Sony 50mm f/1.8 SAM

Inleiding
Ik was op zoek naar een goedkope manier om de wereld van de primes in te stappen. De maximale lichtsterkte en ook het idee dat je meer bewust bezig bent met fotograferen omdat je niet kan inzoomen liggen daar aan ten grondslag. De Sony DT 50 mm f/1.8 SAM is met afstand de goedkoopste prime die er voor de Alphamount verkrijgbaar is. De Sony 50 mm f/1.4 en de Sigma 50 mm f/1.4 HSM waren ook nog opties, maar dezen waren toch te prijzig.

Specificaties
• Bereik: 50 mm
• Grootste diafragma: f/1.8
• Kleinste diafragma: f/22
• Kortste focusafstand: 34 cm
• Gewicht: 170 gram
• Filter diameter: 49 mm
• Diafragmabladen: 7 (rond)

Featureset
De featureset van de lens is erg basic:
• De lens zelf met voor- en achterdop
• Gebruiksaanwijzing in verschillende talen
• Garantie-informatie



Een zonnekap ontbreekt dus, maar heel noodzakelijk is deze niet omdat het frontelement erg diep verzonken zit (zie ook het bovenste plaatje). Samen met de geribbelde binnenkant heeft de lens eigenlijk een ingebouwde zonnekap. De gebruiksaanwijzing is gecombineerd met de Sony 30 mm f/2.8 SAL Macrolens. Waarom ze dit gedaan hebben is mij onduidelijk, ze hadden ook meerdere talen in één boekje kunnen stoppen. De filterdiameter is een ongebruikelijke 49 mm die toevallig overeenkomt met een Minolta 70-210 f/4.5-5.6 die ik ook in bezit heb. Ik ben alleen niet van plan om filters te gebruiken. Een polarisatiefilter gebruik ik voor landschappen en daar is deze lens niet echt geschikt voor. Een UV-filter is in mijn ogen ook niet nodig omdat het fontelement al zo diep verzonken is. Bovendien schijnen filters op f/1.8 voor extra vignettering te zorgen. Een ND-filter zou nog wel enig nut hebben, aangezien 1/4000s vaak nog te lang is op ISO100 en f/1.8. De DT in de naam betekent dat deze lens alleen geschikt is voor APS-C camera's. De kortste focusafstand van 34 cm maakt deze lens niet zo geschikt voor macrodoeleinden, tenzij je flink gaat croppen.

Bouwkwaliteit en handling
Om de lens goedkoop te houden is er erg op de bouwkwaliteit bezuinigd. Er is erg veel plastic gebruikt, ook de mount is van plastic. Toch is de lens best stevig te noemen. Eenmaal op de camera is er bijna geen speling te bekennen. De focusring draait mee tijdens autofocus, het frontelement draait niet mee. De lens schuift iets uit bij het focussen, met het maximum op de kortste focusafstand. De plastic bouw maakt hel wel een hele lichte lens: slechts 170 gram. Gelukkig is de balans in combinatie met een A200 nog steeds in orde. Ik merk nu wel dat bij het uitzetten van de camera de lens vaak niet netjes naar zijn kleinste grootte gaat, wat focus op oneindig is, maar net daarvoor blijft steken.



Focus
De SAM in de naam van de lens staat voor 'Smooth Autofocus Motor', de AF-motor zit dus in de lens. Eerder hadden alleen de highend Sony-lenzen dit (SSM), nu zit het dus ook in de goedkopere objectieven. De autofocus gaat vrij vlot. Om te vergelijken: de Tamron 17-50 heeft ongeveer 1 seconde nodig om heen en weer te gaan door het hele gebied. De Sony 50 mm heeft er 1,5 seconde voor nodig, maar heeft wel een ongeveer twee keer zo grote focusrange. Erg stil is de SAM-motor niet, focussen is duidelijk hoorbaar en produceert ongeveer evenveel lawaai als de Tamron 17-50. Ik heb een filmpje gemaakt als voorbeeld:


Aangezien de focusmotor nu in de lens zit, heb je twee AF/MF schakelaars: eentje op de lens en eentje op de body. Als je wilt schakelen moet je die op de lens gebruiken. De focusring is niet echt groot, maar heeft wel een rubber randje. Handmatig focussen gaat best aardig, er zit geen speling in en de weerstand is misschien net iets te licht. Het is in ieder geval een vooruitgang op de Tamron 17-50, en al helemaal op de Sony 18-70 kitlens.



Scherpte
Een van de belangrijkste eisen van een lens: hij moet wel scherp zijn. Om de scherpte te testen heb ik wederom mijn geologische kaart van IJsland gebruikt (na de vulkaanuitbarsting nu ook bekend van Pauw en Witteman ), net als bij de Tamron 17-50. Deze lens is ook gebruikt om de scherpte te kunnen vergelijken met een middenklasse standaardzoom.



