Leitz TruSens Z-3000 met SensorPod

Intro

Uitpakken maar!

Over hoe je dit apparaat kunt uitpakken en installeren verwijs ik je naar de prima video's van Leitz: https://www.youtube.com/c...usens%20how%20to%20z-3000.

Mijn ervaring kan ik wel delen.

De handleiding is niet meegeleverd, maar is online te vinden: dit is goed, want veelal zijn dat soort boekjes met tig vertalingen onnodige papierverspilling. Er is wel een startgids (onnodig als je de video's bekijkt) en een lijst met juridische rompslomp over veiligheid, garantie, normen en waarden, etc. Stroomkabels worden meegeleverd in 4 varianten: twee voor de luchtreiniger, een met Eurostekker (ongeaard, klein, plat) en een met een stekker zoals gebruikt in het VK; en nog twee met adapter en dezelfde Euro-/VK-stekkers voor de SensorPod. Daardoor vermoed ik dat dit een Europees model is gemaakt door een fabrikant dat voor de globale markt produceert. Bij nader onderzoekt blijkt dat Leitz de Europese merknaam is die eigenlijk een product van TruSens, een fabrikant uit de VS, al valt Leitz ook weer onder een Amerikaans moederbedrijf.

De SensorPod—dat is de luchtkwaliteitssensor die op afstand van de luchtreiniger zelf wordt geplaatst—is ook meegeleverd. Verder zit er in de doos wat stevig gevormd karton die de luchtreiniger goed beschermd op z'n plek houdt. En de luchtreiniger zelf wordt gemakkelijk uit de doos wordt getild omdat hij bovenop een soort handvat heeft. Erg vernuftig ontworpen. 👍

Bouwkwaliteit en afwerking

De luchtreiniger voelt als één stevig geheel. Behalve de bodemplaat kan niets aan de buitenkant bewogen of verwijderd worden. Dit maakt dat het geheel er strak uitziet, maar dankzij het gebruikte materiaal ook sterk. De hele buitenkant is gemaakt van een hard plastic (zowel de witte bovenste helft als de zilverkleurige onderste helft). De bovenkant bestaat uit het display, knoppen en daar omheen ruimte voor de luchtstroom. De knoppen zijn aanraakgevoelig, als in: het zijn gebieden op de bovenkant die zonder beweging in te drukken zijn. De aanraakgevoeligheid is goed. Het werkt zodra je je vinger erop legt. De luchtstroom wordt door twee zwarte plastic roosters gericht aan de bovenkant van het apparaat. Deze zijn ook zeer degelijk.

Al met al is het een zeer net afgewerkt apparaat.

De SensorPod heeft dezelfde degelijkheid, maar het klepje om bij de sensor te kunnen komen (om deze evt. te reinigen) voelt wat fragiel aan: het kan open, maar blijft vastzitten aan de behuizing. Deze verbinding is wat ik als fragiel ervaar. Dit zal echter geen probleem vormen aangezien de SensorPod haast nooit open zal moeten (zie ook onderhoud).

Installatie

Bij het aansluiten en aanzetten van de luchtreiniger en de SensorPod valt op dat ze meteen uit de doos en aangezet draadloos verbinden met elkaar en automatisch hun werk doen. 👍De SensorPod heeft een zwak blauw lampje waarmee de draadloze verbinding met de luchtreiniger wordt weergegeven. Persoonlijk ben ik geen fan van blauw LED-licht, dus ik zet de SensorPod uit het zicht achter de tv. Daar kan ik de voedingskabel uit het zicht kwijt en heb ik tevens een benodigd stopcontact vrij.

Onderdelen en onderhoud

De luchtreiniger heeft een aantal onderdelen die verbruikt en/of hergebruikt kunnen worden:

• Wasbaar voorfilter
• Koolstoffilter (carbon filter)
• HEPA-filter
• UV-lamp

Bovendien heeft de interface lampjes die aangeven wanneer een of meerdere van deze onderdelen niet meer (goed) werkt (behalve voor het wasbare voorfilter). Deze onderdelen zitten allemaal uit het zicht onderin de luchtreiniger. Ze zijn makkelijk bereikbaar en vervangbaar indien nodig. 👍

Herbruikbaar

Het wasbare voorfilter is herbruikbaar, maar ook vervangbaar indien nodig. Het kan gereinigd worden met water en na opdrogen hergebruikt worden.

