielen bij voor de XboX.
Echter kwam hun doorbraak in de sim wereld een jaar of twee geleden. Fanatec kreeg de rechten om de sturen met een Porsche logo te verkopen. Een beta programma werd opgezet. Mensen konden zich aanmelden en kregen een stuur thuisgestuurd in ruil voor feedback. Na afloop konden mensen voor een zacht prijsje het stuur houden of terug sturen.
Binnen de sim race community gingen de ogen open. De G25 was niet meer je enige optie als je op zoek was naar een goed Force Feedback stuur. Het stuur werd dan ook in productie genomen na de veelal positieve feedback.
In de loop van de tijd kwamen nieuwe producten zoals een speciale ClubSport tafelklem waarop het stuur kan worden bevestigd en afgesteld naar de eisen van de gebruiker. Een zogenaamde Wheelstand volgde. Een simpel opvouwbaar platform voor de stuurwielen, voornamelijk bedoeld voor mensen die het stuur willen gebruiken op de bank voor de tv met een PS3 of X360.
Daarna volgde een nieuw stuur, de 911 Turbo S. De opvolger van het Turbo stuur.
De RennSport Cockpit volgde. Een complete constructie ter waarde van bijna duizend euro, die een complete replica van een cockpit moet voorstellen.
En toen kwam het product dat de naam Fanatec definitief in het geheugen van elke sim racer plaatste. De 911 GT3 RS ClubSport.
Een stuur met een diameter van 30 cm, Alcantara bekleding en 900 graden rotatie. Maar het echte hoogtepunt waren de pedalen. Een volledig van aluminium gemaakte 3-pedalen set. Het rempedaal had zelfs een vibratie motor dat je het blokkeren van de banden laat voelen. Nog nooit eerder was zulke kwaliteit betaalbaar voor de normale sim racer. Twee maanden geleden werd de V2 aangekondigd. De opvolger van de GT3 RS ClubSport.
Ik moest hem hebben.

Mijn keuze
Hoewel mijn twee-en-een-half jaar oude G25 nog prima presteerde neigde ik toch echt naar de aanschaf van de GT3 RS V2. Maar waarom? Zou het stuur echt zoveel beter zijn dan de G25 of zijn opvolger, de G27? Op een race sim forum las ik in een (zeer nette) review dat als je het geld hebt, dit stuur toch echt het beste was wat momenteel verkrijgbaar was. Mijn keuze stond vast. De GT3 RS zou er komen.


De evolutie van mijn bureau.

Aanschaf en verzending
Zowel de G25 als de G27 kunnen op elke straathoek worden aangeschaft. Tientallen websites bieden de sturen aan voor soms zeer aantrekkelijke prijzen. De aanschaf van een Fanatec is daarbij vergeleken iets makkelijker. Je koopt het stuur op de officiële website, of je koopt hem niet. Dat heeft natuurlijk als nadeel dat er geen concurrentie is, en de prijs dus zo vast staat als een huis.
De webwinkel van Fanatec is redelijk overzichtelijk en het duurt dan ook niet lang voordat de juiste producten in je winkelmandje zitten.


Een screenshot van de webshop van Fanatec met daarop een overzicht van mijn bestelling.

