Introductie
Wat is goedkoop? Wat is duur? Is een Fortnite skin van 15 Euro goedkoop? Is een toetsenbord van 480 Euro duur? Dat hangt af van hoeveel waarde jij eraan hecht. Bij het begeven van mijn Microsoft Ergonomic 4000 werd de overwegingen naar een nieuwe toetsenbord ook de ergonomische mechanische aanbod meegenomen. Naast de Kinesis werd ook de Ergodox, de Dactyl en de Matias overwogen. De Kinesis werd gekozen en hierbij mijn review van het toetsenbord.
:strip_exif()/m/221341/1GQ0qNMOIhOKN2bhisRh8WvNA3eyr7uOyLHbSUoyHjyadoJjWR?f=620xauto)
Bovenaanzicht met overzicht van duimknoppen
Overwegingen
Mijn toetsenbord werd aangeschaft voor zakelijk gebruik, maar natuurlijk moest mijn leidinggevende eerst bijkomen van de torenhoge vraagprijs. Na goede onderbouwing heeft hij schoorvoetend ingestemd om het aan te schaffen. De 60 dagen trial periode heeft ook hierbij geholpen.
De Kinesis werd als toetsenbord gekozen om de volgende redenen:
1: Het is een mechanisch ergonomische toetsenbord.
2: Het toetsenbord heeft een matrix layout. (Ontbreekt bij de Matias ergo pro)
3: De duimen worden voor meer ingezet dan alleen de spatiebalk. (Ontbreekt bij de Matias ergo pro)
4: Het toetsenbord heeft een kom per hand, dus is niet plat. (Ontbreekt bij de Ergodox en Matias),
5: Het toetsenbord is direct te bestellen. Het is een tool, dus ik had geen zin in een zelfbouw project zoals de Dactyl.
6: Het toetsenbord is volledig programmeerbaar en alles vindt plaats in het toetsenbord, zo geen speciale drivers zijn nodig om tussen Windows en Linux te schakelen.
Eerste kennismaking
Het toetsenbord werd vlot geleverd door een Nederlandse leverancier. Mijn keuze viel op de Cherry MX Brown variant. De tactile gevoel leek mij net iets fijner dan de liniaire MX Red toetsen. Eerste indrukken werd het snel duidelijk dat het toetsenbord behoorlijk stevig gemaakt is. Het is duidelijk dat het in te zetten is als de hagelgeweer leeg is om de zombies op afstand te houden. Lekker stevig dus. De eerste typervaringen waren aardig wennen. Veel typ acties ging ernaast. Het is aardig zoeken naar de juiste karakters en vaak werd de ' getypt in plaats van de <enter> toets. De eerste dagen was het nog niet een voldongen feit dat dit voor mij een blijver zou zijn. Dit is ook een statement vanuit de leverancier en zij onderbouw hun statement met een 60 dagen trial periode, dus even vastbijten.
:strip_exif()/m/221341/1GQ0qNvuntUTQl72EDFMBDG2310fioVBWyJWwBYKGiXxjATu7j?f=620xauto)
vingerkom rechterhand
:strip_exif()/m/221341/1GQ0qN1uqIg0jOqBmK3OAkNuLQzxz1HoSbJXvnz4GSiGGnqua1?f=620xauto)
vingerkom linkerhand
Aan de slag met de firmware
De Kinesis documentatie vertelt veel over de mogelijkheden van het toetsenbord. Ook wordt vrij vroeg genoemd dat de 2MB varianten gevoelig zijn voor drive corruptie en dat het beter gaat met de 4MB varianten. Welke heb ik dan? Het productlabel bevat geen informatie, maar de status informatie uitdraai onder <program>+<F1> geeft de volgende informatie.
