ASUS RT-AX58U V1/V2

Laat ik eerst de wired kant beantwoorden: Daar zie je geen verschil. In theorie zou de AX88 misschien ietsje sneller zijn, maar dat verschil is zo klein dat je het als 'ruis' moet beschouwen. Bovendien is er verschil tussen de twee groepen van vier LAN-poorten die je beschikbaar hebt op dat apparaat. Maar goed: het verschil is marginaal tot niet-bestaand en dus heb ik de moeite niet eens genomen om het heel precies te meten. Ga er, wat mij betreft, maar van uit dat beide WiFi-routers even snel zijn op de LAN-poorten. Omdat je wel weet hoe snel die poorten zo ongeveer zijn en dat zij niet de beperkende factor zijn doe je de VPN-tests uiteraard op die poorten (LAN-WAN en vv.). Met Merlin-firmware kun je dat b.v. met een uitbreiding doen (een z.g. 'Entware-package') die gebruik maakt van de 'Speedtest' infrastructuur van Ookla, wat een goede indruk geeft van de verschillen.

Bij de WiFi-kant zit je met een heel ander probleem, want hoe wil je dat meten? Ik zie dat veel testopstellingen gebruik maken van een 'WiFi-router-to-WiFi-router' setup, omdat het nu eenmaal de enige apparaten zijn die de beschikking hebben over dusdanig krachtige hardware dat je er misschien wat zinvols over de maximale WiFi-6 prestaties mee kunt meten, maar voor de praktijkopstelling zegt dat m.i niet zo heel erg veel, want die is immers gebaseerd op b.v. een 'notebook' met een 'ax'-adapter als de Intel AX200 (ik heb b.v. nog geen ax-compliant smartphone). Als het dan om de connectiesnelheid gaat zie ik inderdaad verschillen, dwz. dat de AX88 tot twee keer snellere verbinding kan opzetten dan de AX58. Alleen: in de praktijk maakt dat vrijwel niet uit, want mijn notebook lijkt op de interface waarmee dat kaartje met de rest van de hardware communiceert gewoon geen 2400 of 4800 gbit/s te halen. De desktop met een WiFi AX200-adapter die ik ook gebruik heeft weer andere beperkingen, m.n. de plaatsing van de antennes is nogal ongunstig. En zo voort en zo verder...

WiFi-testopstellingen zijn notoir lastig te reproduceren. Verplaats een massa van zeg 50 kilo 'water' in de ruimte t.o.v. de gebruikte WiFi-apparaten (b.v. een flink kind, of mijn echtgenote ) en je hebt al weer totaal andere resultaten. Vandaar dat ik me ook uitdruk in de eerder 'emotionele' termen als 'blij worden' en 'hij doet het prima' dan in overzichtelijke en strakke meetresultaten. Die zeggen domweg vrij weinig over de situatie bij een ander. Ik leef in een huis dat grotendeels uit hout en bakstenen bestaat en dus technisch gezien weinig interfereert met Elektromagnetische Straling. Als jouw huis vooral uit veel voorgespannen beton bestaat krijg je totaal andere resultaten en kan het maar zo zijn dat je met een 'snellere' WiFi-router geen vooruitgang boekt in de effectieve dekkingsgraad en netwerk-snelheid bij de overstap van WiFi-5 naar WiFi-6. Anders gezegd: ik kan alleen maar iets vertellen over hoe mij de apparaten bevallen, niet over wat het oplevert in een andere situatie. Mijn meetgegevens (die heb ik wel, alleen publiceer ik ze om deze redenen niet) doen gewoon niet ter zake, het zou maar 'schijnnauwkeurigheid' opleveren.
Nog weer anders gezegd: als je eigen huis geen enorm storende factor is mag je van deze beide systemen een vooruitgang verwachten t.o.v. de vorige generatie en zal in sommige omstandigheden (veel 'WiFi-6'-clients) de AX88 misschien nog wat (tot wellicht veel) sneller zijn. Alleen een test in jouw huis kan dat uitmaken.

