Toen ik mijn pc een jaar geleden gebouwd heb, heb ik deze uitgerust met een wat goedkope
Intel 660p 1TB SSD. Destijds waren SSDs die PCIe 4.0 ondersteunden nog erg duur en slecht beschikbaar, gelukkig is daar met onder andere deze WD Black SN850 verandering in gekomen. Voor het Tweakers testpanel heb ik deze SSD getest, ik heb deze dus gratis mogen ontvangen.
Inhoud
De SSD zit in een klein doosje. Er wordt bij deze variant van de SSD geen heatsink meegeleverd, wel is er een variant beschikbaar met heatsink. Wil je het maximale uit de SSD halen dan is het aan te raden om te controleren of jouw moederbord beschikt over een slot met een heatsink, heb je geen heatsink dan kun je beter kiezen voor de variant met heatsink. Ook is er geen M2 schroefje meegeleverd, gelukkig worden deze al meegeleverd met het moederbord.
Specificaties
In deze review is het 1 TB model getest maar er is ook een 500 GB model en een 2 TB model beschikbaar. De sequential write speed verschilt voor de overige modellen en ook is de endurance relatief aan het aantal GB.
Sequential Read: 7.000 MB/s
Sequential Write: 5.300 MB/s
Endurance: 600 TBW
Installatie
Bij de installatie van de SSD moet er op gelet worden dat er gebruik gemaakt wordt van het juiste PCIe slot. Ik heb zelf de SSD geïnstalleerd op mijn MSI MPG X570 Gaming Edge WiFi. Dit moederbord bevat slechts 1 PCIe 4.0 slot. Dit slot zit onder een heatsink gepositioneerd (wat er ook een beetje uit ziet als decoratie van het moederbord) waardoor het normaal niet meteen zichtbaar is. Na het fysiek installeren van de SSD kon de bijhorende software gevonden worden op de website van WD.
Prestaties
Een van de belangrijkste aspecten van deze SSD is natuurlijk de hoge lees- en schrijfsnelheid. Om te kijken hoeveel sneller de WD Black PCIe 4.0 SSD is ten opzichte van de de Intel SSD heb ik eerst een benchmark uitgevoerd met behulp van AS SSD Benchmark.
/m/463163/1LlzLd3SaSZ6bgEK72RNlkIk5HKjdiV04KNsmSKwIfadNkWb5j.png?f=620xauto)
De resultaten van de WD Black NVMe SSD SN850
/m/463163/1LlzLd3lcAl0guc0CAdEUu3kskWSwuCMLDhD9FUrKe3lp4cYvq.png?f=620xauto)
De resultaten van de Intel 660p 1TB SSD
Uit deze test blijkt dat de SSD veel sneller is op het gebied van sequential lezen en schrijven, maar dat de SSD ook nog steeds een stuk sneller is bij het lezen en schrijven van kleine bestanden. Het is de vraag wat je hier aan hebt bij het dagelijks gebruik van de SSD. Daarvoor zijn twee tests uitgevoerd.
Als eerste test heb ik een groot fotobestand gemaakt met behulp van Affinity Photo. Het bestandsformaat van de foto is afphoto, het bestand bevat een afbeelding met 1 laag van 48000 x 32000 pixels en de totale grootte van het bestand is 4,28 GB. Vervolgens heb ik deze foto op de WD SSD, de Intel SSD en een wat oudere Samsung Sata SSD gezet. Daarna heb ik de pc herstart en Affinity Photo geopend. Vervolgens heb ik een voor een de afbeelding geopend per SSD en heb ik de tijd hiervan opgenomen in seconden.
Hier is te zien dat de WD SSD merkbaar sneller is maar de snelheidswinst is wel veel lager dan verwacht. Dit komt zeer waarschijnlijk doordat niet alleen het bestand gelezen moet worden, maar het moet ook door de PC verwerkt worden. Verwacht wordt dat op een snellere PC de SSD meer tot zijn recht komt in dit soort taken.