Model> Advantage2
Firmware> 1.0.431.us (4MB), 11/14/2017
Active layout file> qwerty.txt
Thumb keys mode> none
Macro play speed> off=0, slow=1, normal=3, fast=9> 3
Status report play speed> off=0, slow=1, normal=3, fast=4> 3
Keyclick status> on
Toggle tone status> on
Stored macros> 2
Keys remapped> 8
Dat is dus niet alleen een sloot ruimte voor keymaps en macros, maar ook een robuuster variant.
De eerste toetsen die een aparte positie heeft voor dagelijks gebruik zijn de <ctrl> en <alt> toetsen. <ctrl> went vrij snel, maar de <alt> is ver reiken met de duim en <alt>+<tab> <alt>+<1> enz zijn allemaal niet de handigste. Verder is met vim de <esc> toch een stuk beter onder de <caps> toets. Deze remaps waren dus de eerste die ingezet werden. Maps zijn in een virtuele drive opgeslagen in het toetsenbord geheugen en via een toetsen combinatie is deze op de usb te benaderen als tekst bestanden. Onderstaand voorbeeld toont hoe remaps [a]>[b] ( a wordt b) en macros {a}>{a}{>}{b} (a resulteert in a>b) gedaan worden. Inmiddels zijn de volgende remaps toegepast op het toetsenbord zijn standaard qwerty map:
[escape]>[caps]
[caps]>[escape]
[lalt]>[delete]
[delete]>[lalt]
[end]>[lshift] //Deze toetsen gebruik ik weinig, en voor ctrl+shift of alt+shift toetsen is het wel handig
[pdown]>[rshift] //Deze toetsen gebruik ik weinig, en voor ctrl+shift of alt+shift toetsen is het wel handig
[up]>[down] //Naar boven en beneden zijn omgewisseld om de home key vim layout te volgen
[down]>[up]
{kp-x}>{-lctrl}{x}{+lctrl} //In de keypad layer is x, c en v direct beschikbaar voor snelle cut copy paste met de muis.
{kp-c}>{-lctrl}{c}{+lctrl}
{kp-v}>{-lctrl}{v}{+lctrl}
De toetsen hebben standaard per layout ook 2 lagen. Deze zijn de normale laag en de keypad laag. In de keypad laag is een keypad beschikbaar onder de rechterhand. Toetsen zijn tussen de twee lagen wel te mappen, als bv [rctrl]>[kb-insert]
Maps maps maps
Bij een specifieke layout remap voor qwerty en dvorak blijft het echter niet. (er zijn standaard 2 layouts in het toetsenbord een voor qwerty en een voor dvorak). Per alfanumerieke toets is er een layout te customizen voor qwerty en dvorak. Hierdoor is een custom layout te configureren voor verschillende applicaties of voor verschillende gebruikers. Uiteraard is dit nog niet van toepassing voor mij. Het is op dit moment een single use, single application toetsenbord. Voor gamers zou het echter wel interessant kunnen zijn om custom maps per spel te configureren.
De maps zijn ook bijvoorbeeld te gebruiken om de "Tarmak" leertraject van Colemak toe te voegen om zodoende via stapsgewijs schakelen Colemak te leren. Advantage gebruikers hebben deze layouts online beschikbaar gemaakt en het is eenvoudig te importeren.
Nog meer mogelijkheden?
:strip_exif()/m/221341/1GR2ZMT41esFfSQuE4d0K9ZDLXyDmhMBWpsyGLXdfvtg0izhgz?f=620xauto)
Onderkant met stevige doorvoor voor USB kabel en extra rj11 aansluiting
Onderaan het toetsenbord is een extra rj11 aansluiting waarmee een enkele of een drietal voetpedalen aansluiten. Hiermee is het mogelijk om extra omschakelingen te realisen. Ik heb besloten om voor werk doeleinden een enkele voetpedaal aan te schaffen. Deze gaat de "keypad layer" inschakelen en in de keypad layer komt de functietoetsen van Visual Studio voor bouw en debug onder de toetsen van de linkerhand. Dat zou een verdere versnelling met zich moeten brengen.