Vervangbaar

• De UV-lamp moet vervangen worden zodra deze kapot is, uiteraard. Een vervanging kost zo'n €13 op het internet, met waarschijnlijk nog verzendkosten.
• Het koolstoffilter (dat vuil aantrekt en vasthoudt) wordt weggegooid en vervangen zodra benodigd. Deze zijn te koop per drie stuks voor zo'n €11–15.
• Het HEPA-filter bestaat eigenlijk uit drie onderdelen: het binnenste filter, het zwarte koolstoffilter eromheen, en daar omheen nog het grijze wasbare voorfilter. Als je een vervangend HEPA-filter koopt, koop je de koolstof- en voorfilters erbij. Dat noemen ze 3-in-1 bij Leitz/TruSens. Er zijn ook varianten op het HEPA-filter voor wie dat wil: zie hieronder. Het standaard HEPA-filter kost zo'n €30–35 op het internet.

Het is te hopen dat de vervangbare accessoires nog lang beschikbaar zullen blijven. Als dat onverhoopt stopt, heb je een dure windgeruismachine in huis staan...

Levensduur / frequentie onderhoud

Op papier is de levensduur van het koolfilter 3–4 maanden, 12–15 maanden voor het HEPA-filter en 1–3 jaar voor de UV-lamp. De fabrikant raadt aan het voorfilter elke maand visueel te controleren en zo nodig te wassen. De SensorPod zou elke 1–2 maanden een kleine reinigingsbeurt nodig hebben. Mijn testperiode is te kort geweest om een cyclus van 1 of enkele onderdelen te ervaren.

Varianten van accessoires

Naast het HEPA-filter is het ook mogelijk om een drie filtervarianten te kopen specifiek voor huisdieren, geuren, en allergieën+griepvirussen (hartstikke hip in tijden van de COVID-19-pandemie). Om een beeld te schetsen, de kosten op een rijtje bij de eerste de beste internetwinkelier: huisdierenfilter, geurenfilter, allergie- en virusfilter: ruim €68–75 en dan evt. nog verzendkosten. 👎 Wat mij betreft zeer duur, gezien de te verwachten levensduur en de aanschafkosten van het apparaat.

Gebruik

Eerste indruk

• De luchtreiniger maakt veel geluid! De automatische stand kiest vanzelf stand 1, 2, 3 of stand turbo indien nodig, maar zelfs stand 1 maakt al meer geluid dan wat ik niet onprettig vind. Er is nog een fluisterstand die wel echt amper hoorbaar is, dus dat is goed, maar de effectiviteit is ongetwijfeld lager. De turbostand maakt zoveel geluid dat iedereen zich eraan zal storen. 👎
• De allereerste keer ventileren rook ik een plasticgeur die het apparaat door de ruimte verspreid had. Dat is niet gek, aangezien het een gloednieuw apparaat was dat voor het eerst (sinds een tijd in de doos) ventileerde. Gelukkig was dit slechts eenmalig, dus geen minpunt.
• De luchtreiniger ziet er strak uit en door de grootte/hoogte valt hij op. Afhankelijk van waar je hem neerzet en je persoonlijke voorkeuren zal dit mee- of tegenvallen. Het apparaat is degelijk gebouwd en voelt niet licht aan, maar is zeker ook niet onpraktisch zwaar.