Naast de 911 GT3 RS ClubSport (stuur + pedalen) heb ik dus ook gekozen voor een Shifter Set. Bij de G25 en G27 krijg je de shifter er standaard bij. Dit is bij de GT3 niet het geval, en moet dus apart worden besteld.
Het betalen gaat gemakkelijk en snel via PayPal. Zoals ook op de afbeelding te zien is heb ik mijn bestelling geplaatst op donderdag 22 juli. Vrijdag stond de status op ‘paid’. Mooi, dacht ik, hij is betaald, zal er over een week wel zijn. Ik heb vervolgens de hele volgende week gewacht maar de status bleef ‘paid’ en ik kreeg geen mail dat de bestelling was verzonden. Hoewel het wat onduidelijk te vinden is op de site was ik toch redelijk zeker dat beide producten op voorraad waren, dus ik begreep de vertraging niet helemaal. Toen ik maandag middag nog niks had gehoord besloot ik om rond 15:00 een mailtje te sturen naar Fanatec. Rond 16:30 had ik antwoord terug. Nu wil ik graag zeggen dat ik nog nooit zo snel reactie heb gehad van een bedrijf. Ik was verder wat onzeker over het feit dat mijn mail in het Engels was geschreven. Fanatec is tenslotte Duits en de mail ging dan ook naar het Duitse hoofdkantoor. Die zorgen verdwenen echter als sneeuw voor de zon toen ik het antwoord ontving. In keurig Engels werd mij uitgelegd dat mijn order die week nog zou worden verzonden met UPS en dat ik een mail zou ontvangen met een track nummer. Schitterend.
Echter had ik aan het einde van de week nog niets gehoord, dus stuurde ik vrijdagavond nog een mail, waarin ik vroeg om een verklaring. Ik kreeg direct een (geautomatiseerd) mailtje terug dat het kantoor momenteel was gesloten. Ik had niet anders verwacht maar het automatische antwoord vond ik toch erg netjes. Maandagochtend om 9:00 uur had ik weer antwoord. Hun excuses voor de vertraging. De order zou in het midden van de week worden verzonden. Ik was een beetje sceptisch. Het was eigenlijk dezelfde belofte als in de vorige mail. In mijn hoofd was ik de mail al aan het voorbereiden die ik woensdagavond zou versturen, waarin ik zou klagen over het feit dat het stuur nog niet was verzonden.
Maar woensdagochtend had ik een mail binnen. Bestelling verzonden. Niet lang daarna volgde de beloofde mail van UPS met het track nummer. UPS had de bestelling die ochtend opgehaald in Landshut (ongeveer 50 kilometer ten noordoosten van München). Om 7 uur ’s avonds was het pakketje in Hamburg. De volgende dag (12 augustus) om 11 uur kwam het pakketje aan.

Hoewel het begrijpelijk is dat de bestellingen nu wat langer duren, het is tenslotte zomervakantie, heb ik er wat moeite mee dat een belofte wordt gedaan in een mail, en die vervolgens niet wordt nagekomen. Echter zal ik dit niet meerekenen in de eindbeoordeling van dit product. Ik zou tenslotte ook niet de beoordeling van een videokaart omlaag gooien omdat een webwinkel het niet goed heeft afgeleverd.

Verpakking
Uit het UPS busje kwamen drie bruine dozen. Als eerste maakte ik mijn Shifter Set open. De Shifters en bijbehorende accessoires zaten keurig netjes ingepakt en het duurde dan ook even voordat ik alles onder het bubbeltjes plastic had weggehaald. De volgende doos was het stuur zelf. In de bruine doos zat een aparte, mooiere doos. Het openen hiervan bracht een leuke verrassing, stond namelijk de volgende tekst op:


Ik moest lachen.

Ook het stuur zat bijzonder goed ingepakt. Één van de dingen die mij direct opviel was de hoeveelheid losse onderdelen. Schroefjes, aluminium blokjes en plaatjes. Even dacht ik dat ik het stuur zelf mocht gaan afmaken. Maar na nadere inspectie bleek het te gaan om (optionele) accessoires die bij de nieuwe V2 versie van dit stuur horen.
Als laatste was de doos met pedalen aan de buurt, die ook weer erg netjes zaten ingepakt.


De Shifter Set is uitgepakt, het stuur en pedalen nog in de doos.