Ervaring na een week
Na ongeveer 4 dagen gebruik is de toetsenposities een beetje gaan wennen. Inmiddels is het ruim een week en de snelheid is bezig om terug te komen. De volgende plus punten zijn mij erg opgevallen. De extra toetsen onder de duimen zijn heel handig en het werkt echt fijn. De pijltoetsen onder de sterke vingers is een enorme verbetering. Wist niet hoe fijn dat zou zijn. De home toetsen zijn heel snel te vinden en hun afwijkende gevoel is enorm verwelkomend. Het werkt vele malen beter dan de reguliere twee richeltjes op de f en de j. De maatgeving van de Kinesis maakt de afstand naar mijn muis veel fijner dan mijn oude toetsenbord en ik merk het in mijn armbeweging dat dit fijner is. De vingerkommen is echt veel fijner typen. De Kinesis heeft een piezo speakertje in waarmee een keypress gesignaleerd wordt. Dat is heel handig om bottom out tegen te gaan en in de leerfase gebruik ik dat veel. Hierdoor is mijn typactie mooi geworden en typ ik niet door tot het eind van het bereik van de toets. De Kinesis heeft lekker veel plaats om stickers te plaatsen.
Klinkt het bijna te mooi om waar te zijn? Nou, er zijn ook tekortkomingen. Niet alles gaat vloeiend en sommige toetsen worden nog gemist. Dat is nog een kwestie van wennen. De plaatsing van de rij aan de buitenkant van de pink is niet in lijn en dat biedt soms verwarring welke toets men moet drukken. Dat is hopelijk nog een kwestie van wennen. De toetsen van verticale kolom toetsen van de pink is even groot als de anderen. De pink heeft echter een kleinere bereik. Hierdoor zijn de toetsen aan de uiteinde (1,0,],`) heel vervelend. Met name } en ~ zijn toetsen die vaak tot irritatie leidt bij programmeren of Linux commando's. Ook de toetsen = en - zijn een beetje onhandig. Verder is de functie toetsen een beetje priegelig. Zij hebben omstebeurt een richel om zich te onderscheiden, maar eigenlijk zijn ze niet handzaam blind te typen. De duimtoetsen heeft nu een primaire toets en alle andere toetsen moeten naar het midden voor gereikt worden. Fijner zou zijn als er ook een toets naar buiten was geweest. Het toetsenbord vraagt wel om een pedantische typtechniek. Mijn gewoonte om alles met de rechter shift toets te doen waarbij ik mijn hand een beetje verzet om de pink zijn werk te doen is echt uit den boze en voelt heel ongemakkelijk aan. Het is wel aardig gelukt om dit om te schakelen en meer pedantisch te typen. Verder is gebruiken van een reguliere toetsenbord is irritant en ik ben toch geneigd om de Kinesis te zoeken voor maar de kleinste typwerk. Als laatste hekelpunt is dat ik thuis ook een Kinesis wil. Met een aanschafprijs van dik boven de 450 Euro is dat echt een lastige...
:strip_exif()/m/221341/1GQ0qN2fDe6eH9MREQI6wvzNgldFPddtm4I2KMwxTbIv8aD45N?f=620xauto)
Kolom naast de pink iets verzet omhoog.
:strip_exif()/m/221341/1GQ0qN2dHs0WWNMJr739D6m2Pbpi3JjTKfSA18ZN1iiRSppOVQ?f=620xauto)
Reikafstand van de pink kolom duidelijk zichtbaar.
Ervaring na 2 weken
Een snelheidsmeting geeft aan dat ik terug op mijn oude snelheid van 250 cpm ben. Wel maak ik veel minder fouten wat resulteert in een hogere netto snelheid. Typen met dit toetsenbord is inmiddels echt veel fijner. Voor mijn gevoel is er nog ruimte voor snelheidswinst, want er is nog oude typpatronen aanwezig. Indien deze vervaagt zijn vermoed ik wel een verdere snelheidsverbetering.