Alledaags gebruik

Detectie luchtvervuiling

De luchtverfrisser geeft aan hoe vervuild de lucht in de ruimte is. Dit wordt aangegeven met een getal van 0 tot 500. Daarbij kleurt de rand van het display blauw voor waarden onder de 50, oranjegeel tot 100 en rood boven de 100. De waarde wordt gemeten met de SensorPod die draadloos is verbonden met de luchtreiniger. De automatische stand ventileert harder of zachter afhankelijk van de gemeten luchtvervuiling. Wat opvalt is dat als ik bewust de draadloze verbinding verbreek door de SensorPod van de stroom af te halen, dat de aangegeven gemeten vervuiling niet meer verandert. Ik neem aan dat dit betekent dat de luchtreiniger zelf geen vervuiling meet. Ik denk dat de fabrikant aanneemt dat de luchtvervuiling elders in dezefde ruimte gemeten een goede vertegenwoordiging is van de luchtvervuiling in de hele ruimte en dat de lucht bij de luchtreiniger zelf meestal even schoon of schoner is, aangezien de lucht daar daadwerkelijk gereinigd wordt. Ik denk dat deze aanname best goed zou kunnen kloppen. Als je de SensorPod in de buurt van een plek zet waar personen zich in de ruimte bevinden, bijvoorbeeld op een bureau of naast zitplaatsen, dan zorgt de luchtreiniger er elders in de kamer voor dat de lucht in de ruimte wordt gereinigd totdat de lucht bij de SensorPod schoon genoeg is. Of plaats de SensorPod waar je weet dat een bron van vervuiling is, bijv. een fornuis, kookplaat, kachel/haard of huisdier. Best slim, omdat de ruimte best groot kan zijn: de Z-3000 kan een ruimte 70 vierkante meter reinigen, wat best groot is: er bestaan gehele woningen kleiner dan dat. Daarnaast kun je de luchtreiniger dus relatief ver weg van de SensorPod (max. 15 meter in direct zicht volgens de specificaties), waardoor je als persoon relatief minder last hebt van het geluid van de ventilator en toch schone lucht bij de SensorPod hebt.

Draadloze verbinding

De vebinding met de SensorPod wordt volledig automatisch gelegd en hersteld indien verbroken. Het display geeft aan of er verbinding is of niet. In mijn ruimte staat de SensorPod op zo'n 5 meter van de luchtreiniger, maar er staat wel een stenen rookkanaal met dichte houtkachel in het directe zicht. De verbinding verbreekt af en toe, maar herstelt ook weer binnen enkele seconden. Ik heb niet het idee dat dit het functioneren van de automatische stand verslechtert, aangezien de verbinding sneller herstelt dan dat de luchtvervuiling (en daarme de automatische stand) verandert. Bovendien verbreekt de verbinding niet vaak. Het werkt goed. 👍

Automatische ventilatiestand

De automatische ventilatiestand poogt de luchtvervuiling ver onder de 50 te houden, maar gaat pas langzamer reinigen bij waarden onder de 10 of 15 (de exacte waarden weet ik niet, en het algoritme zou in theorie slimmer kunnen zijn, al vermoed ik dat niet). De laagste automatische stand lijkt overeen te komen met handmatige stand 1. De hoogste is de turbostand. Dit stand wordt ingeschakeld voor hoge (rode) vervuilingsniveaus.

Effectiviteit luchtreiniging

Ik heb geen objectieve methode om te bepalen hoe goed de luchtreiniger daadwerkelijk zijn werk doet. Toch wat feiten en persoonlijke observaties op een rijtje:

• De testperiode viel in april 2021 en 'april doet wat ie wil', d.w.z.: het weer was afwisselend koud, nat, warm en droog. Bij goed weer ventileer ik mijn huis goed, en de waarden aangegeven door de reiniger zijn dan ook erg laag. Ik vraag me af of de reiniger wel nodig is op dat soort dagen: ramen en/of deuren openzetten kan al genoeg ventileren. Echter, in een hete zomer of bij slecht/koud weer in andere seizoenen kan ik me voorstellen dat je je huis minder, niet, of nauwelijks ventileert. Dan kan deze luchtreiniger een groot deel van het werk overnemen.
• De ruimte waarin ik de reiniger heb getest is de woonkamer van zo'n 40 vierkante meter. De luchtreiniger is geschikt voor ruimtes tot 70 vierkante meter. Dit is gebaseerd op de snelheid waarmee alle lucht in de ruimte door de ventilator zou zijn gegaan: zo'n 2 keer per uur voor een ruimte van 70 vierkante meter, aldus de specificaties.
• Als ik de waarden op de reiniger mag geloven, dan is de lucht in mijn huis standaard erg schoon (waarden onder de 10). Ga je echter koken of zet je vuur aan (kaarsen, houtkachel), dan verandert de gemeten waarde snel. Bij koken schommelt, afhankelijk van wat je kookt, de waarde binnen enkele minuten (gemeten aan de andere kant van de kamer) tussen de 50 en 150. Dat betekent dat de ventilator op de automatische stand flink zijn best zal doen om de lucht snel te reinigen. Dat lukt goed. In de praktijk zet ik de reiniger na het avondeten aan wanneer ik een rondje buiten loop. Bij thuiskomst is de lucht weer schoon. Het branden van kaarsen of een houtkachel is een verhaal apart. Daar komen, aldus de meting van de luchtreiniger, erg veel vieze deeltjes van in de lucht en dat geloof ik wel. Zeker bij het aanzetten van de houtkachel (dan heb je de deur open, van binnen is ie erg stoffig, en bij het aanzetten produceer je relatief veel vuur en dus ook rook en waterdamp die deels ook in je ruimte terechtkomen) of na het uitblazen van kaarsen (dan willen ze nog wel eens een paar seconden een pluim rook produceren), meet de SensorPod erg hoge waarden.
• De SensorPod is slim, als in: volgens mij gebruikt hij een lopend gemiddelde of een soortgelijk laagdoorlaatfilter om niet meteen snelle veranderingen te meten en daarop te reageren. Als je de kamer binnenkomt en een verandering van de luchtkwaliteit met je meebrengt, wil je niet dat de luchtreiniger meteen reageert als dat alleen maar een tijdelijke en lokale verandering was. Als er echt een verontreiniging is, dan meet je die over langere tijd. Die tijd zou zomaar tientallen seconden kunnen zijn, want de reiniger reageert niet heel langzaam, als in: in minder dan 1 minuut van de lucht(veront)reiniging reageert de automatische stand.

