Introductie
Eind 2008 kocht ik voor ongeveer duizend euro een Panasonic plasma TV. In die tijd vond ik plasma zwaar superieur aan LCD voor zwartweergave, weergave van beweging en kijkhoeken. Maar de techniek schreed voort en plasma werd achterhaald omdat het niet kon opschalen naar 4K resolutie. Ik zag OLED televisies opkomen als de ware opvolger van de plasma technologie en ik nam mij voor dat de opvolger van mijn plasma TV een OLED televisie zou worden. In de eerste jaren was die nieuwe technologie nog gigantisch duur, maar langzamerhand werd de productie van OLED panelen bij LG opgeschaald en kwamen er ook andere fabrikanten met OLED televisies op de markt. Het gevolg hiervan is dat de prijzen flink gedaald zijn en je tegenwoordig met een goede aanbieding zelfs al voor onder de duizend euro een 55 inch OLED TV kunt kopen.
Inmiddels is LG bij de negende generatie OLED schermen aangekomen, met de C9 en E9 TVs die nu in de winkels liggen. Van Tweakers mocht ik twee weken lang de E9 thuis testen en daarmee kreeg ik de gelegenheid om te beoordelen hoe groot de sprong van een 37 inch “HD-ready” 720p plasma scherm uit 2008 naar een 55 inch UHD OLED scherm uit 2019 zou zijn!
Uiterlijk en installatie
:strip_exif()/m/33115/1HuUT136KBw27D1QByLuxjlV1XUYsO40qwdSlWSrk1mUhZMpQW?f=620xauto)
De LG 55E9 komt in een grote doos met duidelijke instructies hoe de televisie gemonteerd en aangesloten moet worden. Dit kun je grotendeels in je eentje doen, maar het uit de doos tillen van de TV nadat de voet is vastgeschroefd en de TV op z’n plaats zetten moet je toch echt samen met iemand anders doen.
:strip_exif()/m/33115/1HuUT11LrDKPk4B3YLJU5o8KbayulMlqJo8bbh4s8OlSLK5klV?f=620xauto)
Wanneer de LG 55E9 uit staat is de voorkant voornamelijk één groot zwart vlak met eronder een smalle doorzichtige strook glas. Op die doorzichtige strook staat rechts onderin het merk aangeduid: LG OLED. Tussen die doorzichtige strook glas en het beeld is een strook voor de speakers. Hiermee ziet deze televisie er zeer luxe en mooi afgewerkt uit.
:strip_exif()/m/33115/1HvHen3jg7eGb4I0XO323bxCu4G1y5cdVdOt9KPOVYxIpIcsOk?f=620xauto)
Aan de linker zijkant kan een paneel losgehaald worden waar we drie HDMI ingangen vinden, één USB aansluiting, en een PCMCIA kaart slot. De tweede HDMI ingang functioneert eveneens als “audio return channel” (ARC). In de LG 55E9 is zit zelfs eARC wat staat voor Enhanced Audio Return Channel en wat onderdeel is van de HDMI 2.1 specificaties. Dit is een verbeterde versie van ARC waarbij de bandbreedte voor geluid naar de receiver of soundbar significant hoger is. Alleen met eARC kunnen geluidsformaten als Dolby TrueHD, DTS-HD Master Audio, Dolby Atmos en DTS:X ongecomprimeerd doorgegeven worden vanuit de TV naar de receiver of soundbar. Zie dit overzicht:
/m/33115/1HuUT11t3Cj8F3MXVX49COaGggitu5djqpJ6fwOVMX0rb9u3Dk?f=620xauto)
Wel moeten uiteraard beide apparaten over eARC beschikken en moet de HDMI kabel ook 2.1 gecertificeerd zijn. Overigens was mijn ervaring met ARC niet zo goed. Daarover meer bij Beeld en geluid.