Plug&Play
Het voordeel van een Logitech product zoals de G25 is het enorm hoge Plug&Play gehalte. Sluit het stuur aan, start een willekeurig spel op, ga rijden. Na het lezen van wat reviews op internet had ik al begrepen dat dit misschien wat problematischer zou verlopen met de GT3. Drivers die niet goed werken, USB die niet wordt gezien, noem een probleem en iemand had er wel last van.
Ik had van te voren al een uitgebreide handleiding van de officiële website gehaald (die helaas niet geprint mee wordt geleverd). Daarin staat een handige 1-2-3 uitleg over de volgorde van aansluiten. Ik heb deze keurig opgevolgd en het resultaat was een direct correct functionerend stuur. Na wat kortstondig afstellen in de drivers kon ik niet meer wachten en moest ik wel een rondje rijden…

De eerste ronde
... rFactor was mijn spel naar keuze. Ik reed de pits uit en merkte direct op dat het stuur zeer sloom aanvoelde. De eerste bocht naderde snel en ik trapte de rem voorzichtig in. Van alle kanten hoorde ik krijsende banden en met veel rook kwam de auto tot stilstand. ‘Ooh’, dacht ik, ‘gevoelig remmetje’.
Ik keerde snel weer terug naar de driver instellingen om te kijken wat er veranderd kon worden. Dankzij internet en wat proberen kwam ik na een paar uur al uit op een veel betere instelling (het lijkt me onnodig om dit allemaal te gaan delen, als iemand belangstelling heeft voor mijn instellingen hoor ik het wel in de comments).
Het overgevoelige rempedaal bleek ook snel verholpen. Achter het rempedaal zit een draaiknop. Draai hier aan om te bepalen hoever de rem moet worden ingetrapt voordat 100% remkracht wordt uitgeoefend.

Stuur
Van het stuur verwachte ik weinig vooruitgang ten opzichte van mij G25. De pedalen, die zouden het verschil maken. Maar na een stevige week rijden durf ik absoluut te zeggen dat het stuur een wereld van verschil maakt met de G25 en G27. Naast het feit dat het Force feedback motor een stuk stiller is en er geen dode zone bij het midden is zoals op de G25 is het stuur ook zoveel fijner om mee te rijden. De Force Feedback is heerlijk subtiel maar laat je echt precies voelen wat er gebeurd. Zie het als een goedkope Aldi speaker tegen een Bowers&Wilkins. Niet alleen klinkt het beter, maar je kunt verschillende instrumenten ook veel beter uit elkaar houden. Dat is op de Fanatec ook zo, ik voel nu pas het verschil tussen door de berm rijden of een curbstone. Verder schroef ik nu ook mijn feedback percentage naar beneden. Niet alleen omdat het sterker is bij deze Fanatec maar ook omdat het nergens op slaat. Ik had bij mijn G25 de Force Feedback altijd op 100%, zowel in de drivers als in het spel. Als je het lager zette bleef alles hetzelfde, alleen minder sterk. Bij de GT3 wordt het gewoon makkelijker om verschillende effecten te voelen. En bovendien, als ik alles op 100% zou zetten had ik nu geen armen meer.
Verder voelt het stuur enorm solide aan. Van verscheidende mensen las ik dat de kwaliteit wat tegenviel en het stuur al weer snel terug moest onder garantie. Hoewel ik het stuur nog maar twee weken in mijn bezit heb, kan ik mij hier niets bij voorstellen. Om kort te zijn, Duitse Degelijkheid.


De GT3 op mijn bureau.

Daarnaast zijn de accessoires erg leuk. Standaard zijn de schakel flippers achter op het stuur twee plastic knopjes. Echter kunnen hier verscheidende aluminium plaatjes aan vast worden geschroefd, al dan niet met een aluminium blokje er tussen als verlengstuk. Ik heb er zelf voor gekozen om de grootste flippers met het blokje er op te schroeven.


Zo zien de schakel flippers er standaard uit...

...en na wat schroef werk zien ze er zo uit.

Op het stuur kunnen instellingen worden veranderd. Denk aan de Force Feedback kracht, de graden rotatie en de kracht van de vibratie motor. Verder kunnen vijf profielen op het stuur worden opgeslagen. Dit maakt het bijvoorbeeld mogelijk om in één seconde te wisselen tussen een zacht stuur met 900 graden rotatie voor een straat wagen naar een snoeihard 450 graden stuur voor GT wagens.