Vervolgens is (om ervoor te zorgen dat er geen cache achterblijft in het geheugen) de pc herstart, vervolgens heb ik een kopie gemaakt van iedere foto op dezelfde SSD. Bij deze test wordt zowel de sequentiële leessnelheid als schrijfsnelheid getest in een real world scenario. Hierbij valt op dat het kopiëren van een bestand van 4.28 GB eigenlijk zo snel gaat dat het bijna niet bijgehouden kan worden. Het lijkt ruim 2 keer zo snel te gaan vergeleken met de Intel SSD. Op de Samsung SSD duurt het kopiëren nog langer en zakt de snelheid halverwege ook in.
Om de SSD ook nog te testen in een game-omgeving heb ik ook getest hoe snel het Direwolf20 modpack voor Minecraft geladen word van beide SSDs. Ook bij het opzetten van deze profiles was merkbaar dat het schrijven van kleinere bestanden ook veel sneller gaat op de WD Black dan op de Intel SSD. Helaas was de impact op het laden van het modpack een stuk beperkter en deed de WD Black hier 1 minuut en 19 seconden over ten opzichte van de Intel SSD die hier 1 minuut en 29 seconden over deed.
Betrouwbaarheid
De WD Black NVMe SSD SN850 maakt gebruik van TLC chips. Hierbij worden er 3 bits per cell geschreven. Dergelijke SSD's zijn over het algemeen betrouwbaarder dan SSD's die gebruik maken van QLC technieken waarbij er 4 bits geschreven worden. Dit resulteert in een TBW (Terabytes Written) van 600 voor het 1 TB model. Het 500 GB model heeft een TBW van 300 en het 2 TB model heeft een TBW van 1200. Dit moet voor de meeste gebruikers genoeg zijn. Mocht er nou toch wat fout gaan met jouw SSD dan heb je ook nog 5 jaar garantie.
Natuurlijk ga je niet zelf bijhouden hoeveel bytes je naar de schijf geschreven hebt. Toch is het handig om te weten wanneer de schrijf aan vervanging toe is. Dit kun je eenvoudig zien in op het WB Dashboard. Met dit dashboard kun je ook firmware updates installeren en bijhouden wat de temperatuur van de SSD is. Op deze manier kan je ook controleren of de SSD niet te warm wordt (bijvoorbeeld doordat er iets mis is met de heatsink / koeling in je pc).
Compatibility
Om het meeste uit de SSD te halen is het allereerst nodig om een PCIe 4.0 slot te hebben. Mocht je deze niet hebben dan kan de SSD alsnog gebruikt worden met een PCIe 3.0 of een PCIe 2.0 slot, maar dan haal je niet de snelheden die deze SSD zijn waarde geven. Daarnaast heeft deze variant geen heatsink. Mocht jouw moederbord geen heatsink bevatten dan is het verstandig om voor de variant met heatsink te gaan.
Het WD Dashboard werkt verder alleen met Windows. Volgens de specificaties worden alleen Windows 8.1 en Windows 10 ondersteund. De SSD is niet bedoeld voor gebruik in een NAS of een server. Wel kan de SSD in zowel desktops als laptops worden gebruikt.
Prijs / alternatieven
Op het moment van schrijven kost de SN850 ongeveer € 190. Dit is een stuk minder dan de prijs van dergelijke SSD's vorig jaar. Op het moment dat je veel met grote bestanden werkt kan deze SSD zeker zijn geld waard zijn. Het prijsverschil is echter wel flink als je hem vergelijkt met het vorige model van Western Digital dat alleen nog PCIe 3.0 ondersteunde. De
WD Black NVMe SSD SN750 1TB kan op het moment van schrijven al gevonden worden voor € 134,90 in de Pricewatch.
Conclusie
De WD Black NVMe SSD SN750 1TB is zeker een goede keuze als je op zoek bent naar een snelle SSD. De prestaties zijn een grote stap vooruit ten opzichte van PCIe 3.0 SSDs. Vanwege de beperkingen die ik hier heb qua hardware heb ik hem niet echt kunnen vergelijken met andere PCIe 4.0 SSDs, dus het kan handig zijn om ook daar nog naar te kijken. Of deze SSD het prijsverschil waard is ten opzichte van een PCIe 3.0 SSD is erg afhankelijk van de taken die je uitvoert op de PC, maar het werken met bestanden zal er zeker merkbaar sneller van worden.