Timer

De timerfunctie is praktisch, omdat je de luchtreiniger met 1 keer bedienen aan kunt zetten en later vanzelf laat uitgaan. Je kunt kiezen voor timers van 2, 4, 8 of 12 uur. Dit is de enige programmeerfunctie van de reiniger.

Bediening op afstand (niet mogelijk met dit model)

De Z-3000 heeft geen afstandsbediening. Bediening op afstand met een mobiele app en integratie met slimme assistenten is mij wel mogelijk als je een Smart-versie van de luchtreinigers koopt; dat zijn de modellen met naam TruSens Z-2500/3500 SMART. Ik mis de afstandsbediening niet, maar ik kan me voorstellen dat het handig is als je die wel hebt. Je kunt tijdschema's instellen met de app, zodat je kunt instellen dat 's nachts om bijvoorbeeld 5 uur de reiniger 2 uur lang reinigt, zodat hij om 7 uur kan stoppen. Of misschien kun je vanaf je werk instellen dat de lucht gereinigd is zodra je thuiskomt. Voor de Tweaker is bediening met en informatie in een app wel leuker om te hebben dan om te missen. Het lijkt erop dat de Smart-versie in de markt is gezet om deze functionaliteit te kunnen upsellen. Daarmee bedoel ik: het is een niet-essentiële functie die wel veel mensen zal aanspreken, dus mooi marketingmateriaal.

Persoonlijk gebruik

Praktisch gezien voor mijzelf denk ik dat ik de luchtreiniger alleen op de fluisterstand zal gebruiken als ik me in de ruimte bevind, aangezien ik me stoor aan het geluid van de ventilator op hogere standen waaronder de automatische stand. Als ik niet in de ruimte ben, dan zal ik de automatische stand met timerfunctie gebruiken om bijv. 2 uur lang na het verlaten van de ruimte (bijv. 's avonds bij het slapengaan of als ik het huis uit ga) de lucht te reinigen, zodat ik er niets van hoor. Ik ben wel geneigd het apparaat meer te gebruiken tijdens het koken, het branden van kaarsen of gebruik van de houtkachel.

Prijs en conclusie

Voor de prijs koop je een goed apparaat. Het doet zijn werk goed en zal voor velen die direct baat hebben bij schone lucht een zeer positief effect hebben (als niet lichamelijk, dan wel geestlijk). Echter, je koopt er ook toekomstig onderhoud met kosten bij. Het onderhoud zelf is een fluitje van een cent, maar de vervangbare onderdelen/accessoires kosten een boel centen! Bovendien is de prijsstelling zo dat de Smart-versie, die ongetwijfeld duurder is, net even wat mooier lijkt en de niet-Smart-versie ook weer 'goedkoper dan het duurste' lijkt: het is een soort vergelijking met hetzelfde product, waar je toch al naar keek. Slimme marketing hoor, maar ik val er niet voor. Daarom een een 3 uit 5 voor wat betreft prijs: je koopt een prima product voor het geld, maar je blijft er voor betalen en daar is niemand fan van.