:strip_exif()/m/33115/1HvHen1VsPdOYqoj8VOB8VvgwQMZ7KbDJY4CrUeQHoZ7pR7DqE?f=620xauto)
Aan de achterzijde vinden we vervolgens nog een vierde HDMI ingang, nog twee USB ingangen, een kabel-TV antenne ingang, een satellietkabel aansluiting, een LAN poort, een TOSLINK aansluiting en een koptelefoon aansluiting. En als laatste bevindt de voedingskabel zich aan de achterkant. Dit is een vaste aansluiting en de kabel is nogal aan de korte kant. Wat ook opvalt is hoe ontzettend dun een OLED scherm is, als je de verdikking waar de elektronica voor de aansturing en de aansluitingen in zit niet mee rekent. Ongelofelijk als je dat vergelijkt met een 11 jaar oude plasma televisie! En die vonden we destijds al dun vergeleken met de nog oudere CRT televisies.
Beeld en geluid
De LG 55E9 die ik ontving om te reviewen heeft ‘out of the box’ een prachtig uniform beeld zonder pixeldefecten. Na het starten van de televisie kom je in het WebOS 4.5 menu wanneer je geen externe bron hebt gekozen om te kijken.
:strip_exif()/m/33115/1HuUT11LHHxtO5ybVjU6D7NCLwx45R0uOi267zAmMBRb7YJuLG?f=620xauto)
Met de Magic Remote, die overigens erg prettig werkt, kun je snel door het menu navigeren. Hier kun je ook de tegels aanpassen in volgorde en eventueel extra tegels toevoegen uit de LG WebOS app store.
Nadat ik de LG 55E9 aan mijn WiFi had verbonden en door het instellingenmenu bladerde kreeg ik al snel de melding dat er een firmware update beschikbaar was. De firmware die vanuit de fabriek aanwezig was bleek versie 03.50.31 te zijn. Na de firmware update werd dit geüpdatet naar versie 03.50.34. Na even Googlen blijkt in deze firmware de ondersteuning voor Amazon Alexa spraakassistent toegevoegd te zijn.
De beeldinstelling biedt de keuze uit diverse presets. Hierbij zijn twee presets door het Image Science Foundation (ISF) gekalibreerd: ISF Dark Room en ISF Bright Room.
:fill(white):strip_exif()/m/33115/1HvxSA1aq8K8vURlu3cOLyNOiHEgidFB0f18Tk35ygg31cEoET?f=234x176)
Ik heb die twee presets in het gedetailleerde instellingen menu met elkaar vergeleken en eigenlijk het enige verschil dat is zag is de Gamma instelling. ISF Dark Room gebruikt voor Gamma de BT.1886 waarde, terwijl de ISF Bright Room de Gamma 2.2 waarde gebruikt. De overige waardes, voor Contrast (85), Brightness (50), Sharpness (10), Colour (50), Tint (0) en White Balance (Warm2) zijn identiek. Omdat ik eigenlijk altijd met de gordijnen dicht naar films en series kijk heb ikzelf gekozen voor de ISF Dark Room instelling als basis.
Kies je echter op Netflix voor een film met Dolby Vision en kijk je vervolgens bij de beeldinstellingen dan blijken diverse instellingen aan Dolby Vision aangepast te zijn:
:strip_exif()/m/33115/1HuUT11eM2cNYKjA5Ymk27KlM7vDVgBPmDqj33J4RJ4SEj5IUG?f=620xauto)
Onder andere Contrast, Sharpness en OLED Light zijn verhoogd. En dieper ‘onder water’ wordt de TruMotion instelling automatisch op Clear ingesteld:
:fill(white):strip_exif()/m/33115/1HvxXM3yqN63q8KAFxd0vkCVGWN9jOgh2FhpIMQ7HumUFGugnY?f=234x176)
Dit is overigens wel naar eigen smaak en wens aan te passen. Met de TruMotion User instelling kan je zelf met schuifjes voor De-Judder en De-Blur instellingen kiezen die aan jouw smaak beantwoorden. De één zal hier het liefst kiezen voor zo puur mogelijk (TruMotion op Off) en een ander ziet het liefst geen hakkelende camera-beweging bij panning-shots (judder). Ik heb in ieder geval geen last gehad van ghosting in de diverse video bronnen die ik gebruikt heb.