Profiel 3 / Submenu Sensitivity / 720 graden rotatie

Aan het stuur zelf zitten geen snoeren vast, zoals wel het geval is op de G25. Dit maakt opruimen een stuk makkelijker. Alle kabels worden aangesloten op de zijkant. Verder heb ik het stuur vastzitten met de tafelklem. Hoewel het even pielen was om het allemaal goed te zetten, staat het stuur nu ook echt vast.


De tafelklem.

Links, de USB naar de PC, en optioneel een aansluiting voor de versnellingen.

Rechts, stroom en versnellingen. Optioneel nog een aansluiting voor de pedalen (ik gebruik daarvoor de USB).

Pedalen
Ja, wat zal ik hier eens vertellen. Een vergelijking met de G25 heeft hier totaal geen zin meer. Dit is werkelijk waar een compleet andere wereld. De pedalen voelen ongelofelijk solide aan. Werkelijk alles is van aluminium. Het gaspedaal moet in vergelijking tot de G25 veel verder worden ingetrapt, hetzelfde geldt voor de koppeling. Maar de rem is waar het echte verschil wordt gemaakt. Niets komt ook maar in de buurt van de load cell die een heerlijke druk opbouwt tijdens het remmen. De vibratiemotor werkt helaas nog niet, aangezien er nog geen drivers/plug-ins zijn voor welke race game dan ook. Een uitzondering hierop is rFactor. Echter gaf de plug-in bij mij wat complicaties, dus ik wacht nog even op een toekomstige release.
Verder kunnen de pedalen volledig naar eigen smaak worden afgesteld. Op de foto’s hieronder is bijvoorbeeld te zien hoe ik de koppeling wat verder naar links heb verplaatst. Verder kan bij het gaspedaal een aluminium blokje worden verwijderd, dan wel worden omgedraaid om verschillende standen te creëren.
Op elke hoek zit een schroefgat voor het eventueel vastzetten in een cockpit of op pootjes zetten (zoals ik heb gedaan).


Aluminium Hemel (de pootjes zijn van hout en had ik nog liggen, zitten er dus niet standaard bij).

Close up van de draaiknop.

Shifter
Aangezien de Shifter Set apart moet worden aangeschaft zal ik deze niet meenemen in de beoordeling. Maar omdat de Shifter Set niet op Tweakers staat, wil ik mijn ervaringen op deze manier wel met jullie delen.
De Shifter Set wordt doormiddel van twee aluminium buizen aan het stuur bevestigd. Ik vind dit systeem niet echt fijn werken, aangezien de pook erg dicht bij het stuur komt te zitten op deze manier.
Bij deze set worden dus twee verschillende poken geleverd. Een sequentiële pook, en een zes versnellingen H bak. Gebruikers van de G25 zullen dit kennen, al zit het op de G25 verwerkt in één shifter. Het probleem wat ik altijd heb gehad met de G25 is dat hoewel het leer heerlijk aanvoelt, het intern allemaal wat goedkoop aanvoelt. Ik ken dan ook meer dan genoeg mensen die de shifter hebben moeten terug sturen naar Logitech omdat deze stuk was gegaan.
De Fanatec Shifter Set voelt met zijn compleet plastic pook wat goedkoper aan, echter klinkt het intern allemaal een stuk beter. Beide shifters voelen heerlijk solide aan. De H bak schakelt soms zelfs zwaarder dan menig straat auto.
De buizen constructie is niet altijd even perfect. Ik heb één keer de H Shifter er af getrokken toen ik van 4 naar 5 ging omdat ik hem er niet ver genoeg had opgedrukt. Verder is het nadeel van twee buizen dat ze wat willen draaien. Met andere woorden, schakel naar z'n 3 en de Shifter gaat omhoog, ga naar 4 en de shifter gaat weer naar beneden. Zelf vind ik dit niet heel irritant. Het probleem is op te lossen door een ClubSport Table Clamp te kopen.
Er gaan geruchten dat binnenkort een ClubSport Shifter Set volgt. Het gaat hier dan waarschijnlijk om een aluminium en Alcantara shifter set. Ik hoop echt dat dit waar is, en zal dan ook de eerste zijn die er één aanschaft.