Ervaring na 5 weken
Bijna alle oude gewoontes zijn eruit en de snelheid is enorm opgeschoten. Met de Kinesis Advantage 2 is mijn snelheid nu ongeveer 20% boven mijn oude snelheid van de Microsoft toetsenbord. Huidige metingen pakken uit rond de 300 cpm. Dat is dus een flinke verbetering in snelheid.
Een 2de exemplaar heb ik ook besteld in de VS. Via de webshop van Kinesis is een refurbished (lees geretourneerd door een klant binnen de 60 dagen trial) gekocht voor een zacht prijsje van 270 dollar. Ik heb ook een enkele pedaal besteld en wil deze inzetten om de functietoetsen naar de linkerhand te mappen om zodoende makkelijk Visual Studio debugging in te schakelen.
Nu kan ik wel stellen dat waar mijn eerste oordeel 4 sterren was voor een groter publiek ik toch het naar 5 sterren bij moet stellen. De snelheidswinst zit er voor de meeste vaardige typers in en gezien dat Kinesis een trial mogelijk maakt is het zeker het proberen waard. Zing wel de trial uit, want het genot komt pas later.
Nu nog de vraag: wie weet van een laptop met matrix toetsenlayout?
Update: voetpedaal in gebruik
De voetpedaal is nu enkele dagen in gebruik genomen. Het begint een beetje te wennen. Bovenop de layout zoals hierboven beschreven heb ik de volgende toegevoegd om debugging in Visual Studio te ondersteunen
{kp-r}>{-lshift}{-lctrl}{f}{+lshift}{+lctrl} //Recursive search
{kp-t}>{-lshift}{F5}{+lshift} //VS Terminate execution
// e,s,d,f is soortgelijk aan wasd maar dan een naar rechts. Debug stappen komen enigszins overeen met de "pijlen" van de wasd layout.
{kp-e}>{-lshift}{F11}{+lshift} //VS Retourneer naar aanroepende functie, dus omhoog in stack
{kp-s}>{-lshift}{-lctrl}{F5}{+lshift}{+lctrl} //Run opnieuw. Terug naar het begin
[kp-d]>[F11] //VS stap in functie, dus stack omlaag
[kp-f]>[F10] //VS een stap naar voren
[kp-g]>[F5] //VS Go/Run
[kp-b]>[F9] //VS Breakpoint
De key bindings werken goed en het voetpedaal werkt meestal prima. Soms is het een beetje zoeken met je voet waar hij ligt. Wellicht is een anker of iets dergelijks handig om het pedaal op zijn plek te houden.
Samenvatting
De Kinesis Advantage 2 is een dijk van een toetsenbord. Het is beslist niet voor iedereen, maar ik wist niet dat een toetsenbord zo fijn kon zijn. Wat voor cijfer krijg het dan van mij? Het wordt een 5. Al zijn er mensen die moeite zou hebben om te wennen maakt Kinesis dit zeker mogelijk en is het beslist het proberen waard. Heb jij het budget, kun jij met negen vingers typen en durf jij de leercurve aan om echt met 10 vingers te typen, dan is het zeker voor jou een 5 sterren toetsenbord. Gelukkig is het toetsenbord voor veel minder dan de 652 Euro te krijgen zoals het in de pricewatch vermeldt staat. Nederlandse vertegenwoordigers (
https://www.ergowerken.nl en
https://www.backshop.nl) verkopen het voor rond 450 euro. Via de Kinesis site is een 2dekans modelletje voor 270 dollar te verkrijgen.
EDIT 1: 4 feb 2019 - Serienummer verwijderd uit de foto van de onderkant
EDIT 2: 5 feb 2019 - Snelheidsmeting en 2 weken ervaring toegevoegd.
EDIT 3: 25 feb 2019 - Gewenningsperiode is over na 5 weken. Update hiervan toegevoegd. Oordeel is toch bijgesteld naar 5 sterren.
EDIT 4: 15 mrt 2019 - Voetpedaal is aangesloten