Zoals de meeste primes is de Sony 50 mm f/1.8 SAM niet zo scherp wide-open, zowel in het midden als aan de randen. Aan de randen is de foto ook vrij donker. Op f/2.2 is de scherpte al een stuk beter, vooral aan de randen is het een grote verbetering. Deze zet zich door naar f/2.8. Vanaf daar is ook een vergelijking mogelijk met de Tamron 17-50. Vooral aan de randen is de Sony prime veel scherper. Vanaf f/5.6 is er niet echt een toename meer in scherpte, en nog steeds is de lens scherper dan de Tamron 17-50. Als je op zoek bent naar scherpte kan je beter f/1.8 vermijden, vanaf f/2.8 is de scherpte heel aardig.

Chromatische aberratie
Onder bepaalde omstandigheden kan CA voorkomen. Hier een voorbeeldje op f/1.8 (100% crop) waarbij het duidelijk te zien is:



Afstoppen naar f/2.2 scheelt een hoop, maar een paar blauwe randjes blijven nog net zichtbaar:



Bij het kopje Flare is er nog wel een voorbeeld waarbij op f/2.2 wel duidelijk CA optreedt. Dit is wel een vrij extreem voorbeeld.
Verder afstoppen naar f/2.8 lost alle CA-problemen op:



Bij een hoop lichtsterke primes treed bokeh-CA op. In de onscherpte zijn dan duidelijke groene of paarse tinten te zien. Deze lens is daarop geen uitzondering. Een voorbeeld (100% crop):



Vervorming
Vervorming is bij primes meestal geen probleem. Volgens tests heeft de Sony 50 mm f/1.8 iets van 0,9 % barrel distortion. Dat is wel vrij veel voor een prime, maar in het veld bijna nooit een probleem.

Vignettering
De lens is een APS-C model, wat meestal betekent dat er meer vignettering is dan bij een fullframe model. Het is in ieder geval aanwezig op f/1.8:



Op f/2.2 is het nog wel zichtbaar op een witte muur, maar al een stuk beter en in het veld waarschijnlijk niet te zien:



Op f/2.8 is er helemaal geen vignettering meer te zien:



Flare
Op flaregevoeligheid heb ik deze lens nog niet kunnen betrappen. Ook als het door de zoeker wel flare geeft kwam dat niet op de sensor terecht, wat dus waarschijnlijk door de zoeker komt. Een voorbeeld tegen de zon in op f/2.2:



Er is wel een bak CA te zien, maar flare blijft achterwege.

Bokeh
Of bokeh mooi is, is vaak erg subjectief. Zelf ben ik er wel tevreden over, maar hieronder staan een aantal voorbeelden zodat je zelf kan oordelen. De 7 ronde diafragmabladen zorgen ervoor dat je bokeh op f/2.8 en f/4 nog mooi rond is. Op f/5.6 wordt het wat duidelijker een zevenhoek.

f/1.8:


f/2.8:


f/4:


Close-Up

f/1.8:


f/2.8:


f/4:


Nog wat extra:

f/1.8:


f/2:


f/2.8:


f/5.6:


Prijs
Met zo'n 140 euro is deze lens duidelijk wat prijziger dan zijn Nikon en Canon concurrenten, waarbij de Nikon variant een focusmotor mist. Ondanks dat is de prijs-kwaliteitverhouding dik in orde. Voor de Alphamount is dit de goedkoopste prime verkrijgbaar en daarvoor krijg je prima prestaties. Volgens Kurt Munger kan de lens goed meekomen met de Minolta f/1.7 en de Sony f/1.4, met als nadeel dat deze wel fullframe zijn. Ook Photozone is erg positief over de optische prestaties.

Conclusie
De Sony DT 50 mm f/1.8 SAM biedt prima prestaties voor de prijs. Hij is vrij soft op f/1.8, maar dit verbetert snel als je afstopt. De maximale scherpte ligt ergens tussen f/5.6 en f/8, waar de scherpte uitstekend is. Ook het contrast van de lens is goed.
CA kan optreden, maar is meestal goed onder controle vanaf f/2.8. Ook vignettering komt voor wijd open, vanaf f/2.8 is dit ook weg. De lens is duidelijk scherper dan een goede standaardzoom zoals de Tamron 17-50. De bouwkwaliteit is niet heel goed met al het plastic, maar zeker voldoende. Al met al een prima instapper in de primes.

Edit 11-08-2010: bokehtest toegevoegd
Edit 12-04-2011: bokehtest uitgebreid, nog wat kleine andere edits