Films op Netflix in 4K met Dolby Vision zien er adembenemend mooi uit! Vooral de natuurdocumentaire Our Planet, ingesproken door Sir David Attenborough brengt de natuur beelden meer dan ooit tot leven.
:strip_exif()/m/33115/1HuUT12h7SKNo6J1UAvG7chhUgGXXNLcIEBv7t0ekuE6WFR0h6?f=620xauto)
Vooral in de aflevering over de diepzee toont OLED hoe zwart echt zwart kan zijn terwijl de kleuren van de oplichtende diepzee vissen in hoog contrast van het scherm af spatten! Een andere film op Netflix, Rim of the World, ziet er in 4K met Dolby Vision ook geweldig uit met haarscherp beeld en heldere kleuren.
Met het aansluiten van een extern audio weergave apparaat heb ik wel wat issues gehad. LG was zo vriendelijk om bij deze 55E9 een aparte spiksplinternieuwe LG soundbar mee te leveren. Nadat ik die via HDMI op de HDMI-ARC poort aangesloten had en diverse media ging afspelen, zowel via de ingebouwde Netflix en YouTube apps, als ook via direct op de televisie aangesloten Blu Ray speler, Minix media player en Amino TV decoder, bleek er in alle gevallen een synchronisatie probleem te zijn tussen het beeld dat ik zag en het geluid dat ik hoorde.
Vervolgens sloot ik mijn eigen (oudere) Sony 5.1 receiver aan maar kreeg ik hier via ARC geen geluid terug. Dit kon ik oplossen door een TOSLINK kabel tussen mijn receiver en de televisie aan te sluiten. Niet optimaal, maar werkbaar. En via die verbinding had ik in ieder geval geen last van dat audio synchronisatie probleem. Zou je echter een moderne 7.1 AV receiver met HDMI 2.1 en ondersteuning voor o.a. Dolby Atmos aansluiten, dan zou dit probleem niet moeten spelen. Zoals hierboven reeds aangegeven zou eARC die synchronisatie correct moeten regelen. Uiteraard bij gebruik van een HDMI 2.1 gecertificeerde kabel.
Wat ik helaas wel mis in deze televisie is ingebouwde Google Chromecast. Natuurlijk is het altijd mogelijk om een aparte Chromecast Ultra HDMI-dongle toe te voegen, maar een ingebouwde Chromecast werkt natuurlijk wel beter.
Conclusie
Zoals ik in de introductie al aangaf was ik erg benieuwd hoe groot de sprong van een 37 inch “HD-ready” 720p plasma scherm uit 2008 naar een 55 inch UHD OLED scherm uit 2019 zou zijn. Die sprong kan met recht gigantisch genoemd worden. En het zal dan ook een enorme stap terug zijn om m’n oude TV weer in gebruik te nemen wanneer deze prachtige LG 55E9 televisie opgehaald wordt aan het einde van deze Tweakers Testpanel review.
Het gedurende twee weken mogen gebruiken en testen van deze televisie was echt genieten. De beeldkwaliteit is geweldig en 4K beeld met Dolby Vision is overweldigend! Kleine minpuntjes zijn het ontbreken van ingebouwde Chromecast en een vrij korte voedingskabel, hoewel daar gemakkelijk een mouw aan te passen valt met een aparte Chromecast en een verlengsnoer.
Gelukkig zijn ook mijn vrouw en kinderen helemaal overtuigd dat films en series kijken op een OLED TV zo veel mooier is dan op onze oude TV, en gaan we na de zomervakantie eens rondkijken voor een mooie nieuwe LG OLED TV binnen ons budget!