Boven de H bak, onder de sequentiële.

Conclusie
Ik denk dat het in deze review wel duidelijk is geworden dat de Fanatec Porsche 911 GT3 RS ClubSport V2 op elk front beter is dan een Logitech G25/G27. De vraag is echter, is de GT3 ook zijn hogere prijs waard?
De G25 is momenteel niet meer verkrijgbaar maar de prijs lag zo rond de €200,-. Een G27 heb je nu voor €270,- thuis staan. Een Fanatec GT3 (zonder Shifter Set) staat voor een kleine €350,- op de deurmat.
Zou ik iedereen adviseren om de extra 100 euro op te hoesten voor de GT3? Nee. De Fanatec GT3 is een product voor de absolute fijnproever en ik betwijfel hoeveel mensen echt het verschil gaan merken, laat staan het 100 euro prijs verschil kunnen rechtvaardigen.
Maar dat wil niet zeggen dat de Fanatec de 100 euro extra niet waard is. De GT3 is met gemak het beste Force Feedback stuur momenteel op de markt en als je een ‘echte simracer’ bent, dan kan ik je alleen maar adviseren om te sparen en de GT3 te kopen.
Mijn rondetijden vertellen het hele verhaal, en de doos had dan ook meer dan gelijk; This is a bad day for your opponents.


Het stuur zoals gezien door mijn kuipstoel.

De complete set.

Update - 02/01/2011
Ik dacht dat het maar eens tijd werd voor een update. Ik kan kort zijn. Het stuur is nog steeds perfect.

Heb in de tussentijd wel een klein probleem gehad. Stuur verloor steeds verbinding met de pc. Maar na overleg met de Fanatec Benelux Probleem Oplosser ( ) ben ik erachter gekomen dat het een Windows probleem bleek te zijn. "Instelling voor selectieve USB-onderbreking" bleek te zijn ingeschakeld. Na dit uit te schakelen was het probleem verholpen. Score/review voor de rest niet aangepast.

Update - 16/03/2011
Weer een tweetal maanden verstreken en tijd voor een update.

Het stuur gaat nog als de brandweer. Het Alcantara ziet er nog steeds geweldig uit en voelt even briljant, ondanks dat het stuur er inmiddels redelijk wat kilometers op heeft zitten.
De pedalen voelen ook nog steeds als nieuw aan. Het enige nadeel is misschien dat ze wat gevoelig zijn voor stof. Aangezien alles open is, kan er stof op de sensoren komen. Tot nu toe geen problemen mee gehad, maar het is wel handig als je er met enige regelmaat met de stofzuiger langs gaat.
Score/review niet aangepast.

Update - 26/7/2011
Tijd voor een update.
Inmiddels heeft het stuur een serieus probleem ontwikkeld. Tijdens het rijden kapt de FFB er mee en kan ik voor 1 seconde niet sturen. Dat sturen komt weer terug, de FFB niet. Verder zijn er soms nog andere complicaties.
Na (zeer snel en fijn) contact met Fanatec is het stuur op weg naar Duitsland voor reparatie.

De score is aangepast.

Update - 31/8/2011
Om nog even terug te komen op de vorige update.
Inmiddels is het stuur terug van Fanatec Benelux waar ik en het stuur echt absolute top service hebben genoten. Ze is eigenlijk maar helemaal vernieuwd (dus compleet nieuwe binnenkant) omdat het niet zeker was waar het probleem precies zat.
Het stuur werkt inmiddels weer perfect, en ik kan weer fijn verder rijden.
En wel zeer speciaal, zelfs de €6,75 die aan verzendkosten betaalde kreeg ik weer terug.