Als je aan het testen gaat raad ik een voor je PC's b.v. WinFi en iets als iPerf (of één van de vele alternatieven voor dat soort programma's) aan. Op je smartphone is de Ookla-app b.v. wel handig en iets als WiFi-analyzer. Als je het professioneel wilt doen wordt het heel gauw heel erg duur. Denk aan de spullen van fabrikanten als Metageek (die nog niet eens 'ax/WiFi-6' ondersteunen) waar ik een paar producten van gebruik. Dat is voor een 'consumer'/gebruiker gewoon veel te duur en (m.i.) ingewikkeld. Om die reden is mijn advies: haal deze WiFi-routers in huis met de mogelijkheid om ze weer in te ruilen of reserveer zo veel geld dat je ze gewoon kunt kopen en evt. weer verkopen. De AX200-adapters kosten niet zo veel en die gebruik je mogelijk toch wel in de toekomst, dus schaf er daar een paar van aan voor wat je aan hardware in huis hebt. Ik doe het op deze manier (en heb ze dit keer allemaal gehouden omdat ze me bevallen) en je houdt de kosten zo een beetje in de hand.

Tenslotte: ik raad altijd aan om, als je de mogelijkheid hebt, dingen bedraad aan te sluiten. Ook de laatste tijd, nu we hier in huis constant zitten te beeldbellen/-vergaderen e.d., valt me weer op dat de systemen die bedraad zijn aangesloten gewoon stabieler werken. Datzelfde geldt m.i. als je meerdere Access-points in je huis nodig hebt. Verbind die als het even kan gewoon via Ethernet, dat levert het beste resultaat. Pas als dat niet kan (of je het gedoe gewoon niet wilt) ga je voor de draadloze oplossingen (al dan niet met een 'mesh'). WiFi-6 kan (dwz. dat is de 'belofte') heel snel zijn maar in de praktijk is ethernet gewoon nog steeds 'het beste'. Dat gezegd hebbende: ik ben erg tevreden met deze apparaten en ze doen wat mij betreft wat ze beloven te doen, n.l. een snellere en stabielere WiFi-verbinding bieden dan apparaten van de vorige generatie. Mijn (niet al te nieuwe) notebook heeft er een flinke 'boost' door gekregen en blijft daarmee nog een tijdje langer goed bruikbaar. (Ik realiseer me dat dat psychologisch gezien ook nog eens een goede 'reden' is want ik 'bespaar nu op de aanschaf van een nieuw notebook'... Je moet het kunnen verkopen, ook aan jezelf (of je wederhelft) )

Tja, het kan. Om je een indruk te geven, ik ben nu verbonden aan de AX58 met een Intel AX200 kaartje in een tamelijk oude (2014) Lenovo Z50-70 laptop (met gehackt BIOS, anders werkt dat kaartje niet), met een i5-4210U en 8GB DDR3-1600 RAM en een Crucial MX500 SSD. En dan haal ik dus, op een afstand van ca. 5 meter en door een bakstenen muur een verbindingssnelheid van 961 Mbps. Zet ik 'm een metertje dichterbij dan wordt dat 1,2 Gbps. Als ik er bovenop ga zitten zelfs 2,4 Gbps. Doe ik hetzelfde bij de AX88 dan haal je vergelijkbare waarden, wat uiteraard vooral aangeeft dat deze PC domweg niet harder gaat (de beperking zit ook in de hardware, antennes b.v.), al geeft WinFi (en de brochure) aan dat de AX88 wel 4,8 Gbps zou moeten kunnen halen.

Effectief haal ik, als ik test wat de doorgeefsnelheid ('throughput') is (b.v. met het programma 'Lan-Speed Test van totusoft.com, (dat staat 'toevallig' (not) op deze laptop) waarden in de orde van 300 Mbps op een aan de AX88 hangende SSD, maar dat zal eerder aan de USB3-poort liggen dan aan de echte snelheid die die SSD aankan (hoewel, dat is een SATA-600 exemplaar in een echt 'el-cheapo' behuizing uit China; heel veel harder gaat dat allemaal nooit werken) of qua netwerksnelheid haalbaar is.
Op mijn NAS haal ik ook zoiets (tot ca. 500 Mbps), maar op de desktop PC die daar ook aan hangt via een 10 Gbps NIC (net als het NAS) haal ik flink meer (een factor 2-5, met een gemeten 'consistent maximum' van ca. 1500 Mbps, afhankelijk van file-size, read of write en caching en zo nog veel meer factoren), wat aangeeft dat mijn NAS (een HP Microserver 10 met 4 WD Red's van 8 TB en heeeel veel geheugen (ZFS...)) gewoon nog wat 'harder' kan dan dat SSD'tje aan de AX88, maar ook zeker niet zo hard als de NIC in theorie zou moeten toelaten. Dat heet niet voor niets een 'flessenhals', alleen is nu de NIC blijkbaar niet meer de beperkende factor.

Laat ik het zo zeggen: Het is in beide gevallen snel zat, maar in een rekenhal op mijn voormalige werk denk je daar soms weer heel anders over (daar gaan er dagelijks vele PB's over de lijn en is 10Gbps 'sloom')

Ik ben opgevoed met 'meten is (z)weten', maar wat je meet is altijd maar een momentopname en heel vaak subjectiever dan je denkt. Je subjectieve ervaring is daarom m.i. veel belangrijker!
Snelheid is niet de enige factor van belang, de consistentie van die snelheid, of de stabiliteit, is minstens even belangrijk. Bij mijn oude werkgever konden mensen soms steen en been klagen over de 'WiFi-snelheden' (dat was nog in tijden dat '150n' voor velen thuis heel acceptabel was) terwijl wij de meest fantastische waarden maten (en theoretisch konden overleggen als 'gemaximaliseerd'). Als je dan zelf ergens met je laptop stond moest je maar al te vaak constateren dat die gebruikers gelijk hadden en dat op 'hun' plek de boel niet vooruit te branden was (en dat wist je niet want je kon niet op hun werkplek omdat ze in vergadering zaten terwijl je bezig was de boel in te regelen en zo meer ). Of er enorme netwerkcongestie optrad na 8 uur 's ochtends, als 'iedereen' er weer was, of iets anders mag je dan weer fijn gaan uitzoeken.
Alles wat niet echt 'point to point' is is qua netwerken gewoon lastig goed te meten (en 'never mind the theory', want in theorie kan er zoveel). Dus: Proberen, proberen, proberen en staar je niet blind op allerlei waarden, maar 'voel aan'. Voelt het lekker snel en stabiel? Houden zo, maar eens een tijdje niet aankomen! Tenslotte wil je niet WiFi-metend door het leven gaan maar gebruik maken van je netwerk voor leukere dingen. Als je dit werk 'professioneel' doet is dat weer een ander verhaal, maar dan koop je ook geen ASUS WiFi-router...

Graag gedaan!

Als client en met OpenVPN (dus niet met Wireguard, wat vermoedelijk ietsje beter zal presteren als ik zie wat het op andere routers (in mijn geval momenteel een RT-AX88U Pro) haalt). Als server is het wel ongeveer vergelijkbaar, wat aangeeft dat dit vooral een hardware issue is. Maar vaak is dat geen probleem, tenzij je een symmetrische (glasvezel) internetaansluiting hebt. Bij coax of DSL heb je immers meestal minder up- dan downloadsnelheid.

Ik moet je bekennen dat zelfs een RT-BE88U (die ik onlangs getest heb, maar die inmiddels overleden is en als het goed is vervangen wordt) niet wire-speed haalt, ook niet met Wireguard. Daarvoor zijn de Broadcom chips in dit soort consumenten-routers gewoon niet snel genoeg, ook als ze AES ondersteunen. Als je dat wilt zul je echt naar een hele vlotte router moeten zoals iets o.b.v. x86-hardware met PF- of OPNSense (en als je geld te veel hebt is de keuze nog simpeler want de grote netwerkfabrikanten bieden ook te kust en te keur dikke VPN-concentrators e.d. aan). Maar dat is echt andere 'koek' en bovendien valt het buiten het bestek van deze review.